350 likes | 584 Views
ཉམས་ལེན་གྱི་ནུས་པ། ཀླད་པར་སྒོམ་གྱི་ཕན་ནུས།. ཨེ་མོ་རི་དང་བོད་ཀྱི་ཚན་རིག་ལས་རིམ། ལོ་རིམ་ ༤ གཏམ་བཤད་ ༨ཀ. སྦྱོང་ཚན་འདིའི་དམིགས་ཡུལ།. སྒོམ་གྱི་ཉམས་ལེན་མི་འདྲ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀླད་པའི་ཆགས་བཀོད་དང་བྱེད་ལས་ལ་མངོན་པའི་འགྱུར་བ་རྣམས་ཞིབ་འཇུག་གི་དཔང་རྟགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱ་རྒྱུ།
E N D
ཉམས་ལེན་གྱི་ནུས་པ། ཀླད་པར་སྒོམ་གྱི་ཕན་ནུས། ཨེ་མོ་རི་དང་བོད་ཀྱི་ཚན་རིག་ལས་རིམ། ལོ་རིམ་ ༤ གཏམ་བཤད་ ༨ཀ
སྦྱོང་ཚན་འདིའི་དམིགས་ཡུལ།སྦྱོང་ཚན་འདིའི་དམིགས་ཡུལ། • སྒོམ་གྱི་ཉམས་ལེན་མི་འདྲ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀླད་པའི་ཆགས་བཀོད་དང་བྱེད་ལས་ལ་མངོན་པའི་འགྱུར་བ་རྣམས་ཞིབ་འཇུག་གི་དཔང་རྟགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱ་རྒྱུ། • སྒོམ་ཉམས་ལེན་མི་འདྲ་བའི་ཕན་ནུས་དཔྱད་པའི་ནུབ་ཕྱོགས་དབང་རྩ་ཚན་རིག་གི་ཞིབ་འཇུག་ཁག་གི་དཔེ་མཚོན་གླེང་བ། • གཤམ་གསལ་ཆོས་བརྒྱུད་དང་སྲོལ་རྒྱུན་ཁག་གི་སྟེང་བསྒྲུབས་པའི་དབྱེ་ཞིབ་རྣམས་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་བྱེད་པ། རྫོགས་ཆེན། སྙིང་རྫེའམ་བྱམས་པ། (འབར་མའི་སྲོལ་བཞིན་) ལྷག་མཐོང་། རྫེན། ཞི་གནས་བཅས་ཡིན།
སྒོམ་གྱིས་ཀླད་པར་འགྱུར་བ་ཇི་ལྟར་སྐྱེད་རུང་བའི་ཚུལ།སྒོམ་གྱིས་ཀླད་པར་འགྱུར་བ་ཇི་ལྟར་སྐྱེད་རུང་བའི་ཚུལ།
སྒོམ་གྱིས་ཀླད་པར་ཤུགས་རྐྱེན་ཇི་ལྟར་སྤྲོད་དམ།སྒོམ་གྱིས་ཀླད་པར་ཤུགས་རྐྱེན་ཇི་ལྟར་སྤྲོད་དམ། • ཨེམ་ཨར་ཨ་ཡི། (ཁབ་ལེན་མཉམ་འདར་གློག་དཔར།) • ཆགས་བཀོད་གསལ་བའི་དེ། ཀླད་ཤུན་གྱི་མཐུག་ཚད་འཇལ་བ། • ལས་གསལ་གྱི་དེ། ཁྲག་གི་རྒྱུགས་ཚད་འཇལ་བ། • ཨི་ཨི་རྗི། (ཀླད་པའི་གློག་རིས་དཔར་ལེན།) • “ཀླད་རླབས་”ཏེ། ཀླད་པའི་ཕྱི་ངོས་ཀྱི་གློག་གི་ནུས་ཚད་འཇལ་བ། • ཨལ་ཕྷ། སྦི་ཊ། ཐི་ཊ། ཌེལ་ཊ། གྷ་མ།
