420 likes | 624 Views
ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ. Δρ Χ. Χριστοδούλου Παθολόγος – Ογκολόγος Αν. Δ/ντής Β ’ Ογκολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Metropolitan. Αντικαρκινικές Θεραπείες. Χειρουργική Ακτιν o θεραπεία Ορμονοθεραπεία Χημειοθεραπεία Ανοσοθεραπεία “ Στοχευμένες Θεραπείες ή Βιολογικές Θεραπείες ”.
E N D
ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ Δρ Χ. Χριστοδούλου Παθολόγος – Ογκολόγος Αν. Δ/ντής Β’ Ογκολογικής Κλινικής Νοσοκομείο Metropolitan
Αντικαρκινικές Θεραπείες • Χειρουργική • Ακτινoθεραπεία • Ορμονοθεραπεία • Χημειοθεραπεία • Ανοσοθεραπεία • “Στοχευμένες Θεραπείες ή Βιολογικές Θεραπείες”
Χειρουργική Ογκολογία (2) • Εξαίρεση πρωτοπαθούς εστίας (ριζική θεραπεία) • Εξαίρεση μεταστάσεων (ριζική θεραπεία – παρηγορητική)
Ακτινοθεραπευτική Ογκολογία • Εξωτερική Ακτινοβολία (κοβάλτιο, γραμμικός επιταχυντής) • Βραχυθεραπεία (ενδοκοιλοτική π.χ. μήτρα, κόλπος, βρόγχοι, οισοφάγος ή ενδοϊστική π.χ. γλώσσα, χείλος, προστάτης) • Με ραδιοφάρμακα ( I131στον θυροειδή, στρόντιο/ ρήνιο/ σαμάριο στις οστικές μεταστάσεις, ίνδιο σε νευροενδοκρινείς όγκους)
Ορμονοθεραπεία (1) • Καρκίνος του μαστού • Καρκίνος του προστάτη • Καρκίνος του ενδομητρίου
Ορμονοθεραπεία (2) Καρκίνος του μαστού • LHRH-αγωνιστές • Εκλεκτικοί τρoποποποιητές ορμονικών υποδοχέων (SERMS) π.χ. ταμοξιφένη, φουλβεστράντη • Αναστολείς και αδρανοποιητές αρωματάσης π.χ. αναστραζόλη, λετροζόλη, εξεμεστάνη • Άλλα (προγεστερινοειδή, ανδρογόνα)
Ορμονοθεραπεία (3) Καρκίνος του προστάτη • LHRH-αγωνιστές • Αντιανδρογόνα • Υψηλές δόσεις οιστρογόνων
Ορμονοθεραπεία (3) Καρκίνος του ενδομητρίου • Προγεστερινοειδή • Αναστολείς-αδρανοποιητές αρωματάσης • Ταμοξιφένη
Χημειοθεραπεία (1) Κυτταροστατικά • Μη ειδικά του κύκλου φάρμακα • Αλκυλιούντες παράγοντες (κυκλοφωσφαμίδη, ιφωσφαμίδη, μελφαλάνη κ.λ.π) • Αντιβιοτικά (ανθρακυκλίνες, μιτομυκίνηκ.λ.π) • Ειδικά του κύκλου φάρμακα • Φάσεως G1(ένζυμα, L-ασπαραγινάση) • Φάσεως S (αντιμεταβολίτες π.χ. 5F4, μεθοτρεξάτη, καπεσιταμπίνη, γεμσιταμπίνη) • Φάσεως G2(μπλεομυκίνη, ετοποσίδη) • Φάσεως Μ (αλκαλοειδή vinca,ταξάνες, παράγωγα πλατίνας κ.λ.π.)
