580 likes | 900 Views
STRATEJİK YÖNETİM. VE. PLANLAMA MODELİ. STRATEJİ ; Yunanca kökene sahiptir. Kelime anlamı ; Sevk etmek, yöneltmek, göndermek, götürmektir. ‘Yarına ulaşmak için günün ötesini görebilmek, yarından bugüne bakabilmek de gereklidir.’ G.R.Sullivan ve M.V.Harper.
E N D
STRATEJİK YÖNETİM VE PLANLAMA MODELİ
STRATEJİ ; Yunanca kökene sahiptir. Kelime anlamı ; Sevk etmek, yöneltmek, göndermek, götürmektir.
‘Yarına ulaşmak için günün ötesini görebilmek, yarından bugüne bakabilmek de gereklidir.’ G.R.Sullivan ve M.V.Harper
Strateji, “Bugün bulunduğumuz yeri, yarın olmak istediğimiz yerle kalıcı ve somut bir biçimde bağlantılandıran entellektüel bir yapıdır.”
Strateji, Bugünle yarın arasında bir köprüdür. Köprü olan strateji vizyona ulaşmamamızı sağlar. Eğer vizyonunuz anlamlı ise stratejilerinizden sonuç alırsınız.
“Yaşam yalnızca geriye doğru anlaşılabilir fakat ileriye doğru yaşanmak zorundadır.” Charles Handy
Strateji bilinmeyeni fark etmeye çalışmaktır ve doğal olarak içinde risk barındırır.
“Liderler diğer insanların işe istekle sarılarak bir stratejiyi takip etmelerini ve başarının peşinde koşmalarını sağlayabildikleri için lider olurlar.” Judith M. Bardwick
“Gelecek hiçbir zaman kendiliğinden oluşmaz, yaratılır.” Will-Ariel Durant
Stratejik plan, Kurumun orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini performans ölçütlerini ve bunlara ulaşmak için izlenecek yol ve yöntemleri ile kaynak dağılımını içeren plandır.
Stratejik yönetim, Bu günü analiz edip yarını tasarlamak ve gerçekleştirmektir.
STRATEJİK YÖNETİM VE PLANLAMA SÜREÇ HARİTASI (5018 – 5436 SAYILI YASALAR ÇERÇEVESİNDE)
Alt Süreçler Detay Süreçler Durum Analizi Misyon Çerçevesinde GZFT (SWOT) ANALİZİ PAYDAŞ ANALİZİ İHTİYAÇ ANALİZİ ÖZDEĞERLENDİRME STRATEJİK GÖSTERGELER PLANLAR VE PROGRAMLAR
Alt Süreçler Detay Süreçler MİSYON GELİŞTİRME MİSYON VİZYON TEMEL İLKE VE DEĞER BELİRLEME
Alt Süreçler Detay Süreçler STRATEJİK AMAÇLAR STRATEJİLER HEDEFLER UYGULAMA (FAALİYET – PROJE) Alternatif Stratejiler
Alt Süreçler Detay Süreçler PERFORMANS ÖLÇÜMÜ BEKLENEN ALGILANAN GİRDİ ÇIKTI VERİMLİLİK SONUÇ KALİTE
Alt Süreçler Detay Süreçler KONTROL (İZLEME) HEDEFLERLE SONUÇ KARŞILAŞTIRMA RAPORLAMA İYİLEŞTİRME VE PLANLAMA
GELECEĞİ PLANLAMA Strateji bir değişim dalgası oluşturur. Stratejik düşünme becerisi fırsatları, risk ve tehditleri diğerlerinden farklı algılayabilme ve eyleme geçmeyi gerektirir.
