450 likes | 1.22k Views
ТИРОИДНА ЖЛЕЗДА функција и болести. Д-р Јасмина Зафировска - Спец.интернист Специјална болница по хируршки болести „Филип Втори“- Скопје. Анатомија. Хистологија. Тироидни хормони. 98.5% T 4 1.5% T 3 Вкупно количество на хормони во циркулација е врзано за протеини Albumin 15%
E N D
ТИРОИДНА ЖЛЕЗДАфункција и болести Д-р Јасмина Зафировска - Спец.интернист Специјална болница по хируршки болести „Филип Втори“- Скопје
Тироидни хормони • 98.5% T4 • 1.5% T3 • Вкупно количество на хормони во циркулација е врзано за протеини • Albumin 15% • Thyroid Binding Globulin 70% • Transthyretin 10% • Дијагностички за проценка на тироидната функција се користи слободната компонента на тироидните хормони
Контрола на тироидната хормонска секреција
TRH Се создава во Hypothalamus Лачење пулсативно,циркадијан ритам Во обратна повратна спрега со T3 Преку портен систем стигнува до аденохипофиза Стимулира создавање на TSH
TSH • Го лачи аденохипофизата • Позитивна повратна спрега со TRH • Негативна повратна спрега со T4, T3 • Низ портен венски систем доаѓа до клетките на органите на телото • Стимулира • Каптура на јодин • Кололоидна ендоцитоза • Зголемување на тироидната жлезда
Синтеза на тироидни хормони • 1. Каптура на јодни молекули • 2. Оксидација и јодинација на тиреоглобулинот • Thyroid Peroxidase (TPO) • Apical membrane protein Ја катализира органификацијата на јодинот со тиреоглобулинот • Antagonized by methimazole, PTU • 3. куплирање на јодтирозинот (формирање на T3 и T4) • 4. Интратироидна дејодинација од T4 во T3
Ефект од тироидните хормони Фетална матурација на мозокот и коскениот систем Зголемување на базалниот метаболизам Инотропно и хронотропно дејство на срцето Зголемена адреналинска осетливост Ја забрзува коскената регенерација Ја зголемува серумската гликоза и го намалува серумскиот холестерол
Евалуација на тироидната функција TRH TSH Total T3, T4 Free T3, T4 RAIU Thyroglobulin Antibodies: Anti-TPO, Anti-TSHr
Евалуација на тироидната функција
Ултрасонографија и болестите на тироидната жлезда Цел – одредување на позиција,форма големина,ехогеност,фокални лезии Хиперехогена лезија 4% инциденца за малигност Изоехогена лезија-26% можност за малигнитет Хипоехогени нодули 63% можна малигност
Ехо во дијагностика на малигните тумори на тироидеа Конзистенција – солидна Ехогеност- хипоехогеност Ирегуларни маргини Одсутно хало Микрокалцификати Интранодална васкуларизација
Карциноми на тироидеа 75-80% Папиларен карцином 10-20% фоликуларен карцином 3-5% медуларни карциноми 1-2% анапластични карциноми МС- лимфни нодули 2-3% далечни МС-б.дробови и коски
Бенигни болести на тироидеата • Бенигни нетоксични состојби • Дифузна и нодуларна струма • Бенигни токсични состојби • Токсична мултинодуларна струма • Graves’ Disease • Токсичен аденом • Инфламаторни состојби • Хроничен (Hashimoto’s) Thyroiditis • Субакутен (De Quervain’s) Thyroiditis • Riedel’s Thyroiditis
Екстратироидни причини за појава на хипер и хипотиреоидизам -Протеин - врзувачки фактори • Зголемени TBG • Високо ниво на естроген (pregnancy, Tamoxifen) • Хепатална болест-ран стадиум • Намалени TBG • Androgens or anabolic steroids • Хепатална болест-ран стадиум • Компетитивен механизам • NSAID’s • Furosemide IV • Anticonvulsants (Phenytoin, Carbamazepine)
