1 / 37

Өзен және көл

Өзен және көл. І. Қызығушылықты ояту 1) Психологиялық тренинг 2) “Кубизм” әдісі 3) Үй тапсырмасын сұрау: “Жер асты сулары”. ІІ. Мағынаны тану 1) Су туралы не білеміз?. СУ. Өлең жолдарын оқу. Таулардан өзен ағар сарқыраған,

austin-chaney
Download Presentation

Өзен және көл

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Өзен және көл

  2. І. Қызығушылықты ояту 1) Психологиялық тренинг 2) “Кубизм” әдісі 3) Үй тапсырмасын сұрау: “Жер асты сулары”.

  3. ІІ. Мағынаны тану 1) Су туралы не білеміз? СУ

  4. Өлең жолдарын оқу. Таулардан өзен ағар сарқыраған, Айнадай сәуле беріп, жарқыраған. Жел соқса, ыстық соқса бір қалыпта, Аралап тау мен тасты арқыраған. 3) Тақырыптық түсінік беру. “Өзен, көл”

  5. Дүниежүзінің ¾ бөлігін су алып жатыр

  6. 4) Дәптермен жұмыс 5) Сызбамен жұмыс Өзен Көл Теңіз Мұхит Табиғи су қоймалары

  7. Есіл Жайық Іле Өзендер Өзі салған арнамен ағатын су ағыны Торғай ертіс Нұра Сарысу Сырдария

  8. Өзен Өзі салған арнамен ағатын су ағыны Бастау Арна Уақытша пайда болатын ағыстардан ерекшелігі жер бетіндегі белгілі бір ойысты бойлап ағады Өзен басталатын орын. Өзен еңіске қарай ағады.

  9. Өзен Сағасы Саласы Өзен көлге немесе теңізге барып құяды. Көлге, өзенге барып қосылатын жері Жолда негізгі өзенге бүйірден басқа ұсағырақ өзендер келіп қосылады. Мұндай жолдан қосылатын өзендер негізгі, өзеннің саласы

  10. 6) Тұрғылықты жердегі өзен

  11. Жер бетіндегі суға толған ойыстар Көл Шағын Ірі Жасанды Ені мен ұзындығы бірнеше ондаған метрден аспайды Суға тапшы, құрғақшылық жерлерде қолдан көл жасайды. Қолдан көл жасау үшін құрғақ сайдың алдына топырақ үйіп бөгейді. Көктемде еріген қар суы бөгетке жиналады. Шағын өзендерді бөгеу арқылы жасалады. Бір шетінен екінші шетіне көз жетпейді. Ірі көлдерде теңіздегі сияқты үлкен кемелер жүзеді. Ондай көлдерде күшті дауыл соққанда биік толқын көтеріледі.

  12. Каспий БалҚаш Көлдер Зайсан Арал

  13. 8) Дәптермен жұмыс. Өзен, көлдердің атын жазу. 9) Өзен, көлдер туралы мағлұмат беру.

  14. Жайық өзені Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республика жеріндегі өзен. Жайық өзені Еуропа мен Азияны бөліп жатады. Жалпы ұзындығы 2428 км. Қазақстан жеріндегі жалпы ұзындығы 1084 км. Есіл өзені БастауынСарыарқадағы Ниязтауыетегіненалып, Ертісөзеніне солжағынан құяды.Ұзындығы 2450 км. Қазақстандағы ұзындығы 1400 км. Дүние жүзінде екіншіреттегіең ұзын сала саналады. 

  15. Іле өзені Балқаш көлі алабындағы өзен. Ұзынды 1439 км. Қазақстандағы ұзындығы 815 км. Су жиналатыналабы 140000 км², Қазақстан аумағында 77400 км².  Торғай өзені Ұзындығы 825 квадрат километр. Су жинауалабы — 157 мың км2. Торғай өзені мал шаруашылығына, балық аулаукәсібін дамытуға қолайлы.

  16. Сарысу өзені Сарысу өзені – Телікөл алабының өзені. Ұзындығы 800 км. Суыбастауындатұщы, орта және төменгі ағыстарында тұздылау келеді. Су алабының ауданы 81 600 км² Сырдария өзені Ұзындығы 2212 км. Су алабының ауданы 219 000 км². Арал теңізіне құяды. Сырдарияөзенінің суыең құнарлы мақта өсіретін аймақтарды суғаруға және оның бойындағы суменқамтамасыз етугеқолданылады.

  17. Нұра өзені Қарағанды, Астана облыстарының жері арқылы ағатын өзен. Ұзындығы 978 км, су жиналатын алқабы 55100 км². Теңіз көліне құяды. Ертісөзені Қазақстанжерінде Шығыс Қазақстан, Павлодар арқылы ағады. Жалпыұзындығы 4248 км, оның 1698 км-іҚазақстан жерінде. Су жиналатыналабы 1643 мың км2. 

  18. Каспий теңізі Көлдердің ең үлкені. Каспий теңізінің жалпы аумағы – 390 мың квадрат километр. Оның суы 5 мемлекеттің жағалауын шайып жатыр. Каспий көлі балыққа бай. Мұнда балықтың 55 түрі, құстардың 260 түрі кездеседі. Теңіз жағалауында Атырау, Форт-Шевченко, Ақтау, т.б. қалалар бар.

