เทคนิคและแนวทางการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ

1. เทคนิคและแนวทางการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญเทคนิคและแนวทางการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ผศ.ดร.สมภพ อินทสุวรรณ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ

2. สถานการณ์การศึกษาของไทยสถานการณ์การศึกษาของไทย • สมรรถนะในการแข่งขันด้านการศึกษา พ.ศ.2549 • ได้ลำดับที่ 48 จากทั้งหมด 49 ประเทศ • จัดอันดับโดยInternational Institute for Management Development (IMD)

3. สถานการณ์การศึกษาของไทยสถานการณ์การศึกษาของไทย • พ.ศ.2552 ได้ลำดับที่ 42 จากทั้งหมด 57 ประเทศ • 1.สาธารณูปโภคพื้นฐาน • 2.เทคโนโลยีพื้นฐาน • 3.วิทยาศาสตร์พื้นฐาน (40) • 4.สุขภาพและสิ่งแวดล้อม • 5.การศึกษา (47)

4. สถานการณ์การศึกษาของไทยสถานการณ์การศึกษาของไทย • จากการทดสอบของPISA(Programme for International Student Assessment) • พ.ศ. 2546 ได้ลำดับที่ 30 จาก 39 ประเทศ • ผ่านเฉพาะเด็กนักเรียนโรงเรียนสาธิตและโรงเรียนในกรุงเทพฯ • ต่ำสุดคือโรงเรียนเอกชนและโรงเรียนขยายโอกาส • ต่ำสุดคือโรงเรียนในภาคอิสานและภาคใต้

5. Mean science scores – OECD countries OECD (2007), PISA 2006 – Science Competencies for Tomorrow’s World, Table 2.1c

6. PISA Proficiency Levels in Science Th OECD OECD Science Level 6 Student can consistently identify, explain and apply scientific knowledge and knowledge about science in a variety of complex life situations 1% 0.0 Level 6 0.4% 8% Level 5 20% 4% Level 4 Science Level 1Student have such a limited scientific knowledge that it can only be applied to a few, familiar situations 27% 16.3% Level 3 24% 33.2% Level 2 14% 33.5% Level 1 Below Level 1Unable to use scientific skills in ways required by easiest PISA tasks. BelowLevel 1 5% 12.6% OECD (2007), PISA 2006 – Science Competencies for Tomorrow’s World, Table 2.1a

7. Mean reading scores – OECD countries OECD (2007), PISA 2006 – Science Competencies for Tomorrow’s World, Table 6.1c

8. Mean mathematics scores – OECD countries OECD (2007), PISA 2006 – Science Competencies for Tomorrow’s World, Table 6.2c

9. สมรรถนะวิทยาศาสตร์ของนักเรียนไทยสมรรถนะวิทยาศาสตร์ของนักเรียนไทย • พ.ศ.2550 ได้อันดับที่ 47 จาก 57 ประเทศ • อันดับ1-2-3= ฟินแลนด์ ฮ่องกง แคนาดา • แล้วเรื่องอะไรที่ประเทศไทยมีอันดับดีขึ้นเรื่อยๆ?

10. ข้อมูลจากการสอบNT,O-netและA-netข้อมูลจากการสอบNT,O-netและA-net • คะแนนเฉลี่ยในสาระวิทยาศาสตร์ และสาระอื่นๆ อยู่ระหว่าง 30-40 %

11. พวกเราทุกคนมีส่วนในการรับผิดชอบและแก้ไขปัญหา?พวกเราทุกคนมีส่วนในการรับผิดชอบและแก้ไขปัญหา? • เพราะครูเป็นปัจจัยที่สำคัญที่สุดของคุณภาพและการปฏิรูปการศึกษา

