Астана қаласы Білім басқармасы № 19 орта мектебі

1. Астана қаласы Білім басқармасы №19 орта мектебі «Жеңіс даңғылымен» «Проспектами Победы» (Эталонные маршруты по правому берегу г. Астаны)

2. Общая протяженность 1-3 км. Количество остановочных пунктов – 3.

3. Цель эталонного маршрута: Воспитание патриотизма у школьников, развития активной деятельности, познавательного интереса к истории родного края, совершенствование их поисково-исследовательских и творческих навыков.

4. Война — жесточе нет слова,Война — печальней нет слова. Война — святее нет слова В тоске и славе этих лет.И на устах у нас иного Еще не может быть и нет.

5. Прошло 69 лет. За это время многое изменилось. Однако то, что происходило много лет назад, мы не должны забывать. Не имеем права. Но все ли так думают? По словам учителя русского языка и литературы Натальи Анатольевны, современная программа отсеяла множество произведений о Великой Отечественной войне. Раньше в среднем блоке читали Константина Симонова «Сын артиллериста» очень эмоциональное произведение, «Сын полка» Валентина Катаева – сейчас этого нет. В седьмом классе сейчас изучается Шолохов «Судьба человека» и еще несколько стихотворений проходят. В восьмом, девятом и десятом классах по программе нет ничего по теме Великой Отечественной. Только в одиннадцатом читаем лейтенантскую прозу, к примеру, Юрия Бондарева «Горячий снег». Но все это идет в сжатых рамках, только в обзоре. Дети вообще очень мало знают о войне и порой уроки по изучению лейтенантской прозы превращаются в уроки истории. Приходится рассказывать, где были фронты, о приказе «Ни шагу назад…», потому что ничего не знают – все нужно рассказывать. Есть сказка такая: «Пойди туда не знаю куда, принеси то не знаю что». С подобной ситуацией сталкивается и подрастающее поколение. Дети мало знают о Великой Отечественной войне, потому что на нее не делается особый акцент. Пусть сейчас стали меньше читать, но ведь не стали меньше смотреть фильмы, ходить в кинотеатры модно. Почему там так мало показывают картин про войну, особенно накануне 9 мая: на афишах ничего не заявлено. Целью победы становилась жизнь, свобода. Это забывать нельзя!

6. … павшим, не вернувшимся с кровавых полей войны, посвящается • … славным ветеранам Великой Отечественной, выстоявшим, победившим, подарившим миру жизнь и счастье, посвящается • Поколению, вступающему в жизнь посвящается

7. 1942…

8. Приближается знаменательная дата в жизни нашей страны, 65-летие Победы советского народа в Великой Отечественной войне.

9. Ровно 4 часа 21июня пронзительные пулеметные очереди взорвали утреннюю тишину, вспышки орудийных залпов внезапно озарили пограничные районы. Гитлеровская Германия вероломно без объявления войны напала на нашу Родину. В первые же минуты, война прямой наводкой ударила по белорусским городам и деревням, пороховым дымом и копотью пожарищ окутала голубизну озер и нежный изумруд рощ. Гитлеровский фашизм имел план установления мирового господства. Фашизм ставил задачу превратить Страну Советов в колонию, а ее народы в рабов. В первые часы войны между пограничниками и передовыми немецкими частями завязались напряженные бои. Мужество и героизм проявили в этих неравных боях советские пограничники, отстаивавшие каждую пядь родной земли. Противник быстро продвигался в глубь нашей территории. Над страной нависла смертельная опасность, люди вынуждены были прервать свой мирный труд и встать на защиту Отчизны. Началась справедливая освободительная война. Уже ночью 22 июня на предприятиях Казахстана прошли митинги, где звучали слова: «Отечество в опасности. Мы, рабочие, инженеры, и техники заявляем, что готовы все, как один встать на защиту Родины, по первому зову вступить в бой». В Казахстане началась планомерная подготовка военных специалистов, тылу это подготовило почв для массового призыва казахов в Красную Армию. К 1августа 1941года был сформирован полк народного ополчения г.Актобе. В период войны были сформированы, обучены и отправлены на фронт из Казахстана 11дивизей , 4 стрелковые бригады. Среди них 312 стрелковая дивизия, 101 стрелковая бригада сформированные в Актюбинске. Казахстанские соединения вместе с другими частями Красной Армии сражались против немецко – фашистских захватчиков.

