نام درس و منبع:

2. نام درس و منبع: اصول اقتصاد ۲ (اقتصاد کلان) مؤلف: دکتر مهدي تقوي انتشارات: دانشگاه پيام نور تعداد واحد درسي: ۳

3. بهره گيرندگان: دانشجويان کارشناسي رشته‌هاي حسابداري و مديريت اصلي جايگاه درس: نحوه ارزیابی دانشجویان

4. هدف کلي درس: آشنايي با اقتصاد کلان: مفاهيم اصلي متغيرهاي کلان اقتصادي نظريه هاي مکاتب مختلف

5. طرح درس فصل اول- مقدمه (جلسه 1) فصل دوم- حساب‌هاي درآمد و توليد ملي (جلسه 1) فصل سوم- اقتصاد کلان کلاسيک (جلسه 1) فصل چهارم- نظريه تقاضاي کل کينزي (جلسه 2) فصل پنجم- بخش دولت مفهوم ضريب افزايش و سياست مالي (جلسه 2و3)

6. طرح درس فصل ششم- پول و نرخ بهره (جلسه 3) فصل هفتم- بانک‌هاي تجاري و بانک مرکزي (جلسه 3) فصل هشتم- نظام کامل کينزي: عرضه و تقاضاي کل (جلسه 4) فصل نهم- بيکاري و تورم (جلسه 4) فصل دهم- تورم و بيکاري- نظر پيروان کينز (جلسه 4)

7. طرح درس فصل يازدهم- ضد انقلاب پول گرايان و اقتصاد نئوکلاسيک (جلسه 5) فصل دوازدهم- سياست اقتصادي- سياست پولي (جلسه 5) فصل سيزدهم- سياست مالي (جلسه 6) فصل چهاردهم- رشد اقتصادي (جلسه 6) فصل پانزدهم- اقتصاد کشورهاي توسعه نيافته (جلسه 6)

8. فصل اول مقدمه

9. هدف کلي: آشنايي با مفاهيم اوليه اقتصاد کلان ف1

10. هدفهاي رفتاري: • تعريف متغيرها • بيان چگونگي روابط بين متغيرها • تعريف الگوهاي اقتصاد کلان • بيان مختصري از تحول تاريخي اقتصاد کلان ف1

11. اقتصادچگونگيتخصيص منابعكمياببينخواسته‌هاونيازهاي نامحدود رادر جامعه مطالعه مي‌كند. چشم‌پوشيازبرخيخواسته‌ها انتخابمنابع< خواسته‌ها ف1

12. اقتصادبررسيو مطالعهفرايندانتخاب است. اقتصادخرد بررسيانتخاب‌هايافراد وبنگاه‌هايعنيواحدهاياقتصادي مصرف‌كنندهو توليدکننده است. اقتصاد کلان فرايند انتخاب را در سطح يک کشور بررسي مي‌کند. مسايل مورد بحث در اقتصادكلان: كل توليد يابازدهاقتصادي، كل اشتغال، تورم، بيكاريو نرخ‌هايبهره دريكاقتصاد. به طور كلي اقتصادكلان بررسينظريه‌هاياانگاره‌هايياستكه برايتوضيحعملكرداقتصادييك كشور ارائهشده‌اند. ف1

13. ثابت:داراي بعد زمانينيستنديعني مقدارآنهادريكنقطهاززماناندازه‌گيري مي‌شود. مثال: ثروت، موجودي سرمايه‌ متغيرهادر اقتصادكلان جاري: داراي بعد زمان هستند و مقدارآنها براي يكفاصلهاززماناندازه‌گيري مي‌شود. مثال: درامد، سرمايه‌گذاري ف1

14. روابطبينمتغيرهاي كلان عموماًمتغيرهاياقتصادكلان با يكديگرارتباطدارند: مثال: پس‌انداز (s) در اقتصاد مي‌تواند وابستهبه ميزاندرآمدكل افراد(y) باشد. ف1

