590 likes | 843 Views
Polisomnografinin tanı objektivitesi. Prof. Dr. Tansu Ulukavak Çiftçi Gazi ÜTF Göğüs Hastalıkları AD. Bu konuşma ile ilgili hiçbir çıkar çatışmam yoktur. Altın standart tanı yöntemi POLİSOMNOGRAFİ. PSG , uyku s ı ras ı nda; nörofizyolojik , respiratu v ar , kardiyovasküler ,
E N D
Polisomnografinintanı objektivitesi Prof. Dr. Tansu Ulukavak Çiftçi Gazi ÜTF Göğüs Hastalıkları AD
Altın standart tanı yöntemi POLİSOMNOGRAFİ
PSG, uyku sırasında; • nörofizyolojik, • respiratuvar, • kardiyovasküler, • diğer fizyolojik ve fiziksel parametrelerin genellikle, bütün gece boyunca, eş zamanlı ve devamlı kaydedilmesi işlemidir.
Polisomnografi • Elektroensefalografi (EEG) • Elektrookülografi (EOG) • Elektromiyografi (EMG - çene) • Oronazal hava akımı • Torakoabdominal hareketler • Oksijen satürasyonu • Elektrokardiyografi (EKG) • Elektromiyografi (EMG - Anteriortibial kas) • Vücut pozisyonu
Differential Amplifier EEG G1 G2
Submental EMG ROC
Sağ ve sol EOG LOC ROC Göz kırpıştırma
Sağ ve sol EOG LOC ROC yavaş göz hareketleri
Sağ ve sol EOG LOC ROC Hızlı göz hareketleri
Trakeal Gürültü Differential Amplifier Solunum Çabası Differential Amplifier Anterior Tibialis EMG Differential Amplifier Sleep Academic Award 11
Rechtschaffen and Kales (R&F) kuralları: 1968 • American Academy of Sleep Medicine (AASM) standartları 1999 ve 2007
POLİSOMNOGRAFİ’nin objektivitesi?
Aynı hastayı aynı kişi iki kez skorlarsa? (intrascorer uyum)
Aynı hastayı aynı kişi iki kez skorlarsa? (intrascorer uyum) • Aynı PSG kaydını farklı kişiler skorlarsa? (interscorer uyum)
Aynı hastayı aynı kişi iki kez skorlarsa? (intrascorer uyum) • Aynı PSG kaydını farklı kişiler skorlarsa? (interscorer uyum) • Aynı kişiden farklı iki günde PSG kaydı alınırsa?
Aynı hastayı aynı kişi iki kez skorlarsa? (intrascorer uyum) • Aynı PSG kaydını farklı kişiler skorlarsa? (interscorer uyum) • Aynı kişiden farklı iki günde PSG kaydı alınırsa? • Uyku parametreleri nasıl değişir? • Solunum parametreleri nasıl değişir ve OSAS tanısını nasıl etkiler?
Aynı hastayı aynı kişi iki kez skorlarsa? (intrascorer uyum) • Aynı PSG kaydını farklı kişiler skorlarsa? (interscorer uyum) • Aynı kişiden farklı iki günde PSG kaydı alınırsa? • Uyku parametreleri nasıl değişir? • Solunum parametreleri nasıl değişir ve OSAS tanısını nasıl etkiler? • Farklı skorlama kuralları sonucu değiştirir mi?
