พลังงานทางเลือก ในประเทศไทย... ฝันไม่ไกล แต่ไปไม่ถึง

1. พลังงานทางเลือกในประเทศไทย... ฝันไม่ไกล แต่ไปไม่ถึง ชื่นชม สง่าราศรี กรีเซน 20 มิ.ย. 2549 ชมรมนักข่าวสิ่งแวดล้อม

2. รัฐบาลกำหนดเป้าหมายการพัฒนาพลังงานหมุนเวียนจาก 17% เป็น 19%

3. 2011 Targets RE Power 1,060 KTOE (2,400 MW*) CHP RE for process heat 10% Ethanol 3% Biodiesel 6,540 KTOE 8% of final energy use in 2011 (81,753 KTOE) Heat 3,910 KTOE Liquid Biofuel 1,570 KTOE • Industry • Agriculture • Transport • Agriculture * Existing 560 MW

4. นโยบายการสนับสนุนพลังงานทางเลือกนโยบายการสนับสนุนพลังงานทางเลือก • ไฟฟ้า • RPS (Renewable Portfolio Standard)บังคับให้ผู้ผลิตไฟฟ้าจากเชื้อเพลิงฟอสซิลจัดหาพลังงานทดแทน5% • Feed-inTariffกำหนดราคารับซื้อไฟฟ้าที่จูงใจ • SPP/ VSPP • เชื้อเพลิงเหลว • ethanol, biodiesel • ความร้อน • เปลี่ยนเชื้อเพลิง ก๊าซชีวภาพ • อื่นๆ • “ไฟฟ้าทักษิณ” (Solar Home Systems) ใหม่ แต่ยังไม่ประกาศใช้ เดิม แต่ระเบียบไม่ค่อยเอื้อ ไม่ชัดเจน เต็มที่ ไม่สนับสนุนรายย่อย ขาดการบำรุงรักษา

5. RPS ของ กฟผ. แพงและผูกขาด • กฟผ. จะมีการก่อสร้างโรงไฟฟ้าใหม่จำนวน 4 โครงการ คิดเป็นกำลังการผลิต2,800 MW ดังนั้น จึงได้จัดทำแผนพัฒนาโรงไฟฟ้าพลังงานหมุนเวียนตามนโยบาย RPS คิดเป็นกำลังการผลิตรวม 140 MW

6. Thai-style RPS & Feed-in Tariff • RPS: • ผูกขาด ปิดกั้น ขาดการกำกับที่เหมาะสม • Feed-in Tariff ตามข้อเสนอของ พพ. : • ยึดผลตอบแทนการลงทุน (ไม่ต่ำกว่า 11%) • ระบบปิด • ไม่สะท้อนต้นทุนเศรษฐศาสตร์ • รายย่อยที่ไม่มีข้อมูลภายในเสียเปรียบ

7. SPP/ VSPP • Small Power Producer: • Cogeneration: หยุดชะงักการรับซื้อตั้งแต่ปี 2541 • RE: ราคารับซื้อเท่ากับ SPP ก๊าซฯ (มีแค่ 18 โครงการที่ได้รับเงินสนับสนุนเพิ่มเติม) • ระเบียบไม่เอื้อ การไฟฟ้ากีดกัน • Very Small Power Producer: • ราคารับซื้อเท่ากับราคาที่การไฟฟ้าฝ่ายจำหน่ายซื้อจาก กฟผ. • จำกัดแค่ 1 MW • การไฟฟ้ากีดกันขาดองค์กรกำกับดูแลที่มีอำนาจเพียงพอ

8. Accumulative SPP capacity (Cogeneration + RE)

9. Cumulative RE SPP capacity on-line If additions had continued at the 2002-2004 rate, the target would have been reached with no additional policy measures

10. เชื้อเพลิงเหลว • Ethanol: • ขาดความชัดเจนและเอกภาพในการผลักดัน • โครงสร้างราคาและเงื่อนไขการรับซื้อเสี่ยงต่อผู้ประกอบการ • Biodiesel: • วัตถุดิบในประเทศมีจำกัด • ไม่สนับสนุนรายย่อย (ใบอนุญาต ภาษี คุณภาพ การจัดเก็บน้ำมันพืชใช้แล้ว)

