ارزیابی ارگونومیکی پوسچر به روش OWAS

1. ارزیابی ارگونومیکی پوسچر به روش OWAS یوسف همت جو کارشناس مرکز بهداشت استان آ . شرقی همت جو 1388

2. ریسک فاکتورهای فیزیکی و مکانیکی که باعث بروز اختلالات اسکلتی عضلانی یا پیشرفت آنها می گردد عبارتند از • پوسچر نامناسب یا ثابت • اعمال نیروی زیاد • تکرار حرکت • بلندکردن بارو حمل بار • فشار تماسی • ارتعاش تمام بدن یا موضعی • دماهای پایین • روشنایی نامطلوب همت جو 1388

3. اهمیت پوسچر مناسب در ارزیابی اختلالات اسکلتی عضلانی ناشی از کار • اهمیت پوسچر مناسب هنگام کار از زمان رامازینی مورد توجه قرار داشته است اختلالات اسکلتی عضلانی با پوسچر کار رابطه ای نزدیک دارند. • در بین عوامل و ریسک فاکتورهای اختلالات اسکلتی عضلانی ناشی از کار, پوسچر نامطلوب از جمله مهمترین آنها محسوب می شود . • بهبود پوسچر بر ارتقاء سلامت ،کاهش استرس و کاهش ناراحتی هنگام کار موثر است • بهبود پوسچر از نظر راندمان کار و عملکرد شغلی نیز عاملی پر اهمیت دانسته می شود. همت جو 1388

4. پوسچر تمام محققان توافق دارند که بهترین پوسچر پوسچری است که در آن کمترین فشار وضعیتی بر بدن تحمیل می شود. پوسچر به صورت وضعیت استقرار اعضاء و اندامهای مختلف بدن در فضا تعریف می شود. همت جو 1388

5. POSTURE EVALUATION METHODS IN ERGONOMICS • در حال حاضر شیوه های گوناگونی برای شناسایی و ارزیابی ریسک مواجهه شغلی با ریسک فاکتورهای اختلالات اسکلتی- عضلانی وجود دارد این شیوه ها شامل : • شیوه های مشاهده ای • شیوه های دستگاهی یا مستقیم • شیوه های خود گزارشی • شیوه های روانی فیزیولوزیک همت جو 1388

6. شیوه های مشاهده ای - قلم کاغذی ارزیابی پوسچر همت جو 1388

7. شیوه های مشاهده ای - قلم کاغذی ارزیابی پوسچر همت جو 1388

8. Ovako Working Posture Analyzing System (OWAS) • كارخانه توليد فولاد Ovako Oy با همكاريFinnish Institute of Occupational Health اين روش را ابداع و ارايه كردند. • در اين روش، پوسچر كلي بدن شامل پوسچر تنه (ستون فقرات) ، دستها (بازوها) و پاها و همچنين نيرويي كه به وسيله فرد اعمال مي شود ارزيابي مي گردد. • در روشOWAS براي تنه چها ر پوسچر ، براي دستها سه پوسچر و براي پاها هفت پوسچر وجود دارد. • پوسچر بدن (اندامهاي ياد شده)به وسيله ي يك كد سه رقمي كه در آن اولين عدد سمت چپ مربوط به تنه ،دومين عدد مربوط به دستها و سومين عدد مربوط به پاها مي باشد تعيين مي شود . • عددي نيز براي مشخص كردن ميزان نيرو يي كه به فرد وارد مي شود ويا توسط او اعمال مي گردد در نظر گرفته مي شود. (عدد چهارم دركدOWAS) همت جو 1388

9. (OWAS) • از آنجا كه يك شغل ممكن است از فازهاي مختلفي تشكيل شده باشد، عددي نيز براي مشخص كردن فاز كار در نظر گرفته مي شود. • بدين ترتيب در روش OWASهر كد شامل اطلاعاتي در مورد پوسچر تنه ، دستها و پاها ، همچنين مقدار نيرو و فاز كاري مي باشد. همت جو 1388

10. تنه : • صاف • خميده به جلو يا عقب • پيچيده يا خميده به طرفين • خميده و پيچيده يا خميده به جلو و طرفين همت جو 1388

11. بازوها : • هر دو بازو زير ارتفاع شانه • يکی از بازوها بالای ارتفاع شانه • هر دو بازو بالای ارتفاع شانه همت جو 1388

12. پاها : • نشسته • ايستاده با پاهای صاف • ايستاده با يک پای صاف • ايستاده با زانوی خميده • چمباتمه با يک زانوی خميده • زانو زده بر يک يا هر دو زانو • راه رفتن همت جو 1388

13. همت جو 1388

14. OWAS Action categories for work posture combination همت جو 1388

15. در روشOWAS ،ارزيابي پوسچر به وسيله "اولويت اقدامات اصلاحي" (action categories) صورت ميگيرد. • action category مشخص كننده ي ضرورت و اولويت اقدامات اصلاحي است. action category داراي چهار حالت از 1 تا 4 مي باشد. همت جو 1388

16. همت جو 1388

17. categoryaction براي دو حالت زير تعيين ميشود. الف) پوسچر تك تك اندامها ( work postures): • در اين حالت مي بايست درصد فراواني نسبي پوسچرهاي گوناگون تنه (چهار حالت)، دستها (سه حالت)، و پاها (هفت حالت) مشخص شوند. آنگاه با استفاده از جدول ، action category مربوط به هر يك از اندامها مشخص مي گردد. همت جو 1388

18. همت جو 1388

19. ب) تركيب پوسچر ها (work posture combinations) : • در اين حالت براي ارزيابي پوسچر،اثر تركيبي پوسچر تنه،دستها و پاها مورد توجه قرار مي گيرد وبا استفاده از جدول، action category مربوطه براي تك تك پوسچرهاي مشاهده شده تعيين مي شود. همت جو 1388

20. همت جو 1388

21. اجراي روش OWAS در محيط كار شامل مراحل زير است : • شناسايي مشاغلي كه مشكل MSDs داشته و جمع آوري اطلاعات زمينه • تشكيل تيم مطالعاتي • آموزش مشاهده گران • جمع آوري اطلاعات در محيط كار • پردازش اطلاعات و نتيجه گيري • تعيين دلايل پوسچرهاي نامطلوب در حين كار • بحث پيرامون اقدامات اصلاحي • اجراي اقدامات اصلاحي • ارزيابي اثراقدامات اصلاحي همت جو 1388

22. روش كار: • فاز هاي كاري موجود در شغل مشخص مي شوند. • در هر فاز، هنگامي كه فرد در حال انجام كار است ،در فواصل زماني معين (30 تا 60 ثانيه)از پوسچر اندامهاي ياد شده ، نمونه برداري مي شود (posture sampling). • اين مرحله مي تواند با مشاهده ي مستقيم ويا با فيلم برداري وسپس آناليز فيلم انجام گيرد. • كد مربوط به هر پوسچر ثبت مي شود. • نمونه برداري از پوسچر در هر فاز كاري 20 تا 40 دقيقهاستمرارمي يابد. همت جو 1388