Хипотиреоидизам • Симптоми – умор, студ, добивање на тежина, констипација, промена на бојата на гласот • Објективен наод – ладна и сува кожа, испотени дланки,лице,стопала,успорени рефлекси, myxedema • Новороденче – кретенизам, низок раст, потење на дланки и лице, мускулен дефанс • Типови на хипотиреоидизам • Примарен – Thyroid gland слбост • Секундарен – Pituitary слабост • Терциерен – Hypothalamic слабост • Периферна резистенција
Хипотиреоидизам • Агенезија • Тироидна деструкција • Hashimoto’s thyroiditis • Хируршко отстранување • После третман со радиоактивен I131 • Инфилтративни болести • После ларингектомија • Инхибиција на функцијата • Јоден дефицит Анти-тироидни лекови (PTU, Methimazole, Lithium, Interferon) • Транзиторен • Postpartum • Thyroiditis
Хипотиреоидизам • Географски детерминиран • Hashimoto во високо индиструски развиени земји • Недостаток на јод во некои подрачја • Диагноза • Низок FT4, Висок TSH (Primary, check for antibodies) • Низок FT4, Низок TSH (Secondary or Tertiary, TRH stimulation test, MRI) • Третман • Levothyroxine (T4) • Treatment prevents bone loss, cardiomyopathy, myxedema
Hashimoto • Најчеста причина за хипотиреоза • Резултат на антитела кон to TPO, TBG • Најчесто се јавува кај жени помеѓу 30-50 години • Започнува вообичаено асимптоматски • Лабораториски вредности • Покачено TSH • Низок T4 • Anti-TPO Ab • Anti-TBG Ab • Третман со Levothyroxine
Супклиничка форма на хипотироидизам • Третманот на супклиничкиот хипотироидизам е во насока на: • Редукција на вкупниот холестерол • Намалување на систолниот КП • Подобрување на феро-дефицитна анемија • Се препорачува кај трудници • Можност за ултрасонографска дијагностика-дифузна хипоехогеност
Хипертиреоидизам • Во 80% од случаите причина за хипертиреоза е Гравесовата болест, во 19% е токсичен аденом или токсична мултинодозна струма.Зафаќа 2-5 % од сите жени , 5 пати почесто од мажи, возрасна група помеѓу 20 и 40 години. • Нервоза,менструални пореметувања, емоционална нестабилност, фин тремор на рацете,појачано потење, паѓање на коса,проливи,губиток на сила.
Graves- Basedow Најчеста форма на тиреотоксикоза Автоимуна етиологија со фамилна предилекција Тироидните рецептори се стимулирани со антитела единствени за оваа болест 5 пати почеста кај жени во однос на мажите
Graves’ офталмопатија Class one: spasm of upper lids with thyrotoxicosis Class two: periorbital edema and chemosis Class three: proptosis Class four: extraocular muscle involvement Class five: corneal involvement Class six: loss of vision due to optic nerve involvement
Graves’ова болест • Третман • Beta blockers симптоматолошки • Thionamidи • Еутиреоза за 6-8 недели • 40% - 60% инциденца за ремисија • 20% инциденца за алергии • 0.5% инциденца од фатална агранулоцитоза • Radioiodine аблација • 10% инциденца за појава на хипотиреоза во рок од 1 година • 55% - 75% инциденца за хипотиреоза во тек на 10 години • Хирурчка интервенција • компресивна симптоматологија • Деца,бременост • 50% - 60% инциденца од хипотиреоза
Токсичен аденом • Тиреотоксикоза • Хиперфункционални јазли <2 cm ретко водат до тиреотоксикоза • Хиперфункционални јазли >3 cm водат до тиреотоксикоза • Индикација за хируршки третман • Постменопауза-ризик од остеопороза • Пациенти над 60г.-ризик од атријална фибрилација • Аденом поголем од 3 cm (?)
