QT 4:

1. QT 4: Implementacja funkcjonalności aplikacji Paweł Piątkowski A.D 2008

2. O czym w tym rozdziale? • Widget centralny • Podklasa QTableWidget • Zapisywanie i odczytywanie arkusza • Implementacja Menu Edit • Implementacja pozostałych Menu • Podklasa QTableWidgetItem

3. Widget centralny • W centralnej częśći QMainWindowmoże znajdować się dowolny widget Przegląd dostępnych możliwości: • Standardowy widget (np. QTableWidget lub QTextEdit); Funkcjonalność aplikacji musi być wtedy zaimplementowana w innym miejscu (np. QMainWindow) • Niestandardowy widget • Standardowy widget z layout managerem; Wiele połączonych widgetów mających za rodzica Qwidget • Splitter (przy użyciu QSplitter); Możliwość rozmieszczenia widgetów • Obszar roboczy MDI; W części centralnej QWorkspace + okienka będące jego potomkami

4. Spreadsheet.h - podklasa QTableWidget #ifndef SPREADSHEET_H #define SPREADSHEET_H #include <QTableWidget> class Cell; class SpreadsheetCompare; class Spreadsheet : public QTableWidget { Q_OBJECT public: Spreadsheet(QWidget *parent = 0); bool autoRecalculate() const { return autoRecalc; } // definicja inline QString currentLocation() const; QString currentFormula() const; QTableWidgetSelectionRange selectedRange() const; void clear(); bool readFile(const QString &fileName); bool writeFile(const QString &fileName); void sort(const SpreadsheetCompare &compare);

5. Spreadsheet.h - podklasa QTableWidget public slots: void cut(); void copy(); void paste(); void del(); void selectCurrentRow(); void selectCurrentColumn(); void recalculate(); void setAutoRecalculate(bool recalc); void findNext(const QString &str, Qt::CaseSensitivitycs); void findPrevious(const QString &str, Qt::CaseSensitivitycs); signals: void modified(); // wysłanie sygnału, gdy nastąpi zmiana w arkuszu private slots: void somethingChanged();

6. Spreadsheet.h - podklasa QTableWidget private: enum { MagicNumber = 0x7F51C883, RowCount = 999, ColumnCount = 26 }; // MagicNimber – do formatu pliku arkusza Cell *cell(int row, int column) const;// wskaźnik na pojedyńczą komórkę QString text(int row, int column) const;// zwraca tekst komórki QString formula(int row, int column) const;// zwraca formułę z komórki void setFormula(int row, int column, const QString &formula);// ustawia formułę bool autoRecalc; }; class SpreadsheetCompare // funktor – obiekt funkcyjny; Można używać klasy jak funkcji dzięki zdefiniowanemu operatorowi; klasa do sortowania komórek { public: bool operator()(const QStringList &row1, const QStringList &row2) const; enum { KeyCount = 3 }; Int keys[KeyCount]; bool ascending[KeyCount]; }; #endif

7. Spreadsheet.cpp - podklasa QTableWidget #include <QtGui> #include "cell.h" #include "spreadsheet.h" Spreadsheet::Spreadsheet(QWidget *parent) : QTableWidget(parent) { autoRecalc = true; setItemPrototype(new Cell); /* zastąpienie standardowego obiektu QTableWidgetItem przez Cell; Cell klonowany za każdym razem */ setSelectionMode(ContiguousSelection); /* możliwość zaznaczenia jedynie pojedyńczego prostokątnego obszaru ciągłego */ connect(this, SIGNAL(itemChanged(QTableWidgetItem *)), // przy edycji komórki this, SLOT(somethingChanged())); clear(); /* zmiana rozmiaru tabeli i utworzenie nagłówków kolumn – przygotowanie arkusza do pracy */ }