11. ความร้อน และอื่นๆ • ความร้อน: • ก๊าซชีวภาพ: ยุติการส่งเสริมเกษตรกรรายย่อยตั้งแต่ปี 2545 ทั้งๆที่ช่วยแก้ปัญหามลพิษ • “ไฟฟ้าทักษิณ” (Solar Home Systems): • ระบบขัดข้องกว่าร้อยละ 20 ในเวลา < 2 ปี • ขาดการบำรุงรักษาและงบประมาณ

12. นโยบายการสนับสนุนพลังงานทางเลือกนโยบายการสนับสนุนพลังงานทางเลือก • ไฟฟ้า • RPS (Renewable Portfolio Standard)บังคับให้ผู้ผลิตไฟฟ้าจากเชื้อเพลิงฟอสซิลจัดหาพลังงานทดแทน5% • Feed-inTariffกำหนดราคารับซื้อไฟฟ้าที่จูงใจ • SPP/ VSPP • เชื้อเพลิงเหลว • ethanol, biodiesel • ความร้อน • เปลี่ยนเชื้อเพลิง ก๊าซชีวภาพ • อื่นๆ • “ไฟฟ้าทักษิณ” (Solar Home Systems) ใหม่ แต่ยังไม่ประกาศใช้ เดิม แต่ระเบียบไม่ค่อยเอื้อ ไม่ชัดเจน เต็มที่ ไม่สนับสนุนรายย่อย ขาดการบำรุงรักษา

13. ฝันไม่ไกล แต่ไปไม่ถึง… TE = Traditional Energy NRE = New & Renewable Energy RE 17% 2545 RE 52,939 KTOE ? 15.8% Commercial Energy 84.2 % TE RE* 19% 11% 2547 Commercial 60,269 KTOE NRE Energy 8% 81% 2554 81,753 KTOE *Target

14. ข้อเสนอ (1) • มาตรการระยะสั้น (ทำได้ทันที): ไฟฟ้า • ขยายระเบียบ VSPP เป็น 6 MW และครอบคลุมระบบ cogeneration • ยกเลิกมติ ครม. ที่ยุติการรับซื้อไฟจาก SPP Cogeneration • ยกเลิก RPSนำเงินที่ กฟผ. จะเรียกเก็บจากผู้ใช้ไฟฟ้า 2,400 ล้านบาทต่อปีมาใช้เป็นส่วนเพิ่มราคารับซื้อไฟฟ้าให้ RE VSPP/SPP แทน • ใช้ระบบส่วนเพิ่มราคารับซื้อไฟฟ้าที่สะท้อนประโยชน์ด้านสิ่งแวดล้อม (Externality Benefits) แทนข้อเสนอ Feed-in Tariff (ระบบปิด จำกัดโควตา) ของ พพ.

15. ข้อเสนอ (2) • มาตรการระยะสั้น (ทำได้ทันที): ไบโอดีเซล • รณรงค์ให้นำน้ำมันพืชใช้แล้วมาทำไบโอดีเซลอย่างจริงจัง • น้ำมันพืชใช้แล้วจากภาคครัวเรือน 47.2 ล้านลิตร/ปี • น้ำมันพืชใช้แล้วจากโรงงาน 3.4 ล้านลิตร/ปี • น้ำมันพืชใช้แล้วสถานประกอบการ 22.5 ล้านลิตร/ปี • ออกประกาศเกียรติคุณให้ผู้ประกอบการที่เข้าร่วม • ชุมชน เอกชนรายย่อยทั่วประเทศสามารถผลิตได้ ไม่ยุ่งยาก แต่รัฐต้องดูแลแก้ไขระเบียบให้เอื้อต่อรายย่อย • ทดแทนการใช้น้ำมันดีเซล 1000 ล้านบาท/ปี

16. ข้อเสนอ (3) • มาตรการระยะสั้น (ทำได้ทันที): อื่นๆ • ให้การสนับสนุนระบบก๊าซชีวภาพขนาดเล็กมาก โดยใช้เงินจากทุนอนุรักษ์ฯ(คุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์มากกว่า NGV มาก และประโยชน์ไม่กระจุกตัว) • จัดสรรงบประมาณในการบำรุงรักษา Solar Home System

