SAĞLIK VE GÜVENLİK

1. SAĞLIK VE GÜVENLİK

2. Tarihsel süreç • 1921 > İlk tedbirler • 1923 > 30 önerge • 1924 > 394 sayılı hafta sonu yasası • 1926 > Borçlar kanunu • 1930 > Kamu sağlığı yasası

3. Tarihsel süreç • 1936 > İlk sistematik düzenleme • 1946 > Sosyal güvenlik konulu ilk normlar • 1950 > 174. Madde • 1963 > Güvenlik müfettişleri • 1971 > 1475. Madde (detaylı normlar)

4. Yürürlükteki hükümler • 22 Mayıs 2003 tarih 4857 sayılı İş Kanunu • 77 ila 90 arası 13 adet madde, iş sağlığını ve güvenliğini ele almaktadır

5. Yürürlükteki hükümler Belli başlı hükümler: • Gerekli teçhizatların yanı sıra işverenler, işyerindeki sağlığı ve güvenliği temin etmeye yönelik bilumum tedbirleri almakla yükümlüdür; çalışanlar, işyeri sağlığı ve güvenliği ile ilgili normlara uymakla mükelleftir

6. Yürürlükteki hükümler Belli başlı hükümler: • Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, sağlık ve güvenlik konulu yönetmelikleri yürürlüğe sokmakla mükelleftir.

7. Yürürlükteki hükümler Belli başlı hükümler: • Baş gösteren tehlike türüne bağlı olarak çalışma, tehlike giderilinceye kadar kısmen veya tamamen durdurulur; aksi taktirde işyeri kapatılır.

8. Yürürlükteki hükümler Belli başlı hükümler: • Asgari 6 aylık kıdeme sahip asgari 50 kişinin çalıştığı işletmelerde işveren, bir sağlık ve güvenlik komitesi kurmakla mükelleftir.

9. Yürürlükteki Mevzuat Belli başlı hükümler: • Asgari 50 çalışanı bulunan işverenler, bir veya birden fazla hekimi işe almakla, çalışan sayısına ve iş türünün tehlike sınıfına bağlı olarak da işyerinde bir revir teşkil etmekle mükelleftir.

10. Yürürlükteki hükümler • İnşaat sektöründe sağlık ve güvenlik • Amyant kullanımını öngören görevlerde sağlık ve güvenlik • Gürültü ve titreşimler • Kişisel korunma teçhizatları ile kullanımları • Yıpratıcı ve tehlikeli işler

11. Kamu makamları İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü (İSGGM) • Kanun normlarının uygulanması • Ulusal politikaların geliştirilmesi • Kurumlar ile koordinasyon • Denetim ve takip • Çalışanların ve işletmelerin değerlendirilmesi

12. Kamu makamları İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü (İSGGM) • Kişisel korunma teçhizatlarına ait prosedür ve prensipler • Araştırma ve analiz • Yayınlar, belgeler, istatistikler • Gerekli tedbirlerin alınması • Laboratuvarların yönetilmesi, denetlenmesi ve donatılması

13. Kamu makamları İş Sağlığı ve Güvenliği Merkezi Müdürlüğü (İŞGÜM) • Gerekli standartların belirlenmesi • Standart ve ilkelerin güncellenmesi • Programların geliştirilmesi ve katılım • Teknik içerikli yayınlar

14. Kamu makamları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi (ÇASGEM) • Sorunların çözümlenmesi • Çalışanların iş sağlığı ve güvenliğinin korunması • Sakin bir iş ortamının temin edilmesi • Sosyal güvenliğinin temin edilmesi • Devletin ve sosyal tarafların sorumlulukları

15. Kamu makamları İş Denetleme Komitesi • Normların uygulanmasının denetlenmesi • Mevzuat araştırmalarının yapılması • Denetimlere ait istatistikler

16. Kamu makamları TSI 18001 • İş Sağlığı ve Güvenliği Sisteminin devreye alınması • İş sağlığı ve güvenliğinin uygulanması ve sürekli olarak iyileştirilmesi • Çalışanlara ait risklerin ortadan kaldırılması veya asgariye indirilmesi

