170 likes | 549 Views
BÀI 10:. TƯƠNG TÁC GEN. VÀ TÁC ĐỘNG ĐA HIỆU CỦA GEN. I - TƯƠNG TÁC GEN:. Gen alen là các gen cùng nằm trong một lôcút, gen không alen bao gồm các gen nằm trong các lôcút khac nhau.
E N D
BÀI 10: TƯƠNG TÁC GEN VÀ TÁC ĐỘNG ĐA HIỆU CỦA GEN
I - TƯƠNG TÁC GEN: Gen alen là các gen cùng nằm trong một lôcút, gen không alen bao gồm các gen nằm trong các lôcút khac nhau. Khái niệm:Tương tác gen là sự tác động qua lại giữa các gen trong quá trình hình thành kiểu hình, mà thực chất là sự tương tác giữa các sản phẩm của chúng ( Prôtêin enzim ) để tạo kiểu hình. Thế nào là gen alen và gen không alen? Hai alen thuộc cùng một gen, có thể tương tác với nhau theo những cách nào? Trội - lặn hoàn toàn, không hoàn toàn, đồng trội. Sự tương tác giữa các alen thuộc các gen khác nhau thực chất là gì? 1 - TƯƠNG TÁC BỔ SUNG ( BỔ TRỢ ): * Thí nghiệm: P T/C: Đậu thơm hoa trắngX Hoa trắng F1: 100 % Hoa đỏ F2: 9 hoa đỏ : 7 hoa trắng Tỷ lệ ở F2 là 9 : 7 nói lên điều gì?( Số kiểu tổ hợp, số cặp gen qui định cặp tính trạng đang xét) Hãy nhận xét kết quả ở F2?
I - TƯƠNG TÁC GEN: 1 - TƯƠNG TÁC BỔ SUNG ( BỔ TRỢ ): * Nhận xét: - F2 có 16 tổ hợp giao tử -> Mỗi cơ thể F1 cho 4 loại giao tử ( 16 TH = 4 gt X 4 gt ). - Mỗi cơ thể F1 chứa 2 cặp gen dị hợp -> Tương tác gen. Hãy giải thích kết quả của thí nghiệm trên? * Giải thích: - Sự có mặt của 2 gen trội nằm trên 2 NST khác nhau qui định hoa đỏ (A- B- ). - Khi chỉ có 1 trong2 gen trội hoặc không có gen trội nào cho hoa màu trắng ( A-bb, aaB-, aabb ). * Khái niệm: Tác động bổ trợ là kiểu tác động qua lại của hai hay nhiều gen thuộc các lôcút khác nhau ( Không alen ) làm xuất hiện tính trạng mới. Vậy như thế nào là tương tác bổ trợ? Hãy viết sơ đồ lai từ P -> F2?
I - TƯƠNG TÁC GEN: 1 - TƯƠNG TÁC BỔ SUNG ( BỔ TRỢ ): * Sơ đồ lai: PT//C: Hoa trắng ( AAbb ) X Hoa trắng ( aaBB ) Ab aB GP: F1: ( AaBb ) X ( AaBb ) 100 % Hoa đỏ GF1: Ab, aB, ab AB, F2:
I - TƯƠNG TÁC GEN: 1 - TƯƠNG TÁC BỔ SUNG ( BỔ TRỢ ): ♂ AB Ab aB ab ♀ AB AABB AABb AaBB AaBb Ab AABb Aabb AaBb Aabb aB AaBB AaBb aaBB aaBb ab AaBb Aabb aaBb Aabb
I - TƯƠNG TÁC GEN: 1 - TƯƠNG TÁC BỔ SUNG ( BỔ TRỢ ): Kết quả phân li về kiểu gen và kiểu hình như thế nào? • Tỷ lệ phân li KG: • - Tỷ lệ phân li KH: 1 :2 :1 : 2: 4 : 2 : 1 :2 : 1 * 9 A-B- Hoa đỏ * 7 A-bb, aaB-, aabb Hoa trắng. Ngoài ra còn có các tỷ lệ: 9 : 3 : 3 : 1 Hoặc 9 : 6 : 1.
I - TƯƠNG TÁC GEN: 2 - TƯƠNG TÁC CỘNG GỘP: * Thi nghiệm: X PT//C: Lúa mì hạt đỏ ( AABB ) Lúa mì hạt trắng ( aabb ) AB ab GP: X ( AaBb ) 100 % Lúa mì hạt đỏ tươi ( AaBb ) F1: 15 Đỏ : 1 Trắng F2: ( Từ đỏ sẫm đến đổ rất tươi )
I - TƯƠNG TÁC GEN: 2 - TƯƠNG TÁC CỘNG GỘP: KIỂU GEN KIỂU HÌNH 1 AABB ĐỎ SẪM 2 AaBB 2 AABb ĐỎ SẠM 4 AaBb 1 AAbb 1 aaBB 15 ĐỎ ĐỎ TƯƠI 2 Aabb 2 aaBb ĐỎ NHẠT 1 TRẮNG 1 aabb TRẮNG
I - TƯƠNG TÁC GEN: 2 - TƯƠNG TÁC CỘNG GỘP: * Khái niệm: Khi các alen trội thuộc hai hoặc nhiều lôcut gen tương tác với nhau theo kiểu mỗi alen trội ( Bất kể thuộc lôcút nào ) đều làm tăng sự biểu hiện kiểu hình lên một chút ít. Vậy như thế nào là tác động cộng gộp? Tương tác cộng gộp thường gặp đối với các loại tính trạng nào? - Thường gặp ở các loại tính trạng số lượng: Sản lượng sữa, khối lượng gia súc, gia cầm.. • * Điều kiện nghiệm đúng: • Mỗi cặp gen nằm trên 1 cặp NST tương đồng khác nhau. • Các phải tác động qua lại lẫn nhau trong quá trình hình thành tính trạng. Tương tác gen đúng trong điều kiện nào?
II - TÁC ĐỘNG ĐA HIỆU CỦA GEN: Đa hiệu hoá của gen là gì? • Khái niệm: Là hiện tượng một gen tác động lên sự biểu hiện của nhiều tính trạng khác nhau. • VD: SGK…
CỦNG CỐ: Taùc ñoäng aùt cheá laën : 9 : 4 : 3 Taùc ñoäng boå trôï : 9 : 6 : 1 9 : 7 9 : 3 : 3 : 1 CAÙC DAÏNG TÖÔNG TAÙC Taùc ñoäng coäng goäp : 15 : 1 Taùc ñoäng aùt cheá troäi : 12 : 3 : 1 13 : 3 Tuøy daïng töông taùc maø tæ leä kieåu hình ôû F2 laø bieán daïng coâng thöùc toång quaùt (3: 1). Qui luaät : hai hay nhieàu gen khoâng alen, phaân ly ñoäc laäp, coù theå cuøng taùc ñoäng vôùi nhau hình thaønh moät tính traïng.
CỦNG CỐ: 1.1. TAÙC ÑOÄNG BOÅ TRÔÏ : Thí nghieäm: PTC: Bí quaû troøn x Bí quaû troøn DDff ddFF Gt: Df dF F1 : Bí quaû deït DdFf Gt : DF , Df, dF, df 9 (D – F - ) 3 (D – ff -) 3 (ddF - ) 1 ddff F2 : 9 bí quaû deït 6 bí quaû troøn 1 bí quaû daøi