12. ปัญหาครู 3จังหวัดชายแดนภาคใต้ • 1.คุณวุฒิไม่สอดคล้องกับมาตรฐานวิชาชีพ • 2.ขาดความรู้ด้านหลักสูตรและการจัดการเรียนรู้ • 3.มีความรู้ไม่ตรงตามสาขาวิชาที่สอน • 4.มีความรู้ไม่ลึกซึ้งและไม่กว้างขวาง • 5.มีความเข้าใจเนื้อหาคลาดเคลื่อน

13. ปัญหาครู 3จังหวัดชายแดนภาคใต้ • 6.ขาดโอกาสการพัฒนาความรู้และทักษะการสอน • 7.มีภาระงานงานสอนและงานธุรการมากจนไม่มีเวลาพัฒนาตนเอง • 8.ขาดงบประมาณสนับสนุนเพื่อการพัฒนาครู เช่นการศึกษาต่อ อบรม ดูงาน การพัฒนาวิทยฐานะ • (สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษายะลา เขต1, 2550)

14. ปัญหาการจัดการศึกษาอุดมศึกษาในจังหวัดชายแดนภาคใต้ปัญหาการจัดการศึกษาอุดมศึกษาในจังหวัดชายแดนภาคใต้ • 1.ขาดโปรแกรมหรือหลักสูตรที่สนองความต้องการของผู้เรียน • 2.ขาดพื้นฐานความรู้วิชาสามัญ • 3.ขาดครู อาจารย์ที่มีความรู้ความสามารถในการสอน ประสบการณ์และองค์ความรู้ • (เสริมศักดิ์ วิศาลาภรณ์(2552). รายงานการวิจัย สภาพการจัดการศึกษาในจังหวัดชายแดนภาคใต้)

15. บทบาทของครูยุคปัจจุบันเปลี่ยนไปแล้วบทบาทของครูยุคปัจจุบันเปลี่ยนไปแล้ว • จากการเป็นผู้ส่งทอดความรู้ เป็น ผู้ร่วมค้นหาความรู้ • จากการตกปลา(ความรู้) เป็น การเพาะเลี้ยงปลา(ความรู้) • จากการเน้นเนื้อหา เป็นการเน้น ความเข้าใจ • จากการเป็นผู้ สอนวิชา(หนังสือ) เป็นผู้สอนวิธีเรียนรู้และจัดประสบการณ์การเรียนรู้ • หัวใจการเรียนรู้ –สุ จิ ปุ ลิ

16. บทบาทของครูยุคปัจจุบันเปลี่ยนไปแล้วบทบาทของครูยุคปัจจุบันเปลี่ยนไปแล้ว • จาก ครูเป็นศูนย์กลาง • เป็น ผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง • จาก การสอนให้จำเนื้อหา • เป็น การสอนให้รู้จักคิด รู้จักวิธีเรียนรู้

17. สมรรถนะสำคัญของครูที่ต้องได้รับการพัฒนาต่อเนื่องสมรรถนะสำคัญของครูที่ต้องได้รับการพัฒนาต่อเนื่อง • 1.ความสามารถในการพัฒนาและประเมินหลักสูตร • 2.ความสามารถในการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ • 3.ความสามารถในการใช้เทคโนโลยีในการจัดการเรียนการสอน • 4.ความสามารถและมีส่วนร่วมในการประกันคุณภาพการเรียนการสอน

18. สมรรถนะสำคัญของครูที่ต้องได้รับการพัฒนาต่อเนื่องสมรรถนะสำคัญของครูที่ต้องได้รับการพัฒนาต่อเนื่อง • 5.ความสามารถในการทำให้เกิดประสิทธิผลการสอน • 6.ความสามารถในการปฏิบัติหน้าที่ที่ดีในการสอนและเป็นแบบอย่างได้ • 7.ความสามารถในการศึกษา ค้นคว้า วิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนการสอน • 8.ความสามารถในการพัฒนานวัตกรรมการเรียนการสอน

