การศึกษาชีววิทยา

1. การศึกษาชีววิทยา

2. How to study Biology ? ชีววิทยา : วิทยาศาสตร์ของสิ่งมีชีวิต การศึกษาชีววิทยา >> การแสวงหาข้อเท็จจริงเกี่ยวกับสิ่งมีชีวิต รวมทั้งแนวคิดของมนุษย์เกี่ยวกับสิ่งมีชีวิต โดยการศึกษา ค้นคว้า วิจัย

3. เครื่องมือสำคัญของนักชีววิทยาเครื่องมือสำคัญของนักชีววิทยา • กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ (scientific process) 1. การสังเกตและตั้งปัญหา 2. ตั้งสมมติฐาน 3. การตรวจสอบสมมติฐาน 4. การแปลผลและสรุปผลการทดลอง

4. 1. การสังเกตและตั้งปัญหา (Observation and Problem) • การช่างสังเกตเป็นคุณสมบัติสำคัญของนักวิทยาศาสตร์ เอ๊ะ?

5. อยากรู้มั๊ย? ตัวเองเป็นคนช่างสังเกตแค่ไหน? เรามาดูกัน! • ให้นักเรียนดูวิดีโอ “ยูกลีนา”แล้วบันทึกสิ่งที่สังเกตเห็นจากการดูวิดีโอ พร้อมตั้งคำถามให้ได้มากที่สุด (ให้เวลา 5 นาที) • รวบรวมคำถามจากสมาชิกในกลุ่ม (ที่ไม่ซ้ำกัน) ตัวแทนกลุ่มออกมาเขียนหน้ากระดาน • คำถามไหนน่าสนใจ

6. **การช่างสังเกต นำไปสู่การค้นพบปัญหาและการรวบรวมข้อมูล • การตั้งปัญหาต้องยึดข้อเท็จจริงเป็นหลัก • อย่าเอาความคิดเห็นไปปนกับข้อเท็จจริง

7. อเล็กซานเดอร์เฟลมมิง (Alexander Fleming) เชื้อชาติ : ชาวสก็อตมีชีวิตในช่วง:พ.ศ. 2424 - 2498ผลงานที่สำคัญ:ค้นพบยาปฏิชีวนะ ชื่อ " เพนนิซิลลิน" เป็นคนแรก ทายซิ ใครเอ่ย?

8. "การตั้งปัญหานั้นสำคัญกว่าการแก้ปัญหา""การตั้งปัญหานั้นสำคัญกว่าการแก้ปัญหา" อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ (Albert Einstein)

9. 2. ตั้งสมมติฐาน (Formulation of hypothesis) • สมมติฐาน: คำตอบของปัญหาที่อาจเป็นไปได้ • คำตอบจะได้การยอมรับเมื่อผ่านการพิสูจน์แล้วหลายครั้ง

10. การตั้งสมมติฐานที่ดีควรมีลักษณะดังนี้การตั้งสมมติฐานที่ดีควรมีลักษณะดังนี้ • 1. เป็นสมมติฐานที่เข้าใจง่าย  มักนิยมใช้วลี “ถ้า…ดังนั้น…” • 2. เป็นสมมติฐานที่แนะลู่ทางที่จะตรวจสอบได้ • 3. เป็นสมมติฐานที่ตรวจได้โดยการทดลอง • 4. เป็นสมมติฐานที่สอดคล้องและอยู่ในขอบเขตข้อเท็จจริงที่ได้จากการสังเกตและสัมพันธ์กับปัญหาที่ตั้งไว้

11. ตัวอย่าง สมมติฐาน :ถ้าการได้รับอาหารที่มีฟอสเฟตไม่เพียงพอมีส่วนทำให้เกิดโรคนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ ดังนั้นเด็กที่ได้รับเกลือฟอสเฟตเป็นอาหารเสริม ย่อมจะไม่เป็นโรคนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ ปัญหา : การได้รับสารอาหารที่มีฟอสเฟตไม่เพียงพอ มีส่วนเกี่ยวข้องกับ การเกิดโรคนิ่วในกระเพาะปัสสาวะหรือไม่

12. ตัวอย่าง ปัญหา :แสงแดดมีส่วนเกี่ยวข้องกับการเจริญงอกงอมของต้นหญ้าหรือไม่ สมมติฐาน:ถ้าแสงแดดมีส่วนเกี่ยวข้องกับการเจริญงอกงามของต้นหญ้า  ดังนั้นต้นหญ้าบริเวณที่ไม่ได้รับแสงแดดจะไม่เจริญงอกงามหรือตายไป

13. ลองทำ ปัญหา :ราเพนนิซิลเลียมยับยั้งการเจริญของแบคทีเรียได้หรือไม่ ปัญหา : ความเข้มของแสงมีผลต่อการเจริญเติบโตของต้นพืชหรือไม่ ปัญหา : แสงมีความจำเป็นต่อการงอกของเมล็ดพืชหรือไม่

14. 3. การตรวจสอบสมมติฐาน (Test hypothesis) • 1. การสังเกตและรวบรวมข้อเท็จจริง • 2. การทดลอง **นิยมใช้เพราะมีการควบคุมตัวแปร • ตัวแปร (variable) คือ ปัจจัยที่มีผลต่อการทดลอง แบ่งเป็น 3 ชนิด คือ • ตัวแปรต้น หรือตัวแปรอิสระ (Independent variable) • ตัวแปรตาม (Dependent variable) • ตัวแปรควบคุม (Controlled variable)

15. ตัวอย่าง การกำหนดตัวแปร • สมมติฐาน : ถ้าปริมาณแสงมีผลต่อการเจริญเติบโตของต้นมะม่วง ดังนั้นต้นมะม่วงที่ได้รับแสงมากจะมีความสูงมากกว่าต้นที่ได้รับแสงน้อย • ตัวแปร • ตัวแปรต้น : ปริมาณแสง (จำนวนชั่วโมงที่ได้รับแสง) • ตัวแปรตาม : การเจริญเติบโตของต้นมะม่วง (ความสูง) • ตัวแปรควบคุม : ชนิดของดิน ปริมาณน้ำ ระดับอุณหภูมิ ปริมาณธาตุอาหาร

16. ซึ่งจะต้องมีการแบ่งชุดการทดลองออกเป็น 2 กลุ่ม • 1. ชุดทดลอง >> ได้รับตัวแปรต้น • 2. ชุดควบคุม >> ไม่ได้รับตัวแปรต้น

17. 4. การแปลผลและสรุปผลการทดลอง (Conclusion) • นำข้อมูลที่ได้จากการทดลองมาวิเคราะห์หาข้อสรุป • สอดคล้อง/ไม่สอดคล้องกับสมมติฐาน • ถ้าไม่สอดคล้องต้องตั้งสมมติฐานใหม่ ตรวจสอบสมมติฐานใหม่