ผศ.ดร.ชำนาญ บุญญา พุทธิพงศ์ รองอธิการบดีฝ่ายพัฒนาระบบโครงสร้างพื้นฐาน มหาวิทยาลัยขอนแก่น

1. หนทางพิชิตเป้าหมายลดการใช้พลังงานหนทางพิชิตเป้าหมายลดการใช้พลังงาน ผศ.ดร.ชำนาญ บุญญาพุทธิพงศ์ รองอธิการบดีฝ่ายพัฒนาระบบโครงสร้างพื้นฐานมหาวิทยาลัยขอนแก่น

3. การใช้พลังงาน อื่นๆ แสงสว่าง เครื่องปรับอากาศ แบบออกเป็น 3 ส่วน 1. เครื่องปรับอากาศ = 60% 2. แสงสว่าง = 25% 3. อื่นๆ – คอมพิวเตอร์, พริ้นเตอร์, กระติกน้ำร้อน, ตู้เย็น ฯลฯ = 15%

4. การใช้พลังงานในมหาวิทยาลัยการใช้พลังงานในมหาวิทยาลัย • เปิดพัดลม + ปรับอุณหภูมิขึ้น 1 องศา ประหยัดได้ 3% • ล้างเครื่องปรับอากาศ ประหยัดได้ 3% • ลดชั่วโมงในการเปิดแอร์ลง 1 ชม. ประหยัดได้ 7.5% • อุดรอยรั่วของพื้นที่ปรับอากาศ ประหยัดได้ 1% • ปิดไฟช่วงพักเที่ยง ประหยัดได้ 2.5% • ใช้แสงธรรมชาติ ลดหลอดไฟลง 10% ประหยัดได้ 2.5% • คำนึงการใช้อุปกรณ์อื่นๆ ประหยัดได้ 0.75% • รวมลดได้ 20.25 %

5. การประหยัดพลังงานระบบแสงสว่างการประหยัดพลังงานระบบแสงสว่าง • ปิดไฟเมื่อไม่ใช้- ปิดไฟ (หลอดผอม)พักเที่ยง 100 หลอด 1 ชั่วโมง ประหยัดค่าไฟได้ประมาณ 40 บาท • - ลืมปิดไฟ 1 หลอด จะเสียค่าไฟ 2 บาท ต่อวัน • 2. เปิดม่านหน้าต่าง ใช้แสงธรรมชาติ แทนหลอดไฟ • 3. ทำความสะอาดหลอดไฟเสมอ เพื่อให้แสงสว่างเพียงพอ • 4. เปลี่ยนจากหลอดไส้ เป็นหลอดคอมแพค ประหยัดได้ 75% • 5. เปลี่ยนจากหลอดผอม T8 เป็นหลอดจิ๋ว T5 ประหยัดได้ 30%

6. การประหยัดพลังงานระบบแสงสว่างการประหยัดพลังงานระบบแสงสว่าง • ควรตั้งโคมไฟที่โต๊ะทำงาน หรือติดตั้งไฟเฉพาะจุด แทนการเปิดไฟทั้งห้องเพื่อทำงาน • ใช้โคมไฟแบบมีแผ่นสะท้อนแสงในห้องต่างๆ เพื่อช่วยให้แสงสว่างจากหลอดไฟ กระจายได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ ทำให้ไม่จำเป็นต้องใช้หลอดไฟฟ้าวัตต์สูง • ใช้หลอดไฟที่มีวัตต์ต่ำ สำหรับบริเวณที่จำเป็นต้องเปิดทิ้งไว้ทั้งคืน ไม่ว่าจะเป็นในอาคารหรือนอกอาคาร • ใช้สีอ่อนตกแต่งอาคาร ทาผนังนอกอาคารเพื่อการสะท้อนแสงที่ดี และทาภายในอาคารเพื่อทำให้ห้องสว่างได้มากกว่า หรือเลือกใช้เฟอร์นิเจอร์สีอ่อนๆ เพื่อทำให้ห้องและอาคารดูสว่าง

7. การประหยัดพลังงานเครื่องปรับอากาศการประหยัดพลังงานเครื่องปรับอากาศ ความร้อนจากภายในอาคาร ~50 % อากาศร้อนจากภายนอก ~36% กรอบอาคาร ~14%

