Τεχνολογίες δημοσίευσης στον παγκόσμιο ιστό

Ιόνιο ΠανεπιστήμιοΤμήμα Αρχειονομίας – ΒιβλιοθηκονομίαςΠ.Μ.Σ. «Επιστήμη της Πληροφόρησης»Ηλεκτρονική Δημοσίευση Τεχνολογίες δημοσίευσης στον παγκόσμιο ιστό Κωνσταντίνος Αλεξίου Κέρκυρα, Ιούνιος 2004

Παγκόσμιος Ιστός : το νέο περιβάλλον • Το νέο περιβάλλον • Νέες τεχνολογίες εξοπλισμού και λογισμικού για πρόσβαση, δημιουργία και παρουσίαση • Μηχανές ευρετηρίασης και αναζήτησης • Διαλειτουργικότητα • Διατήρηση τεκμηρίων • Τι αλλαγές απαιτούνται : • στα δημοσιεύματα; • στη διαδικασία δημοσίευσης; • W3C • Δημιουργία συστάσεων που διαχωρίζουν το περιεχόμενο από τον τρόπο παρουσίασής του

Η Δομή και η Παρουσίαση • Δομή τεκμηρίου • Αναφέρεται στα συστατικά μέρη που αποτελούν το περιεχόμενο • Τίτλοι, κεφάλαια, υποκεφάλαια, παράγραφοι κλπ. • Παρουσίαση • Αναφέρεται στο τρόπο εμφάνισης του περιεχομένου • Γραμματοσειρές, μέγεθος γραμμάτων, διάταξη σελίδας κλπ. • Διαχωρισμός δομής και παρουσίασης • Δυνατότητες χειρισμού του περιεχομένου • Ανεξαρτησία από τεχνολογία εμφάνισης • Εύκολη διαχείριση

Στοιχείο Γνώρισμα <H1 CLASS = chapter> Δημοσίευση στο παγκόσμιο ιστό </H1> Ετικέτα αρχής Περιεχόμενο Ετικέτα τέλους Γλώσσες κωδικοποίησης της δομής • Standard Generalized Markup Language (SGML) • Πρότυπο ISO το 1986 • Γενικό πλαίσιο κωδικοποίησης του περιεχομένου • Χρήση ετικετών για το ορισμό στοιχείων • Κάθε στοιχείο έχει περιεχόμενο και γνωρίσματα • Δεν περιέχονται πληροφορίες για την παρουσίαση

<author> • <name> Κώστας Αλεξίου </name> • <email> costas@ionio.gr </email> • </author> • SGML τεκμήριο • <DIV CLASS = author> • <DIV CLASS = name> Κώστας Αλεξίου </DIV> • <DIV CLASS = email> costas@ionio.gr </DIV> • </DIV> • HTML τεκμήριο Hyper Text Markup Language (HTML) • Ιστορικά … • Ξεκίνησε το 1990πρώτη τυποποίηση σαν SGML DTD το 1992 • Επηρεάστηκε από γλώσσες παρουσίασης (postscript) • HTML v4.0 • 80 περίπου στοιχεία • Υποστηρίζει τη χρήση φύλλων στυλ (Style Sheets) • Πρακτικά δίνει τη δυνατότητα για ορισμό νέων στοιχείων αφού εισάγει το γνώρισμα CLASS σε κάθε στοιχείο

eXtended Markup Language(XML) • Πρότυπο από το W3C το Φεβρουάριο του 1998 • Υποσύνολο της SGML για δημοσίευση στο web • Παρέχει τη δυνατότητα ορισμού νέων στοιχείων (σε αντίθεση με την HTML) και τον ορισμό της δομής του τεκμηρίου • Αφαίρεσε την υποχρέωση σύνδεσης με συγκεκριμένο DTD (σε αντίθεση με την SGML) • Πλεονεκτήματα: • Απλότητα • Επεκτασιμότητα • Διαλειτουργικότητα • Ελεύθερη διάθεση