15. الگوهاياقتصادكلان: يك الگوياقتصادي شاملگروهي ازروابط اقتصادي استكهرابطه بينمتغيرهاي كلاناقتصاديرانشان مي‌دهند. كاربرد: تعيينمتغيرهاي كلان مانند، درآمدملي، بيكاري، سطح عمومي قيمت‌هاو…. جزا: روابط بينمتغيرهاي كلان ف1

16. تحول تاريخي اقتصادكلان: اقتصاد‌دانانپيرو مكتب كلاسيك (1850-1775) و موضوعات آنان: سرمايه‌گذاري و توليد كلرشد اقتصادي وجود حقوقمالكيتفردي ومزدهايرقابتي و امكان به وجودآمدن بيكاري سرمايه‌گذاريبهره‌ورينيرويكاربازدهنزولي خنثي نبود سرمايه‌گذاري وجمعيت  بازده نهاييتوليد ف1

17. كارلماركس (1883-1818): • از استدلال کلان اقتصادي براي پيش‌بيني سقوط نهايي سرمايه‌داري استفاده کرده است. • پيش‌بيني كردكه سرمايه‌داريبا سوسياليزميامالكيتعموميابزارتوليدجايگزين خواهدشد. • سرمايه‌داري به خاطرتضادهايذاتي‌اش دوامنخواهد داشت. يكي ازاين تضادها عدمهماهنگيبين مخارجسرمايه‌گذاري و پس‌اندازمي‌باشد. • مفاهيم اقتصادكلان رادريكفرضيه انقلابي به كار گرفت. ف1

18. جانهابسون (1884): • ازاستدلالكلاناقتصاديبراي يافتندليل وجود نابرابري اقتصادي دراروپاو ايجاد مستعمره‌هادرآفريقاو آسيا به وسيلهاروپائيان استفادهكرد. • دراروپا ثروتدر دست تعداد محدوديازافراد متمركز شده است. مخارج مصرفي وتقاضا براي محصولاتتوليد شده  توليد‌كنندگاندرجستجويبازاربراي محصولات خوددر خارج مي‌باشند. ف1

19. موضوعات نظريه‌هاي كلاناقتصادي قديمي: ادوار تجاري (دوره‌هايرونق و ركود) موضوعات نظريه‌هاي كلاناقتصادي درجهان امروز: اشتغال كامل که حاصل راهنمايي سياست‌هايدولت ثبات قيمت‌ها انتشار كتابيباعنوان نظريه عمومي اشتغال، بهره و پول توسط جانمينارد كينز به عنوانواكنشي نسبت به بحران بزرگدهه1930است. ف1

20. جانمينارد كينز (اقتصاددانانبزرگانگليسي): • مشكلاتبيكاريعمومي و ركود اقتصاديرا تنهانمي‌توانبا بكارگيرينظريه اقتصادي متداولكهعمدتاً تکيه بر اقتصادخرد دارد، درك كرد. • سطحبالاي بيكاري نيرويكاررا تنهانمي‌توانباتعديلخودكار مزدهاو قيمت‌ها ازطريقنيروهايبازار عرضه وتقاضا از ميان برداشت. ف1

21. تصميم‌هادر مورد خرجكردنيا پس‌انداز (S) ازدرآمد خانوارو تصميم‌هادر مورد خرجكردنيا خرجنكردن برايطرح‌هاي سرمايه‌گذاري (I) به وسيله گروه‌هايمختلفياز مردم بااهداف ونيازهايمتفاوت اتخاذ مي‌شود.  ممکن است S>I سطح پائين تقاضاي کل (AD) توليدوبيكاري شده دولت بايد مخارجخود را (يا ماليات‌ها)سطح مخارج كل و اشتغال كاملحفظشود. ف1