Jod-Basedow Effect • Ексцесивен внес на јод индуцира појава на hyperthyroidism • Овој ефект може да води до симптоматска thyrotoxicosis кај пациенти кои внесуваат поголеми дози на јодни препарати • Диететски промени • Администрација на контраст • Лекови кои содржат јодини во составот (Amiodarone)
Манифестација Вообичаено се откриваат при рутински физикални испитувања Пациентот може да има клиничка или супклиничка thyrotoxicosis Пациентот може да има компресивна симптоматологија, трахеална,езофагеална,васкуларна, рекрентен ларингеален нерв
Струма - гуша • Струма: Хронично зголемување на тироидната жлезда не поврзано со неопластичен процес • Ендемска струма • Спорадична струма • Фамилијарна • Токсична • Нетоксична
Струма-гуша • Патогенеза • Поради јод дефициенција-ендемска • ТSH стимулација хронична води кон создавање на multiple nodules • Потребно е кај ваквите да се прави канцер скрининг • Евалуација на тироидна функција • TSH, T4, T3 • Overt hyperthyroidism (TSH low, T3/T4 high) • Subclinical hyperthyroidism (TSH low, T3/T4 normal) • Determination of thyroid state is key in determining treatment
Нетоксична струма • Можности за третман • follow-up за прогресија • Тироидна супресивна терапија • Може да ја намали жлездата за 50% • Хируршко отстранување • Suspicious neck lymphadenopathy • History of radiation to the cervical region • Rapid enlargement of nodules • Papillary histology • Microfollicular histology (?)
Нетоксична струма • Можности за третман • RAI ablation • Volume reduction 33% - 66% in 80% of patients • Improvement of dysphagia or dyspnea in 70% - 90% • Post RAI hypothyroidism 60% in 8 years • Post RAI Graves’ disease 10% • Post RAI lifetime cancer risk 1.6% • Surgery • Most commonly recommended treatment for healthy individuals
Токсична струма • Диференцијално дијагностички • Graves’ disease • Клиника (Pretibial myxedema, Opthalmopathy) • Anti-TSH receptor Ab • High RAUI • Thyroiditis • Clinical findings (painful thyroid in Subacute thyroiditis) • Low RAUI • Скорешна администрација на јодни препарати • Amiodarone • IV contrast • Диетарни промени
Токсична струма • Ризик од хипертиреоидизам • Atrial fibrillation • Congestive Heart Failure • Губење на коскената минерализација • Токсична струма • Акутна токсичност може да се јави после • Администрација на контраст • Amiodarone (37% iodine)
Третман • Антитироидни лекови • Радиоактивен јод • Хируршка интервенција • Еутиреоза пред интервенцијата
Тиреотоксикоза и тироидна бура Акутна тиреотоксикоза - beta-blockers, barbiturates Тироидна бура:агресивен менаџмент со beta-blockers, calcium channel blockers, PTU, methimazole, digitalis or diuretics for heart failure, fluid and electrolyte management
Акутен тироидитис Причини 68% бактерии (S. aureus, S. pyogenes) 15% фунги 9% микобактерии Чест кај пациенти со HIV Диагноза Топла,осетлива,зголемена жлезда Третман Висок морталитет без итна терапија IV антибиотици Nafcillin / Gentamycin емпириски Опоравувањето е речиси комплетно
Acute Thyroiditis Диагноза Топла,осетлива,зголемена жлезда Третман Висок морталитет без итна терапија антибиотициNafcillin / Gentamycin емпириски Опоравувањето е речиси комплетно
Субакотен тироидит De Quervain's thyroiditis Најчеста причина за болка од тироидно потекло Акутна инфламаторна болест слична со вирусна инфекција Транзиторен hyperthyroidism следен со транзиторен hypothyroidism; Траен хипотироидизам или релапс се многу ретки
Третман на Субакотен тироидит • NSAID’s and salicylates. • Орални стероиди во некои случаи • Beta blockers симптоматски • PTU кога постои хиперфункција
Riedel’s Thyroiditis Ретко пореметување вообичаено кај средовечни жени Автоимуна етиологија Фиброзно ткиво ја заменува тироидната жлезда Рапидно отекување на вратот
Riedel’s Thyroiditis Дијагноза Тироидни антитела присутни во 2/3 Вратот како да е дрвен Тенкоиглена биопсија за дијагноза Асоцираност со генерализирана мекоткивна склероза Третман Ресекција кај компресија Хемотерапија со Tamoxifen, Methotrexate, или стероиди Тироидни хормони за симптоматски хипотироидизам