17. Kamu makamları İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Koşullarının İyileştirilmesi Projesi (İSGİP) • İş sağlığı ve güvenliği sisteminin KOBİ’lerde uygulanması • İş sağlığı ve güvenliği konusunda uzman ve profesyonellerin formasyonu • İş sağlığı ve güvenliği kampanyaları ile farkındalığın geliştirilmesi

18. İşçi sendikaları Sendikaların sorumlulukları: • İşçi sağlığı ve iş güvenliği konularında araştırmalar yapmak • Önceki araştırma verileri toplamak • Bilimsel yöntemler ile yayınlanmış verileri değerlendirmek

19. İşçi sendikaları İş sağlığı ve güvenliği ile maliyet/fayda analizi • Formasyon • Mesai saatlerinin dağılımı • İşyerinde yemek yeme • Sağlık • Tazminatlar • İş sağlığı ve güvenliği komiteleri

20. İşçi sendikaları Sendikalara yönelik ilave fırsatlar • İşyeri temsilcileri • İş sağlığı ve güvenliği komiteleri • İş sağlığı ve güvenliği çalışma komiteleri

21. İşçi sendikaları İş sağlığı ve güvenliği konularında sendikal etkinliğinin güçlendirilmesi • Formasyon faaliyetlerinde iş sağlığı ve güvenliği • Organizasyon kursları; bilimsel merkezler • İş sağlığı ve güvenliği: sendika için önemli bir araç • İş sağlığı ve güvenliği laboratuvarı • Uygun şekilde hazırlıklı sendikalar • İş sağlığı ve güvenliği Milli Komitesi

22. YOL-İŞ • Formasyon faaliyetleri • Sosyal diyalog • Broşürler • YOL-İŞ dergisi ve internet sitesi • Danışmanlık hizmetleri • Projeler • Konferanslar, çalıştaylar, seminerler

23. İşveren dernekleri Bazı eksiklikler: • Muhalefetvari yaklaşım • İş sağlığı ve güvenliği konusunda siyaset önerileri eksikliği • Yöntem ve malzeme eksiklikleri • Sadece bireysel haklar konusunda bilgilendirme • Bütünlük ve süreklilik açısından eksik araştırmalar

24. İstatistikler (2008) • 72.963 adet iş kazası • Bu kazalar sonucu 866 işçi hayatını kaybetmiştir

25. İstatistikler (2007) • Toplamda 79.027 iş kazası • 7.143’ü inşaat sektöründe; bunlarda: • 428 işçi sakat kalmıştır • 5 işçi bir meslek hastalığına yakalanmıştır

26. İstatistikler (1998 - 2007) • Toplamda 783.448 iş kazası. • 3.633 meslek hastalığı vakası • 8.507 işçi bahse konu kazalar ve/veya hastalıklar sonucu hayatını kaybetmiştir • 19.045.638 iş günü kaybı

27. İstatistikler (Ocak – Haziran 2009) • 670 işçi, iş kazaları sonucunda hayatını kaybetmiştir • 579 işçi sakat kalmıştır

28. Her gün 200 iş kazası meydana gelmektedir • Her gün 7 işçi, iş kazaları sonucunda sakat kalmaktadır • Her gün 3 işçi, iş kazaları nedeni ile hayatını kaybetmektedir

29. Sektör bazında iş kazaları (2008)

30. Sektör bazında ölümcül iş kazaları (2008)

31. İnşaat sektöründeki iş kazalarının nedenleri (2008)

32. İnşaat sektöründe kazalar (2001 - 2008)

33. İnşaat sektöründe ölümcül iş kazaları (2001 - 2008)

34. İnşaat sektörü iş kazaları – Şehirlere göre dağılımları (2008)

35. BELLİ BAŞLI SORUNLAR • İnşaat sektöründe iş mevsimlik olup devamlılık arz etmemektedir. • Çalışma şartları şantiyelere göre değişmektedir. • Çalışma ve doğurduğu sonuçlar son derece dinamiktir • Görevler çok çeşitli ve farklıdır • Birden fazla işveren veya taşeron ile iş ilişkisi mevcuttur.

