250 likes | 500 Views
МАМЛЕКЕТТИК САТЫП АЛУУЛАР ТУТУМУН БААЛОО . « Кыргызстандын улуттук электр тармактары » АЧЫК АКЦИОНЕРДИК КООМУ. Эксперттер: Базакеева Жылдыз Жаманчаевна Абдымомунова Сайна Рыскелдиевна. Алынган маалыматтарга жалпы сереп.
E N D
МАМЛЕКЕТТИК САТЫП АЛУУЛАР ТУТУМУН БААЛОО «Кыргызстандын улуттук электр тармактары» АЧЫК АКЦИОНЕРДИК КООМУ Эксперттер: Базакеева Жылдыз Жаманчаевна Абдымомунова Сайна Рыскелдиевна
Алынганмаалыматтаргажалпысереп Изилдөө процессинде эксперттер 2010-жылы өткөрүлгөн 18 сатып алуулардын ичинен 17 тендер боюнча документтерди карап чыгышты Документтерди ала албагандыктан, эскперттер Чыгымдар сметасын, негизги каражаттардын тизмесин жана түзүлгөн келишимдер боюнча төлөмдөрдү изилдей алышкан жок.
«КУЭТ» ААКыдагы 2010-жыл үчүнмамлекеттиксатыпалуулардынсхемасы
«КУЭТ« ААКыдагы 2010-жыл үчүнтоварлар, иштержанакызматтарбоюнчамамлекеттиксатыпалуулардынсхемасы
Товарларды, иштердижанакызматтардысатыпалуу(бирбулактан) Ыйгарым укуктуу орган (Кыргыз Республикасынын Финансы министрлиги) менен макулдашып 18 500,0 миң сом (20%) суммасында бир гана сатып алуу өткөрүлгөн ( «Масса» ЖЧКыдан твоарлар ассортиментин). Калган 75 699,0 миң сом (80%) суммасындагы бир булактан сатып алуулар тендер өткөрүүсүз жана Ыйгарым укуктуу органдын макулдугусуз сатылып алынган, бул сатып алуулар чөйрөсүндөгү мыйзамдарды бузууга жатат.
Мамлекеттиксатыпалуулар планы 2010-жылдын январынан октбярга чейин «КУЭТ» ААКы колдонуудагы мыйзамдарды бузуу менен мамлекеттик сатып алуулардын планы жок иштеген. 2010-жыл үчүн бөлүнгөн каражаттын чегинде мамлекеттик сатып алуулардын накталай жана акчалай түрүндөгү планы 2010-жылдын 8-октябрында гана бекитилген.
Сатыпалуулар планы сатып алуулар планын түзүүдө иштерге жана кызматтарга болгон керектөө изилденбейт; товарларга болгон техникалык өзгөчөлүк көрсөтүлбөйт; курулуш-монтаджлл иштеине сатып алуу долбоорлоо жана куруу үчүн бир тендери катары өткөрүлөт; долбоор түзбөстөн жана объектинин баасын аныктабастан курулушка карата сатып алуулар планы түзүлөт. товардын, иштин жана кызматтын бир эле түрүнө караа сатып алуулардын бир нече ыкмасы каралган, анын ичинде чектөөсүз соодалашуу, котировка сурамасы, бир булактан; бир булактан сатып алуулар жана аларды өткөрүү процеccи көрсөтүлгөн эмес.
Сатыпалуучууюмдун потенциалы(сатыпалууларбөлүмүжанатендердик комиссия) «КУЭТ» ААКы 6 адамдан турган сатып алуулар бөлүмүнө ээ; Ар бир өткөрүлгөн тендерге карата тендердик комиссиянын өзүнчө курамы түзүлөт, бирок тендердик комиссия тендерди өткөрүү алдында гана түзүлөт, бул мамлекеттик сатып алуулар чөйрөсүндөгү мыйзамдарды бузууга жатат; Тендердик комиссиялардын курамына Кыргыз Республикасынын Энергетика министрлигин өкүлдөрү, Биринчи май райомамадминистрациясынын өкүлдөрү киргизилген.
