Oświęcim

1. Oświęcim nasze miasto

2. Nazwa Etymolodzy uważają, że nazwa Oświęcim wzięła się od „gród Oświęcimia”, czyli od imienia osoby władającej tymi terenami. Miasto było jednym z pierwszych piastowskich grodów kasztelańskich, a dzięki doskonałemu położeniu (na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych) rozwijało się szybko i było ważnym ośrodkiem, często goszczącym najznamienitszych dostojników państwowych takich jak: Elżbieta Rakuszanka, Bona Sforza d’Aragon, Elżbieta Habsburżanka, a także, Henryk Walezy.

3. Symbole Historyczny herb miasta Oświęcimia stanowi: „W polu błękitnym pośrodku tarczy kamienna biała wieża o poszerzonej podstawie, o pięciu blankach, z wysokim trapezowym dachem z czerwonych dachówek. Na szczycie dachu dwie złote gałki rozmieszczone po obu jego stronach na jednym poziomie. W wieży – jeden pod drugim – dwa czarne prostokątne, w górze zaokrąglone, okienne otwory. Obok wieży, po obu jej stronach, złote pół orły na błękitnym tle symbolizujące przynależność do dawnego Księstwa Opolskiego i Śląska, odwrócone od siebie głowami. Tarcza herbowa bez bordiury.”

4. Symbole c.d. Flaga miasta Oświęcimia – flagą miasta Oświęcimia jest prostokątny płat tkaniny o bokach w stosunku 5:8. Na błękitnym tle płatu flagi umieszczony jest, na jej środku, herb miasta Oświęcimia bez bordiury. Wielkość herbu (wysokość, szerokość) stanowi połowę krótszego boku flagi. Flaga masztowo-dekoracyjna ma herb miasta Oświęcimia, umieszczony w górnej części płatu flagi. Hejnał miasta Oświęcimia –hejnałem miasta Oświęcimia są pierwsze cztery takty Poloneza Weselnego Aleksandra Orłowskiego

5. Symbole c.d. • Logo Oświęcimia – znak promocyjny miasta zbudowany z logotypu "Miasto Oświęcim" oraz znaku graficznego przedstawiającego podrywającego się do lotu ptaka – białego gołębia (symbol pokoju). Tło przedstawia dwie postacie, w różnych odcieniach, symbolizujące jedność ras. Logo zostało stworzone na potrzeby kreowania nowego wizerunku: "Oświęcim – Miasto Pokoju

6. Historia - początki Osadnictwo na wzgórzu zamkowym w Oświęcimiu istniało już w XI wieku, jednak w dokumentach nazwa miasta pojawia się dopiero pod koniec XII wieku, kiedy istniała tu już rozległa kasztelania. Około roku 1272 Oświęcim otrzymał prawa miejskie – potwierdzone przez Mieszka I księcia cieszyńskiego 3 września 1291 roku. Na pamiątkę tego wydarzenia, współcześnie, co roku 3 września odbywa się w Oświęcimiu Święto Miasta. Na przełomie XIII i XIV wieku kasztelania oświęcimska stała się częścią księstwa cieszyńskiego, a w latach 1312-1317 przekształciła się w samodzielne księstwo. W 1327 roku księstwo zostało uzależnione od Czech na ponad wiek. W 1445 r. nastąpił jego podział na księstwa: oświęcimskie, zatorskie i toszeckie. W 1457 książę Jan sprzedał księstwo oświęcimskie królowi polskiemu Kazimierzowi Jagiellończykowi, dzięki czemu Oświęcim znów wrócił do granic Polski.

7. Historia – okres świetności Od końca XIII wieku Oświęcim był ważnym punktem na szlaku solnym – miał przywilej składowania i handlu solą wielicką najlepszej jakości, miał nawet swoje miary soli – tzw. „bałwany oświęcimskie”. Posiadał również przywilej sądowniczy, prawo do składowania i handlu ołowiem, prawo poboru opłat od dwóch mostów na Wiśle oraz utrzymywania komór celnych. Oświęcim znany był również z handlu rybami, które dostarczano stąd nawet na dwór królewski w Krakowie. W 1457 roku księstwo oświęcimskie zostało włączone do Korony Polskiej. Kiedy pół wieku później wielki pożar zniszczył znaczną część miasta i zamek król Aleksander Jagiellończyk nakazał odbudowę całego zamku i fortyfikacji z systemem baszt a także naprawę murów miejskich. Prace przy odbudowie Oświęcimia trwały do 1534 roku. XVI wiek był bardzo pomyślny dla Oświęcimia. W obrębie murów miejskich znajdował się kościół parafialny z cmentarzem, rynek, ratusz i kościół dominikański. Poza nimi w rejonie dzisiejszej ul. Mikołajskiej, stał szpital – przytułek dla ubogich z drewnianym kościołem św. Mikołaja i cmentarzem.

