BİLİMSEL DENEYLER

1. BİLİMSEL DENEYLER Hidayet TERECİwww.fencebilim.com

2. Hayvan Sesleri Düşünce Sorusu: - Bir ipten nasıl ses çıkar? Gerekli Malzemeler: 3 lt boş yoğurt kabı, 9 lt boş kabı, kibrit, orlon ip, bardak, su Değerlendirme: Titreşen her cisimden ses çıkar. Fakat bu sesin frekansı ve şiddeti bizim duyu aralığımızda olursa biz duyabiliriz.

3. Patlamayan Balon Düşünce Soruları: - Bir balonu ne kadar şişirdiğimizde patlar?- Balon çok şişirildiğinde içindeki hava basıncı nasıl değişir?- Bir uçan balon serbest bırakıldığında uzaya çıkabilir mi?Gerekli Malzemeler: balon, çöp şiş, ip, makas, koli bandı, toplu adet iğne Yapılışı: Bir balon yeterince şişirilir ve ağzı bağlanır. Çöp şiş alınarak balonun ağız bölümüne batırılır. Çöp şiş karşı bölümünden çıkarılır. Balonun yan bölümlerine koli bandı yapıştırılarak bu bölümlere iğne veya çöp şiş batırılır. Her seferinde balonun patlamadığı görülecektir.

4. Uçmak nasıl gerçekleşir? Düşünce Sorusu: - Uçaklar nasıl uçabiliyor? Gerekli malzemeler: Pinpon top, fön makinesi, fon kağıdı , Koli bandı Sonuç: Akışkanların ( hava, su v.b) hızlandıkça basınçları düşer. Bu prensip Bernoulli ilkesi olarak bilinir.

5. Ses Bir Titreşimdir Düşünce sorusu: Her titreşen cisim ses çıkarır mı? Gerekli Malzemeler: Streç film, pet bardak, tuz, lastik, balonSonuç:İnsan kulağı ancak belirli şiddet ve frekansta sesleri duyabilir.

6. Yönümüzü Bulalım Düşünce Sorusu:- Gündüz kapalı bir havada odamızda yönümüzü pusulasız nasıl bulabiliriz?Gerekli malzemeler: Bardak, ataş, su, makas, peçete Değerlendirme: Su molekülleri arasında kohezyon kuvveti vardır. Bu ise yüzey gerilimi oluşturur. Bu yüzey gerilimi jiletin suda yüzmesini sağlayabilir. Jilet suya çok yavaş konulması gerekmektedir. Bunu için peçete kullanılabilir. Mıknatıslanmış jilet pusula görevi yapar. Pusulada hareket edebilen bir mıknatıstan oluşur. Jiletin kutuplarını pusula ile belirleyebiliriz.

7. Balonu Yapıştıralım Düşünce sorusu: Yapışkan kullanmadan balon duvara yapıştırılabilir mi? Gerekli Malzemeler: Su balonu veya balonSonuç:Durgun elektrikle yüklenen cisimler nötr cisimleri çekerler. Bu çekim kuvveti bazen hissedilir bazen hissedilmez.

8. Kaşık – Çatal Dengesi Düşünce sorusu: İp cambazları nasıl dengede kalabiliyor? Gerekli Malzemeler: Karabiberlik, kibrit, kürdan, çatal, kaşık Sonuç: Bazen denge noktası cisimlerin dışında olabilir. Cismin dengede kalabilmesi için kütle merkezinden asılması gerekir.

9. A-4 Paraşüt Düşünce Sorusu: - Bir kağıdı nasıl atarsak en uzun sürede yere düşerGerekli Malzemeler: A-4 kağıdı, A-4 kolosi Sonuç: Kağıda etki eden hava sürtünmesi ne kadar fazla olursa yere düşme süresi o kadar fazla zaman alır.

10. Hava Tabancası Düşünce sorusu: - Hava etkisini nasıl çok artırılabiliriz? Gerekli Malzemeler:1 veya 5 litrelik pet şişe, balon, mum, kibrit, koli bantı.Sonuç:Hava basıncı bir merkeze odaklanırsa etkisi ve etki mesafesi artar…

11. Dökülmeyen Su Düşünce sorusu: Açık hava basıncını nasıl ispatlasınız? Gerekli Malzemeler: kova, suSonuç:Açık hava basıncı hayatımızda bir çok olaya etki eder. Atmosfere bırakılan uçan balon yükseldikçe hacmi artar.