Aynı PSG cihazı ile aynı kişiden alınan kayıtlar aynı kişi tarafından 1 hafta arayla skorlandığında • evre II (%85-90) ve REM (%92-94) uyumu çok yüksek • evre III (%44-62) uyumu çok düşük Kim Y. Jpn J PsychiatrNeurol 1993; 47:91-7
Sleep Heart Health Study’e bağlı laboratuvarlarda çalışan 3 farklı skorlayıcı değerlendirdiği PSG’lerde AHI uyumu %74, arousal indeksi uyumu %54 oranında bulunmuş Whitney CW. Sleep 1998; 21: 749-57
OSAS tanılı bir hastanın PSG kayıtları 16 farklı uyku laboratuvarından uyku board’una sahip birer kişi tarafından skorlanmış • Solunumsal parametrelerinin, oksijen desatürasyon indeksinin (ODI) ve arousal indeksinin (ARI) farklı kişiler skorladığında, güvenilirliği araştırılmış • Epokepok uyku evrelerinin karşılaştırılması yapılmış Suzuki M. Tohoku J ExpMed 2005; 206: 353-60
En yüksek uyum ODI (%96) • En düşük uyum ARI (%53) • Kabul edilebilir benzerlik AHİ (%83) • Uyku evreleri için uyum: • Evre III: %23.5 • Evre I (%59.5) • Uyanıklık (%73.2) • Evre II (%74.2) • REM (%91.3) • Tüm evreler için (%71.8)
Farklı arousal tipleri ve skorlama kurallarına göre arousal indeksi açısından interscorer uyum %19-92 arasında değiştiği gösterilmiş. Loredo JS. Sleep 1999; 22(7): 916-20
MSLT’nin güvenilirliği • PSG ve MSLT ile narkolepsi tanısı almış 44 olgunun MSLT kayıtları 6 ay sonra tekrar aynı ve farklı 3 skorlayıcı tarafından değerlendirilmiş. • 5 seans için • uyku latansı ortalama süresi • REM latansı süresi • SOREM sayısı • Interscorer uyum narkolepsi tanısı için %88, • Intrascorer uyum %86 Chen L. J ClinNeurophysiol 2008; 25(4): 218-21
Aynı kişiye birden fazla gece PSG?(night to night variation?)
Birbiri ardına iki gece alınan PSG kayıtlarında aşağıdaki parametreler açısından fark var mı? • AHI • Minimal SaO2 • Oksijen desatürasyon indeksi • Arousal indeksi
130 hasta • AHI, minSaO2, ODI ve ARI açısından iki gece arasından anlamlı fark yok (p: 0.13, 0.64, 0.05, 0.69) • AHI<10 ve >10 sınıflamasına olguların %15’i yanlış yerleşmiş Gouveris H. EurArchOtorhinolaryngol 2010; 267: 1449-53
Daha önce AASM tarafından board sınavı ile sertifika verilmiş kişilerce skorlanan ve OSAS tanısı alan 193 hastaya 2. gece PSG uygulanmış. Farklı kişiler tarafından iki kayıt da skorlanmış. 40 olgu, 1. PSG ile OSAS tanısı almamış, bu olguların 23’ü 2. PSG ile tanı almış. AhmadiGilla N. SleepBreath 2009; 13: 221-6
REM davranış bozukluğu tanısı almış kişilere iki gece PSG yapılmış. • PSG verileri (REM latansı, eş zamanlı video görüntüleri, REM ilişkili EMG aktiviteleri) 1. gece %80, ikinci gece %95 oranında tanıyı desteklemiştir. Zhang J. Sleep 2008; 31(8): 1179-85
Birbirini izleyen iki gece boyunca PSG yapılmış ve arousal’lar karşılaştırılmış. • Çalışmada arousal’lar; • Mikroarousal (MA) • Geçici aktivasyon fazları (PAT) • Delta aktiviteleri (D-burst) • K kompleksi (K-burst) aktiviteleri olarak sınıflandırılmıştır.