8. Historia – wojny i rozbiory Okres pomyślności i dobrobytu mieszkańców zakończyło zdobycie miasta przez Szwedów w 1655 roku. Przez prawie 200 lat Oświęcim nie mógł podźwignąć się z upadku po „potopie” szwedzkim i kataklizmach, które nastąpiły bezpośrednio po nim. W 1772 roku księstwo oświęcimskie, w wyniku I rozbioru Polski, znalazło się w granicach zaboru austriackiego, jako część Galicji. Dziesięć lat później, na mocy dekretu cesarskiego o kasacji zakonów, zniesiono klasztor dominikański w Oświęcimiu, zlikwidowano również cmentarz parafialny przy kościele Wniebowzięcia NMP i założono nowy – poza obrębem miasta.

9. Historia – wiek XIX/XX czas rozkwitu Przełomowym okresem dla Oświęcimia była połowa XIX wieku, kiedy to stał się ważnym węzłem kolejowym na trasie Kraków-Wiedeń. Do wybuchu II wojny światowej powstawały i działały tu zakłady przemysłowe – m.in. papownia, garbarnia, Fabryka Wódek i Likierów Jakuba Haberfelda, fabryka nawozów, fabryka konserw rybnych “Ostryga” i “Atlantic”, Fabryka Maszyn Rolniczych “Potęga-Oświęcim”, Zjednoczone Fabryki Maszyn i Samochodów “Praga-Oświęcim”. W fabryce samochodów montowano – początkowo na podwoziach sprowadzanych z Czech – trzy typy samochodów “Praga-Oświęcim”: Piccolo, Alfa i Grand. Ogółem wyprodukowano ich około 1700 sztuk, znane były z bardzo wytrzymałej konstrukcji i solidnego wykonania. “Pragą-Oświęcim” jeździł słynny tenor Jan Kiepura, aktorka kabaretowa Zizi Halama i znakomity malarz Wojciech Kossak. Do dziś zachował sieętylkojeden egzemplarz samochodu “Praga-Oświęcim” – model Piccolo, który znajduje się w Muzeum Motoryzacji w Otrębusach koło Warszawy. Można go było oglądać w Oświęcimiu z okazji Święta Miasta w 2001 roku.

10. Historia – II Wojna Światowa W październiku 1939 r. Oświęcim został wcielony do III Rzeszy i przemianowany na Auschwitz. Na obrzeżach miasta Niemcy utworzyli obóz koncentracyjny KL Auschwitz-Birkenau – miejsce masowej zagłady ludzi z całej Europy. Rozpoczęli również przebudowę miasta i budowę Fabryki IG Farbenw Dworach koło Oświęcimia. Podczas okupacji mieszkańcy miasta Oświęcimia byli poddawani okrutnym prześladowaniom ze strony hitlerowskich władz, jednak mimo to, z narażeniem życia nieśli pomoc więźniom KL Auschwitz-Birkenau. W dniu 27 stycznia 1945 roku Oświęcim został oswobodzony spod okupacji hitlerowskiej.

11. Historia – lata powojenne Zaraz po wojnie, jeszcze w 1945 roku zaczęły działać w Oświęcimiu cztery zakłady pracy. Życie w mieście powoli wracało do normy. W 1947 roku utworzono na terenie byłego obozu KL Auschwitz-Birkenau Państwowe Muzeum. W 1951 roku utworzono powiat oświęcimski, który do 1975 roku wchodził w skład województwa krakowskiego. W 1975 roku, w wyniku reformy administracyjnej, przestał istnieć powiat, a miasto znalazło się w obrębie nowo utworzonego województwa bielskiego. Od 1999 roku Oświęcim znów jest stolicą powiatu i tak jak kilka stuleci wstecz – znów należy do województwa małopolskiego ze stolicą w Krakowie.

