Download
1 / 21
250 likes | 935 Views
لکه موجی سیب زمینی و گوجه فرنگی Potato and tomato early blight. از بیماری های شایع سیب زمینی و گوجه فرنگی در دنیا است. در نواحی گرم ، مرطوب و نیمه مرطوب شایع است. علائم: در برگهای مسن توسعه لکه های کوچک آغاز شده، لکه ها خشک و کاغذی می شوند که بصورت دوایر متحدالمرکز با مرکز قرمز رنگ هستند.
E N D
لکه موجی سیب زمینی و گوجه فرنگیPotato and tomato early blight از بیماری های شایع سیب زمینی و گوجه فرنگی در دنیا است. در نواحی گرم ، مرطوب و نیمه مرطوب شایع است. علائم: • در برگهای مسن توسعه لکه های کوچک آغاز شده، لکه ها خشک و کاغذی می شوند که بصورت دوایر متحدالمرکز با مرکز قرمز رنگ هستند. • روی غده های سیب زمینی لکه های قهوه ای برجسته بوجود آمده که در نهایت ارغوانی رنگ می شوند، بخش زیرین لکه ها خشک و چوبی می شود. بر روی ساقه لکه های قهوه ای و کشیده وجود دارد. • در میوه گوجه فرنگی آلودگی از محل اتصال میوه به ساقه شروع می شود. علائم بصورت نقاط فرورفته کوچک است که بتدریج گسترش یافته و نهایتا قهوه ای یا سیاه می گردند. • در صورت بروز آلودگی در طوقه گیاهچه ها، آنها از بین خواهند رفت.
عامل بیماری: Alternaria solani • دارای میسلیوم منشعب و دیواره دار. • در تولید مثل غیر جنسی کندیوفورهای ساده تولید کنیدی های گلابی شکل کشیده و قهوه ای رنگ، دارای دیواه طولی و عرضی می کنند.
چرخه بیماری • زمستانگذرانی بصورت میسلیوم یا کنیدی در بقایای آلوده گیاهی، بذر میوه آلوده یا غده سیب زمینی آلوده است. • با مساعد شدن شرایط محیطی، چنانچه غده یا بذر آلوده کاشته شود گیاهچه در اثر آلودگی از بین می رود. • در طول فصل پس از رشد قارچ کنیدی های تولید شده با باد و باران منتشر شده و پس از قرار گرفتن روی گیاه آب جذب کرده و از طریق زخم های روی گیاه وارد بافت می شوند. سپس میسلیوم توسعه یافته و بافت گیاه ونابود می شود. در طی چرخه آلودگی ثانویه کنیدی ها تولید شده و با عوامل محیطی پراکنده می شوند. • این چرخه چند بار در طول فصل تکرار می شود. • از آنجایی که این بیماری معمولا اوایل فصل ظاهر می شود سوختگی زود هنگام early blight نام دارد.
کنترل بیماری • کاشت ارقام مقاوم • از بین بردن بقایای گیاهی آلوده در مزرعه • کاشت بذر سالم و یا ضد عفونی شده • تناوب زراعی • مصرف کود های شیمیایی به اندازه کافی • سمپاشی قبل از ظهور علایم و تکرار آن هر 7 تا 10 روز با سمومی مثل: فنتین هیدروکساید کلروتالونیل مانکوزب مانب
بلاست برنج Rice blast • از بیماری های شایع برنج است که گاهی تا 90% هم خسارت می زند. اولین بار توسط شریف در 1330 از ایران گزارش شده است. • علائم: • 1- leaf blast بلاست برگ: روی برگ ها لکه ههای کشیده به رنگ سفید-خاکستری بوجود می آید که بتدریج قهوه ای یا قرمز می شوندو کل برگ آلوده می شود. • 2- بلاست گردن- خوشه Neck blast, Neck rot, panicle blast: قارچ در هنگام خوشه دهی به گره گردن خوشه حمله کرده و آنرا آلوده می کند. در اثر آلودگی کل خوشه رنگ پریده و از بین می رود. اگر آلودگی در ابتدای تشکیل خوشه رخ دهد دانه ها پر نشده و پوک می شوند. اگر بیماری در اواخر رشد گیاه رخ دهد دانه ها بطور کامل پر نشده و در اثر فشار وزن خوشه از محل گره آلوده می شکنند. این از شایع ترین و مخربترین علائم بیماری است. 3-بلاست گره Node blast اگر در طی رشد برنج گره ها آلوده شوند می پوسند و در اثر وزن اندام های هوایی با اندک فشاری می شکند. معمولا آلودگی گره ها آخر فصل رخ می دهد.
عامل بیماری Ascomycota- Sordariomycetes-Diaporthales Magnaporthaceae فرم جنسیMagnaporthegrisea فرم غیر جنسیPyriculariagrisea قارچ دارای میسلیوم منشعب و دیواره دار می باشد. فرم جنسی قارچ در طبیعت نادر است. در فرم غیر جنسی کنیدیوفورهای ساده خاکستری تولید می کند. که در انتهای خود کنیدی های گلابی شکل با دو دیواره عرضی تشکیل می شود.
