สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

1. สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS) เนื้อหาเรื่องนี้กลั่นกรองและปรับปรุงโดยน.พ.เอกชัยฯ ซึ่งไม่มีความชำนาญ เฉพาะทางในเรื่องนี้ จึงไม่ควรเชื่อ และเป็นเพียงแนวทางในการศึกษาต่อไปเท่านั้น. เนื้อหาในเรื่องนี้นำมาจากหลายแหล่ง เช่น จาก นพ.วรวุฒิ เจริญศิริ จากเว็บไซต์ต่าง ๆและภาพจาก www.wikipedia.comนั้น เขาไม่สงวนลิขสิทธิ์ .

2. สารเคมีในสมอง(brain chemicals)หมายถึงสารสื่อนำกระแสประ-สาทโดยเป็นสารเคมีที่เซลล์ประสาทสร้างขึ้นมาเป็นส่วนใหญ่เพื่อทำหน้า ที่ในการให้กระแสประสาท(สัญญาณประสาท)จากเซลล์หนึ่งผ่านไปยังอีกเซลล์หนึ่ง”

3. เซ็ลล์ประสาทส่งสัญญาณจากเซ็ลล์ประสาทส่งสัญญาณจาก เซ็ลล์หนึ่งไปยังอีกเซ็ลล์หนึ่ง สัญญาณ ประสาท ที่เชื่อมต่อ ระหว่างเซ็ลล์ http://img.tfd.com/dorland /thumbs/synapse.jpg

4. สมอง http://en.wikipedia.org/wiki/Human_brain

5. สมองเป็นอวัยวะสำคัญที่สุดสมองเป็นอวัยวะสำคัญที่สุด คนปรกติมีสมองเป็นศูนย์กลางของความรู้สึก นึกคิด จำ การรู้เรื่องต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น รวมทั้งสั่งการให้เกิดการกระทำ ต่าง ๆ. เราจึงควรรู้เรื่องต่างๆของสมองเพื่อดูแลสมองให้ใช้งานได้ดีและนานที่สุด.

6. เคลื่อนไหว รับรู้ความรู้สึก จำ คิด แปลผลทั่วไป การพูด ศูนย์การ ได้ยิน ศูนย์การเห็น และการเคลื่อน ไหวของตา แปลผลความรู้สึก ความจำด้านภาพและเสียง ก้านสมอง http://en.wikipedia.org/wiki/Human_brain

7. ตัวเซ็ลล์ประสาท ที่รับ ที่ส่ง สัญญาณ การรับส่งสัญญานของเซ็ลล์ประสาท http://en.wikipedia.org/wiki/Action_potential

8. เซ็ลล์ประสาทมีการเชื่อมโยงกันและกันเซ็ลล์ประสาทมีการเชื่อมโยงกันและกัน http://en.wikipedia.org/wiki/Nerve_cell

9. เซ็ลล์ประสาท ส่งสัญญาณ รับสัญญาณ นิวเคลียส ปลอกหุ้มเส้นประสาท นิวเคลียส http://en.wikipedia.org/wiki/Nerve_cell

10. เซ็ลล์ประสาท ส่งสัญญาณ รับสัญญาณ นิวเคลียส ปลอกหุ้มเส้นประสาท นิวเคลียส http://en.wikipedia.org/wiki/Nerve_cell

11. ขยายภาพการเชื่อมโยงระหว่างเซ็ลล์ประสาทขยายภาพการเชื่อมโยงระหว่างเซ็ลล์ประสาท รับ ขยายภาพตรงนี้ ส่ง สารสื่อ ประสาท http://en.wikipedia.org/wiki/Nerve_cell

12. หลักการทำงาน ของสารสื่อนำประสาทหรือสารเคมีในสมอง เซ็ลล์ประสาทปลายทาง เซ็ลล์ประสาท ต้นทาง สารนำประสาท เซ็ลล์ประสาท ปลายทาง http://en.wikipedia.org/wiki/Action_potential