12. Cykliczne imprezy kulturalne Obchody ważniejszych rocznic historycznych związanych z miejscami pamięci narodowej: Rocznica wyzwolenia obozu zagłady w Oświęcimiu - Brzezince Termin: 27 stycznia Miejsce uroczystości: Pomnik Ofiar faszyzmu w Brzezince Rocznica uchwalenia konstytucji 3 Maja Termin: 3 maja Miejsce uroczystości: Pomnik Nieznanego Żołnierza w Oświęcimiu Rocznica zakończenia II Wojny Światowej Termin: 9 maja Miejsce uroczystości: Pomnik Poległym i Pomordowanym w czasie I i II Wojny Światowej w Porębie Wielkiej Rocznica bitwy pod Rajskiem Termin: 3 września Miejsce uroczystości: Pomnik Poległym w bitwie pod Rajskiem w Rajsku Rocznica Odzyskania Niepodległości Termin: 11 listopada Miejsce uroczystości: Pomnik Nieznanego Żołnierza w Oświęcimiu,

13. Cykliczne imprezy kulturalne Cykliczne spotkania z twórcami kulturyTermin: kwiecień Miejsce: Gminna Galeria Twórczości Dziecka w Babicach, siedziba GBP w Grojcu i jej filii Gminny Przegląd Piosenki Dziecięcej "Nutka„ Termin: maj Miejsce: sale widowiskowe w Domach Ludowych i Remizach OSP na terenie gminy Gminne obchody Dnia Dziecka Termin: czerwiec Miejsce: sołectwa na terenie Gminy Oświęcim Gminne obchody Dnia Kultury Termin: czerwiec Miejsce: sołectwa na terenie Gminy Oświęcim Gminne obchody Święta Plonów, tradycyjne "Dożynki" Termin: wrzesień Miejsce: sołectwa o tradycjach rolniczych Miejsko-gminny konkurs pieśni i wierszy patriotycznych Termin: październik/listopad Miejsce: Oświęcimskie Centrum Kultury Koncerty charytatywne Termin: listopad Miejsce: sołectwa posiadające sale widowiskowe Jubileusz par małżeńskich "Złote gody" Termin: luty

14. Cykliczne imprezy kulturalne Tydzień Kultury Beskidzkiej W ramach Tygodnia Kultury Beskidzkiej, oprócz prezentacji na pięciu głównych estradach, odbywają się liczne koncerty i cykliczne imprezy w innych miejscowościach. Koncerty w Oświęcimiu odbywają się tradycyjnie na estradzie obok Oświęcimskiego Centrum Kultury. Jarmark Kasztelański na Zamku w Oświęcimiu po raz pierwszy został zorganizowany w 2010 roku przy okazji otwarcia nowej placówki kulturalnej - Muzeum Zamek w Oświęcimiu, od tej pory Jarmark jest jedną z cyklicznych imprez muzeum. Tradycją stało się już, że rokrocznie w pierwszy weekend majowy, wzgórze zamkowe staje się miejscem gdzie odtwarza się realia minionych czasów (epok). Międzynarodowy Festiwal Filmów Nieprofesjonalnych “Kochać człowieka” jest przedsięwzięciem kulturalnym, o zasięgu międzynarodowym, organizowanym przez Oświęcimskie Centrum Kultury. Patronat nad nim objęła UNICA- Światowa Unia Kina Nieprofesjonalnego afiliowana przy UNESCO. Po raz pierwszy odbył się w styczniu 1985 i towarzyszył obchodom rocznicy wyzwolenia KL Auschwitz-Birkenau i miasta Oświęcim. Ogólnopolskie Biennale Fotografii "Kochać człowieka", objęte patronatem Rady Artystycznej Związku Polskich Artystów Fotografików, organizowane przez Oświęcimskie Centrum Kultury, programowo nawiązuje do Międzynarodowego Festiwalu Filmów Nieprofesjonalnych "Kochać człowieka". Biennale odbywa się od 1999 roku co dwa lata i przenosi ideę festiwalu na inne formy artystycznego wyrazu. Celem biennale jest kształtowanie postaw miłości i szacunku wobec człowieka, fotograficzna prezentacja tematyki związanej ze wszystkimi aspektami życia oraz zaprezentowanie dążeń i osiągnięć twórczych w tematyce określonej hasłem programowym.