Γλώσσες ελέγχου της παρουσίασης • Φύλλα στυλ (Style Sheets) • Περιέχουν πληροφορίες για την εμφάνιση του περιεχομένου τεκμηρίων στα οποία έχει καθοριστεί η δομή • Βοηθά στο διαχωρισμό της δομής από την παρουσίαση • Θα αναφερθούμε στις γλώσσες: • CSS • DSSSL • XSL

Η1 { font-size : 13pt } p { font-size : 10pt ; text-align : justify ; } blockquote { font-size : 90% } Cascading Style Sheets (CSS) • 1996CCS1 , 1998 CCS2 • Αρχείο κειμένου με οδηγίες (όχι υποχρεωτικές) • Κάθε οδηγία (statement) περιλαμβάνει: • Επιλογέα (selector) : προσδιορίζει στοιχεία περιεχομένου • Τμήμα δηλώσεων (declaration) : παράμετροι παρουσίασης

<p class=emph> Η πρώτη παράγραφος του κεφαλαίου. </p> <p class=norm> Η δεύτερη παράγραφος του κεφαλαίου. </p> ----------------------------------------------------------------------- .emph { font-weight : bold } <p> Εξωτερική παράγραφος <p> Εσωτερική παράγραφος </p> </p> ------------------------------------------------------ p p { font-color : red } Επιλογείς CSS • Κατηγορίες επιλογέων: • Τύπου (type) : αναφορά στις ετικέτες των στοιχείων • Γνωρίσματος (attribute) : αναφορά στις τιμές των γνωρισμάτων class και id • Περιεχομένου (contextual) : αναφορά στη θέση του στοιχείου στο περιεχόμενο

Δηλώσεις των CSS • Πως δηλώνονται τα CSS • Inline styles • Σε κάθε στοιχείο του περιεχομένου <H1 style=”font-size: 15pt ; font-weight: bold”> Τίτλος κεφαλαίου </H1> • Embedded style sheets • Στην αρχή του αρχείου περιεχομένου • Linked style sheets • Εξωτερικό αρχείο που συνδέεται με το αρχείο περιεχομένου link rel=”stylesheet” type=”text/css” href=”style.css”/>

@media speech { body { voice-family : female } h1 { volume : loud } } @media handheld { img { display : none } p { display : none } p.mob { display : block } } Χαρακτηριστικά των CSS • Χαρακτηριστικά: • Κληρονομικότητα ιδιοτήτων • Εφαρμογή πολλών φύλλα για την παρουσίαση ενός τεκμηρίου (π.χ. δημιουργού, χρήστη, φυλλομετρητή) • Επίλυση συγκρούσεων • CSS2 : εισάγει την έννοια διαφορετικών συσκευών (π.χ. συσκευές σύνθεσης ομιλίας, κινητά τηλέφωνα κλπ)

Αξιολόγηση των CSS • Θετικά • Απλή σύνταξη • Υποστηρίζονται από όλους τους φυλλομετρητές (αν και υπάρχουν μερικά προβλήματα συμβατότητας) • Χρησιμοποιούνται από πολλούς ιστοτόπους • Διαθέσιμη τεκμηρίωση και παραδείγματα στο web • Αρνητικά • Η μορφή εμφάνισης κάθε στοιχείου είναι συνάρτηση της εμφάνισης του γονέα και όχι οποιουδήποτε στοιχείου • Δεν μπορεί να αλλάξει τη δομή ή τα στοιχεία της δομής

Document Style Semantics and Specification Language (DSSSL) • Πρότυπο ISO/IEC 10179 το 1996 • Γενική γλώσσα χειρισμού SGML τεκμηρίων τόσο για ηλεκτρονική δημοσίευση όσο και για έντυπη εκτύπωση • Ορίζει δύο (υπο)γλώσσες: • Γλώσσα μετασχηματισμού (μετασχηματίζει SGML τεκμήριο σε άλλο SGML που χρησιμοποιεί διαφορετικό DTD) • Γλώσσα μορφοποίησης (δημιουργεί το δέντρο παρουσίασης του τεκμηρίου – flow object tree) • Τυποποιεί μηχανισμούς χρήσης εξωτερικών διαδικασιών • Φύλλα στυλ • Άλλες τεχνικές (π.χ. ειδικό λογισμικό)

