دانشگاه تهران (پردیس بین الملل) دکتری حسابداری

1. دانشگاه تهران (پردیس بین الملل) دکتری حسابداری تجزیه و تحلیل تجربی روایی و پایایی معیارها و ابعاد کارت امتیازدهی متوازن تقدیم به استاد گرانقدر جناب آقای دکتر نیکبخت ترجمه و ارائه: علیرضا رام روز

2. تجزیه و تحلیل تجربی پایایی و روایی معیارها و ابعاد کارت امتیازدهی متوازن

3. چکیده • در طول سال های متمادی ، حسابداران مدیریت در طراحی سیستم اطلاعاتی برای تصمیم گیری دخیل بوده اند. • برای اثربخشی در طراحی سیستم ، حسابداران به معیارهای دارای پایایی و متناسب با عملکرد ، در چارچوبِ ساختار حاوی روایی ، نیاز دارند.

4. کارت امتیازدهی متوازن در سال 1992 توسط کاپلان معرفی شد و به عنوان یک مدل جامع عملکرد ، هر دو معیارهای مالی و غیر مالی را شامل می شود. • نتایج نشان می دهند ، از نظر روایی محتوا ، پایایی ثبات داخلی و اعتبار عاملی ، کارت امتیازدهی متوازن ، با معیار هایی که در 4 بعد آن طبقه بندی شده اند ، یک مدل عملکرد معتبر می باشد.

5. مطالعات گذشته ، پایایی و روایی بهتری برای معیار های کارت امتیازدهی متوازن ضروری دانستند. • تحقیق حاضر ، از طریق پیشنهاد مجموعه ای از معیار هایی که با 4 بعد کارت امتیازدهی متوازن مرتبط هستند ، به طراحی و اجرای آن در واحدهای تجاری ، کمک می کند.

6. مقدمه • بر اساس اتفاق نظر جامعۀ دانشگاهی و شاغلین : «طراحی و اجرای سیستم سنجش عملکردی که برای دستیابی به ارزیابی عملکرد بهتر ، بر معیارهای غیر مالی تمرکز کند، ضروری مینماید.»

7. کارت امتیازدهی متوازن توسط کاپلان و نورتون (1992) معرفی شده است، و به عنوان ساختاری که معیارهای مالی و غیر مالی را شامل می شود و مدل سنجش عملکرد جامعی را فراهم می کند ، به شدت مورد توجه قرار گرفته است.

8. کارت امتیازدهی متوازن ، 4 بعد را برای ارائۀ عملکرد واحد تجاری پیشنهاد می کند : • مالی • مشتری • کسب و کار داخلی • یادگیری و رشد

9. بر اساس تحقیقات کاپلان و نورتون : «اشتباهی که مدیران در پیاده سازی کارت امتیازدهی متوازن مرتکب میشوند، این است عدم انتخاب معیار هایی با پایایی بالا می باشد.»

10. اینتر و همکارانش (1997) اهمیتِ فراهم نمودن ِ پایایی و روایی برای معیارها، پیش از طرح هرگونه مدل تجاری را خاطرنشان کردند. • پرهزینه بودن پیاده سازی کارت امتیازدهی متوازن ، ضرورت سنجش روایی و پایایی معیارهای انتخاب شده را خاطرنشان می سازد. • مقالۀ حاضر، از طریق آزمون تجربی ابعاد و معیارهای پیشنهادی ِ کارت امتیازدهی متوازن ، سعی در کمک به طراحی و اجرای آن در واحد های تجاری دارد.

11. برای رسیدن به این هدف ، 90 واحد تجاری ِ کانادایی را مورد بررسی قرار دادیم. • ابتدا معیارهای مشترک کارت امتیازدهی متوازن ، که با هر یک از 4 بعدِ آن مرتبط بودند، انتخاب شدند. بر اساس تحقیقات ، فقط معیارهای مشترک به عنوان ارزیابی عملکرد محسوب می شوند و معیارهای خاص ِ یک واحد ، معمولا نادیده گرفته می شوند.

12. در مرحلۀ دوم ، پایایی ِ این معیارهای مشترک را بررسی کردیم. • در مرحلۀ آخر به آزمون روایی ِِ عاملی این 4 بعد مورد پرداختیم. روایی ِ عاملی ، به درجۀ انسجام بین انتظارات نظری از این ابعاد و نتایج تجربی ، اشاره دارد.