8. Spreadsheet.cpp - podklasa QTableWidget void Spreadsheet::clear() { setRowCount(0); setColumnCount(0); // arkusz o rozmiarze 0 x 0 – czyszczenie nagłówków setRowCount(RowCount); setColumnCount(ColumnCount); // ustawienie rozmaru początkowego for (int i = 0; i < ColumnCount; ++i) { QTableWidgetItem *item = new QTableWidgetItem; item->setText(QString(QChar('A' + i))); // nagłówki kolumn A,B,C...Z setHorizontalHeaderItem(i, item); } setCurrentCell(0, 0); } /* Istnieje klasa QTableWidget::clear() jednak czyści ona jedynie zawartość komórek i zaznaczenia pozostawiając nagłówki */

9. Mała dygresja - Budowa QTableWidget • QHeaderView na górze i po lewej stronie • viewport na środku – na nim rysowana jest właściwa część tabeli • QScrollArea na dole i po prawej stronie

10. Spreadsheet.cpp - podklasa QTableWidget Cell *Spreadsheet::cell(int row, int column) const { return static_cast<Cell *>(item(row, column)); } /* Nie można skorzystać z QTableWidget::item() , bo zwraca QTableWidgetItem, z którego zrezygnowaliśmy na korzyść Cell */ QString Spreadsheet::text(int row, int column) const { Cell *c = cell(row, column); if (c) { return c->text(); // zwraca tekst komórki } else { return ""; // zwraca pusty string, gdy komórka jest pusta } }

11. Spreadsheet.cpp - podklasa QTableWidget QString Spreadsheet::formula(int row, int column) const { Cell *c = cell(row, column); if (c) { return c->formula(); // zwraca obliczoną formułę (liczy ją Cell) } else { return ""; } } void Spreadsheet::setFormula(int row, int column, const QString &formula) { Cell *c = cell(row, column); if (!c) { c = new Cell; setItem(row, column, c); } c->setFormula(formula); }

12. Spreadsheet.cpp - podklasa QTableWidget QString Spreadsheet::currentLocation() const { return QChar('A' + currentColumn()) + QString::number(currentRow() + 1); } /* zwraca aktualny adres komórki np. „C16”; Metoda używana przez MainWindow::updateStatusBar */ QString Spreadsheet::currentFormula() const { return formula(currentRow(), currentColumn()); } /* zwraca formułę aktualnej komórki; Metoda używana przez MainWindow::updateStatusBar */ void Spreadsheet::somethingChanged() { if (autoRecalc) recalculate(); emit modified(); }

13. Zapisywanie i odczytywanie arkusza bool Spreadsheet::writeFile(const QString &fileName)// użyta w MainWindow::saveFile() { QFile file(fileName); if (!file.open(QIODevice::WriteOnly)) { // otworzenie pliku do zapisu QMessageBox::warning(this, tr("Spreadsheet"), tr("Cannot write file %1:\n%2.") .arg(file.fileName()) .arg(file.errorString())); return false; } QDataStream out(&file); // podobnie jak w <iostream> w czystym C++ out.setVersion(QDataStream::Qt_4_1); // ustawienie wersji strumienia  wersja 7 out << quint32(MagicNumber); // zmienna 32 bitowa; Gwarancja rozmiaru danej QApplication::setOverrideCursor(Qt::WaitCursor); // zmiana wyglądu kursora for (int row = 0; row < RowCount; ++row) { for (int column = 0; column < ColumnCount; ++column) { QString str = formula(row, column); if (!str.isEmpty()) // zapis tylko komórek z zawartością out << quint16(row) << quint16(column) << str; } } QApplication::restoreOverrideCursor(); // przywrócenie poprzedniego kursora return true; }

14. Zapisywanie i odczytywanie arkusza bool Spreadsheet::readFile(const QString &fileName) { QFile file(fileName); if (!file.open(QIODevice::ReadOnly)) { QMessageBox::warning(this, tr("Spreadsheet"), tr("Cannot read file %1:\n%2.") .arg(file.fileName()) .arg(file.errorString())); return false; } QDataStream in(&file); in.setVersion(QDataStream::Qt_4_1); quint32 magic; in >> magic;

