Maagprotectie

1. Maagprotectie Naam spreker Datum

2. Programma • 0.00 uur Inleiding en doel • 0.05 uur Stellingen I • 0.15 uur Signalen in de praktijk • 0.45 uur Preventie in de praktijk • 1.00 uur Stellingen II • 1.15 uur Afspraken en afsluiting • Vul hier uw eigen tijdstippen in.

3. Toelichting NSAID's • 2,85 miljoen gebruikers met een of meerdere recepten in 2009 • ook veel zelfzorgmedicatie • vaak gastrointestinale bijwerkingen: 30% aspecifieke maagklachten (bv. buikpijn en misselijkheid) 14-31% symptomatische peptische ulcera 1-2% bloeding of perforatie Trombocytenaggregatieremmers: • ruim 1,1 gebruikers in 2009 • ook maagklachten en risico op bloedingen (lager dan bij analgetische doseringen)

4. Richtlijnen/aanbevelingen preventie van maagschade Aanbevelingen voor preventief beleid bij gebruikers van NSAID's met verhoogd risico op maagschade: • CBO-richtlijn NSAID-gebruik en preventie van maagschade (2003) • NHG Farmacotherapeutische richtlijn Pijnbestrijding (2007) • HARM-Wrestling rapport (2009): ook aanbevelingen voor gebruikers van trombocytenaggregatieremmers

5. Maagprotectie in de praktijk • NSAID's en trombocytenaggregatieremmers behoren tot top 3 van geneesmiddelgroepen die leiden tot vermijdbare geneesmiddelgerelateerde ziekenhuisopnames (HARM onderzoek, 2006) • Steeds vaker maagprotectie bij NSAID-gebruikers van 70 jaar en ouder: 80,0% in 2007, 84,9% in 2008 en 88,1% in 2008 (Benchmark Voorschrijven, IVM)

6. Doel • De deelnemers: • kennen de aanbevelingen voor maagprotectie bij NSAID's en trombocytenaggregatieremmers uit de Farmacotherapeutische richtlijn Pijnbestrijding en het HARM-Wrestling rapport • hebben inzicht hoe vaak (ernstige) maagschade door NSAID's en trombocytenaggregatieremmers voorkomt in hun eigen praktijk • hebben inzicht in de mate van (adequate) maagprotectie bij gebruik van NSAID's en trombocytenaggregatieremmers in hun eigen praktijk • maken afspraken over het signaleren en voorkómen van maagschade door NSAID's en trombocytenaggregatieremmers

7. STELLINGEN I

8. SIGNALEN IN DE PRAKTIJK

9. Signalen in de praktijk: inventarisatie • aantal patiënten met nieuwe (ernstige) maagklachten in 2 weken • aantal van deze patiënten met NSAID's of trombocytenaggregatieremmers: met/zonder maagprotectie • aantal patiënten waarbij gebruik van NSAID's of trombocytenaggregatieremmers als mogelijke oorzaak van maagklachten is besproken • aantal patiënten met verhoogd risico op (ernstige) maagklachten • aantal patiënten waarbij (ernstige) maagklachten voorkomen hadden kunnen worden

10. Signalen in de praktijk: beschouwing • Bent u zich als huisarts voldoende bewust dat (ernstige) maagklachten ook het gevolg kunnen zijn van gebruik van NSAID's of trombocytenaggregatieremmers? • Beschouwt u het optreden van (ernstige) maagklachten door NSAID's of trombocytenaggregatieremmers bij hoogrisico patiënten als een klein, matig of groot incident? • Vindt u dat u meer aandacht moet besteden aan preventie van maagschade in uw dagelijkse praktijk?

11. PREVENTIE IN DE PRAKTIJK

12. Inschatting huisartsen • % NSAID-gebruikers van 70 jaar en ouder zonder maagprotectie? • Hoeveel NSAID-gebruikers met verhoogd risico (vanaf 60 jaar) zonder maagprotectie? • % gebruikers van trombocytenaggregatieremmers van 80 jaar en ouder zonder maagprotectie? • Hoeveel gebruikers van trombocytenaggregatieremmers met verhoogd risico (vanaf 70 jaar) zonder maagprotectie?