13. در بخش دوم این مقاله مروری بر ادبیات ارائه شده است. • بخش سوم روش تحقیق را شرح می دهد. • در بخش 4 ، پایایی معیارهای کارت امتیازدهی متوازن و اعتبار عاملی ابعاد آن مورد بحث قرار می گیرد. • بخش آخر محدودیت ها را بررسی کرده و راه کار ارائه می کند.

14. 2- مروری بر مطالعات گذشته • ادبیات روانشناسی سازمانی ، اهمیت معیارهای حاوی پایایی را برای سنجش ِ عملکرد را خاطر نشان می کند. بطور مثال، معیارهای ذهنی برای ارزیابی عملکرد، دقت و رواییِ کمتری نسبت به معیارهای ذهنی دارند. زیرا ممکن است معیار ذهنی تحت تاثیر تعصباتِ ارزیاب قرار گیرند. • برای بررسی روایی و پایایی 4 بعد کارت امتیازدهی متوازن، تجزیه تحلیل را با آزمون ِ روایی ِ محتوا ، آغاز می کنیم.

15. 1-2 روایی محتوا : انتخاب معیارهای مشترک کارت امتیازدهی متوازن(BSC) • روایی محتوا نوعی اعتبار است که معمولا برای بررسی اجزای تشکیل دهنده ی یک ابزار بکار برده می شود و به ما اطمینان می دهد که ابزار مورد نظر به تعداد کافی پرسشهای مناسب برای اندازه گیری مفهوم مورد سنجش دربر دارد. اگر سوال های ابزار معرف ویژگیها و مهارتهای ویژه ای باشد که محقق قصد اندازه گیری آن ها را داشته باشد،آزمون دارای روایی محتوا است. • ادبیات BSC، ابتدا 4 بعدرا مطرح می کند :مالی ، مشتریان ، فرایندهای کسب و کار داخلی، یادگیری و رشد. این ابعاد تقریبا برای تمامی سازمانها ضروری شناخته شده اند.

16. در گام دوم ، فهرستی از معیار های مرتبط با هر یک از این ابعاد ارائه می گردد. • کاپلان و نورتون بیان نمودند که واحدهای تجاری صرف نظر از اهدافشان، مجموعه ای مشترک از معیارهای کارت امتیازدهی های متوازن را انتخاب می کنند. • شرکت کنندگان در آزمون ، عملکردِ بخش خودشان را صرفا بر اساس معیارهای مشترک ارزیابی نمودند و معیارهای خاص ، هیچ تاثیری بر قضاوت در ارزیابی نداشته است.

17. ما معیارهای BSC مبتنی بر گفته های کاپلان و نورتون ، کاپلان و اتکینسون را انتخاب کردیم.

18. جدول-1 معیار های (BSC) که برای بررسی پایایی و روایی انتخاب شدند ابعاد معیارها مالی بازده دارایی حاشیه سود خالص نسبت سرمایۀ در گردش مشتری هزینه های بازاریابی به درآمد رشد درآمد کسب و کار داخلی تعداد کالاهای جدید تعداد کالاهای پیشنهادی هزینه های تحقیق و توسعه به درآمد یادگیری و رشد نرخ غیبت از کار پرسنل نرخ گردش مالی کارمندان هزینه های آموزش به درآمد درآمد به ازای هرکارمند

19. رشد درآمد ممکن است نشانۀ عملکرد مالی ، یا نشانۀ رقابت، که سهم و موقعیت نسبی بازار را منعکس می کند ، باشد. • در مطالعات مختلف ، رشد درآمد در ابعاد متفاوت پدیدار می شود. مثلا در مدل هرم عملکرد لینچ و کراس ، رشد درآمد ، به جای اینکه با بعد مالی مرتبط باشد ، با بعد بازار مرتبط است.

20. در بعد فرآیندهای کسب و کار داخلی ، تعداد کالاهای جدیدی که در طول 3سال گذشته معرفی شده اند ، تعداد کالاهای پیشنهادی به بازار و هزینه های تحقیق و توسعه به درآمد ، منعکس کنندۀ ابتکار و نوآوری می باشند.