13. ที่เก็บ สารสื่อประสาท สารสื่อประสาท ที่ส่ง สัญญาณฯ ที่เชื่อมต่อ ที่รับ สัญญาณฯ http://en.wikipedia.org/wiki/Action_potential

14. การทำงานของเซ็ลล์ประสาทการทำงานของเซ็ลล์ประสาท • ทำให้สามารถรับและส่งกระแส • ประสาท(สัญญาน). • ๒. ร่างกายจะมีระบบควบคุมไม่ให้ • สารนี้มีมากเกินไป. • ๓. มีระบบดูดสารเคมีกลับมาไว้ที่ • เซ็ลล์ประสาทส่วนต้น.

15. สารเคมีในสมอง ๑.อะซิติลโคลีน ๒.นอร์อิปิเนฟริน ๓. โดปามีน ๔.กาบา ๕. กลูตาเมต ๖.ซีโรโทนิน ๗. เอ็นดอร์ฟิน หรือสารสื่อนำประสาท

16. ๑.อะซิติลโคลีน(acetylcholine) เป็นสารเคมีในสมองชนิดแรกที่ถูกค้นพบที่ ไขสันหลัง ? รอยเชื่อมต่อกล้ามเนื้อทั่วร่างกาย ? กล้ามเนื้อเรียบของอวัยวะภายใน ? ปมประสาทอัตโนมัติ–พาราซิมพาเทติก?

17. ที่เก็บ สารสื่อประสาท สารสื่อประสาท ที่ส่ง สัญญาณฯ ที่เชื่อมต่อ ที่รับ สัญญาณฯ http://en.wikipedia.org/wiki/Action_potential

18. หน้าที่ของอะซิติลโคลีนหน้าที่ของอะซิติลโคลีน ๑. ความจำ. ๒. กระบวนการเรียนรู้. ๓. ควบคุมพฤติกรรม. ๔. การเคลื่อนไหว.

19. ที่กล้ามเนื้อการทำงานของกล้ามที่กล้ามเนื้อการทำงานของกล้าม เนื้อลดลง บริเวณที่เชื่อม ต่อระหว่างเซ็ลล์ ประสาทกับ เซ็ลล์กล้ามเนื้อ http://education.vetmed.vt.edu/ Curriculum/VM8054/Labs/Lab10/lab10.htm

20. ถ้ามีอะเซทิลโคลีนในระดับตํ่าถ้ามีอะเซทิลโคลีนในระดับตํ่า ที่สมอง สมาธิสั้น ขี้ลืม ความจำไม่ดีโดย เฉพาะความจำระยะสั้น นอนหลับไม่สนิทได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในระยะหลับลึก. โรคสมองเสื่อมอัลไซเมอร์ พบว่า ใน สมอง ของผู้ป่วยที่เป็นโรคนี้มีปริมาณของ อะซิติลโคลีนลดลงถึง 90%.

21. ๒. นอร์อิปิเนฟริน(norepinephrine) นอร์อิปิเนฟรินเป็นฮอร์โมนและเป็นสารสื่อประสาทที่ผลิตโดยต่อมหมวกไต เกิดขึ้นในขณะเวลาที่เกิดความกลัวและเครียด.

22. ต่อมหมวกไต ไต http://en.wikipedia.org/wiki/Adrenal_gland

23. นอร์อิปิเนฟรินเป็นฮอร์โมนและสาร เคมีในสมองที่กระตุ้นการทำงานของระบบประสาอัตโนมัติชนิดซิมพาเธติก เป็นผลให้เพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจ เพิ่มความดันโลหิต / เลือดไปยังกล้าม เนื้อ เพิ่มกลูโคส เพื่อพร้อมที่จะสู้หรือหนีปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น.

