Download
1 / 34
340 likes | 521 Views
Scoring by Numbers. Lecture to the Institution of Civil Engineers, in 1883 : "When you can measure what you are speaking about and express it in numbers, you know something about it ; I f you can`t measure and express it in numbers your knowledge become meager and invalid ".
E N D
Scoring by Numbers • Lecture to the Institution of Civil Engineers, in 1883:"When you can measure what you are speaking about and express it in numbers, you know something about it; • If you can`t measure and express it in numbers your knowledge become meager and invalid " • Hakkında konuştuğunuz şeyi ölçüp rakamla ifade edebiliyor iseniz, O şey hakkında birşeyler biliyorsunuz demektir. • Eğer rakamla ifade edemiyor iseniz; o şey hakkındaki bilgileriniz ham ve geçersiz demektir. Prof. Dr. Salih CENGİZ
Eşitlikler ve Zehirlenme düzeyi D=Molekülün difüzyon katsayısı k,=Membran ve dış sıvı faz arasında molekülün dağılım katsayısı S=Membran yüzeyie=Membran kalınlığı C1-C2 = Membranın yüzleri arasındaki derişim farkıdır. • 1- dQ/dt =D.ki.S.(C1-C2)/e Prof. Dr. Salih CENGİZ
Eşitlikler ve Zehirlenme düzeyi 2- pH=pKa–log (X-/HX) Prof. Dr. Salih CENGİZ
DELİL _KIL Prof.Dr. Salih Cengiz
Dört Temel Tanım1-Hekim: Fizik, kimya, Biyoloji, matematik ve bazı sosyal bilimleri İnsan vücudu üzerine uygulama yetki ve sorumluluğuna sahip kişidir. Ceset üzerindeki uygulamaadli tabiptarafından morg adı verilen laboratuvarlarda yapılır. Adli tabipinsan vucudundan usulüne uygun olarak laboratuvar için örnek alan kişidir. 2- Hakim:Hak ve Haklının yerini belirlemede, her türlü geçerli delil üzerinde Fizik, kimya, Biyoloji, matematik sosyal bilimlerin ürettiği sonuçları yorumlama yetki ve sorumluluğuna sahip kişidir.3- Kolluk:Suç ve Suçlunun ayıklanmasında yararlanılan delillerinKorunmasıtoplanması ve bunların delil niteliklerinin laboratuvara kadar korunması için gerekli yetki ve sorumluluğa sahip kişidir.4- Bilirkişi:Adaletin veya Gerçeğin aydınlatılmasında üretilmiş her türlü bilgiyihakimin ve halkın anlayabileceği dildeaçıklayabilme yeteneğine sahip kişidir. Prof. Dr. Salih CENGİZ
Adli Bilimlerin (Forensic Sciences) Tanımı Uluslararası Standartlar Kurumu (ISO) 'na ve Akreditasyon Kurumu ILAC-17025 göre adli bilimlerin (Forensic Science) tanımı: “Olay yerlerinin incelenmesi, delillerin alınması, laboratuar incelemeleri, bulguların yorumlanması ve varılan sonuçların GÜVENLİK SİGORTA VEYA YARGIDA kullanılmak üzere sunulması şeklinde yapılmaktadır”. Faaliyet alanı: Her türlü fiziksel delilin olay yerinden alınıp laboratuvarda karşılaştırmalı incelenmesidir. Prof. Dr. Salih CENGİZ
Bilirkişi:Adaletin sağlanması veya Gerçeğin aydınlatılmasında üretilmiş her türlü bilgiyihakimin ve halkın anlayabileceği dildeaçıklayabilme yeteneğine sahip kişidir. FARKINDALIK ÜLKEMİZDE EGM, JANDARMA VE ADLİYE ADLİ BİLİM LABORATUVARLARINI ETKİN BİR BİÇİMDE KULLANMAKTADIR. SİGORTA ŞİRKETLERİ SEYREK BİR BİÇİMDE KULLANMAKTADIR. Prof. Dr. Salih CENGİZ