11. Ұлы Отан соғысыжылдарындағы Ақмола 1939 жылдың қазан айында Ақмоланы облыс орталығы етіп бекітті. Бұл да негізсіз емес еді. Себебі, Ұлы Отан соғысы басталған кезде индустриясы жақсы дамыған үлкен қала болатын. Бұл жерде алты өнеркәсіп, оның үшеуі – республикалық, тағы да үшеуі жергілікті және кооперативті өнеркәсіп болды. Олардың жалпы жұмыс орны 801 адамды құрайтын. Ал негізінен қалада 32,5 мың тұрғын өмір сүрді. Ақмола жаңа мәртебе бергеннен кейін, қаланың болашағы да үлкен үміт арттырды. Алайда... Соғыстың басталуы, өнеркәсіптегі митингілер,  сұрапыл соғыстың басталуы туралы қайғылы хабар туралы мақалаларды жергілікті газеттердің 1941 жылғы нөмірлерінен оқуға болады.  Ақмола қалалық атқару комитетінің қалада әскери құрылымды қабылдау және орнықтыру туралы, қызыл әскерге жылқы жіберу туралы құжаттардың түпнұсқалары сақталған. Ересек тұрғындардың бәрі де әуе қорғанысы және химия қорғанысы дайындығынан, ал он алты мен елу жас аралығындағы ерлердің бәрі де міндетті түрде әскери дайындықтан өтті. Сол жылдардың санағы көрсеткендей, 1945 жылдың басында он мың ақмолалықтар әуе қорғанысы мен химия қорғаны дайындығынан өткен. Ал 9172 адамды әскери іске баулыған. Жергілікті әуе қорғанысы штабы құрылып, қорғаныс топтары дайындалды. ОСОАВИАХИМ және Қызыл Крест белсенді жұмыс атқарды. Ақмола қазақстандық әскери бөлімшелердің құрылуында маңызды роль атқарды. Осы жерде 310, 387, 29 атқыштар және 106 кавалерия дивизиясы құрылды. Майданға аттанған 9783 ақмолалықтардың еліне 7414-і қайтып оралмады. Отыз сегіз ақмолалық Кеңес Одағының батыры атағын иеленсе, ал жетеуі үш деңгейдегі Даңқ орденімен марапатталды.

12. Өнеркәсіпті соғыс жылдарына лайықтау, ірі өндірістердің қоныс аударуы және де эвакуацияланғандардың үлкен легі – бәрі де қаланың экономикалық дамуына үлкен әсер етті. Өнеркәсіптік өндірістер екі жарым есе өсті. «Қазақсельмаш» және №317 сияқты Одақтық деңгейдегі зауыттар пайда болды. Он алты өндірісте 2800 адам еңбек етті. Осындай өнеркәсіптік ілгерушілік Ақмола теміржол желісін Қарағанды темір жолының маңызды бір нүктесіне айналдырды. Қосымша жолдардың құрылысына байланысты оның мүмкіндігі де өсе түсті.  Солтүстік қала жер аударған халықтың екінші үйіне айнала бастады. Ақмола қалалық партия комитеті мен депутат Кеңесінің атқарушы комитеті жер аударғандардың жұмысқа тұру мәселесін шешті. Әскерге шақырылуын реттеді. Солтүстік Кавказдан жер аударған халыққа мал басын бөліп беріп, жәрдемақы беріп отырды. Оларға арнап мәдени және білім беру мекемелерін ашты. Ал олардан басқа, қоныс аударғандар да бар еді. Алғашқы жылдың өзінде Ақмолаға отыз мыңнан астам көшіп келді. Әскери уақыттың жағдайына қарамастан, олардың бәрін де міндетті түрде тұрғын үй мен дәрігерлік көмек көрсету керек еді. Ауруханалар, оның ішінде Ұлы Отан соғысының ардагерлеріне арнап емханалар ашылды. Қалада екі госпиталь - №1600, №3006 болды.  Ұлы Отан соғысы қоғамның патриоттық сезімін оятады. «Бәрі де майдан үшін! Бәрі де жеңіс үшін!» Бұл жай ғана ұран емес, бүкіл қоғамның  жан айқайы еді. Соғыс жылдарында Ақмолалықтар бар күшін майданға көмекке жұмсады. Елдің қорғаныс қорына қаржы жинай бастады. Танк колоннасының құрылысы үшін үш миллион 719 мың рубль жиналды. 5 миллион 666 мың рубльдің лотереясы іске асырылды. Майданға азық-түлік, жылы киімдер жөнелтілді. Тылдың тағы да бір маңызды жұмысының бірі – соғыс мүгедектері мен әскерилердің отбасына көмек көрсету болды. Осындай өмір газеттің 1945 жылдың мамыр айының нөмірі жеңіс туралы хабар әкелгенше жалғаса берді.