8. การประหยัดพลังงานเครื่องปรับอากาศการประหยัดพลังงานเครื่องปรับอากาศ • กำจัดแหล่งความร้อน/ความชื้น ภายในห้องแอร์ • ช่วยให้คอล์ยเย็นกินความร้อนเยอะๆ โดยการทำความสะอาดเครื่องปรับอากาศ • ช่วยให้คอล์ยร้อนถ่ายความร้อนได้เยอะๆ โดยการตั้งคอมเพรสเซอร์ในที่เหมาะสม – ไม่ขวางทางลม, ไม่รับความร้อน • ใช้พัดลมช่วย – เปิดพัดลมเบอร์ 3 ห่าง 3 เมตร ทำให้เย็นขึ้น 2-3 องศา แอร์ทำงานน้อยลง 2-3 องศา ประหยัดได้ 20% • ปิดแอร์ขนาด 1 ตัน (12,000 บีทียู) เร็วขึ้น 1 ชม. ลดไฟได้ 50 บาทต่อเดือน 1,000 เครื่อง ประหยัดได้ 50,000 บาทต่อเดือน หรือ 6 แสนบาทต่อปี

9. การประหยัดพลังงานเครื่องปรับอากาศการประหยัดพลังงานเครื่องปรับอากาศ • ตั้งอุณหภูมิเครื่องปรับอากาศที่ 25-26 องศาเซลเซียส อุณหภูมิที่เพิ่มขึ้น1องศา ต้องใช้พลังงานเพิ่มขึ้นร้อยละ 5-10 • ตรวจสอบและอุดรอยรั่วตามผนัง ฝ้าเพดาน ประตู ช่องแสง และปิดประตูห้องทุกครั้งที่เปิดเครื่องปรับอากาศ • ควรปลูกต้นไม้รอบๆ อาคาร เพราะต้นไม้ขนาดใหญ่ 1 ต้น ให้ความเย็นเท่ากับเครื่องปรับอากาศ 1 ตัน หรือให้ความเย็นประมาณ 12,000 บีทียู

10. การประหยัดพลังงานคอมพิวเตอร์การประหยัดพลังงานคอมพิวเตอร์ • เปลี่ยนจอ CRT เป็น LCD ประหยัดไฟได้ 50% • ใช้โน้ตบุ๊คแทนคอมฯ ตั้งโต๊ะ ประหยัดไฟได้ 60% • ปิดจอ ประหยัดได้ประมาณ 55% Screen Saver ไม่ได้ช่วยมาก • จอภาพขนาด 14 นิ้ว จะใช้พลังงานน้อยกว่าจอภาพ ขนาด 17 นิ้ว ถึงร้อยละ 25 • เครื่องคอมพิวเตอร์ที่มีระบบประหยัดพลังงาน Energy Star ใช้กำลังไฟฟ้าลดลงร้อยละ 55 ในขณะที่รอทำงาน • ตั้งเครื่องคอมพิวเตอร์ในบริเวณที่มีการระบายความร้อนได้ดี • ถอดปลั๊กเมื่อเลิกใช้งาน

11. การประหยัดพลังงานเครื่องถ่ายเอกสารการประหยัดพลังงานเครื่องถ่ายเอกสาร • เลือกที่มีระบบประหยัดพลังงาน Energy Star ประหยัดไฟได้ 55% • หลังใช้ กดปุ่ม Standby Modeประหยัดไฟได้ 95% • ไม่ตั้งเครื่องถ่ายเอกสารในห้องปรับอากาศ วางในบริเวณที่มีอากาศถ่ายเทได้สะดวก เพื่อกระจายความร้อนที่ปล่อยออกมา และยังช่วยลดอันตรายจากไอระเหยของหมึกได้ด้วย • ปิดเครื่องถ่ายเอกสารทันทีหลังเลิกงาน และถอดปลั๊กออกด้วย เนื่องจากถ้ายังเสียบปลั๊กอยู่ เครื่องจะใช้กำลังไฟฟ้าในการอุ่นเครื่องถึง 10-15 วัตต์

12. การประหยัดพลังงานเครื่องพริ้นเตอร์การประหยัดพลังงานเครื่องพริ้นเตอร์ • ใช้ระบบเครือข่าย (Network Printer) ลดจำนวนพริ้นเตอร์ลงได้ • ตรวจทานให้ดีก่อนพริ้น ลดจำนวนครั้งของการพริ้นได้ • เลือกพิมพ์แบบประหยัด ประหยัดหมึกและพลังงาน

13. การประหยัดพลังงานกระติกน้ำร้อนการประหยัดพลังงานกระติกน้ำร้อน • กระติกน้ำร้อนขนาด 2.5 ลิตร ใช้ 10 ชั่วโมงต่อวัน ใช้ไฟ 270 บาทต่อเดือน • ดึงปลั๊กออกเร็วขึ้น 1 ชม. ประหยัดได้ 10% • ลดจำนวนกระติกน้ำร้อนใช้ร่วมกันมากขึ้น • ใช้กระติกน้ำร้อนไฟฟ้าแบบฉนวนกันความร้อนที่มีประสิทธิภาพ • ใส่น้ำให้พอเหมาะกับปริมาณความต้องการที่จะใช้ และในระดับที่กำหนด • ไม่นำน้ำที่มีความเย็นมากๆไปต้มทันทีจะสิ้นเปลืองไฟ • ระวังอย่าให้มีตะกรันด้านในตัวกระติก จะทำให้สิ้นเปลืองไฟในการต้มน้ำมากกว่าเดิม • ไม่นำสิ่งใดๆปิดช่องไอน้ำออก

