Puanlama Yönergeleri (Rubrikler)

1. Puanlama Yönergeleri(Rubrikler) Doç. Dr. Mustafa DOĞAN Konya N. Erbakan Üniversitesi A. K. Eğitim Fakültesi

2. Puanlama Yönergeleri • Puanlama yönergeleri öğrencinin performansının niteliğini değerlendirmek için kullanılan bir dizi uyumlu kurallar olarak tanımlanmaktadır. • Kurallar karar vermenizi yönlendirirve karar verme sürecinde kararlılığınızı sağlar. • Karmaşık performanslarda her bir öğrenme hedefi veya adımı için çeşitli puanlama yönergeleri kullanılabilir. MDogan-Ölçme-Erzurum2013

3. Puanlama Yönergeleri • Tutarlılığı sağlar ve artırmaya yardım eder. • Nesnelliği artırır. • Kullanılan başarı standartlarının geçerliliklerini geliştirir. • Öğrencilere, beklentiler konusunda fikir verir. • Değerlendirmede zaman kazandırır. MDogan-Ölçme-Erzurum2013

4. Akılda Tutulması Gereken Kritik Sorular • Hangi önemli kriter ve öğrenme hedefleri değerlendirilmelidir? • Her bir kriterin ve öğrenme hedeflerinin gelişim (başarı) seviyeleri ne olmalıdır? • Bütüncül yada analitikpuanlama yönergesi mi kullanılmalıdır? • Derecelendirme ölçeği veya kontrol listesi puanlama şeması olarak kullanılmalı mıdır? • Öğrenciler kendi performanslarını derecelendirme sürecine katmalı mıdır? • Puanlamayı etkili veya daha az zaman alacak şekilde nasıl düzenlemelidir? • Değerlendirme sonucu olarak neler kayıt altına alınmalıdır? MDogan-Ölçme-Erzurum2013

5. Puanlama Yönergeleri... • ...bir veya daha fazla ölçek kullanma durumlarına, • ...çalışmanın kalite tanımlarının genel veya göreve/performansa özgü oluşlarına göre kategorilendirilebilir. MDogan-Ölçme-Erzurum2013

6. Bir Araştırma Puanlama Yönergesi Örneği MDogan-Ölçme-Erzurum2013

7. Kriter MDogan-Ölçme-Erzurum2013

8. Performans Seviyesi Kriter MDogan-Ölçme-Erzurum2013

9. Puanlama Mekanizması MDogan-Ölçme-Erzurum2013

10. Puanlama Mekanizması Ağırlıklar MDogan-Ölçme-Erzurum2013

11. Açıklamalar • Açıklamalar yaygınbir şekilde kullanılsalarda puanlama yönergeleri için şartdeğillerdir. • Açıklamalar, her bir kriterin her performans seviyesinde öğrenciden beklentileri açık bir şekilde ifade eder. • Açıklamalar, öğretmenlere performansları birbirlerinden ayırt etmede yardımcı olur. MDogan-Ölçme-Erzurum2013

12. Açıklamasız Puanlama Yönergesi MDogan-Ölçme-Erzurum2013

13. Açıklamalar • İyi ve tanımlayıcı açıklamalar yazmak kolay değildir. • Puanlama yönergeleri gelişen, değişen bir değerlendirme aracıdır. • Başlangıçta açıklama yazmayabilirsiniz. • Zamanla açıklamaları daha iyi tanımlarsınız. MDogan-Ölçme-Erzurum2013

14. Neden Performans Seviyesi? • Açık ve net beklentiler (öğrenci ve öğretmen için) • Daha tutarlı ve objektif bir değerlendirme • Daha iyi dönüt MDogan-Ölçme-Erzurum2013

15. Puanlama Yönerge Türleri • Analitik puanlama yönergeleri (APY) • Bütüncül puanlama yönergeleri (BPY) MDogan-Ölçme-Erzurum2013

16. Analitik Puanlama Yönergesi • Öğrencinin cevabına ilişkin belirli boyutların, özelliklerin veya bir unsurun değerlendirilmesini gerektirir. Örneğin, öğrencinin tarihsel doğrulukkriterinde ve organizasyon kriterinde ne kadar başarılı olduğu ayrı ayrı görülebilir. MDogan-Ölçme-Erzurum2013

17. Analitik Puanlama Yönergesi Örneği MDogan-Ölçme-Erzurum2013

18. Bütüncül Puanlama Yönergesi (BTY) • Her öğrencinin cevaplarının niteliğini genel olarak değerlendirmeyi gerektirir. • APY den farklı olarak her kriter için ayrı performans düzeyi içermez. • Bütüncül PYlerde performansın düzeyleri bütün kriterlerle beraber dikkate alınır. • Öğrencinin çalışmasına en uygun açıklama verilecek puanı belirlemektedir MDogan-Ölçme-Erzurum2013

19. Bütüncül Puanlama Yönergesi Örneği MDogan-Ölçme-Erzurum2013

20. Ne Zaman Analitik PY Kullanmalıyız? • Çok fazla kriterin olduğu durumlarda • Genel bir bakış açısıyla performans düzeyinin belirlenmesinin zor olduğu durumlarda • Kriterlerin farklı ağırlıklarda olması tercih edildiği durumlarda MDogan-Ölçme-Erzurum2013

