Εισηγήτρια: Ελένη Π. Κολοφωτιά Διευθύντρια Επενδύσεων Ταμείου Ανάπτυξης Νέας Οικονομίας Α.Ε.

1. Εισηγήτρια: Ελένη Π. Κολοφωτιά Διευθύντρια Επενδύσεων Ταμείου Ανάπτυξης Νέας Οικονομίας Α.Ε. Venture Capital- Business Angels- Incubators Νέα χρηματοδοτικά εργαλεία ανάπτυξης των επιχειρήσεων

2. Τι είναι η venture capital χρηματοδότηση; • «Ένας τρόπος χρηματοδότησης της ίδρυσης, ανάπτυξης ή εξαγοράς μιας εταιρείας, βάσει του οποίου ο επενδυτής αποκτά τμήμα του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας ως αντάλλαγμα για την παροχή χρηματοδότησης» British Venture Capital Association

3. Venture Capital vs Private Equity Venture Capital Seed Capital Early Stage Development Capital Replacement Capital Private Equity MBO/MBI PIPE LBOs

4. Venture capital χρηματοδότηση αναφέρεται κύρια σε ΜΜΕδιότι: • Η πρόσβασή τους στο τραπεζικό σύστημα δεν είναι εύκολη • Ο τραπεζικός δανεισμός απαιτεί σημαντικές εγγυήσεις που οι επιχειρήσεις δεν διαθέτουν • Οι επιχειρήσεις δεν μπορούν αντλήσουν κεφάλαια με άλλους συμβατικούς τρόπους, όπως η χρηματιστηριακή αγορά • Οι ΜΜΕ είναι δυναμικά αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις

5. Τα προβλήματα ανάπτυξης των ΜΜΕεστιάζονται: • Πρόσβαση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα • Γνώση σημασίας στρατηγικής • Αξιοποίηση προγραμμάτων και γενικότερα χρηματοδοτικών εργαλείων • Υιοθέτηση καινοτομίας στην επιχειρησιακής τους πρακτική • Υιοθέτηση μηχανισμών γνώσης και αξιολόγησης εξωτερικού περιβάλλοντος • Υιοθέτηση συστημάτων απόκτησης και αξιοποίησης νέων τεχνολογιών • Ανάπτυξη του ανταγωνισμού • Διαμόρφωση επιχειρηματικής κουλτούρας • Υψηλό κόστος παραγωγής

6. Οι ΜΜΕ στην Ε.Ε. • Σε σύνολο 19,3 εκατ. επιχειρήσεων της Ε.Ε. • 92,3% είναι πολύ μικρές (<10 άτομα προσ.) • 6,5% μικρές (από 10-49 άτομα προσ.) • 1% μεσαίες (από 50-250 άτομα προσ.) • 0,2% μεγάλες(> 250 άτομα προσ.) Πηγή:Observatory of European SMEs 2003

7. Οι ΜΜΕ στην Ελλάδα • Σε σύνολο 771 χιλ. ΜΜΕ επιχειρήσεων της χώρας μας • 97,5 % είναι πολύ μικρές (<10 άτομα προσ.) • Το 98% έχει από 1-5 άτομα προσ. • 2,07% μικρές (από 11-50 άτομα προσ.) • 0,43% μεσαίες (από 50-249 άτομα προσ.) Πηγή:Observatory of European SMEs 2003

8. Venture Capital και επιχειρήσεις • Σημαντικός είναι ο ρόλος του venture capital στη δημιουργία νέων αλλά και στην ανάπτυξη υφιστάμενων επιχειρήσεων

9. Τι προσφέρει ένα VC • Χρηματοδότηση σε νέες και δυναμικές επιχειρήσεις • Υποστήριξη • Χρηματοοικονομικές συμβουλές • Άντληση νέων κεφαλαίων • Ανάπτυξη νέων προϊόντων-υπηρεσιών • Σύναψη στρατηγικών συμμαχιών ή εξαγορών • Επαφές για είσοδο σε ξένες αγορές • Κύροςθεσμικού επενδυτή • Προοπτικές μακροπρόθεσμης ανάπτυξης

