ZEYTİNLERDE BUDAMA

1. ZEYTİNLERDE BUDAMA

2. BUDAMA Zeytinde gelişme dönemleri ve budama teknikleri • Gençlik dönemi:(20-25 yıl) 4-10 yıl verimsiz • Verim Dönemi: (40-50 yıl) • Yaşlılık Dönemi: (70-80 yıl) • Devrelerin süreleri, uygulanacak kültürel işlemlere göre değişir.

3. ZEYTİN AĞACINDA UYGULANAN BUDAMALAR • Şekil Budaması • Mahsul Budaması • Gençleştirme (yenileme) Budamaları a- Tacın Tamamen Yenilenmesi (Tabladan Kabaklama) b- Çeşit Değiştirme İle Birlikte Gençleştirme Budaması c- Büyük Hacimli Ağaçların Gençleştirilmesi d- Dipten Gençleştirme veya Yumrulu Kök Yardımıyla Yenileme • Dondan Zarar Görmüş Ağaçların Yenilenmesi

4. FARKLI DÖNEMLERDEKİ BUDAMA PRENSİPLERİ • Ürünsüz dönemde ağaç çok hafif budanmalı veya hiç budanmamalı, • Ağaç verime yattıktan sonra hafif budamalar uygulanmalı, • Yaşlılık döneminde yapılacak sert budamalarla ağaç gençleştirilmelidir.

5. BUDAMANIN FİZYOLOJİSİ KÖK • Topraktan su ve besinleri alan organdır. • Alınan besinler dallar vasıtasıyla yapraklara iletilir. YAPRAK • Fotosentez yapan organdır. • Fotosentez sonucu oluşan besinler en ince köklere kadar iletilir. • Büyüme ve verime yatma yaprağa bağlıdır.

6. BUDAMANIN FİZYOLOJİSİ GÖVDE VE DALLAR • Ağacın iskeletini oluştururlar • Kökten yapraklara ve yapraklardan köklere besin akışını sağlar. • Besin maddelerini depo eder. • Gövde ile kök arasındaki çok fazla sayıdaki yumru (turp) yedek besin maddesi deposudur.

7. BUDAMANIN FİZYOLOJİSİ • Kök hacmi ile yaprak miktarı arasında sıkı bir ilişki vardır. • Yaprak / kök oranı yüksek olmalıdır. • Aşırı dal kesiminde yaprak / kök oranı düştüğü, kök sisteminin zayıfladığı, yeterli düzeyde beslenemediği ve ağacın zayıflayarak verimden düştüğü görülür.

8. BUDAMANIN FİZYOLOJİSİ • Yaprak / odun veya yaprak / kök dengesi bozulduğunda ağaç verimden düşer. • Bu durumda ağaç vegetatif gelişmeye (sürgün gelişimi) kaçar. • Yaprak-odun oranı: genç ağaçlarda aralıklı hafif budamalarla, verimli ve yaşlı ağaçlarda daha sert budamalarla düzeltilir.

9. BUDAMANIN FİZYOLOJİSİ • Yaprak / odun veya yaprak / kök dengesi bozulması kısa vadede verimin azalmasına, orta ve uzun vadede ağacın kuvvetten düşmesine neden olur

12. BUDAMA ESASLARI • Büyüme ve meyve teşekkülünü dengelemek, • Verimsiz dönemi mümkün olduğunca kısaltmak, • Ağacın dengeli verimli dönemini uzatmak • Ağacın zayıflamasını ve erken yaşlanmasını önlemek, • Ekonomik olmak,

13. BUDAMA ESASLARI Budama şiddeti ve seviyesini belirlerken • Budamadan önceki sonbahar ve kış yağışları • Bir önceki yıl alınan ürün miktarı • Ağacın beslenme ve gelişme durumu • Ürün değerlendirme şekli (sofralık, yağlık) • Dikim aralığı ve ağaca verilen şekil dikkate alınmalıdır.

14. BUDAMANIN UYGULAMA ZAMANI • Zeytin budaması genellikle hasattan sonra başlar. Soğuk ve don zararının söz konusu olmadığı ılıman bölgelerde Aralık ayından itibaren. • İklimin soğuk olduğu bölgelerde, soğuk tehlikesinin geçtiği Mart-Nisan aylarında budama yapılmalıdır. • Don ihtimalinin yüksek olduğu bölgelerde don tehlikesi tamamen geçtikten sonra, budamaya başlanmalıdır. • Dal kanserli ağaçlar yazın budanmalıdır. Belli bir sıcaklık derecesinde ve kuru havada hastalık etmeninin bulaşması ve gelişmesi mümkün değildir.

15. BUDAMAARALIĞI • Budama genellikle iki yılda bir yapılır (çok verim yılının başında). • Muhtemelen bol ürün yılından sonra zayıf bir çiçek oluşumu söz konusudur. Ürün elde etmek için bu çiçeklerin tümü gereklidir. • Periyodisiteyi (alternans) hafifletmek amacıyla budamayı bol ürün yılından sonra yapmamak gerekir.

16. BUDAMADA KESİMLER Budamada kesimler gerek ince gerekse kalın dallarda iki şekilde yapılabilir Seyreltme budaması

17. BUDAMADA KESİMLER Uç alma budaması

21. BUDAMADA KESİMLER 1- Kesimden önceki dal 2- Kötü Kesim (Çok dipten) 3- İyi Kesim 4- Hatalı Kesim (Bırakılan tırnak üzerindeki yara zor iyileşecek ve dal kuruyacaktır.)

22. Gelişme durumuna göre ikinci yılda başlanır Yerden 40 cm yukarıdan itibaren gelişme durumuna göre 3-5 ana dal seçilir Dallar farklı yönde gelişmelidir Dallar aynı noktadan çıkmamalıdır Şekil budaması

31. Ürün budaması • Ağaç fizyolojik dengede tutulmalı, • Her tarafı güneş ışıklarından faydalanacak şekilde dallar kesilmeli, • Kesime önce hastalıklı, yaralı dallar,kalın dallar, birbirine rakip dallar alınarak başlanmalı, • Şiddetli soğuklar geçince budama yapılır.

43. Gençleştirme budaması • Verimden düşmüş yaşlı ağaçlara uygulanır. • Değişik seviyelerden yapılabilir. • Kademeli yapılmalıdır. • Kalın kesilen yerler macunlanmalı. • Gençleştirmeden sonraki bakımda önemli Sulama, gübreleme, şekil verme (gereksiz dalların alınması)

44. GENÇLEŞTİRME (YENİLEME) BUDAMALARI

45. TACIN TAMAMEN YENİLENMESİ GENÇLEŞTİRME (YENİLEME) BUDAMALARI • Bu sistem daha çok 3-4 gövdeli ağaçlarda tatbik edilir. • Uygulama bütün dalları gövdeden kesmek yani kabaklamak suretiyle yapılır.

47. ÇEŞİT DEĞİŞTİRME İLE BİRLİKTE GENÇLEŞTİRME BUDAMASI GENÇLEŞTİRME (YENİLEME) BUDAMALARI • Bu durumlarda aşılama ile çeşit değiştirme budamalarından yararlanılabilir. • Bu yöntemde aşıdan elde edilen sürgünler kullanılır.