Сатыпалуучууюмдун потенциалы(анкетирлөөжыйынтыктары) Изилдөөнүн жүрүшүндө эксперттер сатып алуулар бөлүмүнүн 5 кызматкерин жана тендердик комиссиянын 4 мүчөсүн сурамжылоого алышкан. Анкетада сурамжылоонун катышуучулары мамлекеттик сатып алуулар боюнча билимин баалашкан: жакшы – 3 (суралгандардын 33%ы), сатып алуулар бөлүмүнүн бардык өкүлдөрү канааттандыраарлык – 4 (44%), сатып алуулар бөлүмү– 2, тендердик комиссия– 2 начар – 2 (23%), тендердик комиссиянын бардык өкүлдөрү. Суралган 9 адамдын 7си мамлекеттик сатып алуулар процедуралары боюнча окушкан. Бирок, изилдөөнүн жүрүшүндө каралган документтер (тендердик документтер, тендердик арыздарды ачуу протоколу, тендердик арыздарды баалоо жыйынтыктары) сатып алуулар бөлүмүнүн кызматкерлеринин жана тендердик комиссиянын мүчөлөрүнүн мамлекеттик сатып алуулар чөйрөсүндөгү квалификациясы төмөн экенин көрсөттү.
Тендер өткөрүүнүуюштуруу Бир да тендерде ташып жеткирүүнүн мөөнөтү, курулуштун башталышынын, кызмат көрсөтүүнүн мөөнөтү, төлөө мөөнөтү, келишимди бузуу, кызмат көрсөтүүнү, товар жеткирүүнү, курулушту аяктоо мөөнөтү белгиленген эмес.
Тендер өткөрүүнүуюштуруу(соодалашуужөнүндөкулактандырууберүү) жарыяланган кулактандырууларда маалымат жетишсиз (сатып алуулар үчүн жоопкерчиликтүү жактардын контактары жок); тендерге катышууга түз чакыруулар тажрыйбаланбайт, бул потенциалдуу подрядчылардын жетишсиз кабардар болушуна алып келет. Себептерин түшүндүрбөй туруп тендердик мөөнөттү 28 күндө 20 күнгө чейин кыскартуу учурлары белгиленди, муну менен катар мөөнөттөрдү жана талаптарды өзгөртүүдө тендердик документтерде сатып алуучу уюмдун түшүндүрбөсө жарыяланган эмес. Кулактандырууда сатып алуунун бир предмети, тендердик документтерде кошумча жумуштар көрсөтүлөт.
ТендердикарыздардыбаалоожанасалыштырууТендердикарыздардыбаалоожанасалыштыруу Документтерде тендердик комиссиянын ар бир мүчөсүнүн баалоо отчеттору жок. «КУЭТ» ААКы жеңүүчүлөрдү белгиленген документтердин бардыгы жана минималдуу баа боюнча тандайт, анткени тендердик документтерде тендердик арыздарды баалоо критерийлери белгиленбейт. Айрым тендерлерде, Мыйзамдын 27-беренесин бузуу менен катышуучулардын тендердик арыздарын баалоодо тендердик комиссия тендердик арыздарды тендердик документерде каралбаган баалоо критерийлери үчүн артка кайтарат.
ТендердикарыздардыбаалоожанасалыштырууТендердикарыздардыбаалоожанасалыштыруу Документтерде тендердик комиссиянын өтүнүчү менен ккатышуучу карызын жойгон жана тендердик комиссия андан ары аны келишим түзүү үчүн сунуштаган чечим бар. Мыйзамдын 27-беренесинин 3-пунктуна ылайык, тендердик комиссия берилген тендердик арызга карата талаптануучу менен кандайдыр бир сүйлөшүүлөрдү жүргүзүүгө укугу жок. Тендерге катышуу үчүнү катышуучу салыктар жана Соцфонго төлөмдөр боюнча милдеттемелерди аткарышы керек. Тендердик комиссиянын аракети башка катышуучуларга карата акыйкат принцибин бузууга алып келди.
ТендердикарыздардыбаалоомисалдарыТендердикарыздардыбаалоомисалдары 141,6 млн. сом суммасында Долбоорлоо жана курулуш боюнча үч тендерде «КУЭТ» ААКы тапшырат: Объектилерли долбоорлоо жана куруу подрядчысына. Подрядчы объектинин баасын өзү аныктайт жана бул объектини өзү курат. Тендердин бардык жеңүүчүлөрүнүн долбоорлоого лицензиясы жок болгон. Долбоорлоо жана курулуш тендеринин бир да катышуучусу Кыргыз Республикасынын алдындагы Архитектура жана курулуш мамлекеттик агенттиги берген жогорку вольттуу линияларды курууга лиценциясы бар 33 уюмдун жана электр берүүнүн жогорку вольттуу линиясын долбоорлоого лицензиясы бар 12 уюмдун тизмесинде жок болгон.
