Оцена на односите во општините и улогата на месните заедници

1. Оцена на односите во општините и улогата на месните заедници STRATEGIC Marketing and Media Research Institute Скопје, Мај / Јуни 2004

2. Методологија Цели на проектот: Да увиди степенот на граѓанско учество на ново на општина и месна заедница, да се испитаат односите меѓу општините и месните заедници, спремноста на градоначалницитеда пренесат некои од активностите на ниво на месна заедницаи спремноста на граѓаните да учествуваат во процесот на донесување на одлуки на ниво на локална самоуправа Квалитативно истражување Метод: Длабински интервјуа со 30 градоначалници и 20 претседатели на месни заедници (урбани и рурални соодветно) Прашалник: Формулиран од OSCE и SMMRI Теренска работа: Maј /Јуни 2004

3. Квантитативно истражување • Метод: Face-to-face интервјуа во домот на испитаниците • Територијална покриеност:Цела Македонија и четири стратуми (Скопје, Северозапад +Ку, Југозапад и Исток-Центар), урбани и рурални општини соодветно • Таргетирана популација: Граѓаните на РМ на возраст од 18+ • Рамки на одбирокот: Попис 2002 • Големина на одбирокот: 1000 испитаници (1029 сработени на терен) • Тип на одбирок: Троетапен стратифициран одбирок • Територија на избирачки места по веројатност на пропорционална големина • Избор на домаќинство со еднаква веројатност по случаен избор • Избор на лице во домаќинството со еднаква веројатност по Кишова таблица • Прашалник: Формулиран од OSCE и SMMRI • Теренска работа: Maј 2004

4. Регионална дистрибуција

5. Урбана / Рурална дистрибуција Вкупно Македонија: 58% урбан, 42% рурал Скопје: 78% урбан, 22% рурал Југозапад: 56% урбан, 44% рурал Северозапад + Ку: 40% урбан; 60% рурал Исток-Центар: 54% урбан, 46% рурал

6. Преглед • Месни заедници • Довербаи активности • Предавање на активности • Ниво на партиципација • Потенцијал за учество

7. МЕСНИ ЗАЕДНИЦИ

8. Дали знаете на која месна заедница припаѓате? Основа:1029 Коментар: Испитаниците од руралните области имаат многу поголемо чувство за месната заедница т.е. чувство за припадност; урбанитесредини се повеќе транзитни.

9. Дали знаете на која месна заедница припаѓате? Урбан Рурал Урбан Рурал Урбан Урбан Рурал Рурал Основа:1029 Коментар: Сите етнички групи во сите региони имаат силно чувство за месната заедница. Нешто поголеми вредности од просечните се забележуваат во регионот Југозапад, најмалку во регионот Скопје

10. Дали знаете на која месна заедница припаѓате? Основа:1029 Коментар: Сите етнички групи имаат силно чувство за месна заедница.

11. Дали Вашата месна заедница има совет на месната заедница? Основа:1029 Коментар: Мнозинството испитаници тврдат дека имаат активна месна заедница и околу 70% од од руралните области тцврдат дека имаат активна месна заедница. Во урбаните средини бројот на оние што не знаат дали имаат активна месна заедница е двојно поголем во споредба со руралните области.

12. Дали Вашата месна заедница има совет на месната заедница? Урбан Рурал Урбан Рурал Урбан Рурал Урбан Рурал Основа:1029 Коментар: Месните заеници (со исклучок на Скопје) се многу поактивни во руралните области.

13. Дали Вашата месна заедница има совет на месната заедница? Основа:1029 Коментар: Активноста на месните заедници е иста за сите етнички групи. Кај Албанците тој број е помал порадиСкопје (14%) додека во стратумот Северозапад +Ку процентот е во рамките на општиот просек и изнесува 58%.

