ubooklet

2. کاری از تیم بانک جزوه و مقالات دانشجویی www.ubooklet.com اسکریپرها

3. اسکریپرها

4. معرفي، موارد استعمال، مشخصات فني، قدرت و ظرفيت اسكريپرها دستگاه هايي هستند كه توسط تراكتوركشيده و يا هل داده مي شوند و برايكندن، بارگيري، حمل، تخليه، پخش وتراكماوليه مواد خاكي به كارميروند. اسكريپرمي تواند موتور سر خود نيزباشد . اگر بدون موتور باشد داراي دو چرخ در عقب است ودو چرخ تراكتور در جلو باعث تعادل مي شود. اسكريپرموتوردارداراي چهار چرخاست . اسكريپرها در زمينهاييكاربرد دارند كه عاري از سنگ هاي درشت باشند . اين دستگاهها به عنوان يكي از بهترينماشينهايبارگيري و حمل شناخته شد ه اند. حجم متعارف جام آنها از 7 تا 45 مترمكعبميباشد و سرعت آنها تا 55 كيلومتر بر ساعت ميرسد . اسكريپرها قادرند بارشان را در لايههاييكنواختذخيرهنمايندكهاين عمل باعث سهولت بعدي در اجراي پخش خاك در خاكريزهامي گردد. با صرفه ترين فاصله حمل در كاربا اسكريپر بدون موتور 90 تا 450 متر و موتوردار 270 تا 1500 متر ميباشد.

5. نحوه عملکرد بازگشت به منطقه خاكبرداري عملياتتخليه حمل بار توسط اسكريپر بارگیری

6. بارگيري يكاسكريپربوسيله بالا بردن ديوارهجلويخود (Apron)و قرار دادن تيغه برش كه در سرتاسر محفظه قرار گرفته است، خاكرا از رويزمينكنده و پر ميكند. اينعمليات تا زمانيكهخاكاضافي نتواند وارد آن شود ادامه مييابد و تيغه برش بالا مي رود. ديواره جلو برايجلوگيري از ريخته شدن خاك در هنگام حمل بسته م يشود. مراحل بارگيري در شكل شماره ( 1) ارايه شده است: بارگيرياسكريپربايدطوري انجام گيردكهسطحي صاف و بدون سوراخ بعد از كندناسكريپر بجا بماند . عمق كندن بر حسب جنس زمينبين 10 تا 20 سانتيمترتغييرميكند. براياينكاربايد دهانه جام اسكريپر در حدود 15 الي 30 سانتيمتر باز باشد، تابارگيريمواد خاكيبداخل جام بطور يكنواختانجام گير د . بعلاوه بارگيرياسكريپربايد در سرازيري انجام گيرد تا حجم بيشتريازخاككنده و داخل جام شود

7. برايبارگيرياسكريپر در اكثر موارد لازم است كه در طول مسافت بارگيرياسكريپر را توسط تراكتوركمكي هل داد تا بدين ترتيباسكريپركاملا پر شده و شتاب لازم براي ادامه حركت داشته باشد. در انواع جديداسكريپرهابرايبارگيريبجايتراكتوركمكي از بالابريكه در روي جام نصب شده است استفاده ميكنند . كاربالابر بدينترتيب است كهخاك وارده به جام را از جلوي لبه جام بداخل آن مي راند و در نتيجهكندن و پر شدن خاك در جامبسهولتانجام ميگيرد. ايناسكريپر را (Elevator Scraper)مينامند.

8. مراحل بارگيري يك اسكريپر قرار گرفتن روي محل برش و باز شدن ديوارهجلويي (bنحوه قرارگيري در موقعيتبارگيري(a باز شدن كاملديوارهجلويي (d برش دادن خاك (c اتمام عملياتبارگيري و بسته شدن ديوارهجلويي(e

9. حمل بار توسط اسكريپر شكلزیر نشان دهنده طريقه حمل بار توسط اسكريپرمي باشد. در هنگام حمل بار ديواره جلو قفل بوده و جام بايدبه مقدار كافي بالا باشد تا اسكريپر سرعت خود را بدست آورد. مراحل حمل بار در اينشكل نشان داده شده است:

10. (a نحوه حركت و مستقيم بودن جام (b قفل بودن ديوارهجلويي(Apron) (c فاصله داشتن جام از رويزمين (d نحوه قرارگيري صفحه تخليهكننده جام (Ejector)

11. عمليات تخليه عملياتتخليهيكاسكريپر شامل پائي ن آوردن قسمت برش تا ارتفاع دلخواه، بالا بردن ديوارهجلويي(Apron)و فشار دادن خاك به خارج به وسيله صفحه تخليهكنندهجام (Ejector)كه در قسمت عقب قرار دارد، مي باشد. مراحل تخليه بار در شكلزیر به ترتيبزير نشان داده شده است:

12. (a قرار گيري در محل برايتخليه (b قرار گرفتن جام در ارتفاع خاص براي پخش (c جهت حركت دادن ديوارهجلويي (برايخاكهايغير چسبنده) (d جهت حركت دادن ديوارهجلويي (برايخاكهاي چسبنده) (eحركت دادن صفحه تخليهكننده جام (Ejector) به جلو

13. بازگشت به منطقه خاكبرداري در هنگام بازگشت (شکل زیر) جام اسكريپربايد در حالت مستقيم قرار داشته باشد و ديوارهجلويي بسته و صفحه تخليهكننده جام نيزكاملاً در انتها قرار داشته باشد.