ནུབ་ཕྱོགས་དབང་རྩ་ཚན་རིག་པས་དབྱེ་ཞིབ་བྱ་སའི་རྒྱུན་ལྡན་སྒོམ་གྱི་ཉམས་ལེན་ཁགནུབ་ཕྱོགས་དབང་རྩ་ཚན་རིག་པས་དབྱེ་ཞིབ་བྱ་སའི་རྒྱུན་ལྡན་སྒོམ་གྱི་ཉམས་ལེན་ཁག ༡ བསམ་གཏན། (ཡུལ་ལ་རྩེ་གཅིག་པའི་བློ།) • བློའི་དམིགས་པ་བྱེ་བྲག་པར་བློ་རྩེ་གཏོད་པ། • དབུགས་ལ་དམིགས་པ། • མཐོང་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་དམིགས་པ། • སྔགས་བཟླས་པ། ༢ བློ་ཡངས་པ། (ཡུལ་དང་བྲལ་བ།) • བསམ་བློ་དང་། མྱོང་ཚོར། ལུས་ཚོར། ཉམས་སུ་མྱངས་ཟིན་པའི་དབང་ཚོར་ལྟ་བུ་བློའི་ཡུལ་དུ་གང་ཤར་ཐམས་ཅད་ངེས་ཙམ་བྱེད་པ་ལས་དེར་མ་འཇུག་པ། ༣ སྙིང་རྗེ། • ཕན་སེམས་དང་། སེམས་བཟང་། སྡུལ་བསྔལ་ལས་སྐྱོབ་འདོད་ཀྱི་བློ་སྦྱོང་བ།
རྫོགས་ཆེན། རྫོགས་ཆེན་གྱི་ཉམས་ལེན།
Vestergaard-Poulsena, P. et al. (2009). Behavior, 20: 170-174. མྱོང་བ་ཅན་གྱི་རྫོགས་ཆེན་སྒོམ་པ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཀླད་པའི་གཞི་རྐང་གི་ནང་དུ་ཀླད་རྫས་སྐྱ་རྫས་ཧ་ཅང་གི་སྟུགས་ཚད་ཆེ་བ་ཡོད། མདའ་རྣམས་ཀྱིས་གཡོན་དུ་གསལ་བའི་ཀླད་པའི་གཞི་རྐང་དེ་ཉིད་རྒྱ་སྐྱེད་བྱས་པའི་སྣང་བརྙན་དེ་སྟོན་གྱི་ཡོད།
སྙིང་རྗེ་སྒོམ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་མྱོང་བ་ཅན་གྱི་སྒོམ་མཁན་ཚོའི་ཀླད་པའི་བྱེད་ལས་སུ་གྷ་མ་རླབས་ཁྱད་པར་དུ་འཕེལ་བ་མངོན་ཡོད།སྙིང་རྗེ་སྒོམ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་མྱོང་བ་ཅན་གྱི་སྒོམ་མཁན་ཚོའི་ཀླད་པའི་བྱེད་ལས་སུ་གྷ་མ་རླབས་ཁྱད་པར་དུ་འཕེལ་བ་མངོན་ཡོད། • གྷ་མ་རླབས་ནི་(ཧེར་ཚེ་ ༢༥ - ༤༢ ཅན་གྱི་)ཟློས་ཕྱོད་མཐོ་བའི་ཀླད་པའི་གློག་གི་བྱེད་ལས་ཡིན་ལ། དེས་ཀླད་པའི་ནང་ངོས་སུ་མཉམ་ལས་སམ་དབང་རྩ་མཉམ་སྒྲིག་གི་བྱེད་ལས་མཚོན་པ་རེད། • དབང་རྩ་མཉམ་སྒྲིག་ཅེས་པ་ཆགས་ཡུལ་དང་བྱེད་ལས་ཀྱི་ཆ་ནས་སོ་སོར་གནས་པའི་ཀླད་པའི་ཆ་ཁུལ་དུ་མ་གོང་བུ་གཅིག་ལྟར་མཉམ་ལས་བྱེད་པ་ལ་ཟེར།
Lutz et al., 2004, PNAS Lutz et al., 2004, PNAS
ལོ་མང་བར་ཉམས་ལེན་བྱས་པའི་ཉམས་ལེན་པ་རྣམས་ལ་སྒོམ་མ་རྒྱབ་པའི་གནས་སྐབས་སུའང་གཞན་ལས་གྷ་མ་སྟོབས་ཚད་ཆེ་བ་ཡོད།ལོ་མང་བར་ཉམས་ལེན་བྱས་པའི་ཉམས་ལེན་པ་རྣམས་ལ་སྒོམ་མ་རྒྱབ་པའི་གནས་སྐབས་སུའང་གཞན་ལས་གྷ་མ་སྟོབས་ཚད་ཆེ་བ་ཡོད། % 45 30 15 r=.79 10,000 30,000 50,000 Lutz et al., 2004, PNAS སྒོམ་ཉམས་ལེན་བྱས་པའི་དུས་ཡུན།