21. در بعد یادگیری و رشد ، نرخ غیبت و نرخ گردش مالی کارمندان ، رضایت کارمند را منعکس می کند. • هزینۀ آموزش به درآمد ، تلاش های آموزشی کارمند را نشان می دهد و درآمد به ازای هر کارمند ، بهره وری هر کارمند را انعکاس می دهد.

22. 3-روش شناسی تحقیق • برای جمع آوری اطلاعات ، تحقیق زمینه یابی به کار گرفته شد. • فقط واحدهای تجاری با 100 کارمند یا بیشتر به عنوان واحدهای مناسب برای تجزیه و تحلیل انتخاب شدند. زیرا واحد هایی با تعداد کارمند کمتر ، بعید است که حوزۀ مسئولیت تعریف شدۀ مشخصی داشته باشند.

23. ازشرکت کنندگان خواسته شد تا اطلاعات مالی و غیر مالی را برای محاسبۀ معیارهای بازده دارایی ، حاشیۀ سود خالص، نسبت سرمایۀ در گردش، رشد درآمد، هزینه های بازاریابی به درآمد، تعداد کالاهای جدید، تعداد کالاهای پیشنهادی، هزینه های تحقیق و توسعه به درآمد، هزینه های آموزش به درآمد و درآمد به ازای هر کارمند ، ارائه کنند.

24. همچنین از شرکت کنندگان خواسته شد که اطلاعات درآمد سالانه را برای طبقه بندی از نظر استاندارد های صنعتی ارائه کنند. • نمونه شامل 90 پرسشنامه با 24% نرخ پاسخگویی بود.

25. شرح وضعیت یک پاسخ دهندۀ معمول : یک رییس کل با درجۀ کارشناسی در زمینۀ بازرگانی با یک سمت حسابداری که متوسط سن او 42 سال است. در سطح واحد تجاری متوسط تعداد کارکنان 156 نفر با متوسط درآمد 22میلیون دلار کانادایی است. • نمونۀ واحد تجاری شامل 48 واحد تولیدی (53%) و 42 واحد خدماتی(47%) میباشد.

26. جدول 2 – آمار توصیفی معیارهای جمع آوری شده اطلاعات کسب شده از پاسخ دهندگان معیارها میانگین S.D.مینیمم ماکسیمم دامنۀ نظری بازده دارایی(ROA)9/49 6/52 4/70- 31/40 درخصوص این معیارها به حاشیه سود خالص(NPM)5/05 5/36 3/00- 35/00- کار بسته نمی شود. نسبت سرمایۀ در گردش(WC) 1/73 1/25 0/19 10/90 هزینه های بازاریابی 0/02 0/04 0 0/32 به درآمد MRK)) رشد درآمد(REVRG)6/81 18/04 38/5 71/2 تعداد کالاهای جدید (NEWP) 15/29 19/64 0 50 تعداد کالاهای پیشنهادی 20/28 35/36 1 90 (POFF) هزینه های تحقیق و 0/0095 0/0158 0 0/12 توسعه به درآمد(R&D) هزینه های آموزش به درآمد 0/0026 0/0056 0 0/12 (TRAI) درآمد به ازای هر کارمند (PRE)300,254 233 , 465 000 , 25 4277992 نرخ غیبت کارکنان (ABS)5/41 1/25 2 7 7-1 نرخ گردش مالی کارکنان(TURN)5/24 1/63 1 7 7-1

27. جدول 3 ، ماتریس همبستگی است که برخی روابط پیش بینی شده بین معیارهارا نشان می دهد. • به طور مثال ،همبستگی بالایی بین معیارهای مرتبط با ابعاد مالی و رشد و یادگیری مشاهده شده است.

28. جدول3-ماتریس همبستگی

29. 4- پایایی ثبات داخلی معیارها و روایی عاملی ابعاد کارت امتیازدهی متوازن • ضریب آلفای کرونباخ ، شناخته شده ترین روش برآرود پایایی در تحقیقات حسابداری مدیریت است. • ما با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ ، پایایی معیارها رابرآورد کردیم. جدول 4 معیارهای کارت امتیازدهی متوازن را همراه با ضریب آلفای کرونباخ برای هر بعد ارائه می کند.