15. Zapisywanie i odczytywanie arkusza if (magic != MagicNumber) { // sprawdzenie poprawności formatu pliku QMessageBox::warning(this, tr("Spreadsheet"), tr("The file is not a Spreadsheet file.")); return false; } clear (); // przed wczytywaniem zawsze trzeba wyczyścić arkusz quint16 row; quint16 column; QString str; QApplication::setOverrideCursor(Qt::WaitCursor); while (!in.atEnd()) { in >> row >> column >> str; setFormula(row, column, str); } QApplication::restoreOverrideCursor(); return true; }

16. Implementacja Menu Edit void Spreadsheet::cut() { copy(); del(); }

17. Implementacja Menu Edit void Spreadsheet::copy() { QTableWidgetSelectionRange range = selectedRange(); // odczyt zaznaczenia QString str; // zamiana zawartości wszystkich komórek na jednego stringa for (int i = 0; i < range.rowCount(); ++i) { if (i > 0) str += "\n"; // \n - separator wiersza for (int j = 0; j < range.columnCount(); ++j) { if (j > 0) str += "\t"; // \t - separator kolumny str += formula(range.topRow() + i, range.leftColumn() + j); } } QApplication::clipboard()->setText(str); } /* takim sposobem kopiowania zawartości komórek posługuje się m.in. Microsoft Excel */

18. Implementacja Menu Edit QTableWidgetSelectionRange Spreadsheet::selectedRange() const { QList<QTableWidgetSelectionRange> ranges = selectedRanges(); if (ranges.isEmpty()) // teoretycznie niepotrzebne zabezpieczenie return QTableWidgetSelectionRange(); return ranges.first(); // zwraca pierwsze (i jedyne) zaznaczenie } void Spreadsheet::paste() { QTableWidgetSelectionRange range = selectedRange(); QStringstr = QApplication::clipboard()->text(); QStringList rows = str.split('\n'); // rozbicie stringa na wiersze int numRows = rows.count(); intnumColumns = rows.first().count('\t') + 1;// zliczenie liczby kolumn

19. Implementacja Menu Edit if (range.rowCount() * range.columnCount() != 1 && (range.rowCount() != numRows || range.columnCount() != numColumns)) { QMessageBox::information(this, tr("Spreadsheet"), tr("The information cannot be pasted because the copy " "and paste areas aren't the same size.")); return; } for (int i = 0; i < numRows; ++i) { QStringList columns = rows[i].split('\t'); for (int j = 0; j < numColumns; ++j) { int row = range.topRow() + i; int column = range.leftColumn() + j; if (row < RowCount && column < ColumnCount) setFormula(row, column, columns[j]); } } somethingChanged(); }

20. Implementacja Menu Edit void Spreadsheet::del() { foreach (QTableWidgetItem *item, selectedItems()) delete item; // automatyczny repaint po delete }

21. Implementacja Menu Edit void Spreadsheet::selectCurrentRow() { selectRow(currentRow()); /* implementacja oparta na na metodzie dostarczonej przez QTableWidget */ } void Spreadsheet::selectCurrentColumn() { selectColumn(currentColumn()); /* implementacja oparta na na metodzie dostarczonej przez QTableWidget */ }

22. Implementacja Menu Edit void Spreadsheet::findNext(const QString &str, Qt::CaseSensitivitycs) { int row = currentRow(); int column = currentColumn() + 1; /* przeszukiwanie od aktywnej komórki do końca arkusza */ while (row < RowCount) { while (column < ColumnCount) { if (text(row, column).contains(str, cs)) { clearSelection(); setCurrentCell(row, column); // przejście do komórki activateWindow(); // uaktywnienie okna ze SpreadSheet return; } ++column; } column = 0; ++row; } QApplication::beep(); // użycie dźwięku systemowego