24. ตอนเช้า เมื่อตื่นขึ้นมา ตาได้รับแสงสว่าง ก็จะกระตุ้นให้ร่างกายสร้างฮอร์โมนจากต่อมหมวกไตทำให้ความ ดันโลหิตสูงขึ้น ตื่นตัว พร้อมทำกิจ. ผู้ที่เป็นความดันโลหิตสูง ความดันมักจะขึ้นสูงในช่วงเช้า จึงควรวัดความดันตอนตื่นนอน เพื่อปรับยา.

25. นอร์อิปิเนฟรินเกี่ยวข้องกับนอร์อิปิเนฟรินเกี่ยวข้องกับ การควบคุมความตื่นตัว ความจำ และการเรียนรู้. ถ้าขาดอาจเกิดการความไม่ตื่นตัว ความจำและการเรียนรู้ก็ลดลง อาจเกิดโรคซึม เศร้า.

26. ๓. โดปามีน(dopamine) การมีโดปามีนน้อยเกินไปจะ ทำให้เกิดเป็นโรคพาร์กินสัน. การให้สารตั้งต้นของโดปามีน คือL-dopaจะสามารถรักษาอาการ ของโรคพาร์กินสันได้.

27. สารโดปามีน ช่วงต่อระหว่างเซ็ล ที่รับโดปามีน สัญญาณประสาทที่ผ่านเข้ามา http://www.bangkokhealth.com/index.php/2009-01-19-03-15-03/1240--dopamine

28. เซลล์สมองที่มีโดปามีนมักจะ อยู่ที่บริเวณของสมอง(ส่วน basal ganglia). พบว่าผู้ป่วยโรคพาร์กินสัน มีการ ตายของเซลล์สมองที่มีโดปามีนทำ ให้สมองขาดสารโดปามีน. http://www.bangkokhealth.com/index. php/2009-01-19-03-15-03/1240--dopamine

29. PET scan and Parkinson’s disease ปรกติ พาร์กินสัน http://en.wikipedia.org/wiki/Parkinson's_disease

30. ลักษณะของผู้ป่วยพาร์กินสันลักษณะของผู้ป่วยพาร์กินสัน http://en.wikipedia.org/wiki/Parkinson's_disease

31. อาการเด่นของพาร์กินสันมี3ประการอาการเด่นของพาร์กินสันมี3ประการ คือ อาการสั่น เกร็งและเคลื่อนไหวช้า. อาการสั่น มักเกิดขึ้นขณะอยู่เฉยๆ และสั่นมากเวลาอยู่นิ่งๆ แต่ขณะยื่นมือทำอะไร อาการสั่นจะลดลงหรือหายไปมักเกิดขึ้นที่มือข้างใดข้างหนึ่ง. http://th.wikipedia.org/wiki/โรคพาร์กินสัน#.E0.B8.AD.E0.B8.B2.E0.B8.81.E0.B8.B2. E0.B8.A3.E0.B8.82.E0.B8.AD.E0.B8.87.E0.B9.82.E0.B8.A3.E0.B8.84

32. อาการเพิ่มเติม อาการเกร็ง มักมีอาการเกร็งแข็งแขนขาและลำตัวตึง เคลื่อนไหวช้า งุ่มง่าม ปวดตามกล้ามเนื้อ ทำอะไรช้าลงไปจากเดิมมาก ไม่ว่องไวเหมือนเดิม สังเกตได้ว่าแขนไม่แกว่ง และผู้ป่วยมักบ่นว่าแขนขาไม่มีแรง. > http://th.wikipedia.org/wiki/โรคพาร์กินสัน

33. นอกจากนี้ยังพบความผิดปกติของท่าทาง และการทรงตัวเช่นหลังค่อม แขนงอ หกล้มง่าย นั่งตัวเอียง ส่วนอาการอื่นๆ ที่มักพบร่วมด้วย ได้แก่ อาการปวดตามกล้าม เนื้อ ซึมเศร้า นอนไม่หลับ สีหน้าเฉยเมย ไม่แสดงอารมณ์ น้ำลายไหล. http://www.scc.ac.th/student_web/1_48/elderly_club/parkinson.html