10. Και τι αναμένει • Ρευστοποίηση της επένδυσης με κέρδος • Εισαγωγή σε χρηματιστήριο (IPO) • Εξαγορά • Πώληση συμμετοχής σε τρίτους • Πώληση στον επιχειρηματία βάσει προσυμφωνημένης μεθόδου αποτίμησης

11. Στοιχεία έρευνας της EVCAγια τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσειςτου venture capital • Το 95% των εταιρειών δεν θα υπήρχε ή θα αναπτυσσόταν με πολύ χαμηλούς ρυθμούς χωρίς την venture capital στήριξη • Το 60% δεν θα υπήρχε χωρίς τη συνδρομή του venture capital • Μετά την venture capital χρηματοδότηση σε κάθε επιχείρηση δημιουργήθηκαν κατά μέσο όρο 44 νέες θέσεις εργασίας EVCA 2003

12. Venture Capital χρηματοδότησηκαι απασχόληση • 1.000.000 νέες θέσεις εργασίας δημιουργήθηκαν σε 25 ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ 2000-2004 • 420.000 νέες θέσεις σε Buyout-financed επιχειρήσεις • 630.000 νέες θέσεις σε venture-backed επιχειρήσεις • Μέσος ρυθμός ανάπτυξης απασχόλησης 5,4% περίπου 8 φορές μεγαλύτερος από το αντίστοιχο μέσοευρωπαϊκό 0,7% • Στη Μ. Βρετανία, οι εταιρείες που έχουν χρηματοδοτηθεί με venture capital απασχολούν 2,7 εκ. εργαζομένους, ή 18% των απασχολούμενων στον ιδιωτικό τομέα (EVCA 2005)

13. Venture Capital χρηματοδότησηκαι απασχόληση • Ο ρυθμός ανάπτυξης της απασχόλησης στις εταιρίες με VC χρηματοδότηση κατά την περίοδο 1997-2004 έφτασε το 30.5%, σαράντα φορές πάνω από τον ετήσιο ευρωπαϊκό ρυθμό. • Ειδικότερα δε, οι επενδύσεις σε spin-offs πανεπιστημίων παρουσίασαν αύξηση 62% κατά μέσο όρο.

14. Venture Capital και έρευνα • Οι επιχειρήσεις που έλαβαν χρηματοδότηση venture capital δαπάνησαν €3.4 εκ. κατά μέσο όρο σε έρευνα και τεχνολογία. 6 φορές παραπάνω από τα ποσά που δαπανούν οι 500 εταιρίες της ΕΕ με τις υψηλότερες δαπάνες σε R&D.

15. Venture Capital και οικογενειακές επιχειρήσεις • Το 2003, το 60% των συνολικών επενδύσεων επιχειρηματικών κεφαλαίων κατευθύνθηκε προς την ανανέωση, ενδυνάμωση και επανα-δραστηριοποίηση των υφισταμένων (συχνά) οικογενειακών επιχειρήσεων • Οι οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ευρώπη απασχολούν το 70% του συνόλου των εργαζομένων και αποτελούν το σκελετό της ευρωπαϊκής αγοράς. • Κύριος στόχος της Λισσαβόνας, πέρα από την ανάπτυξη νέων επιχειρήσεων είναι και η διατήρηση των υφισταμένων • 33% των ερωτηθέντων οικογενειακών επιχειρήσεων, υποστήριξαν ότι δεν θα υπήρχαν ως αυτοτελείς οντότητες αν δεν είχαν λάβει την υποστήριξη από επιχειρηματικά κεφάλαια (έρευνα της EVCA)

