موضوع سیمینار:انواع ساخت شناخت و کاربرد جرثقیل استاد مربوطه : جناب آقای مهندس احمدیان

2. موضوع سیمینار:انواع ساخت شناخت و کاربرد جرثقیل استاد مربوطه : جناب آقای مهندس احمدیان گردآورنده : یاسرآبرود

3. تقریباً در تمامی صنایع نیاز به نقل و انتقال اجسام سنگین وجود دارد ، یکی از متداول ترین دستگاههایی که در این رابطه مورد استفاده قرار میگیرد جرثقیل می باشد.

4. فهرست تعریف جرثقیل .................................................................................. انواع جرثقیل...................................................................................... متعلقات جرثقیل...................................................................................... تقسیم بندی جرثقیل................................................................................. عوامل موثر در چپ شدن جرثقیل................................................................. نکات ایمنی عمومی جرثقیل......................................................................... مقررات ایمنی کابل سیمی و زنجیرها............................................................. اافراد مجاز به کار با جرثقیل......................................................................... نکات ایمنی کار با جرثقیل................................................................................

5. جرثقیل دستگاهی است که بتواند بارهاي سنگین را در حالت معلق در امتداد قائم و افق جابجا نماید.

6. انواع جرثقیل -1جرثقیل هاي ثابت -2 جرثقیل هاي سیار

7. جرثقیل هاي ثابت (overhead crane) جرثقیل سقفی (Gantry crane) جرثقیل دروازه اي (Tower crane) جرثقیل برجی (Jip crane) جرثقیل بازوئی (crane Portal) جرثقیل دروازه اي گردان (Semi-Gantry crane) جرثقیل نیمه دروازه اي (Wall crane) جرثقیل دیوار

8. انواع جرثقیل سیار (Truck crane) جرثقیل نصب شده بر کامیون یا یدك (Locomotive crane) جرثقیل نصب شده بر واگن ریل دار (Crane crawler) جرثقیل نصب شده بر خودروهاي چرخ زنجیري (Chacis crane) جرثقیل نصب شده بر روي شاسی چرخ دار

9. پس جرثقیل وسیله اي است که تشکیل شده است از بوم(تیر مشبک)،ارابه و یک قلاب که کار آن بلند کردن اجسام سنگین و حرکت آنها به وسیله حرکت ارابه یا به وسیله حرکت بوم است و همچنین تخلیه یا قرار دادن بار مربوط در محل آن و به طور کلی روند جدید کار جرثقیل به غیر از قسمت کابل متصل به قلاب تماماً هیدرولیکی است.از دیگر موردهاي استفاده جرثقیلها می توان به تخریب ، لوله گذاري ،نگهداري ستون هاي اسکلت فلزي جهت جوش کاري و تثبیت آنها و موردهاي مشابپس کاربرد اصلی جرثقیل ها دربالا بردن ، پایین آوردن و حمل بار است

10. متعلقات جرثقیل: جرثقیل از قسمت هاي اصلی زیر تشکیل شده است : سیستم هاي هیدرولیک قطعات گردنده قلاب دستگاه سیستم هاي برق شامل جکهاي تعادل

11. سیستم هاي هیدرولیک : 1. اهرم هاي اصلی کنترل جریان. 2. سیلندرهاي باز کننده تلسکوپ بوم 3. سیلندر بالابر بوم (swing) 4. سیستم چرخش دستگاه حول محور 360 درجه 5.پمپ هیدرولیک

12. قطعات گردنده 1. قرقره هایی که کابل ها روي آن حرکت می کنند. که قسمت کابین و بوم حول محور 360 درجه حرکت می کند . SWING 2. محور 3. درام ، که وایر دور آن پیچانده می شود.

13. قلاب دستگاه که به آن هوك گفته می شود و با یک ضامن نگاهدارنده که در آن تعبیه شده است براي متصل نمودن بکسل با تسمه به آن استفاده می شود .