34. ผลของการหลั่งสารโดปามีนออกมาผลของการหลั่งสารโดปามีนออกมา ตื่นตัวของอารมณ์ กระฉับกระเฉง มีสมาธิมากขึ้น ไวต่อสิ่งกระตุ้นต่างๆ รอบตัว เป็นสารที่เกี่ยวข้องกับการควบ คุมอารมณ์ มีอารมณ์พึงพอใจ ปิติยินดี รักใคร่ชอบพอเรียบเรียงความนึกคิด และการทำหน้าที่ของสมองในการควบ คุมการเคลื่อนไหว.

35. อาหาร:ระดับโดปามีนสูงขึ้นจากอา-หารโปรตีนสูง. ร่างกายสร้างสารโดปามีนขึ้นมาจากกรดอะมิโนชนิดที่มีชื่อว่าไทโรซีนจากอาหารประเภทโปรตีนสูง เช่น เนื้อสัตว์ถั่วเหลือง อาหารทะเล ไข่ และนม จะช่วยให้สมองมีพลัง กระ-ฉับกระเฉงและตื่นตัว.

36. โดปามีนเกี่ยวข้องกับโรคจิตเภทและโรคจิตชนิดอื่นๆ เพราะมีโดปามีนมากเกินไป. ยารักษาโรคจิตเภทหลายตัวจึงฤทธิ์ต้านสารโดปามีน. โดปามีนมากไปจะกระคุ้นให้คิด จนอาจจะไม่สามารถมีสติควบคุมความคิดของตนเองได้ และอาจเป็นโรคจิตเต็มขั้น.

37. สารเสพติด เกี่ยวข้องกับโดปามีน สารเสพติดที่กระตุ้นประสาทสมอง ให้หลั่งโดปามีนมากขึ้น ได้แก่ โคเคน ฝิ่น เฮโรอิน รวมทั้ง อัลกอฮอล์ และนิโคตินในบุหรี่.

38. เมื่อหยุดยากระตุ้น (ยาบ้า) จะทำให้โดปามีนลดลงมาก กำลัง จะอ่อนแรงมากหงุดหงิด กังวลมาก สับสน ซึมเศร้า และสิ้นหวัง. ต้องใช้เวลา ๒ - ๑๐ วันจึงจะหาย.

39. โดปามีนมากเกินเกี่ยวข้องกับโดปามีนมากเกินเกี่ยวข้องกับ โรคจิตเภทที่รุนแรง โรคจิตเภทที่รุนแรง จะมีโดปามีนในสมองส่วนหน้ามากเกินไป. ยาที่ใช้รักษาโรคจิตเภทหลายชนิดจะออกฤทธิ์ต้านสารโดปามีน.

40. ๔. กาบา(GABA, gammabutyric acid) กาบาเป็นสารสื่อประสาทชนิดออกฤทธิ์ยับยั้งกระแส(สัญญาณ)ประ- สาทที่ผ่านบริเวณเชื่อมต่อระหว่าง เซ็ลประสาท จึงให้กระแสประสาท ผ่านได้น้อยลง.

41. สัญญาณประสาท ที่เก็บ GABA GABA GABA ปิดทางเข้า ที่รับ GABA www.benzo.org.uk/manual/bzcha01.htm สัญญาณผ่านลดลง

42. เมื่อมีกาบาน้อย สมองก็จะคิดปรุงแต่งมากขึ้น เพราะขาดการยับยั้ง. ดังนั้น คนที่มีระดับกาบาในสมองน้อยเกินไป จะมีอาการวิตกกังวล เพราะหยุดหรือควบคุมความคิดของตนเองไม่ได้ดี.