SWOT ANALİZİ NEDİR? • SWOT analizi incelenen kuruluşun, tekniğin, sürecin veya durumun güçlü ve zayıf yönlerini belirlemekte ve dış çevreden kaynaklanan fırsat ve tehditleri saptamakta kullanılan bir tekniktir. * *Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu T.Bilgehan GürlekHaziran 2002TÜSSİDE-Gebze
NEDEN SWOT ANALİZİ ? • Amaç; iç ve dış etkenleri dikkate alarak, varolan güçlü yönler ve fırsatlardan en üst düzeyde yararlanacak, tehditlerin ve zayıf yanların etkisini en aza indirecek plan ve stratejiler geliştirmektir. • SWOT analizi, güçlü olduğumuz ve büyük fırsatların yattığı alanlara odaklanmamızı sağlar.
NE ZAMAN KULLANILMALI ? • Stratejik bir plan geliştirilmesi aşamasında • Sorun tanımlama ve çözüm oluşturulması aşamalarında • Nicel verilerin yetersiz, bilgilerin kişilerin belleklerinde olduğu durumların analizinde
SWOT POZİTİF NEGATİF GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER İÇSEL DIŞSAL FIRSATLAR TEHDİTLER
İç analiz Kuruluşun, sistemin kaynak ve yeteneklerinin incelenerek güçlü ve zayıf yönlerin belirlenmesi Genellikle kontrolumuz altında olabilen Kıyaslama Dış Analiz Çevre etkenlerinin belirlenerek fırsat ve tehditlerin saptanması Genellikle kontrolumuz dışında olan Dış etkenler : Politik Ekonomik Sosyo-Kültürel Teknolojik YÖNTEM
YÖNTEM • Farklı birim ve alanlardan kişilerin bir araya gelmesi • Çapraz fonksiyonel takım yaklaşımı ve kolaylaştırıcı katkısı • Çevresel değişimlere karşılık sistem yeteneklerinin haritasının çıkarılması • Deneyimlere ve farklı gözlemlere dayalı öznel bilgilerin anlamlı bir halde düzenlenmesi
GZFT (SWOT) ANALİZİ YOL HARİTASI • Paydaşları temsil edecek ve kurumu tanıyan kişiler belirlenir. • 7-15 kişi tarafından yapılması uygundur. • Kurumu en iyi tanıyan kişi analizin başkanlığını yapar. • Sözlü olarak sorulan soruların cevaplarını (isimsiz) yazmak üzere katılımcılara post it dağıtılır. • Her bir Soru (bknz.26.27.28.29. slaytlar) için post itler toplanır herkes tarafından görülecek bir tahtaya asılır.Başkan tarafından konu başlıkları kendi aralarında gruplandırılır. • Birbirlerine benzeyen cümleler toparlanarak iyi ifadelerle yeniden cümle haline getirilir. • Analiz yazıcısı tarafından maddeler halinde söylenen (grup tarafından kabul edilmesiyle)cümleler analizin ilgili bölümüne yazılır.Analiz tamamlanarak sonuç(bknz. 30.) slaytı için kalite kuruluna teslim edilir.
GÜÇLÜ YÖNLERİN BELİRLENMESİ • Üstünlükleriniz nelerdir ? • Neleri iyi yaparsınız ? • Başkaları, güçlü yanlarınız olarak neleri görmekteler ? * Gerçekçi olun • Tüm karakteristiklerinizi sıralayın • Gelecekle ilgili stratejik yenilik ortaya konmasında kurumsal güçlü noktaları sıralayın
ZAYIF YÖNLERİN BELİRLENMESİ • Neleri kötü yapmaktasınız ? • Neleri iyileştirmeye gereksiniminiz var ? • Başkaları hangi konularda sizden daha iyidirler ? • Başkalarının gözüyle ne gibi zayıflıklarınız ortaya çıkmakta ? • Organizasyonel zayıf noktalarınızı ortaya koyun
FIRSATLAR • Önünüzde duran fırsatlar nelerdir ? • Çevrede ne gibi ilginç gelişmeler yaşanmakta ? Fırsat Yaratan Kaynaklar: • Teknoloji ve sektörde oluşan değişimler • Hükümet politikalarındaki değişiklikler • Sosyo-kültürel yapıdaki değişimler • Yerel olaylar • Hizmet verdiğiniz Sektörünüz veya okulunuz için gelecekte ortaya çıkabilecek fırsatları sıralayın.