14. سیستم هاي برق که وظیفه آن متوقف کردن هوك در فاصله معین از بوم و (LIMIT SWITCH) 1. سوئیچ قطع کننده جلوگیري از قطع شدن کابل هاي مربوطه می باشد. 2. چراغهاي هشدار دهنده و نور دستگاه 3. بوق و غیره

15. جکهاي تعادل که بیشتر در نمونه تلسکوپی در زمان استقرار دستگاه و حفظ تعادل آن در زمان کار مورد استفاده قرار می گیرد .

16. تقسیم بندی جرثقیل بسته به سامانۀ بازوي آنها حرکت چرخشی بازوي آنها حالت کلی

17. بسته به سامانۀ بازوي آنها جرثقیلها را بسته به سامانۀ بازوي آنها به دو نوع کابلی با قرقره یا هیدرولیکی می توان تقسیم نمود.

18. حرکت چرخشی بازوي آنها جرثقیل هاي بازو ثابت جرثقیل هاي بازو گردان جرثقیل هاي بازو نیم گردان

19. جرثقیل هاي بازو ثابت معمولاً شامل دکل، چرخ فرمان، یک چرخ دنده با حرکت درجهت محور طولی و کابلهامی باشد. جرثقیلهاي سقفی و دروازه اي ریلی از این نوع می باشند.

20. جرثقیل هاي بازو گردان دراین نوع جرثقیل ها، بازوي جرثقیل قابلیت گردش کامل را دارد و درکارهایی که نیاز بهسرعت و مانور بالا می باشد، به کاربرده می شوند. جرثقیل هاي کامیونی و جرثقیل خاکبردار کلامشل از این نوع می باشند.

21. جرثقیل هاي بازو نیم گردان بازوي این جرثقیل ها قابلیت گردش دورکامل را ندارند اما میزان باربرداري آنها به مراتببیشتر از جرثقیلهاي بازوگردان می باشند.جرثقیل هاي برجی تاورکرین ازاین نوع می باشند.

22. حالت کلی 1.نوع تلسکوپی 2. نوع بوم خشک (ثابت) 3.نوع ثابت برجی (tower crane) 4. نوع سقفی

23. نوع تلسکوپی بوم آن به صورت کشویی بوده و قابلیت ازدیاد طولی دارد . در این نمونه براي استقرار جراثقال درهنگام کار حتماً باید از جک تعادلی استفاده شود

24. نوع بوم خشک (ثابت) بوم آن به صورت قطعات فلزي که بوسیله پیچ و مهره به یکدیگر متصل بوده وبراي ازدیاد بوم بایداین قطعات به یکدیگر متصل شوند .بیشتر انواع آن داراي چرخهاي زنجیري می باشند که در این صورت به جک هاي تعادلی نیاز ندارد .

25. نوع ثابت برجی بتونابزارهاي بزرگ شبیه ژنراتورها و قطعات مختلف وسیعی در دیگر مصالح ساختمانی استفاده می کنند. این نوع جراثقال در جایی ثابت می گردد و بوم آن داراي حرکت دوار می باشد. این جرثقیل به خاطر شعاع کارکرد وسیع و توانایی کار در ارتفاع تقریباً نامحدود درپروژه هاي ساختمان سازي بسیار به کار می رود.

26. نوع ثابت برجی تاور کرین جرثقیل برج یک وسیله ثابت معمول در محل ساخت ساختمان هاي بزرگ که با طول و ارتفاع زیاد جهت بلند کردن بارهاي سنگین و نیمه سنگین به ارتفاع و طبقات می باشد. آنها وسایلی قوي و در آسمانها قد بر افراشته اند و از دور می توانند غیر feet زیبا یی ناشناخته هستند . آنها اغلب تا 100 قابل دسترسی باشند . کارگران ساختمانی از تاور کرین براي جابجایی آهن آلات ساختمانی .