15. Юрий Николаевич Малахов Родился в 1925 году в городе Оренбурге. В Красную Армию призван в январе 1943 года Акмолинским горвоенкоматом и направлен в танковое училище. В мае 1944 года прибыл на фронт. Пал смертью храбрых в боях за нашу Родину.

16. Малахов Юрий Николаевич (1925)—1944) — гвардии младший лейтенант, Герой Советского Союза, командир взвода 26-й гвардейской танковой Ельненской бригады 2-го гвардейского танкового Тацинского Краснознаменного ордена Суворова 2-й степени корпуса. • Биография • Родился в 1925 году в Оренбурге в семье рабочего. Русский. Кандидат в члены КПСС с 1944 года. После окончания средней школы в январе 1943 года был призван в Красную Армию. По путевке комсомола был направлен в Полтавское танковое училище, откуда в мае 1944 года уехал на 3-й Белорусский фронт. Боевое крещение получил под Оршей. С июня 1944 года до дня гибели — 20 октября 1944 года — воевал на 3-м Белорусском фронте, участвовал в освобождении Белоруссии, Литвы, разгроме врага на территории Восточной Пруссии. • 6 июля 1944 года северо-западнее Минска настиг вражескую колонну. Первыми выстрелами подбил в голове и в хвосте колонны машины. Создав затор и вызвав панику среди гитлеровцев, Малахов расстреливал из пушки, пулемета, давил гусеницами живую силу и технику врага. При этом было уничтожено четыре самоходки, до 100 автомашин и свыше 50 фашистов. • Отличившегося Юрия Малахова назначили командиром танкового взвода. Он и в последующих боях совершал подвиг за подвигом. Осенью сорок четвертого гвардейцы пересекли границу Восточной Пруссии и вели упорные бои с противником. • В.К. Шанин бригада командирін еске алады. • Бұл 20 қазан 1944 жылы болған: ең басты команди рі Малахов жау ортасына келіп неміс танкісі «тигр» мен келіп екі танк бекінісінен өтіп, алға қарай танк батальонымен шығыс өзен Писсадан өтті. • Өзінің қайсарлығымен шабуылды Малахов өзінің взводымен әрі қарай жалғастырып, Роминте өзенінен шабуылға шықты. Юрий жаудың екі машинасын, гусиницамен зенит батальонын басып шықты. Немістер біздің танк әскерлерге отты көп жаудырды. Юрий Малаховтың жанып жатқан танкісі отқа оранып немістерге қарсы шығып ең соңғы шабуылы болды. Бір сәтте Малаховтың танкісі жарылып, өзінің экипажымен батыр ерлігімен қаза тапты. • Малахов Калинаград облысы , Гусев қаласы маңында жерленген. Қаза тапқан жеріне ескерткіш қойылған. • Құрметтері: • Ленин орденімен • Совет Одағының Батыры. – 24 наурыз 1945 жылы ерлігі үшін марапатталды. • Естелік : • Өмір бақи ерлігі үшін оның есімі ел ішінде қалады. Оның есімімен Калинаград балық флотының траулері аталған. Астана қаласында оның есімімен мектеп аталған. • Ю.Малахов атында Астана қаласында көше берілген. • Ю. Малахов көшесі Сусамыр көшесімен басталып, Жерұйық көшесінде аяқталады. Жетісай орамы мен Кеншілер көшесін қиып өтеді. Көшенің ұзындығы 1834,1 метр.

