1 / 19

STARE I NOWE WZORCE W SZTUCE ŚREDNIOWIECZNEJ

STARE I NOWE WZORCE W SZTUCE ŚREDNIOWIECZNEJ.

arnon
Download Presentation

STARE I NOWE WZORCE W SZTUCE ŚREDNIOWIECZNEJ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. STARE I NOWE WZORCE W SZTUCE ŚREDNIOWIECZNEJ Ważną rolę w ukształtowaniu się architektury (budownictwa), rzeźby i malarstwa w średniowieczu odegrała kultura antyczna (zwłaszcza rzymska), bizantyjska i arabska (islam). Cesarstwo rzymskie przestało istnieć, ale przetrwały budowle świadczące o kunszcie starożytnych architektów. Od X wieku w całej Europie powstawały podobne do siebie świątynie, wzorowane na rzymskich bazylikach. Dotychczasowe płaskie sklepienie zaczęto w nich zastępować sklepieniem kolebkowym. Pod wpływem kultury bizantyjskiej pojawiły się na nowo zdobienia wykonywane z kolorowych kostek ceramicznych, czyli tzw. mozaiki. Również i kultura islamu miała swój duży udział, ponieważ pod jej wpływem okna przyozdabiano kolorowymi witrażami. Ważne stało się również położenie świątyni: jej część ołtarzowa (tzw. prezbiterium) musiała być skierowana ku Jerozolimie, w stronę grobu Chrystusa. Kościoły takie, które budowano na planie krzyża łacińskiego, przez trzysta lat były symbolem nowego stylu w architekturze - stylu romańskiego (łac. romanus - rzymski). Styl romański miał również duży wpływ na rozwój średniowiecznej rzeźby i malarstwa.

  2. STYL ROMAŃSKI I JEGO CHARAKTERYSTYCZNE CECHY Styl romański - to styl w architekturze, rzeźbie i malarstwie rozwijający się w Europie od końca X w. do XIII w. W stylu tym wznoszono wyłącznie budowle sakralne tj. katedry, klasztory, kościoły i rotundy. Prawie w ogól nie stosowano go w budownictwie świeckim. Rzeźba i malarstwo tego stylu były związane głównie z architekturą, tzn. dekoracją ścian i sklepień kościołów oraz wyposażeniem ich wnętrz. Budowle wznoszono z obrobionych bloków kamiennych, tzw. ciosów, spajanych wapienną zaprawą. W konstrukcji stropu stosowano sklepienia kolebkowe, a potem krzyżowe, utworzone ze skrzyżowania dwóch sklepień kolebkowych. W grubych murach świątyni było kilka niewielkich otworów okiennych. Zapewniały one skąpe oświetlenie, dlatego w kościołach zwykle panował półmrok. Okna zdobiono witrażami. Kościoły budowano na planie krzyża łacińskiego. Wnętrze dzieliło się na trzy nawy oddzielone od siebie filarami - główną i dwie boczne. Ściany świątyń przyozdabiano mozaikami, rzeźbami i płaskorzeźbami o tematyce biblijnej

  3. Architektura Romańska Cechy Architektury: - Budowle o charakterze sakralnym - Budowle na planie krzyża łacińskiego, rzadziej greckiego Najczęstszą formą kościoła – bazylika 3,5 nawowa, zakończona - apsydami z transeptem, wieżami przy wejściu, portale. - Materiałem najczęściej kamień - Grube mury - Sklepienie najczęściej kolebkowe - Małe okna- biforia i triforia

  4. Apsyda - pomieszczenie w kościele zamykające prezbiterium lub nawę. • Biforium, triforium - okno arkadowe z podziałem na dwie części (triforium na trzy), gdzie elementem dzielącym jest kolumienka lub filarek. • Transept - nawa poprzeczna przecinająca nawę główna w kościele zbudowanym na planie krzyża. • Bazylika - kościół wielonawowy, zbudowany zwykle na planie prostokąta lub rzadziej krzyża, w którym nawą główną jest nawa środkowa, wyższa i szersza od pozostałych. Wnętrze oświetlone rzędami okien umieszczonych ponad dachami naw bocznych.