14. การประหยัดพลังงานพัดลมการประหยัดพลังงานพัดลม • เบอร์สองเปลืองไฟกว่าเบอร์หนึ่ง ประมาณ 1.1 เท่า • เบอร์สามเปลืองไฟกว่าเบอร์สอง ประมาณ 1.4 เท่า • หากเปิดวันละ 5 ชั่วโมง เบอร์แรงสุด จากใช้ไฟมากกว่าเบอร์ที่ลมอ่อนสุด เดือนละ 4 บาท • หมั่นทำความสะอาดใบพัด ตะแกรงครอบและแผงหุ้มมอเตอร์ พัดลม อย่าให้มีฝุ่นเกาะ • ตั้งพัดลมในที่มีอากาศถ่ายเทสะดวก • เลือกซื้อพัดลมที่มีเครื่องหมายมาตรฐานรับรอง เพราะพัดลมที่ไม่ได้มาตรฐาน มักเสียง่าย และทำให้สิ้นเปลืองไฟฟ้า

15. การประหยัดพลังงานลิฟท์การประหยัดพลังงานลิฟท์ • หาก 1-2 ชั้น เดินขึ้น ออกกำลังกาย • รวมพล หาเพื่อนร่วมทางก่อนขึ้น • ปิดบางตัวในช่วงเวลาที่ใช้น้อย • กดลิฟต์หนึ่งครั้งต้องเสียค่าไฟ 3.5 บาท • ส่งเสริมกิจกรรมเพื่อรณรงค์ให้ช่วยกันประหยัดพลังงาน เช่น • "ต้องการขึ้น หรือลง กดปุ่มเพียงครั้งเดียวเบาๆ" • "ขึ้น-ลง เพียงชั้นเดียว โปรดใช้บันได" • "เข้าลิฟต์แล้วชิดใน ขอไปด้วยคน" • "เปิดทางให้ผู้โดยสารออกมาก่อน”

16. การประหยัดพลังงานตู้เย็นการประหยัดพลังงานตู้เย็น • อย่านำของร้อนหรือยังอุ่นแช่ในตู้เย็น • ทำความสะอาดแผงร้อนด้านหลัง และเว้นระยะห่างจากผนังด้านหลัง และด้านข้างอย่างน้อย 15 เซนติเมตร เพื่อให้การระบายความร้อนดีขึ้น ประหยัดไฟได้ร้อยละ 39 • ตรวจตราขอบยางประตู • ลดการเปิดตู้เย็นโดยไม่จำเป็น เพราะค่าไฟฟ้าจะเพิ่มตามจำนวนครั้งของการเปิดตู้เย็น • เลิกเปิดประตูตู้เย็นค้างไว้เป็นเวลานานๆ • ไม่แช่ของจนแน่นเกินไป เพราะความเย็นจะไหลเวียนไม่สะดวก • อย่าตั้งตู้เย็นใกล้เตาไฟหรือหม้อหุงข้าว หรือถูกแสงอาทิตย์โดยตรง เพราะจะทำให้ตู้เย็นระบายความร้อนไม่ดี สิ้นเปลืองไฟ • ตั้งอุณหภูมิในตู้เย็น 3-6 องศาเซลเซียส และในช่องแช่แข็งระหว่าง ลบ 15-18 องศาเซลเซียส ถ้าตั้งไว้เย็นกว่าที่กำหนด 1 องศาเซลเซียส จะสิ้นเปลืองไฟเพิ่มขึ้น25 %