མྱོང་ཚོར་སྐྱེད་པའི་སྒྲ་ཐོས་པའི་ཡ་ལན་དུ་ཕུལ་ཕྱིན་སྒོམ་ཆེན་པ་དག་གི་ཀླད་པའི་ཤ་ཚའི་ཆ་ཁུལ་ནང་བྱེད་ལས་ཤུགས་ཆེ་བར་འཕེལ་གྱི་ཡོད།མྱོང་ཚོར་སྐྱེད་པའི་སྒྲ་ཐོས་པའི་ཡ་ལན་དུ་ཕུལ་ཕྱིན་སྒོམ་ཆེན་པ་དག་གི་ཀླད་པའི་ཤ་ཚའི་ཆ་ཁུལ་ནང་བྱེད་ལས་ཤུགས་ཆེ་བར་འཕེལ་གྱི་ཡོད། གཡས་ཀྱི་མདུན་མའི་གླིང་ཤུན། གཡོན་གྱི་གླིང་ཤུན། ལུས་ཚོར་དང་འབྲེལ་བའི་ཀླད་ཤུན་ཕལ་པ། Lutz et al. (2008), Regulation of the neural circuitry of emotion by compassion meditation: Effects of meditative expertise.PLoS ONE.
བོད་ཀྱི་སྒོམ་ལ་བྱང་ཆུབ་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་ཡིད་བྱེད་གཏད་པའི་ནུས་པ་ལྷག་པོ་དང་སྦྲེལ་བའི་ཀླད་པའི་བྱེད་ལས་འཚང་ཡོད།བོད་ཀྱི་སྒོམ་ལ་བྱང་ཆུབ་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་ཡིད་བྱེད་གཏད་པའི་ནུས་པ་ལྷག་པོ་དང་སྦྲེལ་བའི་ཀླད་པའི་བྱེད་ལས་འཚང་ཡོད། ཀ སྒོམ་ལ་བྱང་ཆུབ་པ་ ༡༢ (ཨལ་ཕྷ་ <༠་༠༥) ཁ ལོ་མཉམ་པའི་གསར་པ་ ༡༢ (ཨལ་ཕྷ་ <༠་༠༥) ག བྱང་ཆུབ་པ་དང་གསར་པ་གཉིས་ཀྱི་མཚུངས་བསྡུར། (ཨལ་ཕྷ་ <༠་༠༥) གཡོན་ཀྱི་ཟླུམ་ཕྱེད། གཡས་ཀྱི་ཟླུམ་ཕྱེད། (Brefczynski-Lewis et al, PNAS 2007)
སྒོམ་མ་རྒྱག་མཁན་དང་བསྡུར་ན་རྒྱག་མཁན་གྱི་ཀླད་པར་སྐྱ་རྫས་མང་བ་ཡོད།སྒོམ་མ་རྒྱག་མཁན་དང་བསྡུར་ན་རྒྱག་མཁན་གྱི་ཀླད་པར་སྐྱ་རྫས་མང་བ་ཡོད། ལུས་ཚོར་ཀླད་ཤུན། བྷོ་རོ་མན་རྒྱ་ཁྱོན། 9/10 གླིང་ཤུན། Lazar et al, 2005
སྒོམ་མ་རྒྱག་མཁན་དང་བསྡུར་ན་རྒྱག་མཁན་རྣམས་རྒ་བ་དང་མཉམ་དུ་སྐྱ་རྫས་ཉམས་རྒུད་འགྲོ་ཤུགས་ཆུང་བ་ཡོད།སྒོམ་མ་རྒྱག་མཁན་དང་བསྡུར་ན་རྒྱག་མཁན་རྣམས་རྒ་བ་དང་མཉམ་དུ་སྐྱ་རྫས་ཉམས་རྒུད་འགྲོ་ཤུགས་ཆུང་བ་ཡོད། མཐུག་ཚད། མཐུག་ཚད། ལོ། ལོ། Lazar et al, 2005
དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་ངལ་གཅོག་ཐབས།(MBSR)དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་ངལ་གཅོག་ཐབས།(MBSR) • ༡༩༧༩ ལོར་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་མེད་པའི་ལྷག་མཐོང་ཉམས་ལེན་བྱེད་ཚུལ་ཨ་རིའི་ནང་བསྒྲུབས། • དེ་ཡང་དེང་དུས་ནུབ་ཕྱོགས་གསོ་རིག་གི་ཁོར་ཡུག་ཏུ་མཉམ་སྡེབ་བྱས། • ཐབས་ཚུལ་འདིས་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་གཅོང་ནད་ཡོད་པའི་མི་ལ་ཕན་པའི་དཔང་རྟགས་རྙེད། • སྒོམ་གྱི་ཐབས་ཚུལ་འདིར་བསམ་གཏན་དང་རིག་པ་རྐྱང་པའི་ཉམས་ལེན་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