110 likes | 502 Views
CÜMLENİN ÖĞELERİ /ÖZNE. HAZIRLAYAN : ZEHRA YILDIZ. Cümle nedir. Bir duygu, düşünce veya durumu tam olarak anlatan sözcük ya da söz öbeklerine cümle denir. ÖĞE NEDİR Cümleyi oluşturan bölümlerin her birine öğe denir. Örnek : Bugün / alış veriş yapmak için / çarşıya / çıkacağım.
E N D
CÜMLENİN ÖĞELERİ /ÖZNE HAZIRLAYAN : ZEHRA YILDIZ
Cümle nedir • Bir duygu, düşünce veya durumu tam olarak anlatan sözcük ya da söz öbeklerine cümle denir. ÖĞE NEDİR • Cümleyi oluşturan bölümlerin her birine öğe denir. Örnek : Bugün / alış veriş yapmak için / çarşıya / çıkacağım
CÜMLENİN ÖĞELERİ • Cümlenin öğeleri 6’ya ayrılır. Bunlar :
ÖZNE : • Cümlede, yüklemin bildirdiği eylemi ya da yargıyı gerçekleştiren ve üstlenen öğedir. • Yüklemden sonra aranıp bulunması gereken ilk öğedir. • Yükleme sorulan «kim , ne» sorularıyla bulunur. Örnek : • Yazar, bu romanda sıradan bir olayı anlatıyor. (Anlatan kim? Yazar) • Seni de ansızın yakalar bir gün ölüm. (Yakalayan ne? Ölüm)
Öznenin özellikleri • Bütün ad ve ad soylu sözcükler, cümle içinde özne görevinde bulunabilir. Örnek : • Bağışlayın beni arkadaşlar. (Ad, özne durumunda) • Ben, gül yanaklı bir çocuğa benzerim. (Zamir özne durumunda) • Tembeller başarılı olamaz. (Adlaşmış sıfat, özne durumunda) • Gece, bir tül gibi şehre iniyor. (Zarf özne durumunda)
Gibi, sözcükler ve kavramlar arasında benzetme ilgisi kurar. (Edat, özne) • Fakat, karşıt yargıları bağlar. (Bağlaç özne durumunda) • Ey, seslenme anlamı taşır. (Ünlem, özne durumunda) • Ad ve sıfat tamlamaları, deyimler ve ikilemeler özne olabilir. Örnek : Sanatçının yaratıcılığı, sezgi ve duygu gücüne bağlıdır. (Ad tamlaması özne durumunda)
Özne çeşitleri : Gerçek Özne : • Yüklemin bildirdiği işi hareketi bizzat kendisi yapan öznedir. Örnek : Divan edebiyatında işlenen konular, genellikle soyuttur. (Soyut olan ne?) Gizli Özne : • Cümlede doğrudan yer verilmeyen ancak yüklem taşıdığı eklerden anlaşılan öznedir. Örnek : Ertesi gün ona telefon ettim. (Ben)
Sözde Özne : • Yüklemde bildirilen eylemi yapan değil, yapılan eylemden etkilenen kişi, varlık ya da kavramlardır. Örnek : • Yeni öğretmenler, Doğu Anadolu’ya atanmış. (Atayan kim? Yok) (Atanan kim? Yeni öğretmenler) • Yerler, çok iyi temizlenmiş. (Temizleyen kim? Belli değil?) (temizlenen ne?) UYARI ! Sözde özne, yalnızca yükleminde bir eylemin bulunduğu eylem cümlelerinde yer alır. Ad cümlelerindeki özne, daima gerçek öznedir.
Konu özeti : • Cümlenin öğeleri hakkında genel bilgi. • Cümle, öğe nedir ? • Cümlenin öğeleri ( özne, yüklem, dolaylı tümleç, edat tümleci,zarf tümleci ve nesne ) • Cümlenin ögelerinden özne nedir? • Öznenin özellikleri. • Öznenin çeşitleri ve örnekler.
Kaynakçahttp://www.toplumdusmani.net/modules/wfsection/article.php?articleid=2045http://www.turkceciler.com/Dersnotlari/cumleninogeleri.htmlhttp://www.turkceciler.com/Dersnotlari/cumleninogeleri.htmlhttp://tr.wikipedia.org/wiki/C%C3%BCmlenin_%C3%B6%C4%9FeleriKaynakçahttp://www.toplumdusmani.net/modules/wfsection/article.php?articleid=2045http://www.turkceciler.com/Dersnotlari/cumleninogeleri.htmlhttp://www.turkceciler.com/Dersnotlari/cumleninogeleri.htmlhttp://tr.wikipedia.org/wiki/C%C3%BCmlenin_%C3%B6%C4%9Feleri TEŞEKKÜRLER…