İki PSG arasında; • Uyku evrelerinin dağılımı • Arousal indeksi • Arousal subgruplarının indeksi açısından fark yok. Sforza E. Clin Neurophysiology 2008; 119: 1590-9
40 epilepsisi ve OSAS semptomları olan olguya biri epileptik nöbeti takip eden gece olmak üzere iki gece PSG yapılmış • Uyku parametrelerinde ve solunum parametrelerinde iki gece arasında anlamlı fark bulunmamış Selwa LM. Epilepsia 2008; 49(12): 2063-8
Evde mi? Uyku laboratuvarında mı? • Evde yapılan full PSG ile laboratuvarda yapılan arasında fark var mı? • 27 hastaya 2 gece (2 ay ara ile) evde PSG, yine 2 gece (2 ay ara ile) laboratuvarda PSG yapılmış • Evdeki ve laboratuvardaki test-retest’in AHİ açısından korelasyonu anlamlı olarak yüksek bulunmuş. Levendowski D. Inter ArchMed 2009; 2:1-8
Hipopneskorlama kriterleri (A) • Akımın ≥30 azalması • ≥10 sn.sürmesi • ≥%4 desatürasyon • Olayın ≥%90’ında azalma • Hipopneskorlama kriterleri (B) • Akımın ≥50 azalması • ≥10 sn.sürmesi • ≥%3 desatürasyon • Olayın ≥%90’ında azalma
35 OSAS tanılı hastanın PSG kayıtları; AASM’nin 1999 (C) ve 2007 (A, B) hipopne tanımlarına göre yeniden skorlanmış • Kural A: AHI=6.4 • Kural B: AHI=20.6 • Kural C: AHI=26.9 • p<0.001 • CPAP titrasyonu sonrası: • Kural A: AHI=0.8 • Kural B: AHI=1.8 • Kural C: AHI=2.3 • p<0.001 Guilleminault C. SleepBreath 2009; 13: 341-7
Aşağıdaki üç 3 farklı hipopne tanımına göre hastalar 3 kez skorlanmış • %4 desatürasyon (AHI-A) • %4 desatürasyon veya arousal (AHI-B) • Arousal (AHI-C) AHI-A ve AHI-B’nin yüksek, AHI-A ve AHI-C’nin düşük korelasyon gösterdiği saptanmış Tsai WH. Am J RespirCritCareMed 1999; 159:43-8
90 olgunun PSG kayıtları AASM 99’a göre 3 farklı hipopne tanımına göre yeniden skorlandı: • AHI eff • AHI desat • AHI arousal • İlk iki AHİ’ye göre • OSAS’ın ağırlığı açısından fark yok • Eşlik eden kardiyovasküler hastalık ve OSAS ağırlığı ilişkisi açısından fark yok UlukavakCiftci T. SleepBreath 2004; 8(3): 141-6
Farklı sensörlerle hava akımı kaydı alınması sonucu etkiler mi? • Tek başına nazal basınç ölçer (np) ile kombine np ve oronazal termal sensör (th) kullanımını karşılaştıran çalışmada • AI(np) %51 oranında daha yüksek • AASM’nin önerdiği hipopne tanımına göre; • AHI(np), AHI(th)’den %15 daha yüksek • Cutpoint 15 kabul edildiğinde OSAS tanısında yanlış pozitiflik %9.8 ve cutpoint 30 kabul edildiğinde %4.3 • AASM’nin alternatif hipopne tanımına göre; • AHI(np), AHI(th)’den %3 daha yüksek • Cutpoint 15 kabul edildiğinde OSAS tanısında yanlış pozitiflik %4.6 ve cutpoint 30 kabul edildiğinde %2.4 Thornton AT. Sleep 2012; 35(3): 425-32
R&F ve AASM standartlarının skorlayıcıların güvenirliği açısından karşılaştırılması • 56 sağlıklı birey ve 16 değişik uyku bozuklukları olan kişiden PSG kaydı alınmış. Her biri hem R&F hem de AASM standartlarına göre skorlanmış • AASM standarları ile skorlayan kişiler arasında uyum %82, R&K ile %80.6 • Güvenirlik evre II hariç tüm evrelerde AASM standartlarına göre skorlandığında R&F’den daha iyi. Danker H. J SleepRes 2009; 18: 74-8456
Aynı hastayı aynı kişi iki kez skorlarsa? (intrascorer uyum) • Aynı PSG kaydını farklı kişiler skorlarsa? (interscorer uyum) • Aynı kişiden farklı iki günde PSG kaydı alınırsa? • Uyku parametreleri nasıl değişir? • Solunum parametreleri nasıl değişir ve OSAS tanısını nasıl etkiler? • Farklı skorlama kuralları sonucu değiştirir mi?