་དེ་ཉིན་རེའི་མི་ཚེའི་ནང་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་གི་ལག་ལེན་ཁྱེར་བའི་དམིགས་ཡུལ་བཟུང་ཡོད། ལས་འཆར་གསར་འཛུགས་བྱེད་མཁན་ཇོན་ཀོ་སྦ་ཊི་རྫིན། མེ་ས་ཅུ་སེ་ཊི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་གསོ་རིག་སློབ་གྲྭ་ནས་ཡིན།
“དྲན་པ་ཉེར་གཞག་”གི་མཚན་ཉིད།“དྲན་པ་ཉེར་གཞག་”གི་མཚན་ཉིད། ཆེད་དུ་གཉེར་ནས་ཚུལ་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་གི་སྒོ་ནས་བློ་རྩེ་གཏོད་པ། - J. Kabat-Zinn དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཅེས་པ་འདུ་ཤེས་གུ་ཡངས་པོ་དང་དོན་གཉེར་གྱི་བསམ་འདུན་དང་བཅས་ཏེ་ད་ལྟའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་མྱོང་བར་བསམ་བཞིན་དུ་བློ་རྩེ་གཏོད་པའི་ནུས་པ་དང་། ཡུལ་ལ་འཁྱུད་བཟློག་གང་མེད་པར་དབང་པོ་ལྔ་ཀར་འཇུག་པ་དང་། སེམས་ཀྱི་འགྱུར་བཞིན་པའི་རྣམ་པ་ངེས་པ་དེ་ལ་ཟེར།
དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་ངལ་གཅོག་པའི་ལས་རིམ་གྱི་གྲུབ་ཆ།དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་ངལ་གཅོག་པའི་ལས་རིམ་གྱི་གྲུབ་ཆ། • བདུན་ཕྲག་ ༨ ཀྱི་ཡུན་ཚད། • ཚོགས་པའི་བཀོད་པ། • བདུན་རེར་ཆུ་ཚོད་ ༢་༥ ཡི་ཐུན་གྱི་ཐོག་ཉིན་གང་པོ་གཅིག་གི་མཚམས། • སློབ་སྟོན་དང་མྱོང་བའི་བྱེད་སྒོ། • “ནང་ལས།” ཉིན་རེར་སྐར་མ་ ༤༥ རིང་ལ་སྒོམ་གྱི་ཉམས་ལེན་བྱེད་དགོས་པ།
དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་ངལ་གཅོག་པའི་ལས་རིམ་ལ་ཞུགས་པའི་རྗེས་སུ་མཚོ་རྟ་མའི་སྐྱ་རྫས་འཕེལ་བ།དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་ངལ་གཅོག་པའི་ལས་རིམ་ལ་ཞུགས་པའི་རྗེས་སུ་མཚོ་རྟ་མའི་སྐྱ་རྫས་འཕེལ་བ། མཚོ་རྟ་མ། སྐྱ་རྫས་ལ་བྱུང་བའི་འགྱུར་བ། Hölzel et al., Psych Res:Neuroimaging, 2011
MBSR སྦྱོང་བརྡར་བསྒྲུབས་པའི་རྗེས་སུ་སེམས་ངལ་ཆག་པའི་ཚོད་དཔག་དང་ཁམ་ཙིག་ཀླད་ཞོར་མངོན་པའི་འགྱུར་བ་གཉིས་བར་ལྟོས་བཅས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཡོད། ཁམ་ཙིག་ཀླད་ཞོ་གཡས་པའི་སྐྱ་རྫས་ཀྱི་མཐུད་ཚད་ལ་བྱུང་བའི་འགྱུར་བ། Reference: Hölzel et al., Neuroimaging, 2010 སེམས་ངལ་གྱི་ཚད་གཞི་ལ་བྱུང་བའི་འགྱུར་བ།