BİLİM Bilimi basitçe anlatmak kolay değildir. Ancak halkın ve hakimin bilimden anladığı ve istediği “eğer bir sonuç bilimsel ise; bu kesinlikle doğru olmalıdır.”Esasen bu beklenti tam olarak yerinde değildir. Zira bilimin temel amacı gerçeği açığa çıkarmak olmasına rağmen, kullanılan bilimsel yöntem her zaman birtakım belirsizlikler içerir ve gerçeği açığa çıkarmaya yetmeyebilir.Örneğin ayni anda bir cismin hem hızını hem de yerini kesin olarak belirleyemezsiniz. Bir seçim yapmalısınız!. Prof. Dr. Salih CENGİZ
BİLİMSEL METOD Bilimsel metot basitçe; gözlem, ölçüm ve deneme eylemleriyle doğal olgularla ilgili gerçekleri ortaya çıkarma çabalarıdır. Günümüzde adli alanda kullanılan bilimsel metod uygulamaları standartlara bağlanmıştır. Bu standartların en önde gelenleri ISO ve ILAC gibi kurumların tanımladığı standartlardır. Prof. Dr. Salih CENGİZ
BİLİM VE HUKUKAdli bilimler kapsam olarak temel bilimlerin Hukuk`un öngördüğü veya delil saydığı maddelere uygulanmasıdır. Diğer bir deyişle Fizik, Kimya, matematik ve Biyolojinin hukuksal anlam taşıyan maddelere yani delillere uygulanmasıdır.Bu mantıkla İlk uygulayıcı Mattieu Joseph Bonaventura Orfila (1787-1853) dır.Orfila Paris Üniversitesinde bir kürsünün sahibiydi.Orfila nın en önemli katkısı HUKUK ile KİMYANIN işbirliği ile çözülecek sorunlara dikkatleri çekmesi ve bu yöndeki deneysel uygulamalarıdır. Prof. Dr. Salih CENGİZ
DOSE REMEDY POISON PARACELSUS’A SAYGI Prof. Dr. Salih CENGİZ
Sihir Ve Felsefeden Bilim Ve Felsefeye 1720 Sonrası (TheofrastusBombastusWonHohenheimParacelsus) • Paracelsus kişisel ve profesyonel olarak ortaya çıkmış ve çağı boyunca somut değişimlere neden olmuştur. Paracelsus devri, maddeyle uğraşın sihir ve felsefeçizgisindenbilim ve felsefeçizgisine dönüştüğü devirdir.Bu dönüşümde kendisinin çok büyük katkıları vardır. • Paraselsus un toksikoloji biliminde devrim sayılabilecek ilkeleri Tüm maddeler zehirdir; zehirlemeyen madde yoktur. Zehiri ilaçtan ayıran temel öge DOZ dur(TOXICON)ana fikrini yerleştirerek ve buradan yola çıkarak aşağıdaki gibi sıralanmıştır. Bu öngörüler doğrultusunda Paracelsus un yaklaşımı, bakış açısı, uzmanlık alanına çeşitli benzerliklerin tamamına bu gün toksikolojidiyoruz:
Paracelsus un öngörüleri • 1) Kimyasal maddelere yanıtların, mutlak deneyler sonucunda belirlenmesi esastır. • 2) Kimyasal maddeler için tedavi edici miktar (ilaç)ve zehirleyici (toksik)niceliklerini belirleyecek bir sınıra ihtiyaç vardır. Sırf bu öngörme nedeniyle Paracelsus toksikolojinin babası sayılmalıdır. Anası (Lady medichi) • 3) Bu özellikler her zaman olmamakla beraber, dozları yardımı ile yapılan belirlemeler dışında, bazan ayırt edilemezler. • 4) Kimyasal maddeler için özgünlük derecesi ile tedavi edici (ilaç) ve zehirleyici (toksik) özelliklerinin belirlenmesine ihtiyaç vardır.
Hakim Sorusu • Bir yargıç olası bir aşırı doz intiharını incelerken, toksikologa, belli bir ilacın hangi toplam dozunun ölüm sonrası kaç mg/litrelik kan derişimine neden olabileceğini sorabilir. Buradaki problemler ve bilinmesi gerekenler şu şekildedir: • (a)Bu ilaç alımıyla ölüm arasındaki zaman ne uzunluktadır? • (b)Bu ilacın emilim hızı nedir? • (c)Detoksifikasyon hızı nedir? • (d)Derişim düştükçe bu hız sabit midir? • (e)Bu ilaç beslenme kanalından tamamen emiliyor mu? • (f)ilaç bütün vücut dokularından eşdeğerde mi, yoksa sulu, yağlı ve diğer doku bölgelerine farklılıklar göstererek mi diffüzleniyor?