43. กาบ้าเป็นสารยับยั้ง(inhibitor)เพื่อรักษา สมดุลในสมองที่ได้รับการกระตุ้น ทำ ให้ผ่อนคลายและหลับสบาย. ช่วยกระตุ้นต่อมไร้ท่อ (anterior pituitary)ที่ ผลิตฮอร์โมนที่ช่วยในการเจริญเติบโต (growth hormone)ทำให้สร้างเนื้อเยื่อ กล้าม เนื้อกระชับ ป้องกันการสะสมไขมัน.

44. ยากล่อมอารมณ์ เช่น แวลเลี่ยม ออกฤทธิ์โดยเพิ่มฤทธิ์ของกาบา ? ในบางรายมีกาบาน้อยมาก จนอาจทำให้เกิดการชักได้ ? สารที่กระตุ้นโปรตีนตัวรับกาบา ได้แก่ อัลกอฮอล์ และบาร์บิทูเรต ?

45. สถาบันค้นคว้าและพัฒนาผลิต -ภัณฑ์อาหารของมหาวิทยาลัยเกษตร ศาสตร์ พบว่า ข้าวขาวดอกมะลิ 105 เมื่อนำมาเพาะเป็นข้าวกล้องงอก จะ มีสารกาบามากที่สุด (15.2-19.5 มิล- ลิกรัมต่อ 100 กรัม) สูงกว่าข้าวกล้องชนิดอื่นๆ.

46. คุณประโยชน์ของสารในข้าวกล้องงอกคุณประโยชน์ของสารในข้าวกล้องงอก มีสารต้านอนุมูลอิสระ (กลุ่มฟิโนลิค). ช่วยยับยั้งการเกิดฝ้าชะลอความแก่. ลดอาการผิดปกติของวัยทอง. ช่วยป้องกันโรคอัลไซเมอร์. ช่วยผ่อนคลายทำให้จิตใจสงบ. หลับสบายลดความเครียดวิตกกังวล. ลดความดันโลหิต เป็นใยอาหารวิตามินอี.

47. ข้าวโอ๊ต http://www.thaitravelhealth.com/blog/ข้าวกล้องงอก/

48. ขณะที่ข้าวเจริญเติบโต น้ำที่แทรกเข้าไปในเมล็ดข้าวจะกระตุ้นให้เอนไซม์ ภายในเมล็ดข้าวเกิดการทำงานเมื่อข้าวเริ่มงอกสารอาหารจะถูกย่อยเป็นคาร์โบ ไฮเดรตที่มีโมเลกุลเล็ก ? โปรตีนจะถูกย่อยให้เกิดเป็นกรด -อะมิโนและเปปไทด์ ?

49. ยังพบการสะสมสารสำคัญต่างๆ เช่น แกมมาออริซานอล โทโคฟีรอล แกมมาอะมิโนบิวทิริกแอซิดหรือที่รู้ จักกันว่า กาบา(GABA).

50. นำข้าวกล้องไปแช่น้ำราว 48-72 ชั่วโมงในหม้อแช่ โดยมีการควบคุมอุณหภูมิ การไหลเวียนน้ำ ความดัน และความเป็นกรดด่างของน้ำเพื่อกระตุ้นให้เมล็ดข้าวงอกและเปลี่ยนกรดกลูตามิกไปเป็นสารกาบาอันเป็นส่วนที่สำคัญที่สุด ต่อมา เมื่อได้ข้าวกล้องงอกในขั้นตอนนี้แล้ว ก็ต้องทำให้ข้าวกล้องงอกหยุดการงอกต่อไป โดยอบแห้งให้มีความชื้นต่ำกว่า 14% ในหม้ออบแห้ง จากนั้นจึงบรรจุลงในถุงสุญญากาศ. ข้าวกล้อง ที่จะงอกได้ดีนั้นจะต้องเป็นข้าวกล้องที่ผ่านการกะเทาะเปลือกมาไม่เกิน2 สัปดาห์.