250 likes | 1.64k Views
Hipersensitivite reaksiyonları. Aşırı duyarlılık reaksiyonlarını genel olarak tanımlar. Klasik olarak 1-5 e kadar tanımlanan tipleri vardır. HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI. TİP I. Ig E güdümlüdür. Mast hücre ve bazofil uyarılması ile medayatörler açığa çıkar
E N D
Hipersensitivite reaksiyonları • Aşırı duyarlılık reaksiyonlarını genel olarak tanımlar. • Klasik olarak 1-5 e kadar tanımlanan tipleri vardır.
TİP I • Ig E güdümlüdür. • Mast hücre ve bazofil uyarılması ile medayatörler açığa çıkar • Histamin, bradykinin , prostoglandinler, lökotrienler, PAF (platelet aktive edici faktör) gibi. • Bu aracılar nedeni ile dokuda bir çok değişikliler meydana gelir.
TİP I- devam • Dokuda meydan agelen geğişiklikler • ØVazodilatasyon • ØDüz kas kontraksiyonu • ØMukus salgılayan bezlerde uyarılma • ØDamar geçirgenliğinde artış ve ØDoku inflamasyonu
TİP I- devam • Vucüda giren antijenler yabancı olduğundan en çok etkilenen organlar • Deri ve • Solunum sistemi olacaktır • Allerjenin bütün vucüdda reaksiyon oluşturması haline yani sistemik reaksiyona anafilaksi diyoruz. • Atopi • bir kişide çevresel ortak bir çok antijene kolayca Ig E oluşturması ve ailede (allerjik rinit, allerjik astım, atopic dermatit, ve allerjik gastroenteropati) allerjik hastalıkların genetik olarak sık bulunmasına denir
TİP I- devam • Tip I içinde yer alan hastalıklar nelerdir. • allerjik rinit, • allerjik konjuctivit • saman nezlesi- mevsimsel • yılboyu nezlesi • extrinsic astım • Aerosol tozlar, duman, polenler vs karşı • gıda allerji • anafilaksi • lateks kullanımı
Anafilaksi: • Bazı allerjenler vücuddan sistemik olarak tüm mast hücrelerinden aracı salınmasına yol açabilir • İlaçlar • Böcek zehirleri • Latex • Gıdalar gibi • parenteral enzimler • kan ürünleri • b laktam Ab • b-blokerler • Bu durumda vücuddada sistemik ve ölümcül değişiklikler olur.
Anafilaksi-devam: • Vücudda sistemik ve ölümcül değişiklikler olur. • Yaygın vazodilasyondan dolayı hipotansiyon ve şok • Bronkospazm • Gastrointestinal ve uterus kontraksiyonları • Ürtiker ve angioödem • Ürtiker ve angiödem tek başına olabilir. Bu durumda lokalize bir anafilaksiden bahsedilebilir. Daha sık ve iyi seyirlidir. • Anaflaktoid reaksiyon !
Anafilaksi-proflaksi • Kaçınma • immunoterapi
Anafilaksi-tedavi • epinephrine 1/1000 epinefrine 0.3-0.5 ml SC, • difenhidramin IV 50-100 mg (systral , avil amp, ) • teofilin IV 5 mg/kg bolus 10-30 dk daha sonra 0.5 mg /kg infüzyon • IV hidrasyon- CVP ile mümkünse • Norepinefrine ve dopamin
TİP I- devam • Allerjik rinit • Burun kaşıntısı, konjesyon, akıntı,hapşırık, • Birlikte atopic dermatit, alt solunum sistem bulguları (öksürük, hırıltı,dispne), gözlerde yaşarma ve akıntı olabilir. • Çevresel bir antijene karşı oluşmaktadır. • Test edilen Ag karşı specific Ig E gösterilmesi ile teyid edilir.
TİP I- tanısal işlemler • non spesifik • kanda eosinofil • IGE düzeyi pulmoner aspergilloziz ve hiper Ig E sendormu • spesifik • cilt testleri • prick testi- pucture: iğneleme testi • intradermal testler • negatif kontrol • pozitif kontrol histamin • RAST radioallergosorbant test • Hasta serumu bilinen Ag lar ile karşılaştırma 125 I –işaretli Anti-Ig E ile muamele edilir. Radyoaktivitesi sayılır.