Fiziksel delil nasıl incelenir Adli laboratuarda kabul gören iki analiz kategorisinden birincisi tarama (screening) diğeri ise adli analiz (forensic analysis)dir. Birinci kategorideki taramada esas olan hız ve derişimin büyüklüğüdür. Eğer tarama testlerinden pozitifsonuca ulaşılmış ise,yani aranan maddenin olabileceği kanısına varılırsa, pozitif tüm örnekler adli örnek yani <DELİL>olarak ele alınır. Prof. Dr. Salih CENGİZ
İkinci kategoriyi oluşturan adli analiz, örnek geçerliliği ve güvenilirliliğinin var olduğu delil örneklerinde nitel ve nicel bilginin de gerekli olduğu adli olgulara ve örneklere uygulanır. Adli olgularda örnek geçerliliği ve güvenilirliğini korumak için olay başlangıcından itibaren delilin devamlılığıkurallarına tam olarak uyulur. Bu kurallar ISO/IEC 17020 standardında tarif edilmişlerdir. Prof. Dr. Salih CENGİZ
Adli Laboratuara Analiz için gönderilen örnekler Genellikle fiziksel delillerdir.BUNLAR:1- Kan, semen ve tükürük veya bunların bulunan deliller üzerindeki kalıntıları.2- Her türlü Belgeler.3- Her türlü ilaç ve maddeler.4- Patlayıcı veya bunların kalıntısını içeren kaplar.5- Doğal veya sentetik her türlü lifler. Prof. Dr. Salih CENGİZ
6- Her türlü parmak izi.7- Ateşli silahlar ve her türlü mühimmat.8- Cam kırıkları.9- Saç.10- Damga ve kalıplı izler, baskılar.11- Organ ve vücut sıvıları.12- Katı veya sıvı boyalar. 13- Yağ ve benzeri petrol ürünleri.14- Barut vb toz kalıntıları.15- Seri numaraları16- Toprak ve mineraller.17- Delici çizici her türlü takım aleti.18- Odun, tahta vb doğal materyal. Prof. Dr. Salih CENGİZ
Fiziksel delil, görebilmek için mikroskop gerektiren cisim kadar küçük olabileceği gibi Bir kamyon veya büyüklüğünde bir cisim olabilir. Veya bir yangın yerinde sıkışmış bir gaz olabileceği gibi bir cinayet mahallinde bir kan lekesi veya bir atış artığı küreciği olabilir.1- Fiziksel özelliklerin belirlenmesi (ağırlık, yoğunluk, ışık geçirgenliği, refraktif indeks, renk ve tonu bilgisi vs).2-Kimyasal Analiz2-a İnorganik analiz. Ön denemeler ve2-b Organik analiz. Aletli analizler 3- Biyolojik İnceleme Prof. Dr. Salih CENGİZ
Adli Laboratuarda Adli Bilim uzmanının işlevleri:Hangi delile Hangi türden bir yöntemi seçip uygulayarak hangi sonucun alınacağı TESPİTİ ve bunun anlaşılır rapor haline getirilmesidir.ÖZETLE1- Analiz Eder2-Karşılaştırır3- TanımlarSonuç olarak fiziksel delil analizini yapıp, açıklayıp, anlaşılır şekilde yorumlar. Prof. Dr. Salih CENGİZ
ADLİ LABORATUVARIN HİZMET ALANI TÜRK STANDARDI VETS EN ISO/IEC 17025/Aralık 2005 ve ILAC 2002 ye göre Adli Bilimler (FORENSIC SCIENCES) laboratuvarı hangi bölümlerde hangi delilleri hangi uzmanlık alanında inceler? Prof. Dr. Salih CENGİZ
1- Denetim Altındaki maddeler Prof. Dr. Salih CENGİZ
2- Toksikoloji (Zehir Bilimi) 3-Saç, Kan, Vücut sıvıları ve Dokular Prof. Dr. Salih CENGİZ
4- İz deliller Prof. Dr. Salih CENGİZ
6-El yazısı ve Doküman İnceleme 5- Ateşli Silahlar ve Balistik Prof. Dr. Salih CENGİZ
7- Parmak İzleri 8-Damga ve Baskılar Prof. Dr. Salih CENGİZ
9- Ses görüntü ve bilgisayar analizi Prof. Dr. Salih CENGİZ
10-Trafik kazası İnceleme 11- Olay yeri inceleme 12- Adli Tıp Prof. Dr. Salih CENGİZ
PROBLEMALKOL ALIM MİKTARINA GÖRE “kak” HESABI • Bu hesap için Dağılım Hacmi(Vd)formülünden yararlanılır. • Dağılım hacmini (Vd) bulmak için = mg/kg cinsinden emilime uğrayan miktar mg/L cinsinden plazma konsantrasyonuna bölünürse L/kg cinsinden dağılım hacmi (Vd) bulunur. • Etanol için Vd ortalama 0.6 dır. • Örnek: % 5 lik 500 ml bira içen 70 kilo ağırlığındaki kişinin KAK nedir? • 1- % 5 lik 500 ml birada 25 ml alkol vardır. • 2- Alkolün yoğunluğu 0.789 olduğundan 19725 mg a tekabül eder. • 3-şahsın kilosu başına 281,78 mg alkol düşer. • Çıkan rakam alkolun dağılım katsayısına bölünürse 281,78:0,6=469,63 mg bulunur. Bu değer 1 L kandaki değerdir. • Bu sayı 10 a bölünerek100 ml kandaki değer hesaplanır. • % 46.9 veya 47 mg/dl olarak değerlendirilir. Prof. Dr.Salih Cengiz
SORULAR ..YANITLAR……..Teşekkürler Prof. Dr. Salih CENGİZ