Document Style Semantics and Specification Language (DSSSL) • Standard Document Query Language (SDQL) • Τμήμα της DSSSL • Ισχυρή γλώσσα επεξεργασίας του περιεχομένου • Πλήρη πρόσβαση στη δομή και στο περιεχόμενο (χειρίζεται και περιεχόμενο που δεν έχει οριοθετηθεί) • Μοντέλο τεκμηρίου της DSSSL • «Άλσος» (grove) : σύνολο «δέντρων» • Τελικοί μορφοποιητές (back-end formatters) • Δημιουργούν την τελική μορφή του τεκμηρίου με βάση το δέντρο παρουσίασης (flow object tree) • Δεν τυποποιούνται από το πρότυπο (εξαρτώνται από την υλοποίηση της γλώσσας σε κάθε πλατφόρμα)

Αξιολόγηση της DSSSL • Θετικά • Δυνατότητα αλλαγής της δομής • Τα φύλλα στυλ είναι ανεξάρτητα από την πλατφόρμα υλοποίησης της γλώσσας • π.χ. Unix PDF και Windows RTF παράγονται από το ίδιο SGML τεκμήριο και το ίδιο φύλλο στυλ • Αρνητικά • Πολύπλοκη σύνταξη • Απαιτεί πολύ καλή γνώση της SGML • Λίγες υλοποιήσεις και περιορισμένο υλικό στο web • Άβολη η δημιουργία HTML (το δέντρο παρουσίασης δεν περιλαμβάνει δομικά στοιχεία της HTML π.χ. λίστες)

eXtensible Style sheet Language (XSL) • Οικογένεια τριών συστάσεων: • XSL Transformation (XSLT) • XML Path (XPath) • XSL Formatting Objects (XSL-FO) • Στηρίζεται στη φιλοσοφία της DSSSL με τις εξής διαφορές: • Χρησιμοποιεί τμήμα της DSSSL για την εμφάνιση και εκτύπωση μόνο XML τεκμηρίων • Απλούστερη σύνταξη (XML) • Εμπλουτίζει το δέντρο εμφάνισης του δέντρου με στοιχεία της HTML και ιδιότητες που ορίζουν τα CSS

Πλεονεκτήματα της XSL • Ισχυρότερη από τα CSS (δυνατότητα αλλαγής της δομής) • Απλούστερη σύνταξη από τη DSSSL • Δυνατότητα χρήσης προγραμμάτων συντακτικής ανάλυσης (parsers) για τα φύλλα στυλ • Δυνατότητα αυτόματης «μετάφρασης» φύλλων στυλ CSS σε φύλλα στυλ της XSL • Εύκολη προσαρμογή ιστοτόπων που χρησιμοποιούν CSS

Συμπεράσματα • Οι γλώσσες δημοσίευσης στο παγκόσμιο ιστό: • Ορίζουν τη δομή του τεκμηρίου • Εξελίσσονται ώστε να μπορούν να εκφράζουν πολύπλοκες δομές τεκμηρίων (HTML  XML) • Διαχωρίζουν το περιεχόμενο από τον τρόπο παρουσίασης • Χρησιμοποιούν φύλλα στυλ για να καθορίσουν την εμφάνιση • Δυνατότητα πολλαπλής χρήσης ενός τεκμηρίου • Σημαντικό κριτήριο υιοθέτησης είναι η ευκολία χρήσης • DSSSL vs CSS , XSL

Ερωτήσεις …

Τεχνολογίες δημοσίευσης στον παγκόσμιο ιστό

Τεχνολογίες δημοσίευσης στον παγκόσμιο ιστό

Presentation Transcript