TİP I- tedavi • Tedavide 3 ana yol vardır. • Allerjenden sakınmak • Semptomatik tedavi • antihistaminikler • sempatomimetikler • cromolin • glukokortikoidler • İmmünoterapi • Kaçınılamıyacak allerjenlere karşı • Ig G , allergen spesifik Ig E
TİP II HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI • Sitotoksik bir reaksiyondur • Antijen dokular üzerinde bulunan yapılardandır veya dokulara yapışan hapten denilen tek başına antijenik olmadığı halde dokuya yapıştığında antijenite kazanan maddelerdir. • Bu entijenlere karşı gelişmiş Ig G ve Ig M tipi antikorlar rol alır. • Doku üzerindeki bu antijenlere antikorlar bağlandğında reaksiyon başlar. Sonunda sitotoksik T hücreler uyarılırlar ve hücreler fagositize edilir. • T hücre aktivasyonu compleman C3 veya diğer komplemanlar aracılığı ilede olabilir.
TİP II HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI • Yanlış kan transfuzyonu sonucu oluşan hemoliz iyi bir örnektir. • Coombs pozitif hemolitik anemi- Rh ve Li kan gruplarına karşı en sık, bazen ilaçlara karşı • Antibody güdümlü trombositopenik purpura • Phemfigus- desmozom proteinlerine karşı Ab • Phemfigoid • Good pausture sendromu – anti GBM antikorları, glomerüler ve ac dokusunu tutar • Pernisiyöz anemi • Myastenia gravis post sinaptik ACH reseptörlerine karşı AB • Lambert –eaton nöron kanallarındaki proteinlere karşı AB mevcut. Bu kez ACH salgılanamaz. • Penicilline uyarımlı hemolytic anemi (penicilline burada hapten rolundedir
TİP III HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI • İmmun kompleks ilişkili reaksiyonlardır. • Çözünebilir Antijen-antikor komplekslerinin damarlar veya dokularda çöklemeleri ile klinik oluşur. • Antikorlar daha fazla ise reaksiyonlar antijenin köken aldığı dokulara sınırlı kalabilir. Örneğin romatoid artrit synovium • Antijenler fazla ise olay daha sistemik olmaya adaydır. Sistemik dolaşıma katılıp daha fazla dokuya ulaşabilir. • Tip III reaksiyonlar: • Serum sikness disease- serum hastalığı • SLE (sistemik lupus eritematoziz) • RA (Romatoid artrit) • PAN (Poliarteritis nodosa) • Cyroglobünemi • Hipersensitivity pneumonitis • Bronkopulmonary aspergillosis • Akut glomerülonephritis • Kronik membranoproliferatif GN
TİP IV HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI • Sellüler immünite ile ilgildir • Geç tip hipersensitivite reaksiyonuda denir • Spesifik bir antijen ile T hücrelerinin karşılaşması ve bu antijenlere sensitivite kazanması ile olur. Sensitif T hücrelerin nakli ile diğer insanlarda benzer reaksiyonlar oluşur. • Sensitize T hücreleri antijenin bulunduğu dokulara veya mikroorganizmalara direkt saldırıp hasar oluşturur. Etken son hücreler makrofajlardır. • Sensitize olmuş T hücreleri (memory hücreler) lenfokinler salgılayarak diğer killer hücreleri, makrofajları aktifleştirebilirler.
TİP IV HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI • Reaksiyon 3 fazlıdır. • Tanıma • Aktivasyon- • IL-2, TNF, gama IFN, lenfotoksinler • Effektör faz • Tip IV reaksiyonlar: • Ppd reaksiyonu – tuberküloz deri testi • Candida deri testi • Kontakt dermatit • Allograft rejeksiyonu • İntracellüler organizmalara karşı granulomatoz cevap • Kuduz aşısına karşı gelişen encephalomyelit • Bazı ilaç hipersensitiviteleri • tiroidit
TİP V HİPERSENSİTİVİTE REAKSİYONLARI • Burada bir antijene karşı oluşan antikorlar bağlandıktan sonra hedefi yıkmaya sebep olmaz. • Bağlandıktan sonra bazı fizyolojik hadiselere yol açarlar. • Bu fizyolojik olaylar UYARICI /STİMULANt veya BLOKE EDİCİ/İNHİBİTION olabilir. • örnekler • Myastenia gravis- blokan • Graves- stimulan