Y ΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

1. YΔΡΟΚΙΝΗΣΗ • Η χρήση της ενέργειας που μπορεί να προσφέρει στον άνθρωπο, η κίνηση - ροή του νερού. • Θεωρήθηκε ως πολύ σημαντικό βήμα στην εξέλιξη της τεχνολογίας. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

2. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

3. Έχουμε έτσι, δεύτερη βάση μετατροπής, αξιοποίησης της πρωτογενής παραγωγής (σιτάρι, καλαμπόκι) όπως το άλεσμα (μύλος), η κατασκευή ενδυμάτων (μαντάνι), το πλύσιμο σκεπασμάτων, κιλιμιών και άλλων (νεροτριβή), πριόνισμα ξύλων (νεροπρίονο), κατασκευή μπαρουτιού (μπαρουτόμυλος) κ.ά.. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

4. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

5. Ως την αρχή της χρήσης της ατμομηχανής, στα τέλη του 18ου αιώνα, η υδροενέργεια ήταν η μόνη φυσική πηγή εργαστηριακής παραγωγής μηχανικής ενέργειας, με εξαίρεση την αιολική. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

6. Στην ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα λόγω της εδαφικής διαμόρφωσής και του αφθόνου τρεχούμενου νερού, η χρήση των νερόμυλων ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη. • Οι νερόμυλοι ξεπερνούσαν τις 30.000 και μάλιστα πολλοί απ’ αυτούς βρισκόταν σε απίθανα μέρη. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

7. Το 1913 υπήρχαν 6.000 νερόμυλοι από τους οποίους περίπου οι 4000 ήταν κατεστραμμένοι. Στην Π.Ε Θεσπρωτίας έχουν βρεθεί έως τώρα περίπου 60 νερόμυλοι από τους οποίους σε λειτουργία είναι οι 5 και 6 νεροτριβές. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

8. Στον Ελληνικό χώρο λειτούργησαν δύο τύποι νερόμυλων ο «ρωμαϊκός» με την όρθια εξωτερική φτερωτή (όπου η ροή του νερού ήταν μεγάλη) και κυρίως ο «ανατολικός» ή «ελληνικός» με τη μικρότερη εσωτερικήοριζόντια φτερωτή ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

9. ΓΙΑΤΙ ΧΑΘΗΚΑΝ ΟΙ ΝΕΡΟΜΥΛΟΙ; • Αναλύσεις και μελέτες από το 1980 πάνω στο βασικό στοιχείο της ανθρώπινης διατροφής, στο ψωμί, κατέληγαν σε συμπεράσματα ν’ αφήσουμε τους πολύστροφους ατσαλοκύλινδρους, γιατί καταστρέφουν τα πολύτιμα συστατικά του σιταριού και να γυρίσουμε στις μυλόπετρες, γιατί αλέθουν το πιο θρεπτικό και πιο υγιεινό αλεύρι. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

10. Με την χρήση του ατμού, του πετρελαίου και του ηλεκτρισμού, οι νερόμυλοι  όπως οι ανεμόμυλοι σταδιακά παραμερίστηκαν και η τοπική παραγωγή μεταφέρθηκε στα βιομηχανικό συγκροτήματα των πόλεων. Γρήγορα το υδρόβιο περιβάλλον των νερόμυλων χωρίς  την ανθρώπινη φροντίδα εξαφανίζει τα κτίσματα και μαζί τους τις ιστορίες, τα τραγούδια και τις παραδόσεις, ένα σημαντικό κεφάλαιο της ιστορίας και της τεχνολογίας  για τους  μύλους  και τους μυλωνάδες. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

11. Στην προσπάθεια επαναφοράς τους - σήμερα – το κράτος συμβάλλει στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης. Έτσι έχουμε αποκατάσταση και επαναλειτουργία νερόμυλων, με χρηματοδοτήσεις με απαιτούμενο στοιχείο τον χαρακτηρισμό του κτιρίου έως παραδοσιακό ή διατηρητέοκαι την δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης – επίσκεψης από τον καθένα. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

12. Κρυσταλλοπηγή Παραμυθιάς : Υδρόμυλος - Νεροτριβή - Μαντάνια ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

13. Στην Ελλάδα ως τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η υδραυλική ενέργεια κινούσε μηχανισμούς μύλων (αλευρόμυλοι, μπαρουτόμυλοι, ταμπακόμυλοι), νεροπρίονων, μαντανιών, λιοτριβιών κ.ά., για άλεσμα, πριόνισμα, κρούση, τριβή και σύνθλιψη, για παραγωγή αντίστοιχων προϊόντων. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

14. ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΥΔΡΟΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ • Στην κατασκευή του νερόμυλου διακρίνουμε δύο χωριστά μέρη: 1) Την υποδομή για τη συγκέντρωση, αποθήκευση και διοχέτευση του νερού. Πρόκειται για υδατοφράχτες ή στέρνες ή υδράλαυκα που οδηγούν το νερό στην υδατόπτωση από ύψος 2,30 εώς και 9.00 μ. σύμφωνα με μετρήσεις σε επιτόπιες έρευνες στην περιοχή μας (ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ). Από την έξοδό τους στους πυθμένες εκτινάσσεται το νερό με δύναμη προς τις οριζόντιες φτερωτές. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

15. 2) Την κατασκευή του μηχανισμού της υδροκίνησης που αποτελείται από το υπόγειο κινητικό τμήμα (φτερωτή, κατακόρυφος άξονας) και το ακριβώς από πάνω του αλεστικό τμήμα (δύο μυλόπετρες, η κάτω σταθερή, η επάνω κινητή, το κοφίνι που περιέχει τον καρπό που προορίζεται για άλεσμα και την αλευροδόχο σκάφη). ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

16. ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΜΥΛΟΥ Το Μυλοβάγενο Το Μυλαύλακο (εισόδου) Το Σιφούνι Ο Σταυρός Ο Άξονας Η Φτερωτή Οι Μυλόπετρες Η Σκαφίδα Η Αλευροθήκη Το Μυλαύλακο (– εξόδου) ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

17. Το μυλαύλακο ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

18. ΜΥΛΟΒΑΓΕΝΟ ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

19. Το μυλοβάγενο και τελική έξοδος ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

20. Το Σιφούνι ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

21. Ο Άξονας ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

22. Η Φτερωτή ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

23. Οριζόντια φτερωτή Όρθια ρωμαϊκή φτερωτή νερόμυλου ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

24. Η σκαφίδα, Η αλευροθήκη ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

25. Οι Μυλόπετρες ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

26. ΝΕΡΟΤΡΙΒΗ • Ξύλινος κάδος σε σχήμα κώνου και βαθύς. Συναρμολογείται από σφηνωμένες μεταξύ τους πλανισμένες σανίδες σε σχήμα σφήνας και δένεται περιφερειακά με σιδερένια τσέρκια. Επειδή μοιάζει με βαρέλι, κατασκευάζονταν συνήθως από βαγενά (βαρελά) και όχι από μαραγκό. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

27. ΝΕΡΟΤΡΙΒΗ οι γυριστές… οι βουτηχτές… ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

28. Το μεγαλύτερο μέρος του βρίσκεται χωμένο βαθιά στο έδαφος, ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος να ανοίξουν τα τοιχώματα από την πίεση του νερού. Το στενό του άνοιγμα έχει διάμετρο 0,40 μ. και το πλατύ του 2μ. Το ύψος του είναι περίπου 2.30μ. και έχει χωρητικότητα περίπου 5 κ.μ. νερού. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

29. ΜΑΝΤΑΝΙ ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

30. ΜΑΝΤΑ ΝΙ ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

31. Το μαντάνι είναι μια ξύλινη κατασκευή, διαστάσεων 4Χ3Χ3 μ. περίπου, ειδικό για την επεξεργασία μάλλινων υφαντών. Συνήθως ήταν για πανωφόρια βοσκών (βλ. Σαρακατσάνοι). • Η επεξεργασία ήταν το φούσκωμα και «πήξιμο» των νημάτων του υφαντού, που προκαλείται από τα αλλεπάλληλα κτυπήματα του υφαντού από ξύλινα σφυριά, τα «κοπανάρια». Η κίνηση γίνεται με υδατόπτωση και επιτρέπει μέσω εκκεντροφόρου άξονα τη μετατροπή της περιστροφικής κίνησης της κατακόρυφης φτερωτής, ρωμαϊκού τύπου, σε κινήσεις των σφυριών. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

32. ΜΑΝΤΑ ΝΙ ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

33. ΜΠΑΡΟΥΤΟΜΥΛΟΣ • Η μηχανή του, αποτελείται από την φτερωτή, πάνω στην οποία πέφτει με δύναμη το νερό. Αυτή είναι στο άκρο ενός εκκεντροφόρου άξονα, ο οποίος φέρει ισχυρά ξύλινα στοιχεία που ανασηκώνουν τα κοπάνια. Όταν τα έκκεντρα του άξονα χάνουν την επαφή τους με τα κοπάνια, αυτά πέφτουν με δύναμη στα γουδιά, που βρίσκονται ακριβώς από κάτω τους, ανά πεντάδες. Στα γουδιά με το κοπάνιασμα κονιοποιούνται κατ’ αρχάς οι πρώτες ύλες (νιτρικό κάλιο, άνθρακας, θείο). Ακολουθούν η προσθήκη νερού για την αποφυγή έκρηξης από υπερθέρμανση ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