19. เด็กจึงต้อง ปรับวิธีเรียน และ • ครู ต้อง เปลี่ยนวิธีสอน

20. ความจำเป็นในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญความจำเป็นในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ • 1.นโยบายการปฏิรูปการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ กำหนดยุทธศาสตร์การปฏิรูปที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง • 2.พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 • หมวด4 ม.22 แนวการจัดการศึกษา ยึดหลักว่าผู้เรียนทุกคนมีความสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองและถือว่าผู้เรียนมีความสำคัญที่สุด การจัดการศึกษาต้องส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถพัฒนาตามธรรมชาติและเต็มศักยภาพ

21. ความจำเป็นในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญความจำเป็นในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ • 3.นโยบายการพัฒนาข้าราชการครูของ ก.ค. กำหนดไว้ในเป้าหมายและมาตรการที่มุ่งให้ครูสอนโดยยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง • 4.เกณฑ์มาตรฐานวิชาชีพครูของคุรุสภา กำหนดมาตรฐานวิชาชีพที่เกี่ยวกับการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลางไว้หลายมาตรฐาน

22. การจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ • เกิดจากแนวคิดของนักการศึกษา • John Dewey • Learning by Doing (1963) • การเรียนรู้โดยการกระทำ

23. John Dewey (1859-1952)

24. ปรัชญาหรือทฤษฎีการสร้างความรู้(constructivism)ปรัชญาหรือทฤษฎีการสร้างความรู้(constructivism) • :การเรียนรู้เป็นกระบวนการที่ขึ้นภายในตัวผู้เรียน จะสร้างความรู้จากสิ่งที่พบกับความรู้ความเข้าใจที่มีอยู่เดิม • กลุ่มปรัชญาHumanism(wholistic) • :การเรียนรู้เป็นการพัฒนาองค์รวมของผู้เรียน

25. ลักษณะสำคัญของการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญลักษณะสำคัญของการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ • 1.สนองความแตกต่างระหว่างบุคคล • 2.เพิ่มพูนพหุปัญญา(IQ,EQ,SQ,MQ) • 3.รวมการประเมินการพัฒนาไว้ด้วยกัน • 4.ใช้วิธีการและสื่อที่หลากหลาย • 5.มุ่งให้ผู้เรียนพัฒนาตนเองเป็นพัฒนาตนเองได้

26. จุดมุ่งหมายของการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลางจุดมุ่งหมายของการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง • 1.เพื่อให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในกิจกรรมการเรียนการสอนมากขึ้น(Active) • 2.เพื่อให้ผู้เรียนได้พัฒนาความสามารถด้านต่างๆตามความสามารถ • 3.เพื่อให้ผู้เรียนได้เรียนรู้จากการลงมือกระทำ ปฏิบัติหรือศึกษาค้นคว้าด้วยตัวเอง

27. จุดมุ่งหมายของการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลางจุดมุ่งหมายของการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง • 4.เพื่อให้ผู้เรียนได้เรียนตามความสนใจและความสามารถของตนเอง • 5.เพื่อให้ผู้เรียนได้เชื่อมโยงการเรียนรู้กับประสบการณ์เดิมและสภาพชีวิตประจำวัน • 6.เพื่อให้ผู้เรียนได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ความรู้ ความคิดกับเพื่อน

28. ลักษณะการจัดการเรียนการสอนโดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญลักษณะการจัดการเรียนการสอนโดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ • 1.จัดตามความสนใจ ความสามารถ ในทุกขั้นตอนของการเรียนการสอน (ร่วมกำหนดวัตถุประสงค์ –การประเมินผล) • 2.จัดให้ผู้เรียนได้ลงมือทำกิจกรรมปฏิบัติ แก้ปัญหา หรือค้นคว้าด้วยตัวเองจากแหล่งต่างๆ