17. Письма с фронта

18. Из архива

19. Рыбаловный траулер имени Юрия Малахова

20. Ордена и звёзды Золотая Звезда Героя Советского Союза Орден Ленина

21. В 1941-45 гг. железнодорожники перевезли 20 миллионов вагонов c солдатами, снарядами, боевой техникой, продовольствием

22. Железнодорожный транспорт сыграл огромную роль в обеспечении победы Советского Союза над фашистской Германией. Великая Отечественная война во многом усложнила и изменила задачи, стоящие перед железнодорожным транспортом. С первых дней военных действий от железнодорожников потребовалось обеспечить быструю и бесперебойную доставку к фронту огромного количества войск, боевой техники, вооружения.     Для успешного решения задач пришлось перестроить на военный лад весь сложнейший комплекс. Началом и решающим шагом этой перестройки явился перевод движения поездов на особый военный график, который был введен приказом Наркомата Путей Сообщения уже в первые дни войны. Он предусматривал быстрое продвижение в первую очередь воинских эшелонов и особенно грузов, связанных с мобилизационными перевозками.

23. Для быстрейшего продвижения эвакоэшелонов железнодорожники широко использовали технические новшества, применяли передовые методы труда: скоростное формирование поездов, безотцепочный ремонт вагонов, вождение тяжеловесных составов, отправление сдвоенных поездов. С целью повышения пропускной способности некоторых участков осенью 1941 г. на железной дороге была введена "живая блокировка", то есть через каждые 800-900 метров на перегонах стояли сигналисты и по их сигналам шли поезда.     Обеспечивая доставку стратегических резервов к фронту, эвакуацию материальных ценностей и людей из временно оккупированных гитлеровскими войсками областей и республик страны, а также снабжение всем необходимым производственных потребностей населения, железные дороги стали связующим звеном между фронтом и тылом

24.  Железнодорожники обеспечили подготовку и проведение более 50 стратегических и наступательных операций, осуществленных советскими Вооруженными силами в ходе Великой Отечественной войны. Успеху этих операций способствовала своевременная доставка из глубины страны боеприпасов, горючего, продовольствия и других средств. Общий объем перевозок в период подготовки решающих сражений достиг 1 млн. тонн.    До начала великого перелома в 1943 г., после которого стал ясен исход войны, железнодорожники вынуждены были принимать участие в боевых действиях, поэтому произошло кадровое оголение железной дороги. На места машинистов, кочегаров и других специалистов пришла молодежь, подростки. Доля молодежи (до 25 лет) в годы войны на ж.д. транспорте составляла 32% (в том числе в паровозной службе 34,3%, в вагонной - 39,3%).     Изменились графики работы паровозных бригад. Если до войны паровозная бригада обычно водила эшелоны на определенном участке (плече), то в военное время к составу прикреплялся турный вагон для жилья бригады и она вела поезд до места назначения.  Машинисты водили эшелоны за тысячи километров, месяцами не возвращаясь домой.     Только в 1943 г. вышел приказ И. Сталина о возвращении всех работников железных дорог на прежние места работы. Это способствовало укреплению кадрового состава на железных дорогах, что, в свою очередь, повысило качество перевозок грузов.

25. Привокзальная площадь имени  310-й дивизии В июле 1941 года Акмолинск стал местом рождения 310-й стрелковой дивизии.

26. Привокзальная площадь г. Астаны

27. АлияМолдагулова Әлияның балалық шағы.Әлия Нұрмұхамбетқызы Молдағұлова 1925 жылы 15 маусымдаАқтөбе облысыҚобда ауданындағы Бұлақ ауылындаНұрмұхамбет Сарқұлов пен МаржанМолдағұлованың отбасындадүниеге келді. 1933 жылыанасықайтыс болғағаннан кейіннағашы ағасы Әбубәкір Молдағұловтың отбасындатәрбиеленді.