27. نوع ثابت برجی اغلب جرثقیل هاي برجی از نوع بازو افقی اند که درشکل زیر نشان داده شده اند. اما جرثقیل بازو مایلهم وجود دارد که توانایی کار درمحوطه هاي با فضاي خالی محدود را دارند.

28. نوع ثابت برجی انواع جرثقیل هاي برجی از نظر نحوة کارکرد به انواع پایه ثابت ، پایه ریلی ، پایه متحرك وپایه بالا روندهتقسیم می شوند. تکیه گاه جرثقیل هاي بالارونده ، کف تکمیل شدة ساختمان است.این جرثقیل ، می تواندحین بالا رفتن ساختمان از طبقه اي به طبقۀ دیگر بالا رفته و قطعات را روي هم سوار و نصب کند.

29. نوع ثابت برجی بیشترجرثقیل هاي برجی دکلهاي خود افراز دارند. به این صورت که با این دکلها می توان آنها را ، قسمت به قسمت تا آنجا بالا برد که دکل یا برج به ارتفاع مورد نظر برسد. طرز عمل به این شرح است که جرثقیل قطعۀ اضافه شونده بر برج را همراه با تیري تک ریل و یک واگونت بلند می کند. سپس تیرتک ریل به پایه گردان جرثقیل متصل می شود و واگونت قطعه جدید را تا نزدیک به انتهاي برج حمل می کند. پایۀ گردان ازبرج جدا می شود.

30. نوع ثابت برجی چندین سال است کشور ما ایران جهت برجها و ساختمانهایی با ارتفاع بلند اداري و مسکونی اقدام به واردات تاور کرین دست دوم از کشورهاي حاشیه خلیج فارس نموده است که این اجناس بعد ازاینکه عمر مفید آنها در بناهاي ساختمانی عظیم کشورهاي عربی فرسوده می شود به کشور ما توسط دلالان و واسطه ها فروخته می شد

31. نوع سقفی مورد استفاده قرارمی گیرندو همچنین درکارخانجات و کارگاههاي صنعتی shop این نوع جراثقالها بیشتر در براي جابجا کردن قطعات سنگین استفاده می شوندو نیروي محرکه آنها اغلب الکتریکی می باشد این جرثقیل برروي دو ریل موازي که در ارتفاع مناسبی از سقف کارخانه قرار گرفته است و قادر است بار را در دو جهت افقی و عمودي جابجا کند.

32. عوامل موثر در چپ شدن جر ثقیلها • -1 شیبدار بودن زمین • -2 باد شدید • -3 برداشتن بار کج • -4 برداشتن بار بیش از حد مجاز • مخاطرات مربوط به نقص فنی دستگاه : • که نزدیک هوك قرار دارد. over travel limit switch -1 عدم کارایی قطع کن اتوماتیک • -2 عدم کارکرد نشانگر وزن • -3 نشت شدید روغن از جکها • -4 وایرهاي آسیب دیده و....

33. نکات ایمنی عمومی جرثقیل ها 1. بالا و پایین بردن کاملا عمودي بار به طوریکه در حین بلند کردن نوسان نداشته باشد 2.بازدید روزانه ي اپراتور قبل از شروع کار از کلیه قسمتهاي جرثقیل و دقت کافی از صحت وضعیتقطعات 3. حداکثر ظرفیت مجاز جرثقیل باید در طرفین دستگاه حک شده باشد

34. نکات ایمنی عمومی جرثقیل ها 4.تمام چرخ دنده ها و سایر قسمتهاي انتقال دهنده ي نیرو باید داراي حفاظ و پوشش مناسب باشد 150 از زمین بلند کرده اگر اتفاقی نیفتاد با mm 5. براي جابجایی بارهاي سنگین، ابتدا بار را به اندازه ياحتیاط کامل بار را جابجا نمایید. 6. در مواقعی که اپراتور دید کامل و صحیح نسبت به مسیر ندارد یک نفر علامت دهنده(ریگر) بایدعلامتهاي لازم را به وي بدهد.