ཡིད་བྱེད་ལ་བྱུང་བའི་སྒོམ་གྱི་ཕན་ནུས། དབྱེ་ཞིབ་བྱེད་སའི་ཚོགས་གསུམ་གྱི་མཚུངས་བསྡུར། ༡༽ སྒོམ་གསར་དུ་རྒྱག་མཁན། བདུན་ཕྲག་ ༨ ལས་ལྷག་པར་ཆོས་ཕྱོགས་དང་མ་འབྲེལ་བའི་ལྷག་མཐོང་ཉམས་ལེན་བྱས། ༢༽ ཉམས་མྱོང་ཅན་གྱི་སྒོམ་ཆེན་པ། ཟླ་བ་གཅིག་གི་རིང་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་གི་མཚམས་དམ་པོར་བསྡད། ༣༽ སྟངས་འཛིན་འོག་གི་གནས་པའི་ཚོགས། སྔར་སྒོམ་གྱི་ཉམས་མྱོང་དང་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་གི་བློ་སྦྱོང་གང་ཡང་ཐོབ་མེད་པ། Reference: Jha, A. et al. (2007). Cognitive, Affective, & Behavioral Neuroscience, 7, 109-119.
ཡིད་བྱེད་དང་འབྲེལ་བའི་དྲ་རྒྱའི་ལས་དོན། རིག་པ་སྒྲིམ་པ་དང་ཡིད་བྱེད་གཏད་པའི་ནུས་པར་ཚོད་ལྟ་ལེན་པ། གློག་ཀླད་ཀྱི་འཆར་ཤེལ་སྟེང་མདའ་ཡི་ཕྲེང་བ་ཞིག་བསྟན་ཡོད། འདིར་དམིགས་ཡུལ་ནི་དཀྱིལ་གྱི་མདའ་མོའི་ཁ་ཕྱོགས་(གཡོན་ནམ་གཡས་)འཁྲུལ་མེད་ངང་ངོས་བཟུང་བའི་ཆེད་དུ་གློག་ཀླད་ཀྱི་མཐེབ་རྒྱག་སྣུན་རྒྱུ་དེ་ཡིན། དམིགས་ཡུལ་ནི་མཐའ་གཉིས་ལ་རང་དང་ཁ་ཕྱོགས་གཅིག་པའམ་ཐ་དད་པའི་མདའ་གཞན་གནས་ཤིང་ཡོད་པའི་དཀྱིལ་གྱི་མདའ་མོ་དེའི་ཁ་ཕྱོགས་(གཡོན་ནམ་གཡས་)ངོས་བཟུང་རྒྱུ་དེ་ཡིན། ཡ་ལན་གྱི་མགྱོགས་ཚད་དང་འཁྲུལ་བྲལ་གྱི་ཚད་གཞི་རྣམས་འཇལ་གྱི་ཡོད། འདིས་ཀླད་པའི་ཡིད་བྱེད་དང་འབྲེལ་བའི་དྲ་རྒྱ་སོ་སོའི་བྱེད་ལས་ལ་ཚོད་ལྟ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
གྲུབ་འབྲས།ཡིད་བྱེད་སྟེང་སྒོམ་ཉམས་ལེན་གྱི་ཕན་ནུས།གྲུབ་འབྲས།ཡིད་བྱེད་སྟེང་སྒོམ་ཉམས་ལེན་གྱི་ཕན་ནུས། ཉམས་མྱོང་ཅན་གྱི་སྒོམ་ཆེན། • མཁོ་གནད་དང་དམིགས་ཡུལ་རྣམས་གལ་གནད་ཆེ་ཆུང་སྒྲིག་པ་དང་། ལས་དོན་སྐྱོང་བ། དྭང་བླངས་ཀྱི་དམིགས་པ་གཏད་པ་བཅས་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ལེགས་པ་ཡོད་པ། • སྔོན་བརྡ་མེད་པའི་སྐུལ་རྐྱེན་(བར་ཆད་)རིགས་ལ་ཡ་ལན་སྤྲོད་པའི་ནུས་པ་ལེགས་བཅོས་ཐེབས་པ། བདུན་ཕྲག་ ༨ རིང་ MBSR སྦྱོང་བརྡར་བྱས་པའི་སྒོམ་གསར་དུ་རྒྱག་མཁན་རྣམས། • བློ་གཏད་རྒྱུ་དང་ཡིད་བྱེད་ཁ་སྤོ་བྱེད་པའི་ནུས་པར་ལེགས་བཅོས་ཐེབས་ཡོད། Jha, A. et al. (2007). Cognitive, Affective, & Behavioral Neuroscience, 7, 109-119.