TEHDİTLER • Ne gibi engellerle karşılaşmaktasınız ? • Diğer okullar ne yapmaktalar ? • Beklenen iş, ürün veya hizmet standartları değişmekte mi ? • Değişen teknoloji konumunuzu tehdit ediyor mu? • Finansal sorunlarınız var mı ? • İş alanınızla ilgili önünüze çıkabilecek engel ve tehditleri sıralayın.
SONUÇ • Güçlü yönler ile fırsatların uyumlaştırılması: Güçlü yönlerin fırsatlardan yararlanacak şekilde kullanılması • Zayıflıkları güçlü yönlere dönüştürecek stratejiler geliştirilmesi • Tehditlerin güçlü yanlar ile bütünleştirilebilecek fırsatlara dönüştürülmesi
“Yöneticiler stratejik zayıflıkları düzeltmeye odaklanırken Liderler stratejik güçlü noktalar inşa etmeye odaklanırlar.”
Stratejide dış çevre unsurları ile organizasyonel unsurlar etkileşim içindedirler. Organizasyonel kaynakların ve yeteneklerin çevresel etkenlerle uyumunun sağlanması gereklidir. Bu nedenle, Güçlü yönlerinizi ve fırsatlarınızı zayıf yönleriniz ve tehditlerinizi ortadan kaldırmak için girdi ve kaynak olarak değerlendiriniz.
ÖZDEĞERLENDİRME EFQM kriter anket sonuçları Öğrenci sonuçları(başarı analizi, devamsızlık okuldan ayrılma durumu,ödül ve başarı kazananlar,disiplin vb) Çalışan sonuçları(hizmet içi eğitim saatleri ,devamsızlık, okuldan ayrılan ve yeni başlayan sayıları, ödül ve başarıları okulda bulunma süreleri ortalaması vb.) Sektör araştırması ile igili mesleki eğitim kurulu raporu Müfredat ve modüler sistem ile ilgili zümre raporları Fiziki donanım ihtiyaç –maliyet araştırması Mezunlarla ilgili sonuçlar (hedef sonuç ilişkisinin değerlendirilmesi) Süreç değerlendirme sonuçları
PAYDAŞ ANALİZİ (SOSYO EKONOMİK DEMOĞRAFİK ÖZELLİKLERİ) • Öğretmen (yaş ortalaması,yaşadığı çevre...) • Öğrenci( not ortalaması, yaşadığı çevre,anne-baba özellikleri vb.) • Veli(sosyo ekonomik düzeyi ,yaşadığı ev ve çevre özellikleri, çocuk sayısı, öğrenim durumu vb.) • Sektör(ne kadar eleman istihdam edecek,yeni sektör araştırması ) • İşbirlikçiler(kimlerle(üniversiteler, hayırseverler, sivil toplum örgütleri vb.)nasıl proje üretebiliriz okulumuza ne tür yardım sağlarlar.) • Mahalli çevre imkanları ve okulumuzun bu çevredeki imajı nedir?
İHTİYAÇ ANALİZİ (PAYDAŞLARIN Kurumdan beklentileri nelerdir?) Çalışanlar(ders araç gereçleri, dinlenme ortamları, kişisel gelişimleri ile ilgili.....) Öğrenci(yıllık plandaki ders konularından, kulüplerden, sosyal aktivitelerden ,dinlenme ortamlarından,ders öğretmenlerinden,istikbalden beklentileri ) Sektör( nasıl bir eleman istiyor, koordinatör öğretmenlerden beklentileri nelerdir?) Veli (nasıl bir okul istiyor) beyin fırtınası toplantıları ve anketler yapılarak İHTİYAÇLAR TESPİT EDİLİR.