14. Месни заедници • Повеќе од половината (53%) од испитаниците знаат дека имаат активна месна заедница • Свесноста за месната заедница е поизразена во руралните области (68%) во споредба со урбаните (41%) • Во регионот Скопјеима значителнопомалку активни месни заеднициво споредба со другите области: 28% спрема 60% • Главните разлики се врз база на регионалната и урбан / рурал поделба од една страна, и Скопје и останатата земја од друга страна • По ова прашање не постојат разлики помеѓу етничките заедници во РМ • На сите анкетирани градоначалници им е позната активноста на месните заедници, и остваруваат регуларни контакти, некои почесто некои поретко

15. Доверба и активности

16. Во колкава мера Вашата општина е свесна за секојдневните проблеми на граѓаните? Основа:1029 48 26 Во колкава мера Вашата месна заедница е свесна за секојдневните проблеми на граѓаните? 44 15 Основа:Само испитаниците кои го споменале советот на месната заедница (542). Коментар: Месната заедница, во споредба со општината, е во понепосреден контакт со граѓаните. Испитаниците од Северозапад+Ку и од Југозапад во најголема мера сметаат дека месната заедница е свесна за секојдневните проблеми на граѓаните. Исто така, овие два региони покажуваат и најголема спремност за собирање на самопридонес за подобрување на условите.

17. Дали месна заедница ги застапува Вашите интереси пред општината? Оцени од 1 до 5 како на училиште 29 38 Основа:Само испитаниците кои го споменале советот на месната заедница(542). Коментар: Испитаниците сметаат дека месната заедница е во непосреден контакт со граѓаните но дека има низок степен на активност.

18. Дали Вашата општина го зема во предвид мислењето на граѓаните при подготвувањето на стратегија за општински развој? Основа:1029 Во колкава мера Вашата општина го зема во предвид мислењето на претседателите на месните заедници? Оцени од 1 до 5 како на училиште 14 49 Основа:1029 Коментар: Одговорите на овие прашања укажуваат на длабок јаз меѓу граѓаните и општините. Тој јаз е помал во руралните области отколку во урбаните (44% - рурал и 28% -урбан)

19. Свесност за проблемите на граѓаните и застапување на нивните интереси Урбан Рурал Урбан Рурал Основа:1029 Основа:542 Коментар: Месната заедница најдобро ги претставува интересите на граѓаните, особено во руралните области.

20. Би имале ли доверба ако Вашата ... собира придонес за подобрување на условите? Основа:1029 Коментар: Испитаниците би имале доверба и во општината и во месната заедница, но сепак тие оценуваат дека општината покажува помала свесност за секојдневните проблеми на граѓаните а месната заедница покажува помал степен на активност. Овие ставови се разликубаат по региони и соодејствуваат со свесноста за секојдневните проблеми –Северозапад +Ку и Југозапад повеќе имаат доверба во месната заедница.

21. Доверба и активности • 26% од испитаницитесметаат дека општината е свесна за нивните проблеми,додека 35% сметаат дека општината го зема во предвид мислењето на граѓаните во подготвувањето на општинската стратегија. Ова укажува на голем јаз помеѓу општината и граѓаните. • 44% сметаат дека месната заедница е свесна за секојденевните проблеми. И покрај тоа што активноста не месните заедници не е високо рангирана, граѓаните сепак сметаат дека масните заедници се во голема мера поврзани со нив. • Анкетираните градоначалници изјавија дека ги соослушуваат мислењата на граѓаните преку состаноци со претседателите на месните заедници, комуникација со граѓанските информативни центри, јавни трибини и други состаноци • Анкетираните градоначалници се наклонети кон месните заедници и сметаат дека добро организаирана месна заедница може да ги претставува интерсесите на граѓaните

22. ПРЕДАВАЊЕ НА АКТИВНОСТИ

23. Која треба да биде улогата на месната заедница со децентрализацијата на власта?(отворено прашање) 57% Основа:1029 Коментар: Преовладува дека граѓаните сакаат решавање на нивните проблеми.