ཚི་གུ་ཀླད་ཞོ་སྐྱ་རྫས་ཀྱི་ལོ་ལ་ལྟོས་པའི་འགྱུར་བ། རྫེན་གྱི་སྒོམ་ཆེན་པ་རྣམས་དང་སྒོམ་མ་རྒྱག་མཁན་བར་གྱི་མཚུངས་བསྡུར། སྐྱ་རྫས་ཀྱི་བོངས་ཚད། ལོ། Reference: Pagnoni, G., & Cekic, M. (2007). Neurobiology of Aging, 28, 1623–1627.
སྒོམ་ཆེན་པ་རྣམས་ལ་མཐོང་ཚོར་སྐུལ་རྐྱེན་བྱུང་བའི་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་འབྲེལ་བའི་དབྱེ་སེལ་གྱི་བྱེད་རིམ་མྱུར་ཆེ་བ་དང་མཚམས་ཆོད་ཚད་མཐོ་བ་ཡོད།སྒོམ་ཆེན་པ་རྣམས་ལ་མཐོང་ཚོར་སྐུལ་རྐྱེན་བྱུང་བའི་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་འབྲེལ་བའི་དབྱེ་སེལ་གྱི་བྱེད་རིམ་མྱུར་ཆེ་བ་དང་མཚམས་ཆོད་ཚད་མཐོ་བ་ཡོད། ཁྲག་གི་འཚོ་རླུང་ཚད་གཞིར་བརྟེན་ཚད། འགྱུར་བའི་བརྒྱ་ཆ། སྟངས་འཛིན་འོག སྒོམ་ཆེན་པ། དུས་(སྐར་ཆའི་ནང་) Reference: Pagnoni et al. (2008). PLOS One, 3(9), e3083.
ཞི་གནས་ཀྱི་ལས་འཆར། ཞིབ་དཔྱོད་པ་གཙོ་བོ། ཁི་ལི་ཕྷོ་ཌི། ས་རོན། འབུམ་རམས་པ།སྒོམ་སློབ་སྟོན་པ། ཨེ་ལན། ཝ་ལེ་སི། ཁེེ་ལི་ཕྷོར་ནི་ཡའི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་། ཌེ་ཝི་སི།http://mindbrain.ucdavis.edu
ཞི་གནས་ལས་འཆར་གྱི་ཞིབ་འཇུག་དམིགས་ཡུལ།ཞི་གནས་ལས་འཆར་གྱི་ཞིབ་འཇུག་དམིགས་ཡུལ། • སྒོམ་ཉམས་ལེན་གྱི་སྒོ་ནས་ཡིད་བྱེད་ལ་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་ཐུབ་བམ། • སྙིང་རྗེ་དང་བྱམས་པ་ལ་བློ་སྦྱོང་བྱེད་པ་ལས་སེམས་ཀྱི་མྱོང་ཚོར་ལ་ཚོད་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་ཡག་ཏུ་གཏོང་ནུས་སམ། • ཡིད་བྱེད་གོང་སྤེལ་དུ་གཏོང་བ་དེ་སེམས་ཁམས་ཀྱི་བྱེད་ལས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་དམ། • དེ་ལྟ་བུའི་སྦྱོང་བརྡར་དང་འབྲེལ་བའི་ཀུན་སྤྱོད་དང་། དབང་རྩ་དང་། ལུས་ཁམས་ཀྱི་ཆ་གང་དང་གང་རེད་དམ།