ТендердикарыздардыбаалоомисалдарыТендердикарыздардыбаалоомисалдары Алай-Кадамжай узундугу 38 км, наркы 123,6 млн. сом болгон эки цептүү аба линиясын долбоорлоо жана курууну сатып алуу боюнча тендерде: «Кыргызэлектросетьстрой» ААКы тендердик арызда (тендердин жеңүүчүсү) долбоордук документтерли иштеп чыгуу боюнча 2010-жылдын 21-июнундагы келишимди тиркеген. Бул факты «Кыргызэлектросетьстрой» ААКы тендердин жеңүүчүсү болоорун билгендигин жана тендер башталаар алдында бул объектини долбоорлоо боюнча тапшырманы аткарууга карата келишим түзүп койгондугун көрсөтүп турат. Курулушка долбоору жок туруп тендердин катышуучусу тарабынан 123,0 милн. сом суммасында курулушка карата иштин көлөмүнүн ведомствосу түзүлгөн.
ТендердикарыздардыбаалоомисалдарыТендердикарыздардыбаалоомисалдары Парники Тепекурган болжолдуу узундугу 8,5 км 110 кв. бир цептүү абал линиясын долбоорлоо жана куруу: «Мехкалонна КЭСС» ЖЧКынын тендердик арызында (тендердин жеңүүчүсү) долбоордук документтерди иштеп чыгууга келишим камтылган. Келишимде келишимге кол койгондон кийин долбоорлоо боюнча иштерди баштоо мөөнөтү көрсөтүлгөн. Тендердин катышуучусу 12,0 млн. сом суммасында курулушка карата иштин көлөмүнүн ведомствосун түзгөн. Белгилей кетсек, жеңүүчү 2010-жылдын 2-мартында гана катталган, бул Буйуртмачынын 3 жылдан кем эмес иш тажрыйбасы болсун деген талабына ылайык келбейт Тендердин тандалып алынган жеңүүчүсү курулушка лицензиясы бар, бирок долбоорлоого лицензиясы жок.
ТендердикарыздардыбаалоомисалдарыТендердикарыздардыбаалоомисалдары Эки лот боюнча, лицензияланган программалык камсыздоону сатып алуу тендеринде: Тендердик документтерге ылайык. Катышуучулар эки лот боюнча өзүнчө баа көрсөткөндүгүнө карабай, Тендердик комиссия катышуучулардын тендердин арыздарын тендердик арыздын жалпы суммасынын негизинде баалаган. Мыйзамдын 27-беренесине ылайык, тендердик комиссия катышуучулардын тендердик арыздарын тендердик документтерде белгиленген талаптар боюнча гана баалашы керек. Тендердик комиссия сатып алуулар бөлүмүнө ар бир лот боюнча азыраак баа сунуштагандар боюнча келишим түзүүнү сунушташы керек болчу: Бул тендерде жеңүүчүнү туура эмес тандагандыктан, «КУЭТ» ААКы 242,3 миң сом суммасында зыян тарткан.
ТендердикарыздардыбаалоомисалдарыТендердикарыздардыбаалоомисалдары Т-2 орнотуу менен ПС 110-35/6 кв. Шекафтар кайра курууну долбоорлоону сатып алуу тендери «Энергопроект» жеңүүчү катары таанылган. «КУЭТ» ААКы 10% өлчөмүндө каралган жеңилдиктерге таянып, бааны 10% арзандатууну өтүнөт. Мыйзамдарга ылайык, тендердик документтерде жеңилдиктер бааны арзандатуу үчүн эмес, ички подрядчылардын тендердик арыздарды менен чет өлкөлүк фирмалардын тендердик арыздарын баалоодо салыштыруу үчүн каралган. Мисалы: Казакстандын ТОО «Selara» компаниясынын тендердик арызынын баасы 3 454 000 сомду түзсө, «Энергопроектинин» тендердик арызынын баасы 3 585 000 сом болгон. Жеңилдиктерди пайдалануу шартында казк компаниясынан 10% өлчөмүндө 345, миң сом суммасында алып жана кыргыз компаниясынын баасынан алыш керек 3 585 000 – 345 400 сом, анда кыргыз компаниясынын баасы 3 239 600 сом болот, жана казак компаниясына салыштырмалуу арзан болуп калат. Бирок келишим тендердик арыздын суммасында түзүлөт. Бааны арзандатуу өтүнүчүнө, «Энергопроект» макулдугун берет жана бааны 10% арзандатат жана тендердик арыздын акыркы суммасы 3 227 400 сомду түзөт.
