เชื้อโรคที่พบบ่อยใน การติดเชื้อในโรงพยาบาล

1. เชื้อโรคที่พบบ่อยใน การติดเชื้อในโรงพยาบาล อ. ดร. อนุสรณ์ บุญธรรม ภาควิชาจุลชีววิทยา คณะแพทยศาสตร์

2. 2 Outline • ความหมายของการติดเชื้อในโรงพยาบาล • แบคทีเรียที่พบบ่อยในการติดเชื้อในโรงพยาบาล Escherichia coli Klebsiella pneumoniae Pseudomonas aeruginosa Acinetobacter baumannii Staphylococcus aureus Enterococci การก่อโรค การดื้อยา การถ่ายทอดยีนดื้อยา ระยะเวลาที่มีชีวิตในสิ่งแวดล้อม

3. การติดเชื้อในโรงพยาบาลการติดเชื้อในโรงพยาบาล * Hospital acquired infection * Nosocomial infection *Health Care-Associated Infection (HAI)

4. 3 Definition of Health Care-Associated Infection (HAI) • Localized or systemic condition resulting from an adverse reaction to the presence of an infectious agent(s) or its toxin(s) • There must be no evidence that the infection was present or incubating at the time of admission to the hospital • For most bacterial infections, this means that the infection usually become evident 48 hours (the typical incubation period) or more after admission

5. 4 Definition of Health Care-Associated Infection (HAI) Because the incubation period varies with - the type of pathogen - the patient’s underlying condition Each infection must be assessed individually for evidence that links to the hospitalization

6. 5 Health Care-Associated Infection (HAI) May be caused by infectious agents from • Endogenous sources :- skin, nose, GI tract or vagina that are normally inhabited by microorganisms • Exogenous sources :- patient care personnel, visitors, patient care equipment, medical devices or health care environment

7. 6 Prevalence of Nosocomial Infection in Thailand 2006 Danchaivijitr S., et al J Med Assoc Thai 2007, 90(8):1524-9. • 20 hospitals across the country • Prevalence rate (%) of nosocomial infection by sites - Lower respiratory tract (36.1%) - Urinary tract (25.5%) - Surgical wound (11.0%)

8. 7 Prevalence of Nosocomial Infection in Thailand 2006 • Causative organisms were identified in 70.8% of all sites of infection • Over 63% were by bacteria - Pseudomonas aeruginosa - Klebsiella spp. - Acinetobacter baumannii - Methicillin Resistant Staphylococcus aureus(MRSA) - Enterococci

9. 8 NOSOCOMIAL BACTERIA ISOLATED FROM VAP MAHARAJ NAKORN CHIANG MAI HOSPITAL, JAN-DEC 2009 VAP : Ventilator associated pneumonia หน่วยควบคุมและป้องกันการติดเชื้อในโรงพยาบาล ฝ่ายการพยาบาล โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่

10. 9 NOSOCOMIAL BACTERIA ISOLATED FROM CA-UTI MAHARAJ NAKORN CHIANG MAI HOSPITAL JAN-DEC 2009 CA-UTI : Catheter associated urinary tract infecion หน่วยควบคุมและป้องกันการติดเชื้อในโรงพยาบาล ฝ่ายการพยาบาล โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่

11. 10 Escherichia coli • รูปร่างท่อนตรง ติดสีแกรมลบ • ไม่สร้างสปอร์ • ส่วนใหญ่เคลื่อนที่ได้ • เป็นเชื้อประจำถิ่นในระบบทางเดินอาหาร (Intestinal flora) • ETEC, EIEC, EPEC ทำให้เกิดโรคอุจจาระร่วง

12. 11 การติดเชื้อนอกระบบทางเดินอาหาร • การติดเชื้อที่บาดแผล • การติดเชื้อในกระแสโลหิต • เยื่อหุ้มสมองอักเสบ • ปอดอักเสบ • การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ (E.coliเป็นสาเหตุของการติดเชื้อ ในทางเดินปัสสาวะบ่อยที่สุด)