17. ข้อเสนอ (4) • มาตรการระยะยาว • ปฏิรูปกระบวนทัศน์ การวางแผน โครงสร้างการจัดการและการกำกับดูแล • กระบวนทัศน์: ยั่งยืน และพอเพียง • การวางแผน: มีส่วนร่วม บูรณาการ (ศก. สังคม สิ่งแวดล้อม และสุขภาวะ) • โครงสร้างการจัดการ: ไม่ผูกขาด รวมศูนย์ ทับซ้อน • การกำกับดูแล: เป็นอิสระ อำนาจเพียงพอ มี พ.ร.บ. รองรับ

19. Electricity 1,170 KTOE เป้าหมายและกลยุทธ์พลังงานทดแทน • RPS 437 MW • - Solar 200 MW • Wind 100 MW • MSW 100 MW • - Biomass • - Hydro INCENTIVE 37 MW Electricity Solar 6 MW Wind 0.2 MW Biomass 560 MW RPS Incentive 1,093 MW -Biomass -Hydro RE 8% Heat ~ 0.00 KTOE RE 0.5% Heat (Incentive) 3,900 KTOE Bio fuel ~ 0.00 KTOE Bio Fuel(Incentive) 1,600 KTOE Ethanol 3.0 M liter/day Bio diesel2.4 M liter/day R & D Facilitator 2002 2011

20. ส่งเสริมผลิตไฟฟ้าและความร้อนจากพลังงานหมุนเวียนส่งเสริมผลิตไฟฟ้าและความร้อนจากพลังงานหมุนเวียน ส่งเสริมการใช้ ไฟฟ้า เป้าหมาย 3,238 MW (6% Energy) มาตรการบังคับ RPS • ให้ผู้ผลิตไฟฟ้าจากเชื้อเพลิงฟอสซิล จัดหาพลังงานทดแทน 5% โดยปี 2554 จะผลิตไฟฟ้าจากพลังงานทดแทน 140 MW ของเดิม 1,673 MW 5% RPS 140 MW มาตรการรับซื้อไฟฟ้า (Feed-in Tariff) • กำหนดราคารับซื้อไฟฟ้าจากพลังงานทดแทนที่จูงใจแก่ผู้ลงทุน เช่น • - ผลตอบแทนการลงทุนไม่ต่ำกว่า 11% • - ระยะเวลาคืนทุน 10 ปี Feed in Tariff 1,425 MW RE 8.92% ความร้อน 3,910 ktoe มาตรการสนับสนุนอื่นๆ • สิทธิประโยชน์ทางภาษี • เงินกู้ดอกเบี้ยต่ำ • ให้ BOI สูงสุดแก่ธุรกิจด้านพลังงานทดแทน • Carbon Credit 2554 เชื้อเพลิงชีวภาพ 2,500 ktoe เอทานอล 3.0 M liter/day ไบโอดีเซล 4.6 M liter/day

21. ศักยภาพ ชีวมวล อ้อย ชานอ้อย [13,960,739 ตัน/ปี, 2,488 ktoe/ปี] ยอดและใบอ้อย [ 11,412,433 ตัน/ปี, 2,026 ktoe/ปี] กากมันสำปะหลัง [1,331,520 ตัน/ปี, 501.38 ktoe/ปี] เหง้ามันสำปะหลัง[101,771 ตัน/ปี, 37.22 ktoe/ปี] มันสำปะหลัง เปลือกปาล์ม[12,887 ตัน/ปี, 5.34 ktoe/ปี] กะลาปาล์ม[16,347 ตัน/ปี, 7.10 ktoe/ปี] ทะลายปาล์ม[ 237,285 ตัน/ปี, 89.25 ktoe/ปี] ปาล์มน้ำมัน แกลบ[2,307,984 ตัน/ปี, 756 ktoe/ปี] ฟางข้าว[24,692,013 ตัน/ปี, 7,750.6ktoe/ปี] ข้าว