Χημειοθεραπεία (2) Τοξικότητα • Μυελοτοξικότητα • Καρδιοτοξικότητα • Νεφροτοξικότητα • Γαστρεντερική τοξικότητα • Ηπατοτοξικότητα • Δερματική τοξικότητα • Πνευμονική τοξικότητα • Αντιδράσεις υπερευαισθησίας
Χημειοθεραπεία (3) • Συμπληρωματική (adjuvant) • Προεγχειρητική (neo-adjuvant) • Θεραπεία για μεταστατική νόσο(πρώτης, δεύτερης κ.λ.π. γραμμής)
Χημειοθεραπεία (4) Υποστηρικτικοί παράγοντες • Αντιεμετικά φάρμακα (ανταγωνιστές S-HT3, ανταγωνιστές υποδοχέων ΝΚ-1) • Αιμοποιητικοί αυξητικοί παράγοντες (GCSF, ερυθροποιητίνη) • Βελτίωσαν σε σημαντικό βαθμό την ποιότητα ζωής των ασθενών, που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία
Ανοσοθεραπεία (1) • Κυτταροκίνες (ιντερφερόνη, ιντερλευκίνη) μελάνωμα, Ca νεφρού • Μονοκλωνικά αντισώματα Ca μαστού, Ca πνεύμονα, Ca εντέρου, Ca νεφρού • Εμβόλια
Ανοσοθεραπεία (2) Εμβόλια • Ολόκληρα άθικτα καρκινικά κύτταρα (αυτόλογα, ετερόλογα) • Γενετικά τροποποιημένα καρκινικά κύτταρα (η γονιδιακή μεταφορά γίνεται μέσω ιών, πλασμιδιακού ή “γυμνού” DNA, λιποσωμάτων, δενδριτικών κυττάρων)
Ανοσοθεραπεία (3) Άλλο τα “καρκινικά” εμβόλια και άλλο τα αντι-ιικά εμβόλια π.χ. έναντι HBV ή HPV
“Στοχευμένες” ή “Βιολογικές” θεραπείες (1) Είδη μορίων: • Μονοκλωνικά αντισώματα • Μικρά μόρια, αναστολείς τυροσινικών κινασών • Άλλα
“Στοχευμένες” ή “Βιολογικές” θεραπείες (2) Μονοκλωνικά και στόχοι τους • HER2/neu ή cerbB2 Trastuzumab (Herceptin) Ca μαστού • EGFR Cetuximab (Erbitux) Ca εντέρου, πλακώδες Ca κεφαλής-τραχήλου (πλην ρινοφάρυγγα) • VEGF Bevacizumab (Avastin) Ca εντέρου, Ca μαστού, NSCLC, Ca νεφρού, Γλοιώματα (;), HKK (;)
“Στοχευμένες” ή “Βιολογικές” θεραπείες (3) Αναστολείς Τυροσινικής Κινάσης και στόχοι τους • EGFR Erlotinib (Tarceva) NSCLC • EGFR Gefitinib (Iressa) NSCLC • VEGFR1, VEGFR2, PDGFR Sunitinib (Sulent) Ca νεφρού, GIST • VEGFR1, VEGFR2, PDGFR Sorafenib (Nexavar) Ca νεφρού, ΗΚΚ, κακοήθες μελάνωμα (;) • C –kit, PDGFR Imatinib (Glivec) GIST, ΧΜΛ
“Στοχευμένες” ή “Βιολογικές” θεραπείες (4) Άλλα μόρια και στόχοι τους • Αναστολείς πρωτεασώματος (Bortezomib, πολλαπλό μυέλωμα) • Αναστολείς farnesyl transferase • Αναστολείς μεταλλοπρωτεϊνασών • Αναστολείς πρωτεϊνικών κινασών
Προκλινικές Μελέτες • Μελέτες σε πειραματόζωα (προσδιορισμός LD10) • Μελέτες σε κυτταρικές σειρές (προσδιορισμός IC50, μελέτη ιδιοτήτων του φαρμάκου π.χ. επίδραση στο DNA, στον κυτταρικό κύκλο, στην απόπτωση κ.λ.π.)
Κλινικές Μελέτες • Φάσεως Ι • Φάσεως ΙΙ • Φάσεως ΙΙΙ
Κλινικές Μελέτες Φάσεως Ι • Ασθενείς με διάφορες κακοήθειες • Συνήθως αρκετά προθεραπευμένοι • Αυξάνεται σταδιακά η δόση (ομάδες των 3 ασθενών) • Σκοπός (1) να προσδιοριστεί η μέγιστη ανεκτή δόση (MTD) και να προταθεί δόση για φάσεως ΙΙ μελέτες • Σκοπός (2) να προσδιοριστεί η δοσοπεριοριστική τοξικότητα (DLT) αλλά και οι υπόλοιπες τοξικότητες του φαρμάκου
Κλινικές Μελέτες Φάσεως ΙΙ • Ασθενείς με μια συγκεκριμένη κακοήθεια • Συνήθως προθεραπευμένοι • Σκοπός (1) να προσδιοριστεί η ανταπόκριση του όγκου στο συγκεκριμένο φάρμακο • Σκοπός (2) να μελετηθεί καλύτερα η τοξικότητα
Κλινικές Μελέτες Φάσεως ΙΙΙ • Ασθενείς μη προθεραπευμένοι ή “λίγo” προθεραπευμένοι • Συγκρίνεται η νέα θεραπεία με την καθιερωμένη • Σκοπός να προσδιοριστεί η επιβίωση ή το ελεύθερο νόσου διάστημα • Συνήθως προηγούνται μελέτες φάσεως ΙΙΙ στην μεταστατική νόσο και ακολούθως στην πρώιμη
Έγκριση νέου φαρμάκου ή νέας θεραπείας από FDA και ΕΜΕΑ • Κατατίθεται ο φάκελος του φαρμάκου με τα αποτελέσματα όλων των κλινικών και προκλινικών μελετών που έχουν διεξαχθεί και έχουν ανακοινωθεί σε ΕΓΚΥΡΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑ και ΕΓΚΥΡΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ. • Απαιτείται τουλάχιστον μία μελέτη φάσεως ΙΙΙ, που δείχνει βελτίωση της επιβίωσης ή του ελευθερου νόσου διαστήματος.