14. اندازه اسكريپر: حجم جام اسكريپرممكن است به صورت ظرفيتپر(Struck) ياانباشته (Heaped) تعيين شود. كه بر حسب متر مكعب و ياياردمكعبخاكدست نخورده بيانميشود. ظرفيت پر موقعيكاربرد دارد كه سطح رويخاك با لبه جام در يك تراز باشد. ظرفيتانباشته برايموقعي است كهخاك بالاتر از لبه جام و به صورت انباشته و با شیب 1:1 باشد . چون اينشيب با جنس خاكتغييرپيداميكندشيب 1:1 تقریبی است . ظرفيتاسكريپربوسيلهتقسيم حجم خاك داخل اسكريپر در ضريبتورم (درصد تورم + 1) بدست ميآيد. لازم به يادآوري است كه به علت را نده شده خاك با فشار در داخل محفظه اسكريپرميزان تورم در اسكريپركمتر از درصدتورمخاكي است كه در يككاميونبارگيريميكنند. براي نمونه اگر اين عدد برايخاك داخل كاميون25 %باشد براياسكريپر%20 است. نحوه بدست آوردن ظرفيت جام در شكلزیر ارايه شده است .

15. حجم قسمت هاشور خورده ظرفيت پر (Vs) و ظرفيت انباشته (VH ) از رابطه زير بدست ميآيد. VH =VS +) V١ +V٢ +V٣ +V٤

16. مشخصات فني، قدرت و ظرفيت: همانطور كه گفته شد اسكريپرها به عنوان يكي از بهترينماشينهايبارگيري و حمل شناخته شد ه اندكه قادرند مسافت 500 تا 5كيلومتر را براي حمل خاكطيكنند . حجم متعارف جام آنها از 7 تا 45مترمكعبميباشد و سرعت آنها تا 55 كيلومتربرساعتمي رسد. محدوده كلي مشخصات فني، قدرت و ظرفيتاسكريپرها بشرح جدول زیر ميباشد.

17. انواع اسكريپر اسكريپرها را از جنبه هايمختلفي از جمله موارد زيرمي توان تقسيمبنديكرد • براساس نوع تراكتور(اسكريپر با تراكتور چرخ زنجيرييااسكريپر با تراكتور چرخ لاستيكي). • براساس قدرت موتور(اسكريپرتكموتورهيا دو موتوره). • براساس ظرفيت و يا نوع مخزن • براساس حداكثرسرعت • براساس حداكثر عمق حفر خاك • براساس حداكثر عمق تخليه

18. اسكريپر با تراكتور چرخ زنجيري چنانچه زمين مورد نظر نرم و فاصله حمل كم باشد، از تراكتور با چر خ هايزنجيري استفاده مي شود. فاصله حمل 100 تا 120مترتوسطاسكريپر چرخ زنجيرياقتصادي بوده و حمل فواصل بيشاز 300متر توصيهنمي شود. ايناسكريپرها قدرت كششيزياديدارند. با زيادشدن مسافت سرعت كمتراكتور چرخ زنجيري نقص به حساب ميآيد. اينتراكتورميتواند يكاسكريپر را بدون كمكبولدوزر بارگيرينمايد.

19. اسكريپر با تراكتور چرخ لاستيكي: اگر فاصله حمل خاكبيشاز 300 متر باشد تراكتور چرخ لاستيكيبراي حمل خاك به كارمي رود. نيرويكششيايناسكريپربه اندازه نيرويكششاسكريپر چرخ زنجيرينمي باشد. برايهمينممكن است به كمكيك بولدوزر همانند شكل زیر هل داده شود . سرعت بالاي آنها كهتا 55 کیلومتر در ساعت نيزميرسد، عقب افتادگي آن را برايكشش آن جبران ميكند. در حال حاضر بيشتراسكريپرها با تراكتور چرخ لاستيكي استفاده مي شوند و تراكتور چرخ زنجيري به ندرت كاربرد دارد.

20. اسكريپرهاي نقاله دار برخي از اسكريپرها مجهز به صفحات باريكمي باشند كهبوسيلهيكزنجير بسته شده چرخنده، خاك را در درون جام خود قرارميدهند. همان طوركهاسكريپر به جلو حركتميكند، تيغه برش آن وارد خاك شده و آن را سست ميكند. تيغههايباريكنقالهخاكرا به طرف بالا برده و در محفظه اسكريپر ميريزد. اين عمل نياز به انرژيكمتري نسبت به فشار دادن خاك به درون مواد موجود در محفظه را دارد . در نتيجهايناسكريپرنياز به تراكتور فشار دهنده ندارد . ظرفيتايناسكريپرهانيز همانند ظرفيتبقيهاسكريپرهاقابل محاسبه ميباشد.

