MENINGOKOKI

1. MENINGOKOKI DROGI ZAKAŻENIA, PROFILAKTYKA

2. NIEPOKOJĄCE STATYSTYKI • Jedno na dziesięcioro dzieci z Inwazyjną Chorobą Meningokokową umiera w wyniku zakażenia meningokokami. • Co piąte dziecko po przebytej Inwazyjnej Chorobie Meningokokowej ma trwałe następstwa jak niedosłuch, zmiany w mózgu, napady drgawek czy utrata kończyn (amputacja z powodu zmian martwiczych). • Co czwarty nastolatek może być bezobjawowym nosicielem meningokoków grupy C.

3. CO TO SĄ MENINGOKOKI? • Meningokoki (Neisseriameningitidis) - to groźne bakterie zwane dwoinkami zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, wywołujące niebezpieczne dla zdrowia i życia człowieka choroby.

4. CHOROBY MENINGOKOKOWE Choroba meningokokowa (IChM) to ciężkie inwazyjne zakażenia wywoływane przez bakterię Neisseriameningitidis – meningokoki. Przebiega najczęściej jako: • zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i / lub • posocznica (sepsa) Cechuje się: • gwałtownym przebiegiem, • wymaga wczesnego rozpoznania i natychmiastowego leczenia.

5. CHOROBY MENINGOKOKOWE Neisseriameningitidis może dodatkowo wywoływać: • zapalenie gardła, • płuc, • ucha środkowego, • osierdzia, • wsierdzia, • stawów, • i inne schorzenia.

6. DROGI ZAKAŻENIA Do zakażenia dochodzi na skutek kontaktu z bezobjawowym nosicielem lub osobą już chorą. Przenoszenie meningokoków odbywa się: • drogą kropelkową (podczas kaszlu lub kichania), • przez kontakt bezpośredni (np. podczas pocałunku), • przez kontakt pośredni (np. korzystając ze wspólnych naczyń czy sztućców).

7. KTO MOŻE SIĘ ZARAZIĆ? Na zakażenie meningokokami narażeni są wszyscy, niezależnie od płci czy wieku. Jednak największe grupy ryzyka stanowią: • dzieci w wieku od 2 miesięcy do 5 lat • młodzież między 11 a 24 rokiem życia ( w tym wieku notowany jest szczyt zachorowań). Około 20% wszystkich zachorowań dotyczy nastolatków.

8. OBJAWY CHORÓB MENINGOKOKOWYCH • Okres wylęgania Choroby Meningokokowej wynosi od 2 do 7 dni. • Początek IChM może imitować zwykłe przeziębienie, dlatego nie zawsze jest odpowiednio szybko rozpoznana. • Może też mieć gwałtowny początek, wtedy na ogół przebieg jest bardzo ciężki.

9. OBJAWY CHORÓB MENINGOKOKOWYCH • Choroba meningokokowa wymaga zawsze leczenia antybiotykami w warunkach szpitalnych. • Ważne jest aby leczenie było rozpoczęte jak najszybciej. • W walce z chorobą liczy się każda godzina, a nawet minuta. • Tylko właściwe leczenie może uratować choremu życie i uchronić go przed powikłaniami. • W przypadkach o bardzo szybkim, piorunującym przebiegu nawet antybiotyki zastosowane w pierwszych godzinach choroby, mogą nie być skuteczne.

10. CO POWINNIŚMY ZROBIĆ? Opiszmy dokładnie objawy i wspomnijmy, że naszym zdaniem może to być zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub posocznica. Natychmiast skontaktujmy się z lekarzem.

11. CO POWINNIŚMY ZROBIĆ? Jeśli nie możemy wezwać lekarza, natychmiast zawieźmy chorego do lekarza. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i posocznica wymagają natychmiastowej pomocy lekarskiej.

12. PROFILAKTYKA ZAKAŻEŃ Profilaktyka zakażeń wywołanych przez bakterie Neisseriameningitidis grupy C polega przede wszystkim na: • szczepieniach ochronnych, • oraz przyjmowaniu antybiotyków profilaktycznie po kontakcie z osobą chorą. Szczepienia przeciwko meningokokom grupy C należą do szczepień zalecanych w Programie Szczepień Ochronnych. Szczepienie chroni przed zakażeniem meningokokami grupy C i nie zabezpiecza przed zakażeniem meningokokami grupy B (obecnie nie ma na świecie szczepionki przeciw grupie B).

13. PROFILAKTYKA ZAKAŻEŃ W profilaktyce zakażeń meningokokowych grupy C ważne jest: • przestrzeganie podstawowych zasad higieny osobistej, zasłanianie ust podczas kichania, kaszlu (meningokoki giną szybko pod wpływem detergentów), • unikanie ryzykownych zachowań (picie z jednaj butelki, dzielenie się kanapkami, słodyczami, palenie tego samego papierosa, używanie wspólnych sztućców, pocałunki).

14. KIEDY I KOGO SZCZEPIĆ? Szczepionki są szczególnie wskazane dla osób z grup ryzyka, w szczególności dla: • dzieci w wieku od miesiąca życia do 5 lat, • młodzieży w wieku od 11 lat do 24 lat, • osób narażonych na zachorowanie w wyniku bezpośredniego, stałego kontaktu (np. żłobek, przedszkole, studenci, osoby podróżujące w regiony endemiczne i epidemiczne),

15. KIEDY I KOGO SZCZEPIĆ? • pacjenci z wybranymi zaburzeniami odporności, osoby wyniszczone, • pacjenci z niedoborami odporności Zaleca się: • u niemowląt i małych dzieci szczepienie przeciw meningokokom grupy C wykonać w ciągu pierwszych 18 miesięcy życia (1,5 roku) – wczesne rozpoczęcie szczepienia (w 2 – 6 miesiącu życia) zapewnia najlepszą ochronę;

16. KIEDY I KOGO SZCZEPIĆ? • u nieszczepionych wcześniej dzieci starszych i nastolatków szczepienie przeciw meningokokom grupy C uzupełnić jak najszybciej. Szczepienie można wykonać w dowolnym momencie – należy wcześniej skonsultować je z lekarzem.

17. ZAPAMIĘTAJ! • Nie pij z jednego naczynia (szklanki, kubka, butelki), • Nie pij soczków tą sama rurką z jednego kartonika, • Nie używaj tych samych sztućców, • Nie dawaj sobie tak zwanego „GRYZA” - odłam, odkrój – tak się podziel, • Nie pal tego samego papierosa, • Unikaj osób kichających i kaszlących, sam zasłaniaj usta i nos przy kichaniu czy kaszlu, • DBAJ O HIGIENĘ – myj ręce, używaj chusteczek jednorazowego użytku.