ТендердикарыздардыбаалоомисалдарыТендердикарыздардыбаалоомисалдары 3,0 млн.сом суммасында атайын бут кийимдерди сатып алуу боюнча котировка суралма ыкмасы менен тендерде. «Новый формат Бишкек» компаниясы 15% өлчөмүндө арзандатууну сунуштаган, тендердик комиссиянын анын арзандатуусун кабыл алып жана тендердик арыздын наркын 2,7 млн. сом деп аныктайт, муну менен бардык катышуучуларга акыйкат мамиле Мыйзам принцибин бузат. Бирдей шарттарды камсыздоодо тендердин жеңүүчүсү баасы 2,4 млн. сом болгон «At empire» ЖЧКы болмок. Сатып алуулар бөлүмүнүн жана тендердик комиссиянын начар потенциалынан улам алдын ала мамлекеттик каражаттын ашыкча чыгымы 354,4тыс. сомду түздү.
Келишимтүзүү Мыйзамдын 31-беренсине ылайык, «КУЭТ» ААКы жеңүүчүлөрдүн тендердик арызынын шартында келишим түзүшү керек. Түзүлгөн келишимдерде аванс төлөмдөрү, айып санкциялары (Келишимдин өзгөчө шарттарында каралган 10%дын ордуна келишимде 5% каралган).
Корутунду «КУЭТ» ААКы өткөрүлгөн сатып алуулар процессинде Мыйзамдын төмөндөгү негизги максаттарын аткарууга жетишкен жок: Максималдуу үнөмдөөнү жана сатып алуулардын натыйжалуулугун камсыздоо. Бир сатып алуунун мисалында гана, жалпы сатып алуулардын 40%ын түзгөн123,6 млн. сом суммасында «Алай-Кадамжай узундугу 38 км келген 110 кв. эки цептүү аба линиясын долбоорлоо жана куруу» сатып алуулары боюнча тендерде, ыксыз пайдалануу аныкталган.
Корутунду Сатып алууларды жүргүзүү процессинде катышуучулардын (подрядчылардын) катышуусун кеңейтүү жана атаандаштыкты өнүктүрүү. Сатып алуулар бөлүмү тарабынан товардык-материалдык баалуулуктардын өндүрүүчүлөрүнүн, ишти жана/же кызматты көрсөтүү укугун берген лицензиясы бар артыкча укукка ээ жеткирүүчүлөрдүн/подрядчылардын маалымат базасы түзүлгөн эмес.
Корутунду Тендер өткөрүүдө тендерге катышууга түз чакыруу тажрыйбасы жок. Тендердик документтерле квалификацияга карата талаптар белгиленбейт, жеткирүү мөөнөттөрү жок, төлөө шарттары каралган эмес, мунун натыйжасында өткөрүлгөн сатып алууларга кызыкдар потенциалдуу жеткирүүчүлөр/подрядчылар жок.
Корутунду Бардык жеткирүүчүлөргө/ подрядчыларга карата акыйкат мамилени камсыз кылуу. Тендер өткөрүүдө тендердик документтерде каралбаган арзандатуулар кабыл алынат. Өз алдынча арзандатууларды берүү башкаралардын укугун тебелеген фактор болуп саналат. Бул факты атайын бут кийимди сатып алуу тендеринде аныкталган. Туура эмес тандоо жана тендердин бардык катышуучуларына бирдей шарттарды түзбөө, компаниянын 596,6 миң сом зыян тартуусуна алып келди.
Корутунду Сатып алуулар процедурасын камсыздоо. Бир булактан сатып алууларды дыкат карап чыгууда төмөндөгүлөр аныкталды: мыйзамдарга ылайык сатып алуулардын жалпы суммасынын 20%ы гана бир булактан сатылып алынган. Калган 80%ы тендер өткөрбөй жана Ыйгарым укуктуу органдын (Кыргыз Республикасынын Финансы министрлигинин) макулдугусуз сатылып алынган.