Έγκριση νέου φαρμάκου ή νέας θεραπείας από FDA και ΕΜΕΑ • Προφανώς ΔΕΝ λαμβάνονται υπόψιν οι συνεντεύξεις των ερευνητών σε ΜΜΕ, ούτε οι “έγκυρες” ανταποκρίσεις “σοβαρών” δημοσιογράφων. • Προφανώς ΔΕΝ λαμβάνονται υπόψιν οι απόψεις των bloggers ή οι αναφορές στο διαδίκτυο περί “θαυματουργών” φαρμάκων.
Colorectal cancer Treatment of metastatic disease • 1960s – 1990s: 5-FU-based chemotherapy most commonly used • Multiple biomodulation and dosing strategies explored • No clear ‘best’ way to give 5-FU was established • 5-FU=5-fluorouracil
Newer agents in CRC • Irinotecan (CPT-11, Campto) • Oxaliplatin (Eloxatin) • Capecitabine (Xeloda) • Cetuximab (225, Erbitux) • Bevacizumab (Avastin)
Bevacizumab: Recombinant Humanised monoclonal antibody to VEGF-A
Avastin mechanism of action • Avastin may act against tumours in three ways • regression of existing microvasculature • normalisation of mature vasculature • inhibition of production of new vasculature
Phase III trial of IFL ± Avastin (AVF2107g): survival Median survivalIFL + placebo: 15.6 (95% CI: 14.3–17.0) vs IFL + Avastin: 20.3 (95% CI: 18.5–24.2) HR=0.66 (95% CI: 0.54–0.81) p<0.001 1.0 0.8 0.6 0.4 0.2 0 IFL + Avastin IFL + placebo Probability of survival 15.6 20.3 0 10 20 30 40 Time (months) CI = confidence interval; HR = hazard ratio Hurwitz H, et al. N Engl J Med 2004;350:2335–42
Phase III trial of Avastin plus FOLFOX in second line (E3200): overall survival 1.0 0.8 0.6 0.4 0.2 0 HR=0.76 A vs B: p=0.0018 B vs C: p=0.95 Probability of survival 10.8 10.2 12.9 0 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 Time (months) Total Dead Alive Median A: FOLFOX4 + Avastin 289 246 43 12.9 B: FOLFOX4 290 257 33 10.8 C: Avastin 243 216 27 10.2 Giantonio BJ, et al. J Clin Oncol 2005;23(June 1 Suppl.):1s (Abstract 2)
BOND study ERBITUX +irinotecan is active in mCRC Cunningham et al. N Engl J Med 2004; 351:337-345
Median overall survival 30 25 20 15 10 5 0 Months Oxaliplatin Irinotecan Capecitabine ERBITUX Bevacizumab Advances in CRC treatment 1980 1985 1990 1995 2002 2006 Best supportive care 5-FU
First-line therapy: response rate Response rate (%) ERBITUXFOLFOX41 ERBITUX FUFOX2 ERBITUXAIO IRI/5-FU3 ERBITUXFOLFIRI4 FOLFIRI5 FOLFOX5 AIO IRI/5-FU6 1Cervantes A, et al. ECCO (2005); 2Data on file; 3Folprecht G, et al. Ann Oncol (2005); 4Rougier P, et al. ECCO (2005); 5Tournigand, et al. J Clin Oncol (2004); 6Köhne C-H, et al. EORTC-Study 40986 (2005)
ERBITUX leads to high resection rates potential for cure or long-term survival First-line therapy: resectability rate Objective response Resectability OR and resectability rate (%) ERBITUXFOLFOX41 ERBITUXAIO IRI2 ERBITUX+FOLFIRI3 FOLFIRI4 AIO + IRI5 FOLFOX4 1Cervantes A, et al. ECCO (2005); 2Folprecht G, et al. Ann Oncol (2005); 3Rougier P, et al. ECCO (2005); 4Tournigand, et al. J Clin Oncol (2004); 5Köhne C-H, et al. EORTC-Study 40986 (2005)