MİSYON GELİŞTİRME, stratejik göstergeler (kalitegöstergeleri memnuniyet anketleri, istihdam ölçümleri)ve ihtiyaçlar gözönüne alınarak kurumun var oluş esas nedenine özgün eklenti , gelişim ve bakıştır. • MİSYON, özgörev, bir kuruluşun varlık sebebidir, kuruluşun ne yaptığını , nasıl yaptığını ve kimin için yaptığını ifade eder. • Kısa açık ve çarpıcı olmalı, hizmetin amacını,sunulan hizmet veya ürünleri tanımlamalıdır. • İLKE Kuruluşun temel değerlerinin bir ifadesidir, kurumsal değerleri, yönetim biçimini ve kurumsal davranış kurallarını ifade eder. • VİZYON ÖZGÖRÜŞ kuruluşun geleceğini sembolize eder, uzun vadede neleri yapmak istediğinin güçlü bir anlatımıdır.özgün, ayırt ediçi kısa akılda kalıcı ve iddialıdır. • STRATEJİK AMAÇLAR Belirli bir zaman diliminde kuruluşun ulaşmayı hedeflediği kavramsal sonuçlardır(amaçlara götüren zamanlı ve ölçülebilir basamaklardır.). • STRATEJİLER ,İzlenecek yol dur. • HEDEFLER Stratejik amaçların gerçekleştirilebilmesi için ortaya konulan spesifik ve ölçülebilir alt amaçlardır.
MİSYON GELİŞTİRME Stratejik göstergeler (kalite göstergeleri memnuniyet anketleri, istihdam ölçümleri)ve ihtiyaçlar göz önüne alınarak kurumun var oluş esas nedenine özgün eklenti , gelişim ve bakıştır.
MİSYON • Özgörev, bir kuruluşun varlık sebebidir, kuruluşun ne yaptığını , nasıl yaptığını ve kimin için yaptığını ifade eder. • Kısa açık ve çarpıcı olmalı, hizmetin amacını,sunulan hizmet veya ürünleri tanımlamalıdır.
İLKE • Kuruluşun temel değerlerinin bir ifadesidir, kurumsal değerleri, yönetim biçimini ve kurumsal davranış kurallarını ifade eder.
VİZYON ÖZGÖRÜŞ Kuruluşun geleceğini sembolize eder, uzun vadede neleri yapmak istediğinin güçlü bir anlatımıdır.özgün, ayırt ediçi kısa akılda kalıcı ve iddialıdır.
STRATEJİK AMAÇLAR Belirli bir zaman diliminde kuruluşun ulaşmayı hedeflediği kavramsal sonuçlardır(amaçlara götüren zamanlı ve ölçülebilir basamaklardır.). • STRATEJİLER ,İzlenecek yol dur. • HEDEFLER Stratejik amaçların gerçekleştirilebilmesi için ortaya konulan spesifik ve ölçülebilir alt amaçlardır,
Uygulamalar • Faaliyet, proje,ve bütçe belirlemeyi içerir. • Faaliyetler, amaç ve hedeflere ulaşma yöntemleri İNSAN KAYNAKLARI planlamasıdır. • Projeler, detaylı iş planlarıdır. • Bütçe belirleme, maliyetlendirme dir.
KONTROL VE PERFORMANS ÖLÇÜMÜ
KONTROL(İZLEME) Amaç ve hedeflerin gerçekleştirilmesine ilişkin gelişmelerin belirli bir sıklıkla (stratejik planda bu izleme süresi belirlenmelidir)raporlanması kurum içi veriler ve aynı türdeki kurumlarla karşılaştırılarak, ilgililere sunulmasıdır.
PERFORMANS ÖLÇÜMÜ (DEĞERLENDİRME) Uygulama sonuçları ile önceden belirlenen stratejik amaç ve hedeflerin karşılaştırmalı analizidir.
Performans göstergeleri Beklenen Algılanan Girdi Çıktı Verimlilik Sonuç Kalite
BEKLENEN • Paydaşların organizasyondan beklentileridir
ALGILANAN • Hizmetten yararlananların süreçte ve sonuçta beklentilerinin karşılanma oranıdır.
GİRDİ Ölçmeye esas olan başlangıç durumudur