29. ลักษณะการจัดการเรียนการสอนโดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญลักษณะการจัดการเรียนการสอนโดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ • 3.จัดให้ผู้เรียนได้ฝึกทักษะต่างๆ (การคิดวิเคราะห์ การสังเกต การออกแบบการทดลอง การทดลอง การจดบันทึก การสังเคราะห์ การสรุป การนำเสนอ) • 4.จัดให้ผู้เรียนได้มีโอกาสนำความรู้ที่ได้ไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวัน • 5.จัดให้ผู้เรียนได้มีโอกาสสร้างความสัมพันธ์ และเปลี่ยนความรู้และร่วมทำกิจกรรมต่างๆกับเพื่อน

30. ลักษณะการจัดการเรียนการสอนโดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญลักษณะการจัดการเรียนการสอนโดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ • 6.เป็นการทำงานเป็นกลุ่ม • 7.ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการแสดงออก • 8.เป็นการเรียนรู้ตามทรัพยากรที่มีอยู่ • 9.ผู้สอนเป็นผู้ชี้แนะหรือประสานการเรียน • 10.ผู้เรียนเป็นเจ้าของความคิดหรือชิ้นงาน

31. ลักษณะการจัดการเรียนการสอนโดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญลักษณะการจัดการเรียนการสอนโดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ • 11.ผู้เรียนเรียนรู้โดยการปฏิบัติจริง • 12.ผู้เรียนต้องมีวินัยในตัวเอง • 13.ผู้เรียนทราบแหล่งความรู้และความคิด • 14.ผู้เรียนมีส่วนในการพัฒนาและวางแผนหลักสูตรการเรียนการสอน • 15.ใช้รูปแบบการเรียนรู้ที่หลากหลาย

32. รูปแบบการจัดการเรียนการสอนรูปแบบการจัดการเรียนการสอน • 1.แบ่งตามกิจกรรมการเรียนการสอน • 2.แบ่งตามการใช้สื่อ

33. แบบเน้นกิจกรรมการเรียนการสอนแบบเน้นกิจกรรมการเรียนการสอน • 1.แบบใช้ปัญหาเป็นหลัก(Problem Based Learning PBL) • 2.แบบ Constructivism • 3.แบบสร้างความคิดรวบยอด(Concept Attainment)

34. 4.แบบร่วมมือร่วมใจ(Co –operativelearning) • 4.1 คู่คิด(Match mind) • 4.2 คู่ตรวจสอบ(Pairs check) • 4.3 Three steps interview • 4.4 Think pair share • 4.5 Team word webbing • 4.6 Round table • 4.7Jjigsaw

35. 5.แบบสืบเสาะหาความรู้(Inquiry)5.แบบสืบเสาะหาความรู้(Inquiry) • 6.แบบCIPPA • 7.แบบทดลอง • 8.แบบโครงการ

36. แบบเน้นการใช้สื่อเป็นหลักแบบเน้นการใช้สื่อเป็นหลัก • 1.การใช้บทเรียนสำเร็จรูป • 2.แบบศูนย์การเรียน • 3.แบบใช้โปรแกรม CAI

37. รูปแบบที่นิยมใช้ในระดับอุดมศึกษารูปแบบที่นิยมใช้ในระดับอุดมศึกษา • 1.แบบสอนโดยตรง(Direct instruction) • แบบบรรยาย • 2.แบบอภิปราย(Discussion) • 3.แบบทำงานกลุ่ม(Group work)

38. 4.แบบร่วมมือ(Co –operative) • 5.แบบแก้ปัญหา(Problem solving) • 5.แบบค้นคว้าวิจัย(Student research) • 6.แบบลงมือปฏิบัติ(Performance activities)

39. สรุปกิจกรรมการเรียนรู้แบบเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญสรุปกิจกรรมการเรียนรู้แบบเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ • 1.ค้น หาความรู้จากแหล่งต่างๆ • 2.คว้า จดบันทึก ถ่ายเอกสาร • 3.คิด นำมาวิเคราะห์ สรุป รวบรวม เรียบเรียง • 4.คาย เขียนรายงาน นำเสนอ • 5.คณะ การเป็นสมาชิกกลุ่ม