ཞི་གནས་ལས་འཆར་གྱི་སྒོམ་གྱི་ཐབས་ཚུལ།ཞི་གནས་ལས་འཆར་གྱི་སྒོམ་གྱི་ཐབས་ཚུལ། ཞི་བ་དང་དམིགས་པར་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཏད་པའི་ཡིད་བྱེད། (ཞི་གནས་)(ཉིན་རེར་ཆུ་ཚོད་ ༥ ནས་ ༡༠ བར།) • དབུགས་ལ་དམིགས་པའི་དྲན་པ་ཉེར་གཞག། • སེམས་ཀྱི་བྱུང་བ་ལ་དམིགས་པ། • རིག་པ་ལ་དམིགས་པའི་རིག་པ། སེམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན། (ཚད་མེད་བཞི།)(ཉིན་རེར་སྐར་མ་ ༣༠ ནས་ ༩༠ བར།) • བྱམས་པ། (འཁོན་འཛིན་གྱི་གཉེན་པོ།) • སྙིང་རྗེ། (ཡལ་བར་དོར་བའི་བློའི་གཉེན་པོ།) • དགའ་བ། (ཕྲག་དོག་གི་གཉེན་པོ།) • བཏང་སྙོམས། (ཉེ་རིང་གི་གཉེན་པོ།)
ཡིད་བྱེད་རྐྱོང་བའི་ལས་དོན།ཡིད་བྱེད་རྐྱོང་བའི་ལས་དོན། ཐིག་ཐུང་ཐུང་། ཐིག་རིང་པོ། དམིགས་འབེན། དམིགས་འབེན་མིན་པ། 10% 90% • ལས་དོན་ ༡ དམིགས་འབེན་ངོས་བཟུང་བ། དམིགས་འབེན་དུ་གྱུར་བའི་ཐིག་ཐུང་ཐུང་མཐོང་སྐབས་མཐེབ་རྡོག་གནན་དགོས་པ་ལས་ཐིག་རིང་པོ་མཐོང་གནན་མི་རུང་། • ལས་དོན་ ༢ ཡ་ལན་བཀག་འགོག ཐིག་རིང་པོ་ནམ་མཐོང་བ་ན་མཐེབ་རྡོག་གནན་དགོས་ལ། ཐིག་ཐུང་ཐུང་མཐོང་སྐབས་གནན་མི་རུང་།
ཞི་གནས་ཀྱི་མཚམས་ལ་སྡོད་པའི་རིང་དང་བསྡད་ཟིན་པའི་མཇུག་ཏུ་དབང་ཤེས་(གསལ་ཆ་)ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་ཡོད།ཞི་གནས་ཀྱི་མཚམས་ལ་སྡོད་པའི་རིང་དང་བསྡད་ཟིན་པའི་མཇུག་ཏུ་དབང་ཤེས་(གསལ་ཆ་)ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་ཡོད། མཚམས་ ༡ མཚམས་གྲུབ་པའི་ཟླ་བ་ལྔའི་རྗེས་སུ་གོང་འཕེལ་མུ་མཐུད་དེ་གཏོང་བར་ཞི་གནས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་དེ་མུར་བསྟེན་པ་ལ་རག་ལུས་ཀྱི་ཡོད། (MacLean et al, Psychological Science, 2010)
དོན་བསྡུ། • སྒོམ་གྱི་ཉམས་ལེན་དང་ཀླད་པའི་བཀོད་དབྱིབས་དང་བྱེད་ལས་ལ་ཐེབས་པའི་འགྱུར་བ་ངེས་ཅན་གཉིས་སྦྲེལ་ཡོད། • སྒོམ་གྱི་ཉམས་ལེན་ལོ་དང་ཆུ་ཚོད་མང་བ་བྱས་པ་དངའགྱུར་བ་ཤུགས་ཆེ་བ་གཉིས་སྦྲེལ་ཡོད། • དེ་ལྟར་ནའང་བདུན་ཤས་ཙམ་གྱི་ཡུན་ཐུང་བའི་ཉམས་ལེན་གྱིས་ཕན་ནུས་བཟང་པོ་སྦྱིན་ཐུབ།