15. Cykliczne imprezy kulturalne Ogólnopolskie Spotkania Recytatorów i Śpiewających Poezję „Amor sprawił...” jest konkursem adresowanym do młodzieży i dorosłych pragnących w maju mówić i śpiewać o miłości. Uczestników konkursu każdego roku słucha zacne grono specjalistów od mówienia i śpiewania. W pracach jury Ogólnopolskich Spotkań Recytatorów i Śpiewających Poezję „Amor sprawił...” brali już udział, m.in.: Magda Umer, Beata Rybotycka, Katarzyna Groniec, Paulina Bisztyga, Anna Nowicka, Michał Bajor, Jacek Wójcicki, Wojciech Borkowski, Marcin Czarnik, Robert Kasprzycki, Maciej Kozłowski, Jan Peszek, Andrzej Sikorowski, PiorCyrwus, Anna Treter. Ogólnopolski Konkurs Literacki "Pisanie dobre na chandrę" od wielu lat daje możliwość wypowiedzenia się młodzieży i dorosłym na tematy im bliskie i ważne, podzielenia się spostrzeżeniami o otaczającej rzeczywistości. „Pisanie dobre na chandrę", po raz pierwszy zorganizowane w 1992 roku, miało zasięg miejski. Z roku na rok wzrastała liczba jego uczestników oraz nadsyłanych prac. Zainteresowanie piszących spowodowało, że z czasem przekształcił się w konkurs o zasięgu rejonowym, by następnie objąć województwo, Polskę południową, a w 1999 roku całą Polskę. Do 2001 roku organizowany był corocznie. Obecnie odbywa się w cyklu dwuletnim. Ogólnopolski Konkurs Plastyczny “Darujmy światu pokój” organizowany jest przez Oświęcimskie Centrum Kultury od 2002 roku. Cieszy się on niezmiennym i dużym zainteresowaniem od pierwszej swej edycji. Konkurs adresowany jest do młodych ludzi w wieku 7-16 lat zainteresowanych sztukami plastycznymi, którzy za pomocą dowolnej techniki pragną wypowiedzieć się na temat otaczającej rzeczywistości i podpowiedzieć nie tylko dorosłym, ale również swoim rówieśnikom jak postępować, by uczynić świat piękniejszym i spokojniejszym, dobrym i przyjaznym. Ogólnopolski Konkurs Recytatorski objęty patronatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Konkurs jest imprezą otwartą – dla uczniów szkół ponad gimnazjalnych oraz dorosłych i prowadzony jest w formie czterech odrębnych turniejów: recytatorskiego, "wywiedzione ze słowa", teatrów jednego aktora, poezji śpiewanej w drodze wielostopniowych przeglądów: miejskich, powiatowych, rejonowych, wojewódzkich oraz spotkań finałowych.

16. Cykliczne imprezy kulturalne Powiatowy Konkurs Ortograficzny Mistrz ortografii. Począwszy od pierwszej edycji imprezy, czyli od 1994 roku, do osiemnastej w 2011 roku, w konkursowe szranki stanęło 5258 osób. Wielu co roku, o ile tylko może, próbuje swoich sił w "Mistrzu ortografii". Uczestników ogranicza tylko wiek oraz... uzyskanie tytułu "Mistrza ortografii" w którejś z poprzednich edycji imprezy. Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy 8 stycznia 2012 roku po raz dwudziesty zagrała Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy. Sztab w Oświęcimskim Centrum Kultury zebrał 82.401,42zł walutę wymienialną (dolary, euro, funty), walutę z innych krajów oraz kilka sztuk biżuterii. W 2011 roku zebraliśmy w Oświęcimiu 70.742,49zł. W dzień finału ponad 170 wolontariuszy wyruszyło z puszkami na miasto. Była to młodzież z oświęcimskich szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, wolontariusze indywidualni, którzy kwestowali w różnych rejonach miasta. Oświęcimski Kinowy Ogródek Plenerowy - nocne kino plenerowe czerwiec na parkingu obok Oświęcimskiego Centrum Kultury odbywa się nocna projekcja filmowa w ramach Oświęcimskiego Kinowego Ogródka Plenerowego. Letnie Koncerty OrganoweOd kilkunastu już lat w Oświęcimiu rozbrzmiewa latem muzyka organowa. Najpierw pod nazwą "Oświęcimskie Recitale Organowe", a od 2004 roku jako "Letnie Koncerty Organowe". Koncerty organizowane przez Oświęcimskie Centrum Kultury przyciągają w niedzielne popołudnia do kościoła św. Maksymiliana wielu miłośników muzyki, którzy mają możliwość posłuchania muzyki organowej, w wykonaniu artystów z całego świata.