24. Кој е одговорен за обезбедување на следниве услуги,и според Ваше мислење, кој би требало да биде одговорен? Македонија -Вкупно Месната заедница Општината 40 42 43 Основа:1029 Коментар: 29% сметаат дека општината треба да е одговорна за давање иницијативи а 42% сметаат дека тоа треба да биде месната заедница; 31% сметаат дека општината треба да е одговорна за организирање на манифестации а 43% сметаат дека тоа треба да биде месната заедница. Сепак, од регион до регион има разлики по овие прачања..

25. Кој е одговорен за обезбедување на следниве услуги,и според Ваше мислење, кој би требало да биде одговорен? Регион: Скопје Месната заедница Општината 41 43 45 51 Основа:Скопје -284

26. Кој е одговорен за обезбедување на следниве услуги,и според Ваше мислење, кој би требало да биде одговорен? Регион: Северозапад + Ку Месната заедница Општината 43 43 Основа:Северозапад+Ку -256

27. Кој е одговорен за обезбедување на следниве услуги,и според Ваше мислење, кој би требало да биде одговорен? Регион: Југозапад Месната заедница Општината 48 46 46 50 Основа:Југозапад -221

28. Кој е одговорен за обезбедување на следниве услуги,и според Ваше мислење, кој би требало да биде одговорен? Регион: Исток-Центар Месната заедница Општината Основа:Исток-Центар -269

29. Предавање на активности • Повеќе од половина (57%) сметаат дека месната заедница треба да помогне за решавање на проблемите на граѓаните.Во врска со усклугите, повеќњето од испитаниците одговорија дека за одржување на паркови и заштита на животна средина треба да бидат одговорни месните заедници. • Скоро сите градоначaлници и претседатели на месни заедници сметаат дека главна одговорност на мсните заедници треба да биде идентификација на проблемите и претставување на интерсеите на граѓаните.

30. Предавање на активности • Мнозинство од југозападниот регион би сакал да ја пренасочи одговорноста за покренување иницијативи на ниво на месна заедница • Значителен дел сака одржувањето на парковите и заштита на животната средина да биде пренесена на масните заедници • Градоначалниците од југозападниот регион се повеќе за трансфер на одговорност во врска со поднесување иницијативи, заштита на животната средина, организација на културни настани и оржување на паркови на ниво на месна заедница • Граѓаните од исочниот регион не сакаат на променат ништо

31. НИВО НА ПАРТИЦИПАЦИЈА

32. Дали сте учествувале во некоја од активностите на Вашата месна заедница? Основа:Само испитаниците кои го споменале советот на месната заедница (542). Коментар: 53% од испитаниците тврдат дека имаат активна месна заедница. Распределбата по региони (освен во Скопје) е подеднаква со разлика stated that they have an active NSG or village council with an even regional distribution outside of Sk region, the NW+Ku region has the highest level of participation in neighborhood government.

33. Дали сте учествувале во некоја од активностите на Вашата месна заедница? Урбан Рурал Урбан Рурал Урбан Рурал Урбан Рурал Основа:Само испитаниците кои го споменале советот на месната заедница (542). Коментар: Најголема разлика има во руралните области на стратумот Североисток+Ку.

34. Какво е Вашето учество, која е Вашата улога? (отворено прашање) Основа:Само испитаниците кои го споменале советот на месната заедница. Можни се повеќе одговори(61). Коментар: 1/3 од оние кои партиципираат се избрани членови на советот што покажува значително учество на останатите граѓани.

35. Дали некогаш сте присуствувале на седница на општинското собрание во Вашата општина? Основа:1029 Дали некогаш сте присуствувале на седница на советот на Вашата месна заедница? Основа:Само испитаниците кои го споменале советот на месната заедница (542). Коментар: Свесноста и посетеноста на општинското собрание е повисока од очекуваното, со зголемено учество во руралните општини, повисоко едуцираните и повозрасните од 40 години.