12. Soda Şişesine Üfleyelim Düşünce sorusu: Bir cisme üflerken etkiyi artırmak için neler yapılabilir? Gerekli Malzemeler: Soda şişesi, soda şişesi kapağıSonuç:Havanın akımı hayatımızda bir çok olayda kendini gösterir. Hava hızı arttıkça etkisi de artar.

13. Pişmiş–Pişmemiş Yumurta Düşünce sorusu: Yumurtanın pişmiş, pişmemiş olduğunu kaç farklı yolla anlarız? Gerekli Malzemeler: YumurtaSonuç:Kap içinde bulunan akışkan hareketi kap durmasına rağmen bir süre devam eder.

14. Kaşık–Çatal Dengesi Düşünce sorusu: Balkondan ne kadar eğildiğimizde düşeriz? Gerekli Malzemeler: Kaşık, çatal, karabiberlik, kürdan, kibritSonuç:Kütle merkezi cisimlerin dışında da olabilir?

15. Zıplayan Top Düşünce sorusu: İki cisim çarpışınca hangisi daha çok zarar görür. Gerekli Malzemeler: Büyük ve küçük toplarSonuç:Cisimlerin çarpışmasında kütle ve hız önemlidir.

16. Helikopter Yapalım Düşünce sorusu: Cisimler nasıl havada uçabiliyorlar? Gerekli Malzemeler: Ataş, makas, A-4 kağıtSonuç:Helikopter kanatları hızlandıkça havada yükselmesi artar.

17. Topaç yapalım Düşünce sorusu: Renkler nasıl oluşmaktadır? Gerekli Malzemeler: Kalem, kalemtıraş, CD, elişi kağıdı, pirit, makas, A-4 kağıdı Sonuç:Renkler, cisimlere gelen ışığın yansıması sonucu oluşur.

18. A-4 kağıdı kaç gram taşır? Düşünce sorusu: A-4 kağıdı kaç gram taşır? Gerekli Malzemeler: A-4 kağıdıSonuç:Maddelerin geometrik şekillerine göre mukavemetleri değişebilmektedir.

19. Hacı Yatmaz Yapalım Düşünce sorusu: Devrilmeyen adam olabilir mi? Gerekli Malzemeler: Pin-pon topu, çakıl taşları, tutkal, çöp şiş, oyun hamuru, A-4 kağıdı, Keçeli kalem. Sonuç: Denge merkezi hangi tarafta ağır ise cisim o tarafa yönelir.

20. Müzik Yapalım Düşünce sorusu: Notalar nasıl oluşmaktadır? Gerekli Malzemeler: Soda şişesi, suSonuç:Telin, kavalın, suyun boyuna göre farklı notalar elde edilir.

21. Alüminyum Folyo Yüzer mi? Düşünce sorusu: Gemiler en fazla kaç ton taşıyabilir? Gerekli Malzemeler: Al folyo, bant, Sonuç: Katı maddelerin sıvı içinde yüzmesi yoğunluk, şekil, hacim gibi farklı özelliklerine bağlıdır.

22. Çiz de Görelim! Düşünce sorusu: Ambulans yazılarına dikkat ettiniz mi? Gerekli Malzemeler: Ayna, kalem, kağıt, karton, makasSonuç: Aynaların simetri özelliği vardır.

23. Sonsuza Bakış Düşünce sorusu: Bir cismin sayılamayacak kadar görüntüsünü nasıl oluşturabiliriz? Gerekli Malzemeler: 3 adet ayna, kalem, kağıt, karton, makasSonuç:Aynalar belirli açılarda birleştirildiğinde sonsuz görüntü oluşturulabilir.

24. Zıplayan Para Düşünce sorusu: Genleşme ne zaman olur? Gerekli Malzemeler: metal para, soda şişesi, buz, kapSonuç:Maddeler ısı alış verişi yaparak hacimlerinde meydana gelen değişime genleşme denir.

25. Paraşüt yapalım Düşünce sorusu: Paraşütlerin çalışma prensibi nasıldır? Gerekli Malzemeler: peçete, bant, ip, ataşSonuç:Paraşütlerde sürtünme kuvveti arttıkça aşağıya iniş süresi artar.

26. Buz Yüzer mi? Düşünce sorusu: Buz suyun donmas sonucu olduğuna göre yoğunluğu nasıl dır? Gerekli Malzemeler: buz, su, alkol, kapSonuç:Sıvının yoğunluğuna göre katı maddelerin yüzmesi değişir.