30. جدول4 – معیارهای کارت امتیازدهی با ضریب آلفای کرانباخ به ازای هر بعد ابعاد معیارها ضریب آلفای آلفا، اگر موردی حذف شود ضریب آلفای نهایی کرونباخ مالی بازده دارایی 0/21 حاشیه سود خالص 0/64 0/05 0/64 نسبت سرمایۀ در گردش 0/82 مشتری هزینه های بازاریابی به 0/51 0/23 0/51 درآمد رشد درآمد 0/03 کسب و کار داخلی تعداد کالاهای جدید 0 تعداد کالاهای پیشنهادی 0/42 0/01 0/55 هزینه های تحقیق و 0/55 توسعه به درآمد اولین تکرار دومین تکرار 0 0 یادگیری و رشد نرخ غیبت از کار پرسنل 0 0 0 0/58 نرخ گردش مالی کارمندان 0 0/58 هزینه های آموزش هر کارمند 0/43 حذف شد

31. همانطور که در جدول 4 نشان داده شده است، به ضریب آلفای 0/64 برای 3 معیار از بعد مالی دست یافتیم. • اگر نسبت سرمایۀ در گردش را حذف می کردیم ، مقدار ضریب بیشتر می شد، اما به خاطر روایی ِ منطقی ِمحتوای آن و به این علت که در مراحل اولیه ، ضریب آلفا نزدیک به 0/6 معقول و منطقی تلقی می شد، آن را حذف نکردیم.

32. با توجه به جدول4 ، در بعد رشد و یادگیری ، 2 عمل تکراری ضروری است : • معیار درآمد به ازای هر کارمند را حذف کنیم تا به 0/43= دست یابیم. • معیارهای هزینه آموزش به درآمد را حذف کنیم تا به 0/58= برسیم.

33. تنها معیاری که مشخصاً ، مناسب کارت امتیازدهی متوازن نیست ، معیارِ نسبت سرمایۀ در گردش است با 0/268 برای بعد مالی و 0/275 برای بعدِ یادگیری و رشد. • با این حال ، این معیار را برای بعد مالی حفظ کردیم. به خاطر پایایی منطقی محتوای آن و ارتباط ضعیفش با بعد رشد و یادگیری.

34. اطلاعات جدول 5 ، پایایی ثبات داخلی 8 معیار مشترک کارت امتیازدهی متوازن را اثبات می کند. • همچنین نشان دهندۀ ساختار خاصی از 4 بعد کارت امتیازدهی متوازن می باشد که دالّ ِ بر روایی عاملی(به معنای انسجام بین انتظارات نظری و نتایج تجربی) است. • این نتایج دستاوردهای لایپ و سالتریو را تایید می کند که 4 بعد کارت امتیازدهی متوازن ، برای مدیران ، جهت ارزیابی عملکرد اهمیت دارد.

35. 5- نتیجه ومحدودیت ها • هدف این تحقیق بررسی ِ پایایی ِ معیار های کارت امتیازدهی متوازن و روایی ساختارآن بود. • چنهال (2003) اهمیت افزایش پایایی و قابلیت اطمینان معیارهای کارت امتیازدهی متوازن را برای بهبود سازگاری بین تحقیقات BSC را خاطر نشان می کند. • پژوهش حاضر ، از طریق پیشنهاد مجموعه ای از معیارهای مرتبط با ساختار خاص ِ 4 بعد ِ BSC، به طراحی و اجرای BSC در سازمان ها کمک می کند.

36. سنجش ِحاوی پایایی و روایی ، شرط لازم علم است.

37. پژوهش حاضر محدودیت هایی بر سر راه داشت که ما مهمترین آن ها را بر می شماریم: • دشواری در دستیابی به اطلاعات مالی و غیر مالیِ واحدهای تجاری باعث محدود شدن تعداد معیارهای BSC در طول زمان آزمون می شد. • با وجود اختصار و شفافیت پرسشنامه ها ، پاسخ دهندگان در مورد ابزار تحقیق دچار سوءتفاهم می شدند. • محدودیتِ مفاهیم منسجم پایایی و روایی.

38. پایان