40. การวัดและการประเมินผลการจัดการเรียนการสอนแบบเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญการวัดและการประเมินผลการจัดการเรียนการสอนแบบเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ • นิยมใช้การวัดและการประเมินผลตามสภาพแท้จริงในห้องเรียน(Authentic assessment) ได้แก่ • 1.การใช้Portfolio • 2.การใช้แบบทดสอบความสามารถจริง(Authentic test) • 3.การสังเกต • 4.การบันทึกพฤติกรรม • 5.การสัมภาษณ์

41. บทบาทผู้สอนตามแนวการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญบทบาทผู้สอนตามแนวการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ • 1.ผู้จัดการ กำหนดบทบาทให้ผู้เรียน • 2.ผู้ช่วยเหลือและแหล่งความรู้ • 3.ผู้สนับสนุน จัดหาสื่อ วัสดุ อุปกรณ์และให้คำแนะนำ • 4.ผู้ติดตาม ตรวจสอบ ประเมิน • 5.ผู้สร้างบรรยากาศ

42. บทบาทผู้เรียนตามแนวการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญบทบาทผู้เรียนตามแนวการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ • 1.เป็นผู้ลงมือทำ • 2.เป็นผู้มีส่วนร่วม • 3.เป็นสมาชิกของกลุ่ม • 4.เป็นผู้ประเมิน

43. ประโยชน์ • ความสุข ของ • 1.ผู้เรียน • 2.ผู้สอน • 3.ผู้บริหาร • 4.ผู้ปกครอง

44. ปัจจัยแห่งความสำเร็จของการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญปัจจัยแห่งความสำเร็จของการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ • ความเป็นครูมืออาชีพ • เปลี่ยนทัศนคติ ยอมรับ ตระหนัก มุ่งมั่น แสวงหา ทดลอง • เพื่อช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้เต็มศักยภาพ ครบถ้วนตามมาตรฐาน • ด้วยความรัก ความเมตตา

45. FAQ • 1.มีรายวิชาและชั่วโมงสอนมาก ถ้าสอนแบบนี้จะสอนไม่ทันและเด็กก็จะไม่ได้ความรู้ • 2.กลุ่มสอนใหญ่มาก (มีจำนวนผู้เรียนมาก) จะสอนแบบนี้ได้อย่างไร? • 3.เป็นรายวิชาที่มีผู้สอนหลายคน ถ้าสอนแบบนี้ก็จะสอนไม่ทันกลุ่มอื่น เด็กกลุ่มที่เราสอนจะสอบตก

46. 4.มีงานวิจัยยืนยันหรือไม่ว่าการจัดการเรียนการสอนแบบนี้ได้ผลดีกว่าการสอนแบบบรรยาย4.มีงานวิจัยยืนยันหรือไม่ว่าการจัดการเรียนการสอนแบบนี้ได้ผลดีกว่าการสอนแบบบรรยาย • 5.ผู้ปกครองไม่ต้องทำอะไร วุ่นอยู่กับการช่วยลูกติดกระดาษ พิมพ์รายงาน

47. สัจจะการจัดการเรียนการสอนสัจจะการจัดการเรียนการสอน • 1.ผลสัมฤทธิ์ของการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญดูจากผลสัมฤทธิ์ที่เกิดกับผู้เรียน ไม่ใช่วิธีการสอนที่ผู้สอนเลือกใช้ • 2.วิธีการสอนแบบบรรยายไม่ใช่ผู้ร้ายที่นำมาใช้กับการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลางไม่ได้ • 3.ไม่มีรูปแบบหรือวิธีการสอนใดที่ดีที่สุด ผู้สอนต้องเลือกรูปแบบ วิธีและเทคนิคที่เหมาะสมเอาเอง

48. คำถาม?

49. ขอบคุณที่ให้โอกาสมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันขอบคุณที่ให้โอกาสมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กัน • หวังว่าคงได้สาระที่เป็นประโยชน์ตามควร • sompop@tsu.ac.th