35. نکات ایمنی عمومی جرثقیل ها 1/ 7. پیش از شروع کار از سالم بودن ترمزهاي حفاظتی مطمئن شوید(ترمزهاي حفاظتی باید باري معادل 5برابر ظرفیت مجاز را نگه دارد) 8. زمانی که قلاب در پایین ترین حالت ممکن قرار دارد حداقل بایستی 2 دور کابل دور غلتک بماند. 9. در حین بالا بردن بار توقف ضربه اي به جرثقیل وارد نشود.

36. نکات ایمنی عمومی جرثقیل ها 10 .حداقل فاصله ي ایمن از جریان برق 6 متر است. 11 . دستگاه بایستی مجوز سلامت فنی رااز مرکز مجاز اخذ که پس از کنترل تمامی قسمتهاي دستگاه براي مدتمعینی صادر میشود. 12 . اگر وزن بار به اندازه ي ظرفیت نهایی جرثقیل باشد با کنترل واحد ایمنی جابجا گردد. 13 . تحت هیچ شرایطی بار نبایستی براي مدت طولانی به صورت معلق در هوا نگه داشته شود.

37. مقررات ایمنی کابل سیمی • از دولا کردن و خم کردن کابل به طور معکوس خودداري شود. .A • 1 آستانه ي شکستنش برداشت. / نباید با کابل سیمی باري بیش از نسبت 5 .B • روغنکاري و گریس کاري منظم کابل ها به منظور جلوگیري از زنگ زدگی و ساییدگی .C • کابل باید روي قرقره و صفحه ي گردنده فقط با یک لایه پیچیده شود. .D

38. مقررات ایمنی کابل سیمی • قرقره و صفحه ي گردنده باید تا حد ممکن بزرگ باشد. .E • مقررات ایمنی زنجیرها • زنجیرهاي مخصوص بستن ویا بلند کردن بار باید ازجنس آهن چکش خوار یا فولاد باشد .A • حلقه هاي شکسته شده زنجیر نباید به هیچ وجه بوسیله ي پیچ، میخ، پرچ و یا سیم به یکدیگرمتصل شده .B • باشد.

39. مقررات ایمنی کابل سیمی • 0 درصد فراتر نرود. /0 حداکثر میزان کشش زنجیر بایستی از 7 .Cزنجیرهایی که کار با آنها زیاد باشد باید هر شش ماه یکبار، و زنجیرهایی که کار با آنها کمتر است هر .Dیکسال مورد آزمایش قرار گیرند.

40. افراد مجاز به کار با جرثقیل ها • داراي حکم رسمی باشد. .A • بازرسان و تعمیرکاران جرثقیل ها .B • افرادي که دوره ي آموزشی مربوطه را گذرانده و گواهی دریافت نموده باشد. .C • ایمنی قلاب جرثقیل • استفاده از شیطونک .A • حک شدن حداکثر بار مجاز قابل حمل بر روي قلاب .B • بازرسی روزانه قبل از شروع کار .C

41. افراد مجاز به کار با جرثقیل ها • جلوگیري از وارد آمدن ضربه ي شدید به قلاب .D • در صورتی که قلاب نواقص زیر را داشته باشد بایستی تعویض وتعمیر گردد .E • هر نوع خمیدگی و تغییر فرم بیش از 10 درجه بیشتر از شکل اولیه .F • باز شدن گلویی دستگاه بیش از 15 درصد نسبت به شکل اولیه .G • پارگی ، ساییدگی و تغییر در قطرو ابعاد بولت واي بولت بیش از 10 درصد نسبت به شکل اولیه .H

42. نکته ایمنی کار با جرثقیل • دستگاه شما بایستی مجوز سلامت فنی • تمامی قسمتهاي دستگاه براي مدت معین صادر می شود . • 2. پیش از شروع کار با دستگاه از نشتی روغن ،سالم بودن سیم بکسل ها وکلید قطع کننده و ترمز ها • مطمئن شوید . • 3. قبل از شروع کار هوك واهرم ها را امتحان کنید . • 4. پیش از جک زدن ،محل را بازرسی نموده وحتما در زیر جکها الوار قرار دهید .

