280 likes | 580 Views
Anlamlandırma. Anlam yazar/okur ve metin arasında bir müzakere sürecidir. Kültürel ve kişisel deneyimle etkileşim içindedir. Buna dair modeli geliştiren ilk kişi Barthes’dır. Düzanlam. Saussure’ın üzerinde çalıştığı anlamlandırmanın birinci düzeyidir.
E N D
Anlam yazar/okur ve metin arasında bir müzakere sürecidir. • Kültürel ve kişisel deneyimle etkileşim içindedir. • Buna dair modeli geliştiren ilk kişi Barthes’dır.
Düzanlam • Saussure’ın üzerinde çalıştığı anlamlandırmanın birinci düzeyidir. • Bu düzey göstergenin göstereni ve gösterileni arasındaki ilişkiyi ve göstergenin dışsal gerçeklikteki göndergesiyle ilişkisini betimler.
Yananlam • İkinci anlamlandırma düzeyidir. • Yananlam, göstergenin, kullanıcıların duygularıyla ya da heyecanlarıyla ve kültürel değerleriyle buluştuğunda meydana gelen etkileşimi betimlemektedir.
Düzanlam, fotoğraf makinesinin doğrultulduğu nesnenin film üzerinde mekanik bir yeniden üretimidir. • Yananlam ise bu sürecin insani boyutudur. Çerçeve içine neyin dahil edileceği, odak, ışık, açı vb.
Düzanlam neyin fotoğraflandığıdır • Yananlam nasıl fotoğraflandığıdır
Diğer içerimler • Ses tonu?
Sesimizin tonu, nasıl konuştuğumuz, söylediğimiz şeylere ilişkin duygularımızı ya da değerlerimizi ele verir.
Grev? • Anlaşmazlık
Yananlam nedensizdir, kültüre özgüdür. • Öznel düzeyde işlediği için çoğu zaman farkedilmez.
Mit • Mit bir kültürün, gerçekliğin ya da doğanın bazı görünümlerinin açıklanmasını ya da anlamasını sağlayan bir öyküdür.
İlkel mitler yaşam ve ölüm, insan ve tanrılar, iyi ve kötü hakkındadır. • Yaratılış ve ilk mitler?
Günümüz Mitleri • Barthes’a mit bir şey üzerinde düşünme, onu kavramlaştırma ya da anlamanın kültürel yoludur. • Barthes miti birbiri ile ilişkili kavramlar zinciri olarak düşünür. • Günümüz mitleri, erillik ve dişillik, aile, başarı, bilim vb. hakkındadır.
Barthes mitlerin ana işlevlerinin tarihi doğallaştırmak olduğunu ileri sürer. • Tarihsel bir dönemde egemen olan bir toplumsal sınıfın ürünü, o toplumdaki bütün sınıfların doğal kabul etttiği bir ürüne dönüşür. • Mitler kendi köklerini dolayısıyla siyasal ve toplumsal ve siyasi boyutlarını (ideolojilerini) gizlerler.
İkinci düzey - kültür Birinci düzey yananlam düzanlam mit
Dişillik-erillik mitleri • Kadınların büyütme ve koruma işini erkeklerden “doğal olarak” daha iyi yapmaları. • Erkek “doğal olarak” para kazanma işini üstlenir. • Aile miti
Simge • Bir nesne, uzlaşım ve kullanım aracılığıyla başka bir şeyin yerine geçmesini mümkün kılan bir anlam kazandığında simge haline gelir.
Barthes’a göre simge, yananlam ve mitlere göre daha az sistemli biçimde gelişir. Bu yüzden de daha az doyurucudur.
Eğretileme (Metafor) • Bilinmeyenlerin “anlamı” bilinenlerin “araçları” aracılığıyla ortaya konur. • Metafor, benzerlik ve farklılığı eşanlı olarak kullanır.
Gemi dalgaları yarıp geçti. • Saban demiri (Gemi) toprağı yarıp geçti (suda hareket etti). • Aslan gibi adam
Düzdeğişmece (metonymy) • Metafor, nitelikleri bir gerçeklik düzleminden diğerine yer değiştirerek işliyorsa, metonimi de aynı düzlemdeki anlamları birbiri ile ilişkilendirerek işler. • Gerçekliğin bir parçasını bütünü temsil etmesi için kullanırız.
Televizyondaki cinayet dizilerinin kentsel mekanları metonomileridir. • Fotoğraflanan sokak, sokağın kendini temsil etmekten çok, belirli bir tür kent yaşamını(sefalet, zenginlik, namus) anlatan bir düzdeğişmecedir.
Bir yastık üzerindeki kağıt para yığınının yanında yatan gözü yaşlı kadını gösteren bir film karesi fahişeliğin metonimisidir.