چرخه بیماری • قارچ بصورت میسلیوم یا کنیدی در بقایای آلوده و بذور برنج آلوده و همچنین در علفهای هرز زمستانگذرانی می کند. در مناطق گرمسیری کنیدی ها در تمام طول سال وجود دارند. • کنیدی ها با باد و باران منتشر شده و پس از چسبیدن به سطح گیاه با جذب آب جوانه زده و آپروسوریوم تشکیل می شود. نفوذ قارچ عموما از روزنه های هوایی است. با گسترش قارچ به درون گیاه مجددا کنیدی تولید شده و آلودگی های جدید بوجود می آید. • گیاهچه های جوان نسبت به گیاهان مسن حساس ترند.
کنترل بیماری 1- کاشت ارقام مقاوم 2- کاشت زود هنگام برنج قبل از شروع فعالیت قارچ در مناطقی که آلودگی هر ساله وجود دارد. 3- ضدعفونی بذور قبل از کاشت 4- کاهش مصرف کود های ازته 5- سمپاشی شالیزار همزمان با ظهور علائم با سمومی مثل: تری سیکلازول بنومیل توپسین ام هینوزان
فتیله نارنجی (شانکر درختان) cytospora canker, valsa canker or lecostoma canker • یکی از بیماری های مخرب درختان مثمر و غیر مثمر در دنیا است. بیشتر در درختان ضعیف شایع است. در ایران نیز شیوع دارد. دلیل نامگذاری آن وجود توده اسپورهایی است که بصورت رشته ای به رنگ نارنجی از دهانه پیکنید خارج شده و در مجاورت هوا خشک می شود. • علائم: در شاخه های جوان علائم بصورت خفیف و شامل تغییر رنگ است. در شاخه های مسن و قطور و تنه شانکر و زخم ایجاد به شکل دایره ای یا در امتداد تنه و شاخه کشیده شده و به رنگ قهوه ای هستند. شانکرها توسط بافت کالوس میزبان احاطه شده و لذا تا حدودی برجسته هستند. در درختان میوه هسته دار پوست بخش آلوده به رنگ قهوه ای تا سیاه در آمده و پوست چروکیده است. پیکنید های قارچ بصورت نقاط سیاه و ریز تشکیل می شود. کنیدی ها پس از خروج بصورت رشته های نارنجی رنگ هستند. شانکرها چند ساله اند و هرساله بر اثر پیشروی قارچ گسترش می یابند.
عامل بیماری Ascomycota- Sordariomycetes-Diaporthales Valsaceae گونه اول تلومورفValsa spp. آنامورفCytospora spp. گونه دوم تلومورفLeucostoma spp. آنامورفLeucytospora spp. در مرحله غیر جنسی درون شانکرهای ایجاد شده قارچ عامل بیماری تولید پیکنید می کند که درون آن مملو از کنیدیوفورهای باریک، بیرنگ ، منشعب و دیواره دار است. در انتها هر شاخه کنیدی های کوچک تک سلولی و بی رنگ و خمیده تشکیل می شود. در مرحله جنسی آسک و آسکوسپور تشکیل می شود. آسک ها درون پریتسیوم های مختلف به صورت مجتمع درون استرومایی به نام استروما کاذب قرار گرفته است. آسکوسپورها تک سلولی وخمیده و بی رنگ هستند.
تفاوت دو جنس: • در جنس Valsa استرومای کاذب توسط بافت تیره قارچی احاطه نشده است. • در جنس Leucostoma استرومای کاذب با بافت تیره قارچی به نام conceptacle احاطه شده است. • در جنس Cytospora پیکنیدها توسط conceptacle احاطه نشده است. • در جنس Leocytospora پیکنیدها توسط conceptacle احاطه شده است.
چرخه بیماری • قارچ بصورت میسلیوم و یا کنیدی و یا حتی بصورت پریتسیوم در درون یا روی بخش های آلوده گیاهی زمستانگذرانی می کند. در شرایط آب و هوایی مرطوب کنیدی ها بصورت توده ای از دهانه پیکنید خارج شده و توسط باران، حشرات و فعالیت انسان پراکنده می شود. با قرار گیری کنیدی ها در سطح بافت گیاه در اواخر پاییز، اوایل زمستان یا اوایل بهار کنیدی جوانه زده و آلودگی رخ می دهد. • هیف های حاصل از جوانه زنی از محل زخم به بافت گیاه نفوذ می کنند. • با گسترش هیف های قارچ درون گیاه شانکر ظاهر می شود. درون شانکر تعداد زیادی پیکنید حاوی کنیدی های فراوان ظاهر می شود. کنیدی ها دوباره منتشر شده و آلودگی های بعدی ایجاد میشود. • بعد از تولی مثل جنسی قارچ آسک ها بوجود آمده که زمستان را طی کرده و در آغاز بها با تولید آسکسپور آلودگی جدید رخ می دهد.
کنترل 1- تقویت درختان (آبیاری و کوددهی منظم) 2- جلوگیری از زخمی شدن درختان 3- پرهیز از هرسهای شدید درختان 4- هرس و از بین بردن شاخه های آلوده 5- تراشیدن محل شانکر در طی فصل خشک و ضد عفونی محل با چسب حاوی 3 درصد تیوفانات متیل 6- سمپاشی با سم بنومیل اوایل بهار- بعد از ریزش گلبرگ های درخت در بهار و دوازده روز بعد از سمپاشی دوم.