23. Implementacja pozostałych Menu void Spreadsheet::recalculate() { for (int row = 0; row < RowCount; ++row) { for (int column = 0; column < ColumnCount; ++column) { if (cell(row, column)) cell(row, column)->setDirty(); /* oznaczenie potrzeby ponownego przeliczenia. Przy wywołaniu metody text() na komórce jej zawartość zostanie zaktualizowana */ } } viewport()->update(); // wywołanie repaint na całym arkuszu }

24. Implementacja pozostałych Menu void Spreadsheet::setAutoRecalculate(bool recalc) { autoRecalc = recalc; if (autoRecalc) recalculate(); } void Spreadsheet::sort(const SpreadsheetCompare &compare) { QList<QStringList> rows; QTableWidgetSelectionRange range = selectedRange(); int i;

25. Implementacja Menu Edit for (i = 0; i < range.rowCount(); ++i) { QStringList row; for (int j = 0; j < range.columnCount(); ++j) row.append(formula(range.topRow() + i, range.leftColumn() + j)); rows.append(row); } qStableSort(rows.begin(), rows.end(), compare); // sortowanie stabilne; Sortowanie względem formuł, a nie wartości (dla uproszczenia); compare jest funkcją porównującą dwie wartości i zwracajacą wartość logiczną przy porównaniu „<‘’ for (i = 0; i < range.rowCount(); ++i) { for (int j = 0; j < range.columnCount(); ++j) setFormula(range.topRow() + i, range.leftColumn() + j, rows[i][j]); } clearSelection(); somethingChanged(); }

26. Implementacja pozostałych Menu Rys. Przebieg sortowania

27. Implementacja pozostałych Menu boolSpreadsheetCompare::operator()(const QStringList &row1, const QStringList &row2) const { for (int i = 0; i < KeyCount; ++i) { int column = keys[i]; if (column != -1) { if (row1[column] != row2[column]) { if (ascending[i]) { return row1[column] < row2[column]; } else { return row1[column] > row2[column]; } } } } return false; }

28. Cell.h - Podklasa QTableWidgetItem #ifndef CELL_H #define CELL_H #include <QTableWidgetItem> class Cell : public QTableWidgetItem { public: Cell(); QTableWidgetItem *clone() const; void setData(int role, const QVariant &value); QVariant data(int role) const; // odpowiednik unii z C++; Niektóre komórki zawierają tyb double, a niektóre Qstring, dlatego trzeba mieć swobodę w interpretowaniu obszaru pamięci void setFormula(const QString &formula); QString formula() const; void setDirty();

29. Cell.h - Podklasa QTableWidgetItem private: QVariant value() const; QVariant evalExpression(const QString &str, int &pos) const; QVariant evalTerm(const QString &str, int &pos) const; QVariant evalFactor(const QString &str, int &pos) const; mutable QVariant cachedValue; // mutable – można modyfikować pole w funkcjach „const” mutable bool cacheIsDirty; /* True – jeżeli komórka jest zmodyfikowana, a nie została zapisana */ }; #endif

30. Cell.cpp - Podklasa QTableWidgetItem #include <QtGui> #include "cell.h" Cell::Cell() { setDirty(); } QTableWidgetItem *Cell::clone() const { return new Cell(*this); } // metoda używana przez QTableWidget, gdy jest tworzona nowa komórka void Cell::setFormula(const QString &formula) { setData(Qt::EditRole, formula); }

31. Cell.cpp - Podklasa QTableWidgetItem QString Cell::formula() const { return data(Qt::EditRole).toString(); } void Cell::setData(int role, const QVariant &value) { QTableWidgetItem::setData(role, value); if (role == Qt::EditRole) setDirty(); } void Cell::setDirty() { cacheIsDirty = true; } // po wywołaniu funkcji cachedValue nie jest uznawane za aktualne