17. Cykliczne imprezy kulturalne Tydzień Kultury Beskidzkiej Tydzień Kultury Beskidzkiej to nie tylko święto folkloru i sztuki ludowej, ale przede wszystkim tańca, śpiewu, muzyki, zabawy i radości. Impreza jest doskonałą okazją do kontaktu z rodzimą kulturą ludową, jak również do zapoznania się z różnorodną i niejednokrotnie orientalną kulturą innych państw i narodów. To najstarsza, największa i najdłużej trwająca w Europie impreza folklorystyczna wpisana w kalendarz światowych spotkań folklorystycznych odbywających się pod patronatem C.I.O.F.F. - Międzynarodowej Rady Stowarzyszeń Folklorystycznych, Festiwali i Sztuki Tradycyjnej.

18. Cykliczne imprezy kulturalne Święto Miasta Oświęcim Święto Miasta Oświęcim to święto grodu i jego mieszkańców. Okazja do przypomnienia bogatej historii i tradycji miasta, jak również do wspaniałej zabawy. Z oka-zji obchodów Święta Mia-sta Oświęcim rokrocznie organizowane są różnoro-dne prezentacje, które uświetniają to piękne święto. 3 września to Dzień Miasta, dzień ustanowiony uchwałą Rady Miasta na pamiątkę daty 3 września 1291 roku - jednej z pierwszych dat związanych z Oświęcimiem już jako miastem. Oświęcim wpisał się na karty historii, jako gród kasztelański wyrosły na ziemi krakowskiej, około 1179 roku. W pełnym tego słowa znaczeniu Oświęcim stał się miastem prawdopodobnie w 1272 roku, kiedy to książe opolski Władysław nadał mu prawa miejskie na wzór dolnośląskiego Lwówka. Natomiast 3 września 1291 roku książe cieszyński i pan na Oświęcimiu - Mieszko potwierdził Oświęcimowi posiadane prawa miejskie rozszerzone o dodatkowo nowy przywilej sądowniczy, który dotychczasową ławę miejską (sąd miejski) podniósł do rangi sądu drugiej instancji.

19. Cykliczne imprezy kulturalne „Dobre Rockowania” - to cykl koncertów prezentujących przede wszystkim młode, obiecujące zespoły z okolic Oświęcimia, które chciałyby zagrać przed publicznością spragnioną rockowego hałasu. W Oświęcimskim Centrum Kultury odbywa się cykl "Muzycznych popołudni w OCK", na które zapraszani są młodzi ludzie - uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z Oświęcimia - śpiewający lub grający na jakimś instrumencie. Spotkania nie mają charakteru konkursu. Piknik rodzinny na dziedzińcu Salezjanorganizowany przez Radę osiedla „Stare Miasto” Jest to cykliczna impreza, na którą od wielu lat przybywają tłumy radosnych dzieci. Zabawa obfitowała w konkursy i różnego rodzaju zabawy. Biesiady muzyczne to cykliczne imprezy integracyjne polegające na wspólnym śpiewaniu znanych i nie znanych piosenek ludowych, biesiadnych i patriotycznych. Biesiady organizowane są w środy dwa razy w miesiącu o godzinie 18.30. Parafianie, sąsiedzi, znajomi i nieznajomi przy herbacie i ciastku opowiadają dowcipy, czytają poezję i śpiewają miłe dla ucha melodie. Część muzyczną prowadzi organista parafii Miłosierdzia Bożego, Tomasz Krawiec. Pozostałe imprezy: • Liga mini koszykówki o Puchar Dyrektora Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Oświęcimiu • Turniej Tenisa Stołowego z Okazji Święta Niepodległości • Turniej Tenisa Stolowego z okazji Święta Miasta Oświęcimia • Liga Piłki Ręcznej • Wakacyjna liga drużyn podwórkowych • Oświęcimska Liga Piłki Ręcznej • Europejski tydzień sportu dla wszystkich – sportowy turniej miast i gmin • Memoriał Szustera • Memoriał Knopka • Majowy Turniej w piłce nożnej • Edycja konkursu "Oświęcim dla turysty„ • Turniej Tenisa Stołowego z okazji Święta Niepodległości • Puchar Niepodległości w halowej piłce nożnej