34. ΜΠΑΡΟΥΤΟΜΥΛΟΣ ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

35. ΝΕΡΟΠΡΙΟΝΟ • Το νεροπρίονο είναι ένα ξύλινο μηχάνημα, ειδικό για πριόνισμα των ξύλων – κορμών σε κομμάτια ανάλογα για καύση, οικοδομικό υλικό ή κάτι άλλο, μετά το κόψιμο των δέντρων. Η κατασκευή αυτή γίνετε κοντά σε ρέμα το οποίο δίνει την κίνησή της με την ενέργεια που αντλείται και πάλι από την υδροκίνηση. Τέτοιες κατασκευές παρατηρούμε μόνο κοντά σε δασική έκταση για την υλοτόμηση. • Η περιστροφική κίνηση της κατακόρυφης φτερωτής και του οριζόντιου άξονα, μέσω ενός μεταλλικού στροφάλου μετατρέπεται σε παλινδρομική κατακόρυφη κίνηση του πριονιού. Έως και το 1965 λειτουργούσαν μερικά. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

36. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

37. ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΑ • Μετατροπή της κινητικής-μηχανικής ενέργειας που έχει το νερό σε ηλεκτρική. Ένα φράγμα στην κοίτη ενός ποταμού για να αποθηκεύσουμε το νερό σε μία τεχνητή λίμνη. Έτσι καταφέρνουμε να αυξήσουμε το ύψος από το οποίο θα πέσει το νερό. Αυτό είναι πολύ σημαντικό διότι στη συνέχεια  το νερό οδηγείται με σωλήνες (ίσως και τούνελ) σε κάποια έξοδο από όπου πέφτει  με φόρα (μεγάλη ορμή) στις τουρμπίνες, που βρίσκονται σε χαμηλότερο ύψος. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

38. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

39. Η τουρμπίνα περιστρέφεται (κινείται) αποκτά δηλαδή κινητική ενέργεια. Αυτή συνδέεται (μηχανικά - δηλαδή με έναν άξονα) με κάποια ηλεκτρογεννήτρια η οποία μετατρέπει την κινητική ενέργεια σε ηλεκτρική ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

40. Α: Γεννήτρια Β: Τουρμπίνα(1) Στάτορας (2) Ρότορας (3) θυρίδα (4) πτερύγια (5) Είσοδος ρέοντος νερού (6) Άξονας σύνδεσης ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

41. Διάγραμμα υδροηλεκτρικού εργοστασίου. Α: Ταμιευτήρας Ε: Υδατοφράκτης F: Υδαταγωγός C: Τουρμπίνα D: Γεννήτρια Ε: Εγκατάσταση παραγωγής ισχύος G: Γραμμή μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας Η: Συνέχεια ροής ποταμού ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

42. Η υδροηλεκτρική ενέργεια έχει πλεονεκτήματα σε σχέση με άλλες πηγές ενέργειας. Ο κύκλος του νερού (εξαέρωση, σύννεφα, βροχή) είναι μια απόλυτα φυσική διαδικασία, που οφείλεται στον ήλιο. Έτσι η παροχή νερού στα υδροηλεκτρικά εργοστάσια είναι ανανεώσιμη και ανεξάντλητη. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

43. Επιπλέον ένα υδροηλεκτρικό εργοστάσιο δεν δημιουργεί θερμική ή άλλη μόλυνση στο περιβάλλον. Η χρήση της υδροηλεκτρικής ενέργειας διαφέρει από χώρα σε χώρα αφού οι βροχοπτώσεις και η ύπαρξη βουνών και ποταμών είναι καθοριστική για τη δημιουργία υδροηλεκτρικών εργοστάσιων ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

44. H υδροηλεκτρική ενέργεια δεν προκαλεί αναπόφευκτα προβλήματα στο περιβάλλον, μπορούμε όμως να αναφέρουμε τα εξής: Το ποτάμι σταματάει στο φράγμα. Από εκεί και πέρα δεν υπάρχει πια ποτάμι. Kάποια ψάρια πουκινούνταν προς τις πηγές ή προς την θάλασσα για να πολλαπλασιαστούν δεν μπορούν να το κάνουν. Για να λειτουργήσει το υδροηλεκτρικό εργοστάσιοουσιαστικά δημιουργούμε μια τεχνητήλίμνη. Δηλαδή μια έκταση καλύπτεται με νερό. (π.χ Υ.Σ Καλαμά σε Αρχαία Γίτανα, ορχήστρα, μόλος, νεκρόπολις) ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

45. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

46. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

47. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

48. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

49. ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ

50. Σας Ευχαριστώ ΥΔΡΟΚΙΝΗΣΗ