E N D
Szkoła z klasą Kuchenne rewolucje
„Kuchenne rewolucje” – to tytuł projektu, który realizowany był przez klasę III a. W kuchni znajduje się wiele produktów spożywczych, które nadają się nie tylko do jedzenia, ale także do „czarowania” - takie czary to chemia. Łatwo przeprowadzić je w domu, pokazać domownikom i zaciekawić ich tematem.
Poprzez eksperymentowanie na produktach spożywczych i nie tylko, chcemy pokazać jak łatwo można przeprowadzić doświadczenia i wyciągać wnioski oraz zachęcić do poszukiwania odpowiedzi.
Temat: Czy wybrane substancje rozpuszczają się w wodzie? • Przyrządy: sól, cukier, olej, mąka, sok, piasek, woda, 6 zlewek, łyżeczka. • Wykonanie: • Napełnienie zlewek wodą. • Wsypanie po kolei do każdej zlewki po jednej substancji. • Mieszanie łyżeczką powstałych mieszanin. • Obserwacja, czy poszczególne substancje są rozpuszczalne w wodzie.
Wnioski: • Sól, cukier i sok są rozpuszczalne w wodziei tworzą z wodą mieszaninę jednorodną. • Piasek, mąka i olej nie rozpuszczają się w wodzie i tworzą z nią mieszaninę niejednorodną.
Temat: Pływające jajko • Przyrządy: jajko, woda, sól, zlewka, łyżeczka. • Wykonanie: • Słoik napełniamy wodą. • Jajko ostrożnie wkładamy do wody - jajko tonie. • Wyjmujemy jajko i wsypujemy do wody sól, ciągle mieszając staramy się rozpuścić w wodzie jak najwięcej soli tworząc roztwór nasycony. • Ostrożnie wkładamy jajko do roztworu wody z solą – jajko pływa.
Wnioski: • Jajko w wodzie tonie, a w solance (mieszaninie wody i soli) pływa. • Woda ma mniejszą gęstość niż solanka, dlatego jajko w wodzie tonie, a w solance pływa.
Temat: Wulkan w kuchni • Przyrządy: kwasek cytrynowy, soda, woda. • Wykonanie: • Do obu szklanek nalewamy wody do 1/3 objętości. Do jednej wsypujemy kwasek cytrynowy, do drugiej sodę i dokładnie mieszamy używając do każdego roztworu osobnej łyżki. • Następnie wlewamy szybko wodę z jednego słoika do drugiego. Zawartość spieni się i z sykiem wypłynie ze szklanki.
Wniosek: • Kiedy zmieszamy ze sobą kwas (kwasek cytrynowy) z zasadą (soda oczyszczona), pomiędzy nimi wytworzy się gwałtowna reakcja chemiczna. Dzieje się tak dlatego, że kwasy i zasady „walczą” ze sobą, tworząc zupełnie nowe substancje.
Temat: Bąbelkowa burza • Przyrządy: ocet, szklanka i łyżka sody. • Wykonanie: • Do szklanki nalewamy 10 łyżek octu i dodajemy łyżkę sody. • Wszystko mieszamy.
Wniosek: • To kolejny przykład na gwałtowną reakcję między słabym kwasem, jakim jest ocet, a zasadą, czyli sodą. Między kwasami i zasadami, kiedy się spotkają, zawsze dużo się dzieje.
Temat: Niewidoczne pismo • Przyrządy: sok z cytryny, wykałaczka, papier, talerzyk, żelazko. • Wykonanie: • Wyciskamy na mały talerzyk sok z cytryny, moczymy w nim wykałaczkę i piszemy coś na papierze. • Kiedy sok wyschnie i zniknie ogrzewamy kartkę żelazkiem. Pod wpływem ciepła pismo brązowieje.
Wniosek: • Sok z cytryny zawiera węgiel, który podczas ogrzewania powoduje brązowe zabarwienie papieru.
Temat: wykrywanie białka w wybranych produktach spożywczych • Przyrządy: biały ser, białko i żółtko jaja kurzego, szynka, mleko, stężony kwas azotowy(V), talerzyki, zlewki. • Wykonanie: Do każdego produktu dodajemy kilka kropel stężonego kwasu azotowego(V).
Wniosek: • Produkty spożywcze pod wpływem stężonego kwasu azotowego zmieniły barwę na żółtą, co świadczy o obecności białka w tych produktach (reakcja ksantoproteinowa).
Spalanie różnych substancji • Przyrządy: benzyna, ropa naftowa, cukier, słoma, alkohol. • Wykonanie: Przeprowadzając doświadczenie należy użyć różnych substancji np. cukier, pióro, słomę, alkohol, chusteczkę higieniczną, benzynę. Substancje po kolei podpalamy, przestrzegając zasad BHP i obserwujemy co się dzieje oraz wyciągamy wnioski.
Wniosek: W wyniku spalania powstają nowe substancje o innych właściwościach.
Temat: Reakcja wody i oleju • Przyrządy: olej, woda, miseczka. • Wykonanie: • Do miseczki wlewamy wodę, a następnie olej. • Obserwacja: • Po wlaniu oleju do wody, żółta substancja (olej) wypłynęła na wierzch, widocznie oddzielając się od wody.
Wniosek: Olej ma mniejszą gęstość niż woda, więc znalazł się nad wodą. Takie mieszaniny (np. olej + woda) nazywamy emulsją.
Temat: Czy świeca może pływać? • Przyrządy: 2 szklanki, 2 małe świeczki, olej opałowy lub nafta, woda • Wykonanie: • Do jednej szklanki nalewamy jedną trzecią jej objętości wody, a do drugiej - taką samą ilość oleju opałowego lub nafty. • Do każdej szklanki wkładamy małą świeczkę. W wodzie świeca pływa, w oleju tonie. Wyjmujemy świeczki i wlewamy wodę do szklanki z olejem i wkładamy świeczkę.
Obserwacja: Ciecze nie mieszają się ze sobą. Olej pływa na powierzchni wody. Po włożeniu świeczka zaczyna tonąć, dopóki nie osiągnie warstwy wody. Tam przestaje się zanurzać i pozostaje zawieszona pośrodku słoika.
Wnioski: Olej ma mniejszą gęstość niż woda. Określona objętość materiału, z którego wykonana jest świeca, jest lżejsza od objętości wody, a cięższa od takiej samej objętości oleju. Z tego właśnie powodu świeca pływa po powierzchni wody, a tonie w oleju.
Na sam koniec trzecioklasiści stworzyli grę dydaktyczną, dzięki której mogli sprawdzić swoje wiadomości z dziedziny chemii.