بسم الله الرحمن الرحيم

1. بسم الله الرحمن الرحيم ارزشيابي برنامه هاي تنظيم خانواده دكتر مجتبي صداقت متخصص پزشكي اجتماعي دانشكده پزشكي علوم پزشكي تهران

2. برنامه : تلاش منظم براي دست يابي به اهداف از پيش طراحي شده • ارزشيابي (Evaluation) : • فراهم آوردن سطحي از داده ها براي تشخيص ميزان خوب بودن برنامه و موفقيت آن در دستيابي به اهداف • تفاوت با پايش • اطلاعات از سطوح مختلف برنامه مصرفي فرآيند PROCESS ورودي INPUT خروجي OUTPUT سرمايه اي پرسنل فضا تجهيزات بازخورد FEEDBACK

3. مشخصات یک شاخص خوب : SMART Specific     *Who: is involved? *What:     What do I want to accomplish? *Where:    Identify a location. *When:     Establish a time frame. *Which:    Identify requirements and constraints. *Why:      Specific reasons, purpose or benefits of accomplishing the goal. Measurable Ask questions such as...... How much? How many? How will I know when it is accomplished?

4. Attainable Attitudes Abilities Skills Financial capacity Realistic Believe that it can be accomplished. determine if you have accomplished anything similar in the past what conditions would have to exist to accomplish this determinantes Timely grounded within a time frame Someday" won't work

5. ارزشيابي : • عامل توسعه اين برنامه در 30 سال گذشته • كمك به مديران حين اجراي كار • آموختن براي ارتقا در آينده ارزشيابي فرآيند: PROCESS EVALUATION ارزشيابي نتيجه : OUTCOME EVALUATION تنظيم خانواده : تعداد زوج هائي كه از روش هاي نوين پيش گيري از بارداري استفاده مي كنند • واحد زوج سال حفاظت شده (COUPLE YEAR PROTECTION – CYP) : • قرص (بسته): 0.0796 • كاندوم ( عدد) :0.01 • كف ، ژل ، كرم ( لوله ) : 0.2 • DMPA : 0.25 • نورپلانت: 5 • IUD : 2.5 • TL : 12.5 • ريتم : 0.35

7. شاخص هاي اثر بخشي برنامه هاي بهداشت باروري: 1-میزان باروری کلی(TOTAL FERTILITY RATE – TFR) تعداد کل کودکان متولد شده از یک خانم در صورت تبعیت از میزان های باروری اختصاصی سنی کنونی • دوره جمع آوری : 5 تا 10 سال • مستقل از ساختار سنی جمعیت :“ مناسب برای مقایسه بین اللملی • ارتباط مستقیم با مرگ و میر و بیماری در مادران • ارتباط مستقیم با پوشش تنظیم خانواده 2 - شیوع استفاده از روش های ضد بارداری مدرن(CONTRACEPTION PREVALENCE) تمام روش ها – ( ریتم + WITHDRAWAL - شیر دهی) زنان 15 تا 49 ساله شوهر دار • کیفیت ارائه خدمت • ترجیح روش ها • محاسبه منابع مورد نیاز برای ارائه خدمت • دوره جمع آوری : 5 ساله

8. 3 - میزان مرگ مادران(MATERNAL MORTALITY RATE – MMR) : مرگ مادران حین بارداری تا 42 روز پس از زایمان بدلیل حاملگی یا تشدید شده با آن یا درمان آن تعداد تولد های زنده در یکسال • تولد زنده : خروج کامل محصولات حاملگی در هر زمانی از حاملگی که هر نشانه حیات مثل نبض ناف یا حرکت • عضلات برای هر مدت کوتاهی داشته باشد به تفکیک شهرو روستا • نشانگر OBSTETRIC RISK ، سلامت عمومی جمعیت ، وضعیت اقتصادی – اجتماعی ، عملکرد سیستم • بهداشتی تبلیغ و مسائل ترویجی • بین 50 تا 250نشانگر مشکل در خدمات و بالای 250 نشانگر مشکل در دسترسی و خدمت