36. BELLİ BAŞLI SORUNLAR • Genelde şantiyeler geniş ve dağınık durumdadır • Genelde uygun ısı şartlarının temini imkansızdır • Mesai saatleri genelde aşırı uzun ve/veya düzensizdir • İşçiler sürekli olarak değişmektedir, sirkülasyon fazladır • İşçilerin çoğu vasıfsızdır

37. BELLİ BAŞLI RİSKLER • Yukarıdan düşme • Hareket halindeki makinelerin sebep olduğu kazalar • Elektrik çarpmaları • Kazma faaliyetleri sırasındaki kazalar

38. BELLİ BAŞLI RİSKLER • Malzeme düşmesi • Ağır malzemelerin taşınmasından kaynaklanan iskelet hasarları • Tehlikeli malzemelere maruz kalma • Yüksek gürültü nedeni ile işitme kaybı

39. DENETİM RAPORU • Yıl 2007 • Partner; YOL-İŞ, İNTES, Çalışma Bakanlığı • Kapsam: inşaat sektöründeki 2860 işletme

40. KAYITLAR VE BELGELER Sağlık ve güvenlik projesi • Uygun olmayan işyeri sayısı: 2537 • Oran: %88,70 Referans norm: İnşaat sektörü iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı, Maddeler: 5-7, EK-II

41. KAYITLAR VE BELGELER Bildirimler • Uygun olmayan işyeri sayısı: 2309 • Oran: %80,70 Referans norm: İnşaat sektörü iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı, Maddeler: 5-c, EK-III

42. KAYITLAR VE BELGELER Kişisel veriler • Uygun olmayan işyeri sayısı: 1905 • Oran: %66,60 Referans norm: İş Kanunu, Madde 75

43. KAYITLAR VE BELGELER Doktor raporları • Uygun olmayan işyeri sayısı: 2660 • Oran: %99,28 Referans norm: İş Kanunun 86. maddesi ile yıpratıcı ve tehlikeli işler yönetmeliğinin 5. maddesi

44. KAYITLAR VE BELGELER Kaldırıcı makinelerin kontrolü • Uygun olmayan işyeri sayısı: 1579 • Oran: %55,20 Referans norm: İnşaat sektörü iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı, EK IV, Bölüm I, Madde 75

45. KAYITLAR VE BELGELER Formasyon • Uygun olmayan işyeri sayısı: 2175 • Oran: %76,04 Referans norm: İş Kanunu 77. madde, İşçilerin iş sağlığı ve güvenliği konularında eğitilmeleri hususunda usul ve ilkeleri belirleyen yönetmeliğin 4, 5, 8, 10 ve 17. maddeleri

46. ÇALIŞMA ALANLARI Servis yolları – Tehlikeli alanlar • Uygun olmayan işyeri sayısı: 2175 • Oran: %76,40 Referans norm: İnşaat sektörü iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı, EK IV/A, Madde 10

47. ÇALIŞMA ALANLARI İlk yardım • Uygun olmayan işyeri sayısı: 1409 • Oran: %50,00 Referans norm: İnşaat sektörü iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı, EK IV/A, Madde 13

48. ÇALIŞMA ALANLARI Malzeme düşmesi • Uygun olmayan işyeri sağlığı:1690 • Oran: %59,09 Referans norm: İnşaat sektörü iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı, EK IV/B, Kısım II, Madde 4

49. ÇALIŞMA ALANLARI Yüksek yerlerde çalışma • Uygun olmayan işyeri sayısı: 2381 • Oran: 83,25 % Referans norm: İnşaat sektörü iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı, EK IV/B, Kısım II, Madde 5; Çalışma teçhizatlarının kullanımında sağlık ve güvenlik şartları yönetmeliği, EK II, Madde 4.1

50. ÇALIŞMA ALANLARI Özel riskler • Uygun olmayan işyeri sayısı:1712 • Oran: %58,86 Referans normlar: İnşaat sektörü iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı, EK IV/A, Kısım II, Madde 6