16. Η νέα εποχή για το Venture Capital στην Ευρώπη • Οι επενδυτές που ξεπέρασαν τη δύσκολη πενταετία, είναι πλέον σοφότεροι και αποφασισμένοι να δημιουργήσουν νέες εταιρίες και να ενισχύσουν την επιχειρηματική κουλτούρα. Ενδεικτικό είναι ότι οι επενδύσεις σε start-up τριπλασιάστηκαν το τελευταίο έτος. • Παράλληλα ενισχύεται ως τάση το νέο επιχειρηματικό πνεύμα, ιδιαίτερα μέσα από τις κοινότητες των MBA σπουδαστών ενώ ταυτόχρονα τα Πανεπιστήμια εστιάζουν στη δημιουργία τμημάτων σχετικών με τη δημιουργία επιχειρήσεων και φέρνουν σε στενή επαγγελματική επαφή σπουδαστές με πραγματικούς start-up managers.

17. Το Venture Capital στην Ελλάδα (2005) • Λειτουργούν 11Venture Capital Funds • Συνολικό ύψος κεφαλαίων υπό διαχείριση €650 εκ. • Το 2005 πραγματοποιήθηκαν 26 επενδύσεις ύψους €71.209.300 στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια Στοιχεία EVCA - HVCA

18. Το Venture Capital στην Ελλάδα Πηγή: EVCA Yearbook 2005

19. Γιατί υστερούμε • Η οικονομία μας πέρασε από ένα περιβάλλον υψηλών επιτοκίων, σε ένα περιβάλλον χρηματιστηριακής ευφορίας • Οι εναλλακτικές μορφές επένδυσης πρόσφατα γίνονται ελκυστικές για τους επενδυτές • Έλλειψη ενημέρωσης • Ανάγκη ανάπτυξης διαφορετικής επιχειρηματικής κουλτούρας

20. Το ΤΑΝΕΟ • Είναι ένα fund-of-funds, ιδρύθηκε με το Ν. 2843/2000 • Τα κεφάλαια του ανέρχονται στα €150 εκ. και προέρχονται: • €25,5 εκ. από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης • €19,5 εκ. αποτελούν Εθνική Συμμετοχή • €105 εκ. από ιδιώτες Έλληνες και ξένους θεσμικούς επενδυτές. • Οι ιδιώτες επενδυτές έλαβαν τις ελάχιστες απαιτούμενες εγγυήσεις από το Ελληνικό Δημόσιο προκειμένου να συγκεντρωθούν τα €105 εκ.

21. Προτεραιότητες του ΤΑΝΕΟ • Η Συμβολή στη ανάπτυξη της Ελληνικής αγοράς venture capital με στόχο: • Την οικονομική ανάπτυξη • Την απασχόληση • Την προσέλκυση ξένων επενδύσεων • Σύγκλιση με το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

22. Επενδύσεις • Capital Connect Venture Partners ΑΚΕΣ (2003) • €24 εκ. συνεπένδυση του ΤΑΝΕΟ με ιδιώτες επενδυτές από το χώρο τη ναυτιλίας • Attica Ventures (ZAITECH FUND ΑΚΕΣ) (2004) • €30 εκ. από κοινού το ΤΑΝΕΟ και η Τράπεζα Αττικής • IBG Hellenic Fund II (2004) • € 17 εκατ. σε συνεργασία με τo MARFIN FINANCIAL GROUP και ιδιώτες επενδυτές. • Παγκρήτιο Αμοιβαίο Ανάπτυξης (2005) • €6 εκατ. από κοινού το ΤΑΝΕΟ και η Παγκρήτια Συνεταιριστική Τράπεζα

23. Business Angels • “Informal Venture Capital” • Ιδιώτες επενδυτές • Μέση επένδυση €200.000 (€50.000 - €750.000) • Εναλλακτική στο VC λύση κυρίως λόγω κόστους Due Diligence • “Father figure”

24. Case studies

25. UK Business Angels • 20.000 – 40.000 Business Angels • 3.000-6.000 επενδύσεις ετησίως με σύνολο ποσού επένδυσης €0,8-1,6 δις • Έλλειψη στοιχείων για την Ελλάδα λόγω μικρού έως ανύπαρκτου μεγέθους σχετικής αγοράς