9. 4 - پوشش مراقبت های قبل از زایمان ( ANTENATAL CARE) : درصد زنانی که حداقل یک بار توسط فرد حرفه ای برای مسائل مرتبط با حاملگی ویزیت شده اند تعداد تولد های زنده در همان دوره • فرد حرفه ای: پزشک ، ماما ، یا پرستار که آموزش لازم زایمان ، مراقبت ، شناسائی ، درمان و ارجاع عوارض را • یاد گرفته و مدرک دارد • بچه زنده : بالای 22 هفته یا 500 گرمی • نشانگر میزان حرکت به سمت کاهش مرگ و میر مادران • ارتباط قوی با افزایش PERINATAL MORTALITY • نشانگر تعداد است و نه کیفیت خدمات • 5- زایمانهای گرفته شده توسط پرسنل با مهارت بهداشتی • مخرج کسر: تولد های زنده • سنجش آن در کنار شاخص قبلی نشانگر مصرف خدمات بهداشتی درمانی(HEALTH SERVICE UTILIZATION – HSU) • نشانگر تمرکز برنامه بر دسترسی و استفاده از خدمات و توجه به برنامه های مادر سالم است

10. 6 - دسترسی به مراقبت های بارداری ضروری اولیه BASIC ESSENTIAL OBSTETRIC CARES • 7 - دسترسی به مراقبت های بارداری جامعCOLLECTIVE ESSENTIAL OBSTETRIC CARE • تعداد مراکز دارای امکانات پایه در 500 هزار نفر جعیت ( کل جمعیت) • خدمات پایه: همه موارد زیر حداقل یک مورد در 3 ماهه گذشته داشته باشد • 1 - تجویز وریدی آنتی بیوتیک • 2 – تجویز اکسی توسین • 3 – تجویز ضد تشنج ها • 4 – درآوردن جفت با دست • 5 – کورتاژ • 6 – زایمان طبیعی با کمک : مثل واکیوم • کمترین حد قابل قبول 4 در 500 هزار نفر است • CEOC : سزارین هم به بالائی ها اضافه می شود • کمترین حد قابل قبول برای دومی یک مورد در 500 هزار نفر است • دوره سنجش : سالیانه 8 – میزان مرگ و میر حول زایمان PERINATAL MORTALITY RATE مرگ در آخر هفته 22 ( روز 154 ) تا آخر روز هفتم پس از تولد نوزاد حداقل 500 گرم وزن داشته باشد یا قد نوزاد از تاج تا پاشنه 25 سانتی متر باشد مدت بارداری از اولین روز LAST MENSTURAL PERIOD – LMP دوره : هر 5 سال تفکیک : شهر و روستا ، وضع اقتصادی – اجتماعی ، مکان تولد ، خصوصی / دولتی ، تک یا چند قلو نشانگر بهداشت نامناسب مادران و کیفیت خدمات است.

11. 9 – شیوع وزن کم هنگام تولدLOW BIRTH WEIGHT – LBW : • شیوع وزن هنگام تولد زیر 2500 گرم در هر هزار تولد زنده • وزن گرفته شده در ساعت اول با دقت 10 گرم • بررسی بر اساس مکان ، سن مادر ، محل زایمان و وضع اقتصادی اجتماعی • مهمترین تعیین کننده آن : مدت بارداری • خلاصه کننده عوامل تغذیه مادر ( در تمام دوران ، سبک زندگی ( مصرف الکل ) و سایر عوامل • با مرگ و میر نوزاد ارتباط مستقیم دارد • 10 – شیوع سرولوژی مثبت سفلیس در زنان حامله : • در زنان 15 تا 24 ساله مراجعه کننده به درمانگاه های مراقبت از زنان باردار ANTENATAL CARE • نشانه INCIDENT CASE • نشانگر SEXUALLY TRANSMITTED DISEASE – STIدر کل جامعه 11- شیوع کم خونی در زنان : تعداد زنان 15 تا 49 سال با هموگلوبین زیر 11 ( در زنان حامله ) و زیر 12 ( زنان غیر حامله ) زنان غربال شده 15 تا 49 سال • به تفکیک منطقه ، حاملگی ، شیر دهی • شاخص وضع عمومی