17. 10 มาตราการ แนวทางประหยัดพลังงาน 1. ปิดไฟฟ้า 1 ดวง หรือ ถอดหลอดไฟที่ไม่ใช้ออก จะสามารถประหยัดพลังงานได้ 2,519 ล้านบาท/ปี 2. ตั้งอุณหภูมิเครื่องปรับอากาศที่ 25 องศา จะช่วยประหยัดไฟฟ้าได้ 10% และปิดก่อนเลิกใช้ 30 นาที หรือลดเวลาการเปิดแอร์ 30 นาที สามารถลดใช้พลังงานได้ 6% ซึ่งสามารถประหยัดพลังงานได้ประมาณ 2,642 ล้านบาท/ปี 3. ตั้งตู้เย็นห่างผนัง 15 เซนติเมตร จะช่วยประหยัดไฟฟ้าได้ 10% ซึ่งสามารถประหยัดพลังงานได้ 2,642 ล้านบาท/ปี 4. ปิดโทรทัศน์เมื่อไม่มีคนดู หรือเลือกใช้โทรทัศน์ขนาด 14 นิ้ว แทน 20 นิ้ว จะสามารถประหยัดพลังงานได้ 2,642 ล้านบาท/ปี 5. ใช้หลอดฟลูออเรสเซนท์ 18 วัตต์ แทนหลอดไส้ 100 วัตต์ จะสามารถประหยัดพลังงานได้ 423 ล้านบาท/ปี 6. ถอดปลั๊กเตารีดก่อนรีดเสื้อผ้าเสร็จ 2-3 นาที จะสามารถประหยัดพลังงานได้ 49 ล้านบาท/ปี 7. เสียบปลั๊กกระติกน้ำร้อนเมื่อใช้ จะสามารถประหยัดพลังงานได้ 579 ล้านบาท 8. ใช้จอคอมพิวเตอร์ 15 นิ้ว แทน 17 นิ้ว และปิดหน้าจอเมื่อไม่ใช้ จะสามารถประหยัดพลังงานได้ 92 ล้านบาท/ปี 9. อย่าเสียบปลั๊กไฟฟ้าทิ้งไว้เมื่อไม่ใช้งาน จะสามารถประหยัดพลังงานได้ 3 ล้านบาท/ปี 10. ขับรถไม่เกิน 90 กิโลเมตรต่อชั่วโมง จะสามารถประหยัดพลังงานได้ 12,150 ล้านบาท/ปี

18. การประหยัดพลังงานในรถยนต์การประหยัดพลังงานในรถยนต์ • ขับรถตามความเร็วที่กำหนด • ไม่ขับเร็ว ปลอดภัย และประหยัดพลังงาน ไม่ขับก็ดับเครื่อง การติดเครื่องจอดอยู่เฉยๆ 5 นาที จะสิ้นเปลืองน้ำมันถึง 0.1 ลิตร หรือเท่ากับ 4 บาท ซ้ำยังทำให้เกิดมลพิษอีกด้วย

19. การประหยัดพลังงานในรถยนต์การประหยัดพลังงานในรถยนต์ • ไม่อุ่นเครื่องยนต์ก่อนขับเคลื่อนตัวรถ เพียงขับเคลื่อนรถเบาๆ 1-2 ก.ม.เครื่อง ยนต์จะอุ่นเอง ไม่จำเป็นต้องอุ่นเครื่องยนต์แล้วจอดอยู่กับที่ เพราะการติดเครื่องยนต์ทิ้งไว้ 2 นาที สิ้นเปลืองน้ำมัน 40 ซีซี. • ไม่เบิ้ล ไม่บิดเครื่องยนต์ การเบิ้ลเครื่องยนต์ ขณะเกียร์ว่าง 10 ครั้ง ส่งผลให้ • รถจักรยานยนต์ สิ้นเปลืองน้ำมัน 15 ซีซี หรือ 0.16 บาท • รถปิคอัพ รถตู้ รถแวน สิ้นเปลืองน้ำมัน 100 ซีซี. หรือ 4 บาท • รถบรรทุก สิ้นเปลืองน้ำมัน 300 ซีซี หรือ 12 บาท • ก่อนถึงไฟแดงชะลอความเร็วแต่เนิ่นๆ ด้วยการถอนคันเร่ง และค่อยเหยียบเบรก นอกจากจะช่วยประหยัดน้ำมันแล้วยังช่วยยืดอายุผ้าเบรก

20. การประหยัดพลังงานในรถยนต์การประหยัดพลังงานในรถยนต์ • Car Pool - ทางเดียวกันไปด้วยกัน • ศึกษาเส้นทางให้ดี ก่อนออกเดินทาง จะช่วยให้ถึงได้รวดเร็ว และประหยัดพลังงาน • ลมยางต้องพอดี ไส้กรองต้องสะอาด • ควรเติมลมยางให้ได้ตามมาตรฐาน • ไส้กรองอากาศ ควรทำความทุกๆ สัปดาห์

24. อ้างอิง • รศ.ดร.ธงชัย ฟองสมุทร, กลยุทธ์พิชิตเป้าหมายลดการใช้พลังงาน 10-15%, เอกสารประกอบการบรรยาย • กรมพลาธิการทหารบก, การประหยัดไฟฟ้าhttp://www.qmrta.net/save/save5.html • เกร็ดความรู้เกี่ยวกับเครื่องถ่ายเอกสาร, http://www.mono-copier.com • 10 มาตรการ แนวทางประหยัดพลังงาน, http://www2.egat.co.th/re/news.htm • ชรินทร์ ร่วมชาติ, ใช้ลิฟต์อย่างไรให้ประหยัด..?,http://www.gotoknow.org/blogs/posts/143502