20. Sławni oświęcimianie święty Jan Kanty Święty Jan Kanty ( 1390-1473), prezbiter, polski święty Kościoła katolickiego; Jan Kanty urodził się w Kętach. Mając 23 lata udał się do Krakowa na studia, które ukończył w 1418 ze stopniem magistra sztuk; potem przyjął święcenia kapłańskie w Kościele Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Tuchowie. Od 1421 przez osiem lat prowadził szkołę klasztorną u miechowskich bożogrobców. Tam również zaczął przepisywać rękopisy, co robił przez całe życie, oraz głosił kazania. W 1429 zaczął wykładać na Akademii Krakowskiej, równocześnie studiując w niej teologię – magisterium otrzymał w 1443. W tym czasie został kanonikiem i kustoszem w Olkuszu. Z probostwa tego jednak szybko zrezygnował. Kilkakrotnie pielgrzymował do Rzymu. Pozostawione rękopisy świadczą o niebywałej pracowitości i wytrwałości. Zawarł w nich poglądy koncyliarystyczne, które głosił do końca życia. W okolicy Kęt do dziś krąży opowiadanie o św. Janie na temat spotkania rozbójników w lesie. Szedł Jan z Kęt do Krakowa przez las i spotkał rabusiów. Rabusie zabrali mu wszystkie monety jakie niósł ze sobą. Jan po opuszczeniu rabusiów po pewnym czasie zorientował się, że pozostał mu jeszcze jeden grosz w kieszeni i wrócił się do nich. Gdy ich ponownie spotkał powiedział, że ich okłamał bo ma jeszcze jeden grosz. Zszokowani zbójnicy oddali, co mu wcześniej zabrali.

21. Sławni oświęcimianie Jan (Sacranus) z Oświęcimia Jan z Oświęcimia Młodszy (ur. 1444 – zm. 1527) znany również jako Jan Sacranus Młodszy lub w brzmieniu łacińskim: Johannes Sacranus. Jeden z pierwszych polskich humanistów, teolog, autor podręcznika pisania listów, profesor, dziekan i rektor Akademii Krakowskiej w latach 1493 – 95 i 1513 – 15. W 1493 r., po pożarze, odnowił Collegium Maius – z tego okresu pochodzi krużganek otaczający dziedziniec, wzorowany na architekturze włoskiej. Swoją bogatą bibliotekę przekazał Akademii Krakowskiej. Pełnił funkcję kapelana i spowiednika królów polskich: Jana Olbrachta, Aleksandra Jagiellończyka i Zygmunta I Starego. Oprócz wielu urzędów dworskich i kościelnych miał tytuł proboszcza oświęcimskiego.

22. Sławni oświęcimianie Andrzej Patrycy Nidecki Andrzej Patrycy Nidecki (ur. 1522 – zm. 1587), urodzony w Oświęcimiu, tutaj rozpoczął naukę, a następnie kształcił się w Krakowie i w Padwie, gdzie studiował prawo i filologię, uzyskując tytuł doktora. Po powrocie do kraju został sekretarzem króla Zygmunta II Augusta, a później Anny Jagiellonki. Król Stefan Batory nadał mu tytuł biskupa w Wenden – w Inflantach. Znakomity filolog, autor Fragmentów Cycerońskich, wydanych w 1561 i 1565 r. w Wenecji, przyjaciel Jana Kochanowskiego. Zmarł w Wenden i tam został pochowany w kościele św. Jana. W testamencie uczynił kilka zapisów, m.in. na rzecz kościoła parafialnego w Oświęcimiu i na potrzeby miasta – tj. z przeznaczeniem na wieżę, basztę, bramę lub mury obronne. Ustanowił też legat dla studenta pochodzącego z Oświęcimia i drugi na rzecz szkoły w Oświęcimiu.