13. 12 Cell Wall of Gram-Negative Bacteria

14. 13 Physiologic Action of LPS from the Gram-Negative Cell Wall

15. 14 Animation :Physiologic Action of LPS

16. 15 Percentage of Susceptible E. coli (2486) Isolated from All Clinical Specimens MAHARAJ NAKORN CHIANG MAI HOSPITAL, JAN-DEC 2009

17. 15 Percentage of Susceptible E. coli MAHARAJ NAKORN CHIANG MAI HOSPITAL, JAN-DEC 2009 Clavulanic acid: b-lactamase inhibitor ไม่มีฤทธิ์ต่อแบคทีเรีย แต่สามารถยับยั้งฤทธิ์ของb-lactamase

18. 15 Percentage of Susceptible E. coli MAHARAJ NAKORN CHIANG MAI HOSPITAL, JAN-DEC 2009

19. 17 Extended-Spectrum b–Lactamase (ESBL) • มีฤทธิ์ทำลายยาในกลุ่ม penicillins, cephalosporins • ถูกยับยั้งด้วย b-lactamase inhibitor :- clavulanic acid

20. 16 Percentage of Susceptible E. coli ESBL producing MAHARAJ NAKORN CHIANG MAI HOSPITAL, JAN-DEC 2009

21. 18 Klebsiella • รูปร่างท่อนตรง ติดสีแกรมลบ • ไม่สร้างสปอร์ • เคลื่อนที่ไม่ได้ • มีแคปซูลหนา • Mucoid colony

22. 19 Phagocytosis Blocked by Capsule (Animation) http://www.cat.cc.md.us/courses/bio141/lecguide/unit1/bacpath/

23. 20 โรคติดเชื้อที่เกิดจากK. pneumoniae • ปอดอักเสบ • อุจจาระร่วง (สายพันธุ์ที่สร้าง enterotoxin) • โรคติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ • Urinary tract infection (UTI) • K. pneumoniae producingESBL

24. ค่ะ

25. 21 Pseudomonas aeruginosa • Aerobic gram-negative bacilli, non-spore forming • Pyocyanin pigment • Grape-like odor • Saprophyte (soil, water) • Intestinal flora • Opportunistic pathogen

26. 22 Pseudomonas aeruginosa ปัจจัยการก่อโรค 1. โครงสร้างเซลล์ 2. สร้างสารพิษ 3. สร้างเอนไซม์ เป็นผลให้เชื้อเจริญและแพร่กระจายไปยังส่วนต่างๆ พร้อมทั้งมีการทำลายเนื้อเยื่อของผู้ป่วย

27. 23

28. 24 Virulence factors Alginate (slime layers, biofilm) (polymer of mannuronic & glucuronic acid) • Prevent phagocytosis • Adhere to epithelial cells

29. 25 Clinical manifestation of P. aeruginosa infections • การติดเชื้อในโรงพยาบาล เช่น • การติดเชื้อที่บาดแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก

30. 25 Clinical manifestation of P. aeruginosa infections • การติดเชื้อในโรงพยาบาล เช่น • การติดเชื้อที่บาดแผลไฟไหม้ • การติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ • การติดเชื้อในกระแสโลหิต • การติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ • การติดเชื้อหลังการผ่าตัดต้อกระจก

31. 26 Clinical manifestation of P. aeruginosa infections 2. การติดเชื้อในชุมชน โดยเฉพาะในคนที่มีภูมิต้านทานต่ำ หูอักเสบ มักมีหนองสีเขียว ตาอักเสบ โลหิตเป็นพิษในผู้ที่ฉีดยาเสพติดเข้าเส้น

32. 27 Percentage of Susceptible P. aeruginosa MAHARAJ NAKORN CHIANG MAI HOSPITAL, JAN-DEC 2009