  19. Балқаш көлі Қазақстан көлдері бойынша Балқаш көлі 3-ші орында. Республиканың оңтүстік шығысында орналасқан. Көлдің аумағы 18200 квадрат км. Балқаш көлі Батыс және Шығыс болып екіге бөлінеді. Балқаш көлінің тұздылығы біркелкі емес. Көл қараша айынан бастап қатады. Балықтардың 20-дан астам түрі бар.

  20. Арал теңізі Ауданы 66 мың квадрат километр. Қазақстан мен Өзбекстан елдері арасында орналасқан. 1961 жылға дейін Арал теңізі мұхит деңгейінен 53 м биіктікте жатқан. Алайда шаруашылық мақсатында ұздіксіз пайдаланудан 2002 жылы теңіз деңгейі 20 метр төмендеген.

  21. Зайсан көлі Зайсан көлі — Қазақстанның көлдерініңОңтүстік Алтай жәнеСауыр,Тарбағатайжоталарыарасындағы ойыстажатқантұщы көл. Көл теңіз деңгейінен 395 м биіктікте.

  22. Ауыз су Мал суару Егістікке Өзен – көл суын ерте заманнан адамдар өз қажетіне пайдаланып келеді Жолаушы, жүк тасымалына кеме қатынасы Балық аулайды

  23. 12) “Су туралы статистика” А) Дүниежүзіндегі ең үлкен мұхит - Тынық мұхиты Жердегі судың жартысына жуығын құрайды. Ә) Әлемдегі ең үлкен көл - Каспий теңізі Ол Азияда орналасқан. Ауданы 371 000 км2 Б) Қазақстандағы қорықты көл - Марқакөл, Қорғалжын. 13) Оқулықпен жұмыс

  24. 14) Сергіту сәті Тамшы болып тамайық, Арықпен бірге ағайық. Көлшік болып жиналып, Күнге қолды бұлғайық. Бу болып аспан төрінде, Бұлттар санын құрайық. Бұлттан жаңбыр сөгілер, Жер әлемге төгілер.

  25. “Сен білесің бе?” • - Іркілдек теңіз жәндігі медузаның бүкіл салмағының 99 пайызы судан тұрады. • - Егер 1 кг қарбызды кептірсе, одан 20 грамм ғана құрғақ зат алынады, яғны қарбыздың 98 пайызы судан тұрады. • - Адамның тамағына және ішуіне 2-3 л су керек. Адам тек тамақтанудың өзіне 60 тонна су тұтынады екен. • - Адам салмағының 65 пайызы су десек, адам ағзасы 15-20 пайызынан айырылса тіршілігі тоқтайды. Адам сусыз бірнеше күн ғана шыдай алады. • - 1 кг картопты өсіруге – 300 л су, 1 кг бидай өсіруге – 1200 л су жұмсалады екен.

  26. Шығармашылық жұмыс 1) Бұлақ сылдыры қандай әсем! 2) Алақай, бұлақ ән салып жатыр! 3) Су қандай мөп-мөлдір! Тап-таза! 4) Рақат-ай! Денемнің сергігені-ай! 5) Уһ! Салқын судың шөлімді басқаны-ай!

  27. Мақал - мәтелдер Бұлаққа бұлақ қосылса – егіз, Көлге көл қосылса – теңіз. 2. Көлдің құты кетсе, Көкқұтан бір жыл бұрын кетеді. 3. Тау бұлағымен көрікті, Көл құрағымен көрікті. 4. Өзен жағалаған өлмес. 5. Өзен – көлге, көл елге құяды. Ырым – Тыйым сөздер

  28. Сөзжұмбақ “Өзен” Сұрақтары: Құрлық бетіндегі түрлі ойыс. Тұзды көлден қандай пайдалы минерал өндіріледі? Қазақстандағы баяу ағатын өзендердің бірі. Өзеннің жер бетіндегі белгілі бір ойысты бойлап ағуы. Ө З Е Н

  29. Сөзжұмбақ “Көл” К Ө Л Сұрақтары: Қазақстандағы тұзды теңіз. Жылғалар бір – бірімен қосылып нені құрайды? Сайдың түбінен шыққан бұлақ ылдиға қарай сылдырап ағады.

  30. ІІІ. Ой толғаныс Венн Диаграммасы Көл Өзен

  31. Тест жұмысы Қазақстанның өзендері: А) Ертіс, Ніл, Нұра Ә) Сырдария, Ертіс, Нұра Б) Лена, Енисей, Сена 2. Қарағанды мен Екібастұзда не өндіріледі? А) Мұнай Ә) Көмір Б) Газ Шипалы су шығатын жер қалай аталады? А) Құдық Ә) Бастау Б) Арасан Жер асты суының негізгі көзі: А) Тұщы су Ә) Құдық Б) Жауын – шашын Жер бетін өзгертетін апат: А) Селдер Ә) Су тасқындары Б) Мұз айдындары Судың үш күйін ата: А) Қатты, сұйық, газ Ә) Таза, ақ, көгілдір Б) Сұйық, газ, мөлдір

  32. 1)Жылға деген не? • 2)Өзен қалай пайда болады? • 3)Өзеннің ерекшелігі қандай, оның жеке бөліктері қалай аталады? • 4)Көлдің өзеннен қандай айырмасы бар?

  33. IV. Үй тапсырмасы V. Бағалау

  34. Атырау облысы, Құрманғазы ауданы, Приморье селосы Ю.А.Гагарин атындағы орта мектебінің бастауыш сынып мұғалімі Байдаева Алтынай Асылбекқызы

More Related