22. استفاده همزمان از چند اسكريپر: بعضي از مواقع برايافزايشراندمان و حجم عملياتخاكيمي توان چند اسكريپر را به يكديگر متصل كرد. البته براياينمنظوربايدنيرويكششكافي موجود باشد. در شكل زیر نحوه بسته شدن آنها نشان داده شده است.

23. قسمت هاي مختلف اسكريپر قسمت هاي مختلف اسكريپر در شكل زیر نشان داده شده و در ذيل نام آن درج گرديده است . با اين حال سه قسمت اصلياسكريپر عبارتند از: محفظه جلوييجام (Apron) جام (Bowl)و صفحه تخليهكنندهجام (Ejector)كه به هنگام بارگيريديواره محفظه جلوييجام (Apron)باز شده و خاك به داخل جام مي رود و برايتخليهنيزديوار عقب جام به جلو حركتميكندو خاك را به جلو هل داده تخليهميكند.

24. قسمت هاي مختلف اسكريپر كه در شكل نشان داده شده اند به قرار زيرميباشند: -1 شاسي و قاب اصليماشين -2 انحنايماشين (گردن غازي) -3 پشت بند جام -4 محفظه جلوييجام (Apron) -5 جام (Bowl) -6 صفحه تخليهكننده عقب جام (Ejector) -9 صفحه كششبراي اتصال به اسكريپرديگر -12 صفحات تعيينكننده طول برش -13 تيغهبرش -14 شيار قرقره اي -15 شاه پينبراي متصل شدن به تراكتور

25. عملكرد ماشين در انواع خاك و سنگ از اسكريپرمي توان براي برش و انتقال تمام خاك ها به جز خاكهايداراي قلوه سنگ استفاده كرد . زيرا قلوه سنگ ها باعث فرسايشسريعتيغه و جام اسكريپرمي شوند. بعضي از روشها و فنونيكهممكن است باعث ازدياد بازده اسكريپر بشوند، به شرح زيرميباشد : -1 اسكريپربايد تا حد امكاندر سراشيبيها بارگيريشوند . اين مساله از مقاومت مواد حفاري و مقدار نيروي موتور مورد نيازميكاهد. -2 بينامتدادهايحفاري شده يكباريكهحفاري نشده باقي بماند . حفارياين قسمت بعداً انجام گرفته و همواره آسانتر از حالت عاديمي باشد. -3 اسكريپربايد در حين بالا آوردن جام خود، مواد خاكيپراكنده در جلويماشين را با لبه جام پخش كند. -4 اگر خاك سخت باشد، بايد ابتدا خاك را با ريپر سست كرد.

26. -5 تراكتوركمكيبايد پس از پايان عمل بارگيري به اندازه كافياسكريپر را هل دهد تا اسكريپر شتاب لازم را بدست آورد. -6 مدت زمان بارگيرينزديك به حد بهينه باشد و اسكريپر در هيچزماني معطل تراكتور نشود. -7 يكتراكتوريدكي در محل وجود داشته باشد تا در زمان بارگيريمشكلپيشنيايد. -8 همواره بايدراههاي حمل مواد را در شرايطعالي نگه داشت. -9 تا حد امكان از جاده يك طرفه استفاده شود تا ازدحامي در مسير عبور اسكريپرها رخ ندهد. -10 سطح منطقه خاكريزيبايد مسطح نگه داشته تا امكانتخليه آسان و سريع را براياسكريپرها فراهم آورد.

27. انتخاب اسكريپر مناسب براي انواع خاك و سنگ اگر تعداد سنگها در منطقه كم بوده و حداكثر قطر آنها به cm 20 محدو د ميشود و درصد ميزان رطوبت كمتراز 20% باشد و همچنينشيببراياسكريپر پر كمتراز 5تا 6 درصد و براياسكريپرخاليكمتراز 10تا 12درصد باشد بهتر است كه از اسكريپربالابر تكموتوري استفاده شود. -2 اگر تعداد سنگها در منطقه كم بود و حداكثر قطر دانه ها به cm 45 محدود شود و درصد رطوبت كمتراز 35درصد باشد و همچنينشرايطشيبشبيه به حالت قبل باشد بهتر است كه از اسكريپر دو موتوري بالابر استفاده شود. -3 اگر مواد، شيب و شرايطخاكبراياسكريپر دو موتوره بالابر مناسب باشد و دو راننده كه قادر به همكاري موثر با يكديگرهستندوجود داشته باشد و مواد از نظر لاستيكهاتخريبكننده نباشد. مي توان از اسكريپر دو موتورهفشاري، كششي استفاده كرد. -4 اگر زمين سست باشد و شيببراياسكريپرخاليبيشاز 12درصد و براي پر بيشاز 5 تا 6 درصد باشد، ميتوان از اسكريپر دو موتوريعادي استفاده كرد. -5 اگر زمين سفت باشد و شيببراياسكريپرخاليكمتراز 10 تا 12 درصد و براياسكريپر پر كمتراز 5 تا 6 درصد مي توان از اسكريپرتكموتورهعادي استفاده كرد.