21. Ne Zaman Bütüncül PY Kullanmalıyız? • Hızlı ve toplama dayalı bir değerlendirme gerektiğinde • Küçük, kısa bir ödev/görev değerlendirmesinde • Daha kapsamlı ödevlerde de kullanılabilir • Performansın tek bir kritere bağlı olmadığı durumlarda • Örneğin, birçok kompozisyon puanlama yönergelerinde organizasyonu veya içeriği sunumdan ayırmak kolay değildir. MDogan-Ölçme-Erzurum2013

22. Ne Kadar Performans Seviyesi Kullanmalıyım? • Böyle özel bir sayı yok  • Fakat en az 2 performans seviyesi olmalı. • Tek ya da çift sayı olma şartı da yoktur. • En çok sayı size ve performansa göre değişiklik gösterecektir. MDogan-Ölçme-Erzurum2013

23. Ne Kadar Performans Seviyesi Kullanmalıyım? • Genel olarak her kriter için azsayıda performans seviyesi ile başlamak, sonra gerekirse genişletmek daha iyidir. • Sayı arttıkça muhakemedaha iyi hale gelirken hata payı da artar. MDogan-Ölçme-Erzurum2013

24. Örnek MDogan-Ölçme-Erzurum2013

25. Performans Seviyesi Sayısı... • ... ne kadar az olursa, puanlama yönergesi • O kadar kolay ve çabuk uygulanır • Öğrencilere daha kolay açıklanır • Geniş puanlama yönergesini daraltmaktan daha kolay genişletilir. • Amaca uygun olması gerektiği için kişiye bağlılığı çoktur. MDogan-Ölçme-Erzurum2013

26. Puanlama Yönergesi Geliştirmek MDogan-Ölçme-Erzurum2013

27. Analitik Puanlama Yönergesi Geliştirmek • Her kriter için farklı sayılarda performans seviyesi belirleyebilirsiniz. MDogan-Ölçme-Erzurum2013

28. MDogan-Ölçme-Erzurum2013

29. MDogan-Ölçme-Erzurum2013

30. Analitik Puanlama Yönergesi Geliştirmek • Her kriter için farklı sayılarda performans seviyesi belirleyebilirsiniz. • Her performans seviyesi için açıklama yazmak zorunda değilsiniz fakat ... • Her performans seviyesine puan atamak (puan atamak istemediğiniz durumlar olabilir). MDogan-Ölçme-Erzurum2013

31. Ses Sınavı Puanlama Yönergesi MDogan-Ölçme-Erzurum2013

32. Analitik Puanlama Yönergesi Geliştirmek • Her kriter için farklı sayılarda performans seviyesi belirleyebilirsiniz. • Her performans seviyesi için açıklama yazmak zorunda değilsiniz fakat ... • Her performans seviyesine puan atamak (puan atamak istemediğiniz durumlar olabilir). • Puanlamalar eşit aralıklı olmak zorunda değildir. MDogan-Ölçme-Erzurum2013

33. Sunum Puanlama Yönergesi MDogan-Ölçme-Erzurum2013

34. Bütüncül Puanlama Yönergesi Geliştirmek • Her performans seviyesi için gerekli kriterlerin belirlemek. • Gerektiği taktirde bir performans seviyesi birden fazla performans seviyesine ayrılabilir veya birleştirilebilir. MDogan-Ölçme-Erzurum2013

35. Sunum Puanlama Yönergesi MDogan-Ölçme-Erzurum2013

36. Ev Ödevi Puanlama Yönergesi • ++ (3 puan) • Soruların çoğu veya hepsi doğru • Soruların çoğu veya hepsi için işlemler gösterilmiş • ++ (1 puan) • Bazı cevaplar doğru • Bazı cevaplar için işlemler gösterilmiş • - (0 puan) • Birkaç cevap doğru • Çok az cevap için işlem yapılmış veya hiç işlem yapılmamış. MDogan-Ölçme-Erzurum2013

37. Ev Ödevi Puanlama Yönergesi • ++++ (5 puan) • Soruların çoğu veya hepsi doğru • Soruların çoğu veya hepsi için işlemler gösterilmiş • +++ (4 puan) • Soruların çoğu veya hepsi doğru • Bazı cevaplar için işlemler gösterilmiş • ++ (3 puan) • Soruların çoğu veya hepsi doğru • Çok az sayıda cevap için işlem yapılmış veya hiç işlem yapılmamış. • ++ (2 puan) • Bazı cevaplar doğru • Bazı cevaplar için işlemler gösterilmiş • + (1 puan) • Birkaç cevap doğru • Çok az sayıda cevap için işlem yapılmış veya hiç işlem yapılmamış. • - (0 puan) • Ödevi teslim etmedi MDogan-Ölçme-Erzurum2013

38. Puanlama Yönergenizi Kontrol Edin! • Bir arkadaşınızdan gözden geçirmesini isteyin • Öğrencilerinizin gözden geçirmesini isteyin • Hedeflerinizle örtüşüp örtüşmediğini kontrol edin • Uygulanabilir olup olmadığına eleştirel bir gözle bakın • Farazi bir öğrenci için yönergenizi kullanmayı deneyin MDogan-Ölçme-Erzurum2013

39. Puanlama Yönergenizi Kontrol Edin! • «bazen» göz teması yaptı (3 puan) • «her zaman» sesini iyi kullandı (4 puan) • «her zaman» şevkini korudu (4 puan) • Özetin «bazı» kısımları doğru (4 puan) • Öğrenci 15/20 yani %75 puan aldı. Bu öğrenci için bu puan uygun mu? Değil ise puanlama yönergenizi gözden geçirmeniz gerekir. MDogan-Ölçme-Erzurum2013