720 likes | 1.47k Views
Hücre. HAZIRLAYAN : ARKIN KURT Fen ve Teknoloji/Fen Bilgisi Öğretmeni. Canlıları oluşturan birimlere hücre adı verilir. Canlıları oluşturan hücreleri mikroskop sayesinde daha iyi inceleriz.
E N D
Hücre HAZIRLAYAN : ARKIN KURT Fen ve Teknoloji/Fen Bilgisi Öğretmeni
Canlıları oluşturan hücreleri mikroskop sayesinde daha iyi inceleriz.
İlk mikroskobu ZachariasJanssen bulmuştur.Daha sonra AntonieVanLeeuwenhoek günümüzdeki mikroskoplara en yakın mikroskobu geliştirmiştir.
Robert Hooke kendi yaptığı basit mikroskopla incelediği şişe mantarındaki boş odacıklara hücre demiştir. Böylece ilk hücre adını o kullanmıştır.
Günümüzde çok daha gelişmiş mikroskoplar sayesinde hücrelerle ilgili bir çok özellik öğrenilmiştir.
BİTKİ HÜCRESİ KLOROPLAST SİTOPLAZMA ÇEKİRDEK HÜCRE DUVARI HÜCRE ZARI KOFUL
Peki hem bitki hücresini hem de hayvan hücresini oluşturan temel yapıların neler olduğunu söyleyebilir miyiz?
HÜCRE ZARI ÇEKİRDEK SİTOPLÂZMA HÜCRE DUVARI
Hücre Zarı: Hücreleri dış ortamdan ayıran yapıdır. Üzerinde bulunan geçitler sayesinde hücre içerisine bazı maddelerin girişine ve hücre dışına bazı maddelerin çıkışına izin verir. Bazı maddelerinde hücre girmesine kesinlikle izin vermez.Bu özellikleri ile hücre zarı seçici-geçirgen bir özelliğe sahiptir.
Sitoplazma: Hücrede gerçekleşen yaşamsal faaliyetler hücrenin bu kısmında görülür.İçerisinde özel faaliyetler için özelleşmiş organel adı verilen yapılar bulunur. Bu organeller hücrenin tüm yaşamsal faaliyetlerini gerçekleştirir. Sindirim, solunum, taşınım, üretim, vb.
Çekirdek: Hücrede gerçekleşen bütün olayları yöneten merkezdir. Çekirdek içerisinde kalıtsal özellikleri taşıyan yapılar bulunur.Bazı ilkel hücrelerde çekirdek yoktur. Bu nedenle kalıtsal özellikleri taşıyan yapılar sitoplazma içerisinde dağınık olarak bulunur.
Mitokondri: Hücre içinde tüm faaliyetlerin yürütülebilmesi için gerek duyulan enerji mitokondriler tarafından üretilir.
Plastitler • Yalnızca bitki hücrelerinde bulunur. • Hücrelerde kloroplast, kromoplast ve lökoplast olmak üzere üç tip plastit bulunur. • Kloroplast: Bitkilerde fotosentez olayının gerçekleştiği, bitkiye yeşil rengi veren plastitlerdir. Kendilerine özgü DNA ları olduğu için bölünme özelliğine sahiptirler. • Kromoplast:Bitkilerdeki çiçek ve meyvelere sarı, turuncu ve kırmızı rengi veren plastitlerdir. • Lökoplast: Bitkilerin ışık görmeyen renksiz plastitleridir. Bitkilerin besinlerinin depolandığı organeldir.
Kloroplast: Yalnızca bitki hücrelerinin yeşil kısımlarında bulunur ve güneş ışığı yardımı ile bitkilerin besin üretmesini sağlar. Yeşil renkte olması nedeni ile bitkilere yeşil rengi veren organeldir.
Koful: Bitki ve hayvan hücrelerinde de bulunur. Ancak sayısı ve büyüklükleri bitki hücrelerinde çok daha fazladır. Hücre içi atık maddeleri ve besinleri depo eder.
Ribozom • Hücredeki görevi protein sentezlemektir. • Virüsler hariç tüm hücrelerde bulunur. • mRNA, tRNA ve rRNA olmak üzere üç çeşidi bulunur. • Ribozomlar hücrede bir organele bağlı olarak yada serbest olarak bulunurlar. Bağlı olanlar ER ye bağlıdırlar.
Endoplazmik Retikulum(ER) • Hücre içinde madde dolaşımını sağlar. • Hücre zarını çekirdek zarına bağlayan kanallardan meydana gelir. • Hücre bölünürken ER kaybolur. • Üzerinde ribozom bulunanlara granüllü ER, ribozom bulunmayanlara ise granülsüz ER denir.
Golgi aygıtı • Hücredeki görevi salgılama yapmaktır. • Olgunlaşmış kan ve sperm hücreleri hariç tüm hücrelerde bulunur. • Golgi aygıtı üst üste yığılmış keselerden meydana gelir. • Golgi aygıtı tükrük bezi hücrelerinde, koku çıkaran bitki hücrelerinde çok sayıda bulunur.
Lizozom • Hücredeki görevi maddeleri sindirmektir. • Akyuvarlar hariç tüm hayvan hücrelerinde bulunur.Bitki hücrelerinde ise lizozomlara benzer yapılar bulunur. • Hücre savunmasında da etkilidirler.
Sentrozom • Hücre bölünmesinde görev yapar. • Sadece hayvan hücrelerinde bulunur, bitki hücrelerinde bulunmaz. • Hücre çekirdeğinin yakınında yer alırlar.
Hayvan hücresi Sentrozom bulunur. Hücre duvarı yoktur. Plastitler yoktur. Kofullar küçüktür. Bitki hücresi Sentrozom bulunmaz. Hücre duvarı bulunur. Plastitler bulunur. Koful büyüktür. Bitki ve hayvan hücrelerinin karşılaştırılması
Canlılık özellikleri nelerdi? • Beslenme • Solunum • Boşaltım • Hareket • Büyüme • Çoğalma Bu özelliklerin hepsi hücrelerde de var mı?
Acaba canlılarda bulunan hücrelerin hepsi de aynı şekilde mi?
ÇEŞİTLİ HÜCRELER Terliksi hayvan Kan hücresi (Alyuvar) Sperm hücresi Su yosunu hücresi Amip Yumurta hücresi