22. سرمايه‌گذاريبراي جبراننشت پس‌انداز ازجرياندرآمدضروري است. • دولت تنظيم‌كنندهكل جريان مخارج به گونه‌ايكهنهبيكاريو نه تورم به وجودآيدمي‌باشد. • بخش عظيمي از نظريه‌هاي اقتصاد کلان جديد در واکنش به پيشنهادهاي کينز توسعه يافته‌اند. ف1

23. فصل دوم حساب‌هاي درآمدو توليد ملي

24. هدف کلي: ارزيابي عملكرد يكاقتصاد به كمكآمارهاي كلاناقتصادي ف2

25. هدفهاي رفتاري: • تعريف توليد ناخالص ملي و اجزاي آن • تعريف درآمد ملي و اجزاي آن • بيان رابطه در آمد ملي با توليد ناخالص ملي ف2

26. توليدناخالصملي: (Gross National Product) ارزشبازاري كليهكالاهاو خدماتنهايياستكهدريكاقتصاد دريكدوره زماني معين توليد مي‌شود. qi= مقداركالاهاو خدماتنهايي pi=قيمت جاريكالاهاو خدماتنهايي ف2

27. نكات و مشكلاتGNP 1- شاملكالاهاو خدماتي استكهبه مصرف‌كننده نهايي فروختهمي‌شود. 1- فعاليت‌هايغير قانوني اقتصادزيرزميني 2- فعاليت‌هايقانوني فرار ماليات  توليد مي‌شود، از بازار عبور مي‌کند 2- عبورازبازار در GNP لحاظ نمي‌شود خودمصرفي: توليد مي‌شود، ازبازار عبور نمي‌كند. ف2

28. 3- معيارمناسبي براي اندازه‌گيري رفاه جامعهنيست. (توزيعدرآمدو زيان‌هايناشياز آلودگيمحيطزيست رانشاننمي‌دهد.) 4-GNP جاري (اسمي يا پولي) تحتتاثيرتغيير قيمت‌هاو مقداركالاهاو خدمات است. 5- براي ارزيابيدقيق‌تر بايد اثر تغيير قيمت‌هااصلاحشودو GNP حقيقي (واقعي يا به قيمت ثابت) محاسبهشود. ف2

29. اجزايتشكيل‌دهندهGNP 1- مصرف (خانوارها، كالاهاي بادوامو بي‌دوام) 2- سرمايه‌گذاريناخالص=سرمايه‌گذاري ثابت (ماشين‌آلات و تجهيزات)+ تغيير درموجودي انبار + ساختمان واحدهايمسكوني. 3- مخارج دولت(خريد كالاهاو خدمات( ف2

30. 4- خالص صادرات=صادرات - واردات. واردات، تقاضايداخليبراي توليداتخارجي است. صادرات، تقاضايخارجيبراي توليداتداخلي است. ف2

31. درآمدملي مجموعهپرداخت‌هابه عوامل توليد است. درآمدملي = توليدناخالصملي - استهلاك درآمدملي = سودبنگاهها + مزدوحقوقافراد + خالص بهره (افراد وبنگاه‌ها)+ درآمداموال. ف2

32. درآمدفردي: درآمدملي كسر مي‌شود: پرداختيبابتتاميناجتماعي،سودتوزيعنشده،ماليات برسودشركت‌ها اضافه مي‌شود: پرداخت‌هايانتقالي، بهرهپرداختيدولت به افراد. درآمدفردي ف2

33. درآمدقابل تصرف فردي • ازتفاضلدرآمدفردي و خالص ماليات‌هايمستقيم به دست مي‌آيد. • شامل مخارج مصرفي و پس‌اندازافراد و بهرهپرداختيبهبنگاه‌هااست. ف2

34. GDP = GNP - Fy Fy= خالصدرآمدعواملتوليدازخارج مثال خالصدرآمدعوامل توليدازخارج: +درآمد كارگرانايرانيكهدركشورهايخارج به كار اشتغالدارند. -درآمدمهندسينژاپنيكهدرايرانبهكاراشتغالدارند. ف2

