E N D
Kudaman Isang Epikong Palawan Na Inawit ni Usuy
Kudaman Nang bigla, natahimik ang mga agung. Mula sa isang madilim na sulok ng kabahayan ay pumailanlang ang pag-awit ng isang lalaking nakahiga, nakasilong ang mata sa kanyang kaliwang bisig, samantalang ang kanyang kanang kamay ay may kipkip na kapirasong damit sa kanyang dibdib.
Kudaman Ang lalaking ito’y si Usuy, ang baylan (pinunong pang-ispiritwal) ng lambak na iyon at pinakatanyag na mang-aawit ng awit-epiko. Inaawit niya ang epikong Kudaman, tungkol sa Datu ng Kapatagan, ang bayaning may putong na kalapati sa ulo at ang tahanan ay nababalot ng sinag ng araw.
Kudaman Kaya’t aming pinagbuting mailagay sa teyp, sa kauna-unahang pagkakataon, ang epikong ito. - pah. 3, Kudaman
Kudaman Ang Pinagmulan
Ang Pinagmulan • Itinuro kay Usuy ni Buntäli, ang kaniyang pamangkin • tultul – awit-epikong Palawan/ang pag-awit ng epiko • Kailangang igalang ang pag-awit ng tultul • Kung hindi, mamamaga ang iyong tiyan, mabubusong ka. –pah. 19 • kutaq – “ang pinid na silid”
kutaq • Anak ni Pipatuwän at isang Binibini ng Ikalabing-apat na antas ng Kalawakan • Sinabi ni Nägsalad na kailangang awatin sa gatas at makulong sa pinid na silid nang pitong gabi • Nakaraos ang sanggol at nagkaroon ng di-pangkaraniwang lakas • Kudaman – “ang nasa pinid na silid”
Kudaman Pasalaysay na Pambungad
Pambungad • Mga tauhan • Tuwan Putlî • Ambaynän • Ambaynang • Mû-Muta • Mûta-Mûta • Binata ng Alapaap
Pambungad • Nangisda sina Tuwan Putlî at Ambaynän sa isang bukal sa Ilog Täbunganän • Isang uláng na ginto ang sipit • Ayaw hanapin ni Mûta-Mûta ang asawa • Inilahad ni Ambaynän kay Ambaynang • Mag-uwi man lang ng kahit anong kapiraso ng katawan ni Tuwan Putlî at papayagang ikasal kay Binata ng Alapaap • Iniuwi ang bahagi ng kuko mula sa hinliliit ni Tuwan Putlî at inilagay sa baul na ginto
Kudaman Ang Unang Awit
Ang Unang Awit • Mga tauhan • Binata ng Alapaap • Binibini ng Säytang Dagat • Kudaman • Sultan ng Baybayin • Linggisan • Tuwan Putlî • Mûta-Mûta • Datu ng Ligayan • Binibini ng Lunting Punay • Binibini ng Punong Ginûu
Ang Unang Awit • Pag-agaw ni Binata ng Alapaap kay Binibini ng Säytang Dagat • Pag-iwan ni Tuwan Putlî kay Binata ng Alapaap • Pagsauli ni Kudaman kay Binibini ng Säytang Dagat sa kaniyang amang si Sultan ng Baybayin • Pagnganga nina Kudaman at Tuwan Putlî (puqun) • Pagnanais na parusahan ng ama si Binibini ng Säytang
Ang Unang Awit • Pagdalaw nina Mûta-Mûta at Datu ng Ligayan • Pagpapatayo ng malaking bahay at pagdiriwang • Paghahanda ng sandaa’t walumpung tapayan ng tabad • Pag-alis ni Kudaman upang maghanap ng magagandang damit (pitong taon!) • Pagpunta ni Binibini ng Säytang Dagat sa bahay ni Kudaman • Pagtanggap ni Tuwan Putlî
Ang Unang Awit • Pagnganga nina Kudaman at Binibini ng Lunting Punay • Pagbalik ni Kudaman sa kaniyang bahay (tatlo na sila) • Pag-alis muli ni Kudaman upang bumili ng palamuti • Pagnganga nina Kudaman at Binibini ng Punong Ginûu • Pagbalik ni Kudaman sa kaniyang bahay (apat na sila)
Ang Unang Awit Sa pagtatapos ng unang awit, si Kudaman ay mayroon nang apat na asawang ang turingan ay parang magkakapatid. -pah. 65