33. 28 Acinetobacter • Aerobic gram-negative coccobacilli, non-spore forming • > 25 species • A. baumannii is the most common cause of ventilator- associated pneumonia (VAP) • Opportunistic pathogen

34. 29 A. baumannii Clinical manifestation of A. baumannii infection • Hospital-acquired pneumonia especially VAP • Community-acquired pneumonia :The source of infection may be throat carriage, which occurs in 10% of community residents with excessive alcohol consumption • Bloodstream infection & endocarditis • Skin/soft tissue infection • UTI • Meningitis

35. 30 Percentage of Susceptible A. baumannii MAHARAJ NAKORN CHIANG MAI HOSPITAL, JAN-DEC 2009

36. 31 A. baumannii Persistence in the hospital environment : 3 days to 5 months Three factors contributing to the persistence • Resistance to major antimicrobial drugs • Resistance to desiccation • Resistance to disinfectant

37. 32 ปัจจัยเสี่ยงของการติดเชื้อดื้อยา A.baumanniiในโรงพยาบาล • การรักษาตัวในโรงพยาบาลเป็นเวลานาน • การใช้เครื่องช่วยหายใจ (มากกว่า 1 สัปดาห์) • การใส่สายสวนเข้าหลอดเลือดส่วนกลาง (มากกว่า 1 สัปดาห์) • การได้รับต้านจุลชีพเป็นเวลานานโดยเฉพาะยา cephalosporin รุ่นที่ 3 และ 4

38. STAPHYLOCOCCUS

39. 33 Staphylococcus aureus • รูปร่างกลม • ติดสีแกรมบวก • มีการเรียงตัวเป็นกลุ่มคล้ายพวงองุ่น แต่อาจพบเซลล์เดี่ยวๆ เป็นคู่ หรือต่อกันเป็นสายสั้นๆ

40. 34 Staphylococcus aureus ปัจจัยการก่อโรค 1. โครงสร้างเซลล์ 2. สร้างสารพิษ 3. สร้างเอนไซม์ เป็นผลให้เชื้อเจริญและแพร่กระจายไปยังส่วนต่างๆ พร้อมทั้งมีการทำลายเนื้อเยื่อของผู้ป่วย

41. 35 เอนไซม์ที่สร้างโดย S. aureus 1. Coagulase • มีคุณสมบัติทำให้พลาสมาแข็งตัว เนื่องจากมีการสร้าง Fibrin • Fibrin นี้จะไปหุ้มรอบเชื้อแบคทีเรียแต่ละตัว ทำให้เม็ดเลือดขาวไม่สามารถกินตัวเชื้อได้

42. 36 2. Staphylokinase Staphylokinase Clotting protein Staphylokinase ทำให้เชื้อแพร่กระจาย

43. 37 3. Hyaluronidase (Spreading factor) Hyaluronidase digests hyaluronic acid, the “glue” that holds cells together ทำให้การติดเชื้อแพร่กระจาย และลุกลามไปยังส่วนอื่น

44. 38 Clinical manifestation of S. aureus infection

45. 39 Percentage of Susceptible S. aureus (MSSA) MAHARAJ NAKORN CHIANG MAI HOSPITAL, JAN-DEC 2009

46. 40

47. 41 Maharaj Nakorn Chiangmai Hospital Journal of Suondok nurse, Jan-June 2006.

48. 42 Percentage of Susceptible S. aureus (MRSA) MAHARAJ NAKORN CHIANG MAI HOSPITAL, JAN-DEC 2009

49. 43 MRSA • มีรายงาน Community-acquired MRSA ในประเทศไทยไม่มาก • พบvancomycin-intermediate Staphylococcusaureus (VISA) • ไม่มีรายงานvancomycin-resistant Staphylococcusaureus (VRSA) ในโรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่

50. 44 Enterococci • Gram-positive cocci in chain