Àãóóëãà

1. “Õàëäâàðò ºâ÷íèé ãàðàëò óóð àìüñãàëûí ººð÷ëºëòèéí õàìààðëûí ñóäàëãààíû ä¿íãýýñ”Р. Оюунгэрэл1, Н. Дондог1, Ä. Íàðàíçóë1, Ë. Îþóíöýöýã1, Á. Ãàíöîîæ1, À. Áóðìàà1Ж. Мягмар2, Г. Болормаа2, Ö. Ãàíõóÿã2, Д. Оргил3,П. Нямдаваа4, Б. Бурмаа 5 Хае Кван Чеонг61 Хàëäâàðò ºâ÷èí ñóäëàëûí ¿íäýñíèé òºâ, 2 Áàéãàëèéí ãîëîìòîò õàëäâàðò ºâ÷èí ñóäëàëûí ¿íäýñíèé òºâ, 3 Ìàë ýìíýëãèéí ãàçàð,4Ìîíãîëûí Àíàãààõ Óõààíû Àêàäåìè, 5 Эрүүл Мэндийн Яам 6Äýëõèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãà

2. Àãóóëãà Уóð àìüñãàëûí ººð÷ëºëò - õàëäâàðò ºâ÷èí Ìîíãîë îðíû óóð àìüñãàëûí ººð÷ëºëò - õàëäâàðò ºâ÷èн Ä¿ãíýëò Ǻâëºìæ

3. Äýëõèéí óóð àìüñãàëûí ººð÷ëºëò - õàëäâàðò ºâ÷èí

4. Судалгааны үр дүн Амьсгалын замын халдварт өвчин (ТТӨ, менингококкт халдвар, сүрьеэ) Хоол хүнс, усаар дамжих халдварт өвчин (А вирүст хепатит, цусан суулга, балнад) Дамжуулагчаар зөөвөрлөгдөх халдварт өвчин (Тарваган тахал, хачигт энцефалит) Зоонозын халдварт өвчин (Боом)

5. ÇÎÐÈËÃÎ Монгол орны уур амьсгалын өөрчлөлт, зарим халдварт өвчний хоорондын хамаарлыг судлаõ, õ¿í àìûã хамгаалах, дасан зохицохîä ÷èãëýñýí эрүүл мэндийн сàëáàðûí ÷àäàâõèéã áýõæ¿¿ëýõ

6. Çîðèëò Ìîíãîë óëñàä á¿ðòãýãäñýí çàðèì õàëäâàðò ºâ÷íèé ºâ÷ëºëèéã õóð òóíàäàñ, àãààðûí температурòàé õîëáîí ñóäëàæ, õîîðîíäûí õàìààðëûã òîäîòãîõ Óóð àìüñãàëûí ººð÷ëºëòèéí äàðàìòààñ õ¿í àìûã õàìãààëàõ, äàñàí çîõèöîõ ¿íäýñíèé ñòðàòåãè, çºâëºìæèéã боловсруулах

7. Õýðýãëýãäýõ¿¿í, àðãà ç¿é ХӨСҮТ, ÁÃժѯÒ-èéí àðõèâûí 1996-2008 îíû ТТӨ, менингококкт халдвар, сүрьеэ, балнад, вирүст хепатит А, цусан суулга, тарваган тахал, хачигт энцефалит, боом зэрэг халдварын õ¿íèé ºâ÷лөлèéí òàéëàí Ус цаг уурын хүрээлэнãèéí 1996-2008 îíû ñàð á¿ðèéí àãààðûí äóíäàæ òåìïåðàòóð, õóð òóíàäàñíû ¿ç¿¿ëýëòèéã 21 àéìàã, Óëààíáààòàð õîò òóñ á¿ðýýð Ñòàòèñòèêèéí ðåãðåññ, êîððåëÿöèéí øèíæèëãýý, Excel, Statgraphics ïðîãðàìì

8. Томуу, томуу төст өвчин Зураг 1.ТТӨ-ний 7 хоног тутмын өвчлөл, тухайн хугацааны агаарын дундаж температур, хур тунадас.

9. Менингококкт халдвар Зураг 2. Менингококкт халдварын өвчлөл, тухайн хугацааны агаарын дундаж температур, хур тунадас.

10. Сүрьеэ Зураг 3.Сүрьеэгийн өвчлөл, тухайн хугацааны агаарын дундаж температур, хур тунадас.

11. Амьсгалын замын халдварт өвчин Томуу, томуу төст өвчин Менингококкт халдвар Сүрьеэ

12. r = -0.61, p<0.0001 y=-0.704x+21.145 R2=0.3222 Амьсгалын замын халдварт өвчин Томуу, томуу төст өвчин Менингококкт халдвар Сүрьеэ r = -0.65, p<0.0001 y=-0.0021x+0.0105 R2=0.1167 r = -0.44, p<0.001 y=-0.0209+1.1783 R2=0.188

13. Сүрьеэ Зураг 4. Агаарын хамгийн бага температур, сүрьеэгийн өвчлөлийн корреляцийн хамаарал, бүсчилсэн нутгаар. -0.49 -0.49 -0.68 -0.54 -0.83 -0.64 -0.30 -0.73 -0.31 -0.49 Temp(-2) Temp(-4)

14. А вирүст хепатит Зураг 5. А вирүст хепатитын өвчлөл, тухайн хугацааны агаарын дундаж температур, хур тунадас.