27. Etki Tepki Arabası Düşünce sorusu: Arabaların çalışma prensibi nasıldı? Gerekli Malzemeler: Pet şişe kapağı, çöp şiş, bant, karton, makas, pipetSonuç:Füzelerin hareketi, balonun uçması etki tepki prensibine göre olmaktadır.

28. Vantuzlu askılar Düşünce sorusu: Vantuzlu askılar nerelerde kullanılır? Gerekli Malzemeler: Vantuzlu askılık.Sonuç:İç basıncın az ve dış basınç fazla olması durumunda cisimleri yapıştıkları yüzeyden koparabilmek için kuvvet uygulamak gerekir.

29. Su akıtmayan pipet Düşünce sorusu: Pipetleri gündelik yaşamda nerelerde kullanırız. Gerekli Malzemeler: pipet, bardak, gıda boyasıSonuç:Açık hava basıncı suyun ağırlığına karşı koyar ve böylece suyun akması önlenir. Eğer suyun ağırlığı baskın gelirse su akar. Saç neden sakaldan erken beyazlar?

30. Hangisi Daha Hızlıdır? Düşünce sorusu: Cisimler yuvarlanırken hızları neye göre değişir? Gerekli Malzemeler: 3 adet özdeş kavanoz, mukavva, suSonuç:Cisimler dönerken kütlesi, ağırlık merkezi ve ağırlık merkezinin sabit olması önemlidir.

31. Sandalye mahkumu Düşünce sorusu: Sandalyeden ayağa nasıl kalkılır? Gerekli Malzemeler: SandalyeSonuç:Sandalyeden kalkmak ağırlık merkezi ile ilgilidir.

32. Kapilarite Düşünce sorusu: Suyla temas eden maddelerde su nasıl yayılır? Gerekli Malzemeler: küp şeker, gıda boyası, kapSonuç:Suya temas eden maddelerin bir kısmında su yoğunlu artarken, diğer tarafında az olduğu için su akımı olur.

33. Görünmezlik Düşünce sorusu: Görünmezlik nasıl gerçekleşebilir? Gerekli Malzemeler: Gliserin, bardak, cam çubukSonuç:Kırılma indisleri birbirine yakın şeffaf maddeleri birbiri içinde ayırt etmek zordur.

34. Rüzgar Gülü Düşünce sorusu: Rüzgarın hayatımızda etkileri nedir? Gerekli Malzemeler: Fon kağıdı, makas, toplu iğne, cetvel, köpükSonuç:Rüzgar enerjisi hareket enerjisine, hareket enerjisi elektrik enerjisine dönüşebilir.

35. Yoğunluk pipetleri Düşünce sorusu: Bir sıvının yoğunluğunu nasıl hesaplarız? Gerekli Malzemeler: pipet, su, tuz, gıda boyasıSonuç:Su içerisine tuz ekleyip karıştırıldığında suyun yoğunluğu artar. Bu ise suyun kaldırma kuvvetini artırır.

36. Kutu kola yüzer mi? Düşünce sorusu: Cisimlerin yüzmesi hangi şartlara bağlıdır? Gerekli Malzemeler: diyet ve normal kola, şeffaf kap, suSonuç:Cisimlerin yüzmesi, cismin yoğunluğuna, sıvının yoğunluğuna, cismin şekline, suya bırakılış yönüne bağlıdır.

37. Sönmeyen Balon Düşünelim:Ağzı açık olan bir balon nasıl sönmeyebilir? Gerekli Malzemeler: 0.5 veya 1 litrelik pet şişe, balon.Sonuç:Açık hava basıncını gündelik yaşamımızın bir çok aşamasında his ederiz…

38. Sıvı Yağ Balonları Düşünce sorusu: “Yağ gibi su üzerine çıkma!” sözünün bilimsel mantığı nedir? Gerekli Malzemeler: dereceli kap, sıvı yağ, gıda boyası, tuz, su, çay kaşığı.Sonuç:Sıvılar birbiri içinde yoğunluklarına göre davranırlar.

39. Renklerin yarışı Düşünce sorusu: Renkleri karıştırırsak neler olur? Gerekli Malzemeler: İspirtolu kalem seti, peçete, bardak, su Sonuç:Renkler karıştıkça farklı renkler oluşur.

40. Kola Kutusu Hareketi Düşünce sorusu: Kola kutusuna dokunmadan hareket ettirebilir miyiz? Gerekli Malzemeler: Kola kutusu, balonSonuç:Cisimler durgun elektrik ile yüklendikleri zaman birbirlerini etkileyebilirler..

41. Bir sözEn verimli yağmur, alın teridir! Cenap Şehabettin