35. توليد يادرآمدملي توليد يادرآمد سرانه = جمعيت ف2

36. GNP حقيقي: برايبه دستآوردن GNP حقيقي بايدازشاخص قيمتاستفادهكرد. شاخص قيمت تغييرات قيمت‌ها را اندازهمي‌گيرد. ف2

37. شاخص قيمت وسيله‌ايست که براي سنجش تغييرات قيمت مورد استفاده قرار مي‌گيرد. شاخص قيمت تغييرات قيمت در سالهاي مختلف را نسبت به سالي که به عنوان سال پايه در نظر گرفته شده است به درصد نشان مي‌دهد. ف2

38. شاخص قيمت داراي دو ويژگي است: الف- به عنوان نماينده‌اي از چندين کميت همگن و همجنس است. ب- معمولاً اين کميت بر حسب مقدار آن در يکسال پايه سنجيده مي‌شود. ف2

39. هر جزءGNP اسمي بايدباشاخص مناسب آن به حقيقي تبديلشود. ازمجموع اجزاء حقيقيGNP، توليدناخالصملي حقيقي به دستمي‌آيد. ف2

40. GNP اسمي تورم‌زداييضمني GNP = GNP حقيقي GNP اسمي = GNP حقيقي تورم‌زدايي GNP ف2

41. روش‌هايمحاسبه توليد ملي 1- روش مخارجمجموع مخارج GNP = C + I + G + (X-M) 2- روشدرآمدمجموعپرداختيبه عوامل توليد انساني و غيرانساني 3- روش توليدمجموعارزش افزوده بخش‌هايمختلف اقتصاد ارزش افزوده: عبارتاستازاضافهارزشايجاد شده در هر مرحله توليدي و ياارزشمحصول هر مرحلهمنهاي ارزش كالاهاي واسطه ف2

42. مزد و حقوق ارزش افزوده درآمد ملي بخش توليد بخش خانوار تقاضاي نهايي مصرف خصوصي سه روش محاسبه توليد ملي ف2

43. فصل سوم اقتصادكلانكلاسيك

44. هدف کلي: شناخت نظريه‌هاي مکتب کلاسيک ف3

45. هدفهاي رفتاري: • بيان مفاهيم عرضه و تقاضاي کل از ديد کلاسيک ها و ترسيم منحني هاي مربوط • شرح مفهوم تعادل و چگونگي ايجاد آن • تعيين نقش بازار کاردر عرضه کل • بيان مفهوم قيمت وپول ف3

46. تعادل اقتصادكلان برايكل اقتصاديكبازار واحد در نظر گرفته مي‌شود. ستون‌هاياصلي اين بازار متشكلازعرضه كل وتقاضايكل است. طرف عرضهبنگاه‌هاياقتصادي تصميمدربارهتوليدرااتخاذ مي‌كنندچه مقدارنيرويكار به كار گرفتهشودبازار كار در طرف عرضه قرار مي‌گيرد. طرفتقاضامصرف‌كنندگان، بنگاه‌هاو دولتدربارهمقدارياز كالاهاو خدماتكهمي‌خواهند خريداري كنندتصميم مي‌گيرند. ف3

47. P قيمت S e P0 D Q مقدار Q0 تعيين قيمت و مقدار در بازار ف3

48. منحني عرضه كل: مقدار توليد كل اقتصادرادر هر سطح قيمت نشان مي‌دهد. منحنيتقاضايكل: تقاضا برايكل توليدرادر هر سطح قيمتاندازهمي‌گيرد. ف3

49. درچارچوباقتصادكلان، عرضه كل وتقاضايكلبراساس ديدگاهمكاتب اقتصاديگوناگونتحليل مي‌شوند. ف3

50. الگويكلاسيك: ويژگي‌هاياصلي نظريه كلاسيك: 1- عرضه كل تعيينكنندهسطح توليد كل و اشتغال است. 2- عرضه پول تعيين‌كننده تقاضايكل و سطح عمومي قيمت‌هااست. ف3