36. Дали, според Вашите сознанија, Вашата општина некогаш одржала јавен собир? Основа:1029 Дали Вие присуствувавте? Основа:Само оние испитаници кои одговориле дека нивната општина одржува јавни собири и трибини (365). Коментар: 1/3 од граѓаните кои се свесни за јавните собири на општинско ниво учествувале на нив.

37. Која беше причината што Ве спречи да присуствувата? (отворено прашање) Основа: Само оние испитаници кои не присуствувале на јавен собир или трибина (241).

38. Дали, според Вашите сознанија, Вашата месна заедница некогаш одржала јавен собир? Основа:1029 Дали Вие присуствувавте? Основа:Само оние испитаници кои одговориле дека нивната месна заедница одржала јавен собир или трибина (324). Коментар: Кога граѓаните се свесни за одржувањето на јавни собири на ниво на месна заедница нивното учесто е поголемо отколку учеството на општинско ниво.

39. Која беше причината што Ве спречи да присуствувата? (отворено прашање) Основа: Само оние испитаници кои не присуствувале на јавен собир или трибина (241).

40. Дали сметате дека јавните собири на ниво на месна заедница се корисни? Основа:1029 Зошто сметате дека СЕ КОРИСНИ? Зошто сметате дека НЕ СЕ КОРИСНИ? Основа:874 Основа:131 Коментар: Ова е врска меѓу поддршката на јавните собири и ставот на граѓаните за улогата на месната заедница во решавањето на нивните проблеми.

41. Дали некогаш сте учествувале во донесување на одлуки за користење на средства од донатори во Вашата општина или месна заедница? 13 Основа:1029 Коментар: Ова е во корелација со воопшто зголемената партиципација на граѓаните во стратумот Северозапад+Ку, но исто така и во корелација со поголемата донорска активност во овој регион.

42. Дали Вашата општина има Граѓански информативен центар? Дали сте слушнале за Граѓанските информативни центри кои служат за добивање на информации или документи во врска со административни работи? Основа:Само испитаниците кои чиле за Граѓанските информативни центри (308). Основа:1029

43. Дали некогаш сте биле во Граѓански информативен центар? Основа:Само оние испитаници кои знаат дека во нивната општина има Граѓански информативен центар (134). Коментар: Само 3% од сите испитаници некогаш посетиле Граѓански информативен центар.

44. Можете ли да наброите некои организации кои се активни во Вашата општина? Base:1029 Коментар: Свесноста за организациите е помала од свесноста за јавни собири и трибини, општински совети и Граѓански информативни центри.

45. Свесност, ефективност и учество во работењето на организациите Основа:1029 Коментар: Организации на жените се спомнуваат најчесто, еколошките организации почесто во стратумот Исток-Центар, спортските организации почесто во стратумот Југозапад.

46. ПОТЕНЦИЈАЛ ЗА УЧЕСТВО

47. Дали, во поголема мера, општината има одговорност да дознае што мислат граѓаните или граѓаните имаат одговорност да го изнесат пред општината своето мислење? Основа:1029 Коментар: Речиси половина од испитаниците не се пасивни и чувствуваат граѓанска одговорност; тоа би можело да индицира спремност за учество на состаноци, гласање, потпишување петиции, барање на информации и превземање на иницијативи.

48. Дали сметате дека граѓаните... Основа:1029 Коментар: Ова покажува голем степен на оптимизам.

49. Дали сметате дека граѓаните може да влијаат врз промените во општината односно месната заедница? Основа:1029 Коментар: Повторно оптимизам и значителна желба за промени.

50. Дали Вие сте спремни да земете активно учество во решавање на проблемите на Вашата општина или месна заедница? Основа:1029 Коментар: Речиси 60% од граѓаните се спремни да бидат активно вклучени во работата на месните заедници во споредба со сегашната состојба на вклученост на граѓаните што изнесува 11%.