32. Cell.cpp - Podklasa QTableWidgetItem QVariant Cell::data(int role) const// reimplementacja z QTableWidgetItem { if (role == Qt::DisplayRole) { // tryb wyświetlania if (value().isValid()) { return value().toString(); } else { return "####"; } } else if (role == Qt::TextAlignmentRole) {// tryb rozmieszczenia if (value().type() == QVariant::String) { return int(Qt::AlignLeft | Qt::AlignVCenter); } else { return int(Qt::AlignRight | Qt::AlignVCenter); } } else { return QTableWidgetItem::data(role); } }

33. Cell.cpp - Podklasa QTableWidgetItem const QVariant Invalid; QVariant Cell::value() const { if (cacheIsDirty) { cacheIsDirty = false; QString formulaStr = formula(); if (formulaStr.startsWith('\'')) { cachedValue = formulaStr.mid(1); // kopiowanie stringa bez „\” } else if (formulaStr.startsWith('=')) { cachedValue = Invalid; QString expr = formulaStr.mid(1); expr.replace(" ", ""); expr.append(QChar::Null); int pos = 0; cachedValue = evalExpression(expr, pos); // obliczenie wyr. if (expr[pos] != QChar::Null) cachedValue = Invalid;

34. Cell.cpp - Podklasa QTableWidgetItem } else { bool ok; double d = formulaStr.toDouble(&ok); if (ok) { cachedValue = d; } else { cachedValue = formulaStr; } } } return cachedValue; }

35. Cell.cpp - Podklasa QTableWidgetItem QVariantCell::evalExpression(constQString &str, int &pos) const { QVariant result = evalTerm(str, pos); while (str[pos] != QChar::Null) { QChar op = str[pos]; if (op != '+' && op != '-') return result; ++pos; QVariant term = evalTerm(str, pos); if (result.type() == QVariant::Double && term.type() == QVariant::Double) { if (op == '+') { result = result.toDouble() + term.toDouble(); } else { result = result.toDouble() - term.toDouble(); } } else { result = Invalid; } } return result; }

36. Cell.cpp - Podklasa QTableWidgetItem QVariant Cell::evalTerm(const QString &str, int &pos) const { QVariant result = evalFactor(str, pos); while (str[pos] != QChar::Null) { QChar op = str[pos]; if (op != '*' && op != '/') return result; ++pos; QVariant factor = evalFactor(str, pos); if (result.type() == QVariant::Double && factor.type() == QVariant::Double) { if (op == '*') { result = result.toDouble() * factor.toDouble(); } else { if (factor.toDouble() == 0.0) { result = Invalid; } else { result = result.toDouble() / factor.toDouble(); } } } else { result = Invalid; } } return result; }

37. Cell.cpp - Podklasa QTableWidgetItem QVariant Cell::evalFactor(const QString &str, int &pos) const { QVariant result; bool negative = false; if (str[pos] == '-') { negative = true; ++pos; } if (str[pos] == '(') { ++pos; result = evalExpression(str, pos); If (str[pos] != ')') result = Invalid; ++pos; } else { QRegExp regExp("[A-Za-z][1-9][0-9]{0,2}"); QString token; while (str[pos].isLetterOrNumber() || str[pos] == '.') { token += str[pos]; ++pos; }

38. Cell.cpp - Podklasa QTableWidgetItem if (regExp.exactMatch(token)) { int column = token[0].toUpper().unicode() - 'A'; int row = token.mid(1).toInt() - 1; Cell *c = static_cast<Cell *>( tableWidget()->item(row, column)); if (c) { result = c->value(); } else { result = 0.0; } } else { bool ok; result = token.toDouble(&ok); if (!ok) result = Invalid; } } if (negative) { if (result.type() == QVariant::Double) { result = -result.toDouble(); } else { result = Invalid; } } return result; }