26. Business Angels Network • Μηχανισμός που φέρνει σε επαφή angels και επιχειρηματίες • Ένα σημείο διασύνδεσης νέων επιχειρηματιών και ιδιωτών επενδυτών • To network προωθεί την πρόταση, εφόσον πληροί κάποια ελάχιστα κριτήρια, στα μέλη του εκείνα που κρίνει ότι θα έχουν ενδιαφέρον • Εάν δεχθεί να επενδύσει κάποιος angel, το δίκτυο μπορεί να αναλάβει τη διεκπεραίωση της επένδυσης (εφόσον το επιθυμεί και ο angel)

27. Θερμοκοιτίδες (Incubators) • Αποτελούν ένα Μηχανισμό σύνδεσης της Έρευνας με την Αγορά • Οι επιχειρήσεις έντασης γνώσης, αποτελούν ένα σημαντικό παράγοντα οικονομικής ανάπτυξης και συμβάλλουν σημαντικά στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας • Οι επιχειρήσεις αυτές, αντιμετωπίζουν δυσκολίες, που σχετίζονται με την απουσία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος, που να συντελείστη περαιτέρω ανάπτυξή τους (ισορροπία μεταξύ της καινοτομίας και της βιωσιμότητας IRR)

28. Τι παρέχει μια θερμοκοιτίδα • Χώρους στέγασης της επιχείρησης • Κοινές υπηρεσίες, όπως γραμματειακή υποστήριξη και από κοινού χρήση του εξοπλισμού γραφείου (fax, τηλεφωνικές συνδέσεις, φωτοτυπικό κέντρο, χώρους σίτισης, αίθουσες παρουσιάσεων και συσκέψεων, ασφάλεια κτιρίου κλπ.) • Ανάπτυξη συνεργιών ανάμεσα στις συστεγαζόμενες επιχειρήσεις, • Χρηματοδότηση των λειτουργικών δαπανών των εγκατεστημένων επιχειρήσεων • Παροχή συμβουλευτικών και άλλων εξειδικευμένων (Νομικής, Λογιστικής φύσης) υπηρεσιών • Η τυπική περίοδος επώασης 2-3 έτη

29. Ποιοι μπορούν να απευθυνθούν σε μια Θερμοκοιτίδα • Ερευνητές • Νέες εταιρείες (start ups) • Ερευνητικά & Εκπαιδευτικά κέντρα (spin off) • ΜΜΕ υπάρχουσες εταιρείες που επιθυμούν να αναπτύξουν ένα νέο προϊόν ή υπηρεσία με τη βοήθεια των εσωτερικών συνεργιών της θερμοκοιτίδας

30. Διαδικασία ένταξης στην Θερμοκοιτίδα • Υποβολή του Επιχειρηματικού σχεδίου της ενδιαφερόμενης επιχείρησης • Κριτήρια αξιολόγησης • Νέα, Καινοτόμα εταιρεία • Ικανή Διοικητική Ομάδα • Προϊόντα ή υπηρεσίες με βάθος αγοράς • Ανάγκες για παροχή υπηρεσιών • Ανάγκες Χρηματοδότησης

31. Πρόγραμμα «ΕΛΕΥΘΩ» - Θερμοκοιτίδες • Αποτελεί δράση του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα» • Χρηματοδότησε την δημιουργία Θερμοκοιτίδων και Επιστημονικών και Τεχνολογιών πάρκων • Με την συνχρηματοδότηση του «ΕΛΕΥΘΩ» δημιουργήθηκαν και λειτουργούν 6 θερμοκοιτίδες • INQLAB AE – VELTI A.E.- I-CUBE A.E. στην Αθήνα • ΕΥΡΩΣΥΜΒΟΥΛΟΙ Α.Ε. – THERMI A.E. – ΤΕΧΝΟΠΟΛΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Α.Ε. στη Θεσσαλονίκη

32. Venture Capital- Business Angels- Incubators Νέα χρηματοδοτικά εργαλεία ανάπτυξης των επιχειρήσεων