43. نکته ایمنی کار با جرثقیل • 5. مطمئن شوید در بالاي سر شما شبکه برق وجود ندارد . • 6. حداقل فاصله ایمن از جریان برق 6 متر است. • 7. پیش از بلند کردن بار ،با بوق زدن دیگران را مطلع سازید • 8. مطمئن شوید که ریگر شما علائم وقوانین مربوط به کار خود را دقیقا می داند واطلاعات فنی در مورد • کار خود را دارد . • را بداند. load chart 9. راننده باید طرز کار با جدول بار • 10 .اگر وزن بار به اندازه ظرفیت نهایی جرثقیل باشد ،با کنترل واحد ایمنی جابجا گردد. • میزان بار مجاز نوشته شده (S.W.L) safe working load .روي بدنه تمامی وسایل بالابرنده باید • باشد

44. نکته ایمنی کار با جرثقیل • 12 .در هواي طوفانی یا بادهاي شدید کار باید متوقف گردد . • 13 .رانندگان جرثقیل بایستی داراي گواهینامه معتبرباشند ومعاینه پزشکی شون • 14 .بارهاي سنگین با نظارت مسئولین ایمنی وحتما صبح نصب گردد تا در صورت بروز اشکال در نصب • ،زمان کافی براي رفع آنها وجود داشته باشد . • جابجا شوند واز آویزان شدن به هوك BASKET MAN 14 .نفراتی که در ارتفاع کار میکنند بایستی بوسیله • خودداري نمایند . • 15 .در زمان تخلیه وبارگیري راننده باید در کابین خود نشسته باشد .

45. نکته ایمنی کار با جرثقیل • 16 .هنگام کار گوش کردن به ضبط صوت و .. توسط راننده ممنوع است • 17 .تمامی عملیات بارگیري وتخلیه بایستی به آرامی صورت گیرد . • 18 .تحت هیچ شرایطی بار نبایستی براي مدت طولانی به صورت معلق در هوانگه داشته شود . • 19 .پس از اتمام کار بوم جمع شود ودر کابین قفل شود . • 20 .در نوع بوم خشک اگر طول بوم زیاد است به صورت افقی روي زمین قرار گیرد . • 21. و...

46. ایمنی قلاب جرثقیل • در مورد قلاب جرثقیل موارد زیر از لحاظ ASME B30.10 ,CHAPTER 10- طبق استاندارد 2,13 • ایمنی قابل ذکر است : • براي جلوگیري از LATCHES SAFETY 1. استفاده از ضامن در قلاب جرثقیل الزامیست • خارج شدن بکسل از درون قلاب. • 2. مشخصات کامل کارخانه سازنده روي بدنه قلاب می بایست حک شود از قبیل :نوع فلز بکار رفته • میزان بار مجاز (SWL (safe working load ،ریخته گري شده یا اهنگري شده ومهر موم شده باشد • روي بدنه درشت در جایی که در معرض دید بوده وخوردگی وفشار کمی به آن محل وارد می شود حک شود • .

47. ایمنی قلاب جرثقیل • 3. ترکیب ساختمانی فلز قلاب جرثقیل باید از موادي باشد که در عین استحکام خاصیت نرمی داشته • وقبل ازتغیر شکل قلاب حین کار ،کاملا تخریب شود تا از بروز حوادث بعدي جلوگیري شود . • قلاب وضمایم آن شامل بولت ،آي بولت ،رینگ وطناب سیمی آن با هم متناسب SWL .4 • باشد . • که بازرس LOAD TEST 5. از بلند کردن بار فراتر از ظرفیت قلاب خودداري نمایید .مگر در حین • مجرب بر نحوه کار نظارت دارد • و...