15. Балнад Зураг 6. Балнадын өвчлөл, тухайн хугацааны агаарын дундаж температур, хур тунадас. .

16. Цусан суулга Зураг 7. Цусан суулгын өвчлөл, тухайн хугацааны агаарын дундаж температур, хур тунадас.

17. Хоол хүнс, усаар дамжих халдварт өвчин A вирүст хепатит Балнад Цусан суулга

18. r = -0.46, p<0.001 y=-0.0561+2.573 R2=0.2184 r = 0.58, p<0.001 y=0.073x+2.409 R2=0.358

19. Цусан суулга r = 0.31, p<0.001 y=-0.0147x+0.5266 R2=0.095 Зураг 8. Улсын хэмжээнд 10.000 хүн амд цусан суулгын өвчлөл, агаарын дундаж температурын хамаарал

20. Тарваган тахал

21. Боом

22. Эрсдэлт байдлын урьдчилсан үнэлгээ Уур амьсгалын үзүүлэлт, халдварт өвчний хоорондын хамааралд үндэслэсэн урьдчилсан дүгнэлт • Шууд нөлөө • Хүрээлэн орчны өөрчлөлт • Халдварт өвчин үүсгэгчийн хувьсал өөрчлөлт • Хүний амьдралын хэв маягийн өөрчлөлт • Халдварт өвчний тахалт тархалтын давтамж ихсэх • Шинэ болон сэргэж буй халдваруудын өвчлөл ихсэх • Дам нөлөө • Хүн амын шилжилт хөдөлгөөн • Ядуурал нэмэгдэх • Эдийн засгийн дарамт ихсэх • Хүн амын халдварт өвчинд өртөх эрсдэл ихсэх • Өртөх хүн ам • Өндөр настан • Хүүхэд • Эмэгтэйчүүд • Ядуучууд • Архаг хуучтай хүмүүс • Эрсдэлтэй ажил, мэргэжлийн хүмүүс

23. Дасан зохицох үйл ажиллагааны чиглэл • Халдварт өвчний менежмент : • Эрүүл мэндийн салбарын бүх шатанд халдварт өвчний дэгдэлтийг эрт сэрэмжлүүлэх хариу арга хэмжээ авах тогтолцоог бэхжүүлэх • Олон нийтэд чиглэсэн арга хэмжээ: • Олон нийтийн сургалт • Цэцэрлэг, сургуулийн насны хүүхдэд сургалт зохион байгуулах • Хүн амд зөв зан үйлийг төлөвшүүлэх, • Шийдвэр гаргагчдын түвшинд: • Уур амьсгалын өөрчлөлтэй уялдуулан төрийн байгууллагын бүтэц, зохион байгуулалтыг оновчтой болгох • Монгол улсыг хөгжүүлэх үндэсний төлөвлөгөөнд уур амьсгалын өөрчлөлтийн эрсдэл болон дасан зохицох үйл ажиллагааг үнэлэх үзүүлэлтийг тусгах

24. Дүгнэлт Дээрх халдварт өвчнүүдийн дийлэнх нь агаарын хэм, хур тунадастай хамааралтай байна. Улаанбаатар хотод амьсгалын замын халдварт өвчин, цусан суулга, А вирүст хепатит, төвийн бүсэд ТТӨ, сүрьеэ, боом, тарваган тахал, баруун бүсэд тарваган тахал, зүүн бүсэд сүрьеэ, А вирүст хепатит, балнад, говийн бүсэд хоол хүнс, усаар дамждаг халдварт өвчин зонхилон тохиолдож байна.

25. Дүгнэлт 3. Улсын хэмжээнд халдварт өвчний бүртгэл, мэдээлэлийн тогтолцоо боловсронгуй бус байгаа нь энэ чиглэлийн судалгааг нарийвчлан хийхэд бэрхшээлтэй байна. 4. Салбар хоорондын үйл ажиллагаанд мэдээлэл солилцох механизм дутагдалтай байна.

26. Зөвлөмж Халдварт өвчний бүртгэл мэдээлэл, дүн шинжилгээний тогтолцоог боловсронгуй болгох Салбар хоорондын үйл ажиллагаанд халдварт өвчний дэгдэлтийг эрт сэрэмжүүлэх, хариу арга хэмжээ авах тогтолцоог нэвтрүүлэх Уур амьсгалын өөрчлөлт, шинэ болон сэргэж буй халдварт өвчний хамаарлыг судлах урт, богино хугацааны эрдэм шинжилгээний төсөлт ажлын хэрэгжүүлэх Бүс нутгийн уур амьсгалын өөрчлөлт, халдварт өвчний онцлогийг харгалзан хүн амыг хамгаалах арга хэмжээг зохион байгуулах

27. Анхаарал хандуулсанд баярлалаа