13. Grafiek 1 • Voeg hier de grafiek van uw eigen FTO-groep in: • Maagprotectie bij NSAID-gebruikers van 70 jaar en ouder

14. Grafiek 2 Voeg hier de grafiek van uw eigen FTO-groep in: NSAID-gebruikers met hoog risico op maagschade zonder maagprotectie

15. Grafiek 3 Voeg hier de grafiek van uw eigen FTO-groep in: Maagprotectie bij gebruikers van trombocytenaggregatieremmers van 80 jaar en ouder

16. Grafiek 4 Voeg hier de grafiek van uw eigen FTO-groep in: Gebruikers van trombocytenaggregatieremmers met hoog risico op maagschade zonder maagprotectie

17. STELLINGEN II

18. Stellingen huisartsen • Ik vraag altijd naar eventueel gebruik van pijnstillers (zowel als zelfzorgmedicatie als op voorschrift) bij patiënten met (ernstige) maagklachten. • Ik ga altijd na of een patiënt een verhoogd risico heeft op maagschade voordat ik een NSAID voorschrijf of aflever. • Patiënten krijgen in mijn praktijk alleen preventief maagprotectie bij NSAID-gebruik langer dan en maand. • Patiënten van 70 jaar en ouderkrijgen zelden een voorschrift voor NSAID's in mijn praktijk.

19. Stellingen huisartsen • NSAID-gebruikers van 70 jaar en ouder krijgen altijd preventief maagprotectie in mijn praktijk. • Gebruikers van trombocytenaggregatieremmers van 80 jaar en ouder krijgen altijd preventief maagprotectie in mijn praktijk. • NSAID-gebruikers tussen 60 en 70 jaar krijgen altijd preventief maagprotectie in mijn praktijk. • Gecombineerd gebruik van een NSAID met een SSRI is voor mij aanleiding om preventief maagprotectie te geven.

20. Stellingen huisartsen • Ik informeer patiënten met een verhoogd risico op maagklachten preventief over de gevaren van zelfmedicatie met NSAID's. • Ik bespreek met de patiënt de mogelijkheid om te stoppen met NSAID's als ik twijfel over de noodzaak van langdurig NSAID-gebruik. • Ik vermijd het voorschrijven van NSAID's bij gebruikers van cumarinederivaten.

21. Stellingen apothekers • Wij vragen in de apotheek altijd naar eventueel gebruik van NSAID's (zowel handverkoop als op voorschrift) als patiënten aangeven dat zij maagklachten hebben. • Wij bespreken bij handverkoop van NSAID's in de apotheek altijd met de patiënt het risico op maagschade en maatregelen ter voorkoming daarvan. • Wij registreren handverkoop van NSAID's in de apotheek altijd in het apotheekinformatiesysteem.

22. Stellingen apothekers • Wij verkopen in de apotheek NSAID's nooit zonder maagprotectie aan patiënten met een (bekend) verhoogd risico op maagschade. • Wij controleren in de apotheek alle voorschriften voor NSAID's aan de hand van de risicocheck 'Mogelijke maagschade door NSAID's' van de KNMP. • Wij nemen in de apotheek altijd contact op met de voorschrijver als wij maagprotectie willen toevoegen bij patiënten met NSAID's of trombocytenaggregatieremmers op voorschrift.

23. MAKEN VAN AFSPRAKEN

24. Afspraak 1 • Afspraak • Actie • Resultaatdoelstelling • Vul hier uw eigen voorstel in.

25. Afspraak 2 • Afspraak • Actie • Resultaatdoelstelling • Vul hier uw eigen voorstel in.

26. Afspraak 3 • Afspraak • Actie • Resultaatdoelstelling • Vul hier uw eigen voorstel in.

27. Vervolgafspraken • afspraken en persoonlijke voornemens opnemen in verslag • vaststellen datum voor evaluatie van afspraken • rondsturen van verslag

28. Bedankt voor uw aandacht!

29. Disclaimer • NEO/LVG en het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM) hebben de grootst mogelijke zorg besteed aan de totstandkoming van deze presentatie. NEO/LVG en het IVM zijn niet verantwoordelijk en aansprakelijk voor wijzigingen en toevoegingen aan de presentatie door de gebruiker. • Aan de inhoud van de presentatie kunnen geen rechten ontleend worden. NEO/LVG en het IVM zijn niet aansprakelijk voor directe of indirecte schade die het gevolg is van het gebruik van de informatie die door middel van deze presentatie is verkregen.