28. – Оқу жылдары.1933 жылы Әбубәкір отбасымен Әулиеатаға көшіп барады. Сол жерде Әлия мен Сапура /Әбубәкірдің қарындасы/ №11 мектеп есігін ашты. 1935 жылы Әбубәкірдің Москвадағы Әскери-Транспорт Академиясына оқуға түсуіне байланысты, оның отбасы Москваға қоныс аударды. Әлия Москвада № 891 мектептің 4 қласын бітірді. 1938 жылы Академияны Ленинградқа көшірілуіне орай Молдағұловтар отбасы осы қалаға көшіп барды. Отбасындағы материалдық қиыншылықтарға орай, Әлия өз келісімі бойынша Ленинградтағы №46 мектеп-интернатқа орналастырылды. Мектеп тәрбиеленушілері № 140 мектепте оқыды.– Соғыс. Ленинград қоршауы. Интернат тәрбиенушілері 1941 жылы соғыстың басталғаны туралы хабарды Сиверская станциясында демалыс лагерінде естіді. 1941 жылы наурызда № 46 мектеп-интернат тәрбиеленушілері Ярославль облысының Вятск селосына көшірілді. Әскери ұшқыш болуды армандаған Әлия Вятскідегі мектептің 7 класын бітіріп, Рыбинскідегі авиация техникумына оқуға түседі. Мергендер мектебі. Желтоқсан 1942 ж.- шілде 1943 ж. - Әлия Молдағұлова Москвадағы Орталық мерген қыздар даярлайтын мектептің курсанткасы.– Майдан. Шілде 1943 ж.- қаңтар 1944 ж.- Солтүстік-Батыс майданның 54-атқыштар дивизиясының 4 батальонның мергені. 1944 жылы қаңтар айында дивизия Псков бағытында шешуші шайқасқа шықты. 1944 жылы 14 қаңтарда Псков облысының Казачиха деревнясын жаудан азат ету кезінде Әлия ерлікпен қаза тапты. СССР Жоғарғы Советі Президиумының Указымен 1944 жылы 4 маусымда Әлия Молдағұловаға Кеңес Одағының Батыры атағы берілді.Халық есінде. Әлияның өмірі қысқа да, ерлікке толы. Оның бейнесі халық есінде мәңгі сақталады. Әлияның есімі қазір де біздің арамызда – ескерткіштер, көше, мектеп, музейлер бар, ақындар жырын арнаса, сазгерлер әнін жазды, қыл қалам шеберлері Әлия бейнесін жасады.Ғалымдар-зерттеушілер: С.Синицкий - "Белые ночи"кітабының авторы, С.Аскаров- "Әлия"документтік очерктің авторы, Ә.Нұрмаханова - "Шығыс шынары"повесі авторы, Ж.Жұмақанов - "Әлия".– Әлия атында. 1965 жылы Ұлы Жеңістің қарсаңында Псков жеріндегі Монаково бауырластар зираты ашылды. Бұл жерге Казачихада қаза тапқан 2 мыңнан астам Қызыл Әскер сарбаздары жерленген.

29. 1.Новосокольники қаласында -авторы М.Айнеков, 2.Ақтөбе – Л.Рапутов, Е.Штамм, 3.Ақтөбеде Мемориалды кешен -авторы Б.Әбішев, 4.Әліпбайсай ауылы–Б.Әбішев, 5.Мемориалдық кешен "Әлия-Мәншүк"Алматыда, 6.Мәскеуде ескерткіш - Б.Әбішев, 7.Мемориалдық музейдегі бюсті- О.Шанов.Ә.Молдағұлова атындағы көшелер: Ақтөбе, Мәскеу, Санкт-Петербург, Тараз қалаларында бар.Суреттер: "Әлия"-С.Әлімбетов, А.Ануфриев-"Мәңгілікке сапар", "Ауыл Бұлақ"-А.Корват, "Мерген Әлия Молдағұлова"- А.Сапугов, "Мерген Әлия"/күріштен жасалған/-Ф.Терещенко, "Әлия"-О.Нұржұмаев, "Бұлақтағы Әлияның үйі"- Н.Өтегенов, "Соңғы көктем"-Т.Телеушев, Ә.Өтеген-Тана сүрет сериялар-"Майданда", "Әлия-ән", "Әлия-хат", "Әлия мәңгі".Гобелендер: "Әлия"-М.Нартов, Н.Рахманқұлов, триптих "Әлия"-Б.Атыраубаев.Әлия атты музейлер: Облыстық мемориалдық музей /Ақтөбе қаласы/, №891 Мәскеу орта мектебінде, №140 Санкт-Петербург орта мектебінде, Әліпбайсайдағы патриоттық орталығы. Каспий жүк таситын теплоход, іздестіру топ, "Әлия гүлі"бишілер тобы, Мәскеудегі № 891 орта мектебі, Шымкенттегі № 29 орта мектебі, Новосокольники № 72 орта мектебі, Оралдағы № 38 орта мектебі.– Әлия-ән: "Әлия-Мәншүк" жинағы, "Песнь Праматери Хобды"- А.Утегенов, "Гүл-ғұмыр"поэмасы, ән "Он тоғыз жас"- Е.Ашықбаев,"Қызғалдақ-ғұмыр Әлия" мен "Сағыныш"әні- Г.Аймаханова, "Әлия"әні- Б.Тәжібаев пен С.Байтереков, "Ару қыз, ержүрек қыз, Әлия қыз" әні-композитор Қ.Қожанбаев, "Әлия"әні-Ә.Садуакасова, "Әлия"деректі повесі-Ә.Оралбай, "Әлия-Мәншүк" поэмасы- Т.Молдағалиев, "Әлия" поэмалары- К.Деркаченко, Р.Трофимов, балет "Әлия"- М.Сағатов, "Әлия" атты документтік фильм режиссер-Ю.Пискунов, "Мергендер" атты көркемсүрет- С.Асқаров, "Әлия" спектаклі-Ә.Тарази, "Жарық жұлдыздар" поэмасы-С.Жиенбаев.– Әлия-Мәншүк – Шығыс Шолпаны.СССР Жоғарғы Советі Президиумының Указымен 1944 жылы 1 наурызда Мәншүк Жиенғалиқызы Мәметоваға Кеңес Одағының Батыры атағы берілді.– Ақтөбе батырлары. "Ешкім де ұмытылмайды".Соғыс кезінде 100 мыңнан астам ақтөбелік-жауынгерлер майданға аттанған. Соғыс кезінде 35 жауынгерге Кеңес Одағының атағы берілген, 9 жауынгер Даңқ Орденінің толық кавалері болды.