  5. Schematyczny przekrój poprzeczny bazyliki

  6. Nawa boczna Apsyda Nawa główna Transept

  7. Rodzaje sklepień • kolebkowe A • klasztorne B • kolebkowe z lunetami C • beczułkowe D • krzyżowe E • krzyżowo – żebrowe F

  8. Cluny, klasztor Benedyktynów. Romańska pięcionawowa bazylika, z 2 transeptami i 8 wieżami. Była naśladowana w całej Europie Zachodniej.

  9. Bazylika i krzywa wieża w Pizie Pizza – katedra Santa Maria Maggiore Bazylika na planie krzyża łacińskiego. Fasada, udekorowana czterema kondygnacjami delikatnych arkad – wyraźne odwołanie się do sztuki rzymskiej.

  10. Biforium Apsady Issoire

  11. Portal – brama z ozdobnym obramowaniem Biforium Portal nawy głównej Vezelay (burgundia) Klasztor Benedyktynów

  12. Triforium Katedra w Bembergu

  13. Małe okna grube mury Kolegiata w Kruszwicy

  14. Freski Fresk z kościoła w Tahull w Hiszpanii przedstaiwający Chrystusa.

  15. DRZWI GNIEŹNIEŃSKIE Ogromna większość średniowiecznego społeczeństwa była niepiśmienna, dlatego sztuki plastyczne stały się najlepszym nośnikiem treści propagandowych dla państwa i Kościoła. Za pomocą obrazów i rzeźb przekazywano treści ideowe. Jednym z najciekawszych zabytków stylu romańskiego w Polsce są tzw. drzwi gnieźnieńskie, odlane z brązu w ok.. 1175 roku. Dwuskrzydłowe drzwi zostały ozdobione scenami z życia św. Wojciecha i wyobrażeniami jego męczeńskiej śmierci. Na 18 prostokątnych kwaterach przedstawiono kolejne etapy życia i misji świętego. Dziewięć kwater z lewego skrzydła opowiada o życiu Wojciech przed przybyciem do Prus, natomiast sceny z prawego skrzydła ilustrują jego misję w Prusach. Całe dzieło zostało ozdobione obramowaniem zawierającym ornamenty roślinne oraz scenki z pracy w winnicy. Drzwi gnieźnieńskie znajdują się w katedrze gnieźnieńskiej.

  16. Wytopy Drzwi Gnieźnieńskie Wykonano je ok.. 1170 r za panowania księcia Mieszka III Starego Odlane z brązu zawierają po dziewięć kwater z płaskorzeźbami przedstawiającymi sceny z życia i śmierci św. Wojciecha

  17. Sztuka Romańska Iluminatorstwo Iluminatorstwo – sztuka ozdabiania ręcznie przepisywanych ksiąg. Iluminację malowano farbami kryjącymi (woskowymi lub temperą) albo wodnymi, rysowano piórem, srebrnym sztyftem lub cienkim pędzelkiem. Używano również srebra, złota i sproszkowanych lub ciętych kamieni szlachetnych. Głównymi typami iluminacji są: -Inicjały ornamentalne i obrazkowe -Ilustracje tekstowe (często całostronicowe) -Obramienia dekoracyjne (floratury, bordiury, wzbogacane motywem drolerie, czyli zdobienia małymi sscenkami figuralnymi lub zwierzęcymi, odznaczającymi się humorem, fantazją, groteską deformacją i zaskakującymi zestawieniami elementów). -Niekiedy stosowano również iluminację dedykacyjne, wskazujące na osobę fundatora księgi.

  18. Księga z Kells najważniejsze irlandzkie dzieło sztuki. Jest to bogato iluminowany, VIII lub IX- wieczny rękopis składający się 480 stron. Zawiera spisany po łacinie tekst czterech Ewangelii. Karty księgi są misternie zdobione, pełne motywów roślinnych, inicjałów i celtyckich postaci wyniesionych w obrazy religijnych wydarzeń Chrystus na tronie Początek Ewangelii Św. Jana

  19. Prezentację wykonał: Krzysztof Jordan kl. 1f

More Related