30. 15 января 1944 года АлииМолдагуловой не стало

31. 4 июня 1944 года ефрейтору Алие Молдагуловой посмертно присвоено звание Героя Советского Союза

32. Шілденің 3-інде Астанада Әлия Молдағұлова ескерткіші ашылды. Оған Мәжіліс төрағасы Аслан Мусин қатысты. Бұл шара Елорданың 10 жылдығы аясында өтті. Елордада ашылған Әлия ескерткіші сәулетті мәдени құндылықтардың бірі болатыны анық. Ескерткіш Жеңіс даңғылы мен Ә.Молдағұлова көшесінің қиылысында орналасқаны жарасым тауып тұр. Кешен екі жартылай дөңгелек құрылымнан, қос субүркек, шамға арналған қызыл гарнитпен қамталған 6 тұғырдан, скульпуралық тұғыр мен гүлзардан құралған. Қоладан жасалған. Биіктігі 3,8 м. Бұл ескерткішті Астананың 10 жылдығына Ақтөбе облысы сыйға тартып отыр. Авторы ҚР Суретшілер одағының мүшесі Бақытжан Абішев.

33. Заключение В годы войны советские люди совершали подвиги не только на фронте, но и в тылу. В это время было много эвакуировано в Казахстан высших учебных заведений, институтов, заводов, театров, библиотек. Так же много было эвакуировано ученых, художников, артистов, инженеров, учителей, врачей. Люди работали, чтобы обеспечить армию боеприпасами, продовольствием, одеждой и многим другим. После окончания войны сообщения о потерях потрясли весь мир. Немецко-фашистские захватчики полностью или частично разрушили и сожгли 1710 городов и более 70 тыс. сел и деревень, сожгли и разрушили свыше 6 миллионов зданий и лишили крова около 25 миллионов человек. Они разрушили 31850 промышленных предприятий, на которых было занято около 4 миллионов рабочих. Разрушили 65 тыс. километров железнодорожной колеи, 4100 железнодорожных станций, 36 тыс. почтово-телеграфных учреждений, телефонных станций и других предприятий связи. Уничтожили или разграбили 40 тыс. больниц и других лечебных учреждений, 84 тыс. школ, техникумов, высших учебных заведений, научно-исследовательских институтов, 43 тыс. библиотек общественного пользования. Разрушили и разграбили 98 тыс. колхозов, 1876 совхозов и 2890 машинно-тракторных станций.50 миллионов человек погибло в годы Великой Отечественной Войны и из них 22 миллиона только советских солдат. Что принесла эта война людям? Горе, слёзы, потерю близких. Ничего доброго и хорошего она не принесла, и никогда не принесет.

34. 9 мая 2010 года каждый будет вспоминать не вернувшихся с поля.Это наша память , память поколений. Великие жертвы принес наш народ. Эта Победа дань павшим, награда живым!

35. Наши рисунки Ученик 2 «А»класса Алтынбек Назерке Ученица 2 «А» класса Ильясова Лаура Ученик 3 « В» класса Сокол Андрей Ученик 3 « В» класса Корейба Михаил

36. Сочинения: « Война глазами детей»