23. Sławni oświęcimianie Łukasz Górnicki Łukasz Górnicki (ur. 1527 – zm. 1603) pochodził z ubogiej rodziny mieszczańskiej z Oświęcimia. W wieku 9 lat rozpoczął naukę w Krakowie, prowadzony tam przez wuja – Stanisława Gąsiorka, kleryka kaplicy królewskiej na Wawelu. W 1545 r. został dworzaninem biskupa krakowskiego i kanclerza koronnego – Samuela Maciejowskiego. Wkrótce potem wyjechał na studia do Padwy. Po powrocie był sekretarzem i bibliotekarzem króla Zygmunta II Augusta, który nadał mu szlachectwo i starostwo tykocińskie. Król Stefan Batory nadał mu starostwo wasilkowskie. Jest twórcą polskiej prozy doby renesansu, autorem dzieł politycznych, historycznych i licznych tłumaczeń. Najbardziej znane jego dzieło to spolszczenie Il Cortegiano Baltazara Castiglionego – pt. Dworzanin polski, wydane w Krakowie w 1566 r. Był przyjacielem A. P. Nideckiego i Jana Kochanowskiego. Zmarł w Tykocinie w 1603 r. i został tam pochowany w kościele Bernardynów.

24. Szymon Syreński Szymon Syreński (ur. 1540 – zm. 1611) znany jest jako Syreniusz lub w łacińskim brzmieniu: SimonisSyreniusSacrani. Oświęcimianin, szlachcic, doktor medycyny, botanik. Studiował w Krakowie i w Padwie. Był przez wiele lat profesorem Akademii Krakowskiej na wydziale medycyny i jednocześnie pełnił funkcję lekarza ubogich. Jest autorem największego, napisanego po polsku dzieła z zakresu botaniki lekarskiej pt. Zielnik, który z łacińska Herbarzem zowią z 1613 r. Tadeusz Makowski (ur. 1882 – zm. 1932) urodził się w Oświęcimiu i tutaj został ochrzczony w kościele parafialnym. Uczęszczał do szkoły powszechnej w Wilamowicach, a następnie do gimnazjum św. Anny w Krakowie. Studiował na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego i jednocześnie w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Jana Stanisławskiego i Józefa Mehoffera. W 1908 r. wyjechał na rok do Paryża w celu uzupełnienia studiów malarskich, a pozostał tam do końca życia. Jako artysta konsekwentnie poszukiwał własnej drogi, rozczarowany sztuką współczesną, z którą zetknął się w Paryżu. W jego twórczości widoczne są wyraźnie wpływy rodzącego się wówczas kubizmu – geometryzacja formy, uproszczenia, odrealnienie postaci, świadoma deformacja. Malował pejzaże i sceny figuralne. Najbardziej znane i charakterystyczne dla Makowskiego są obrazy przedstawiające dzieci – sceny z życia domowego, maskarady, teatrzyki dziecięce. Dla sztuki poświęcił życie prywatne, nigdy nie założył rodziny. Zamierzał powrócić do kraju jako uznany w świecie malarz; niestety, dopiero pośmiertne wystawy artysty – na Salonie Niezależnych w 1933 r. i na XX Biennale w Wenecji w 1936 r. – odniosły sukces, o jakim Makowski marzył. Zmarł w Paryżu w 1932 r. Pochowany jest na cmentarzu polskim w Montmorency.

25. Sławni oświęcimianie Tadeusz Makowski Tadeusz Makowski (1882 -1932), był malarzem, rysownikiem, jednym z najwybitniejszych polskich malarzy XX wieku. Studiował w Stanisławskiego i Machoffera. Opuścił kraj w 1908 r. i wyjechał do Paryża, gdzie uległ wpływom kubizmu. Od 1927 r. tworzył zgeometryzowane obrazy, przeważnie o tematyce dziecięcej, w których łączył doświadczenia symbolizmu, kubizmu i sztuki ludowej. Tadeusz Makowski pozostawił po sobie 600 obrazów olejnych oraz kilka tysięcy rysunków, akwarel i rycin. Do najbardziej znanych należą: „Teatr dziecięcy”, „Szewc” czy „Maskarada”.

26. Sławni oświęcimianie Leon Szubert Leon Szubert (1829-1859), był rzeźbiarzem. Edukowany w Krakowie, szybko został doceniony i skierowany na studia do Wiednia, a kiedy tam zrobił furorę, wyjechał do Monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych. Stamtąd udał się do Rzymu. Wiele pracował, zbierał zachwyty, jego stypendium było przedłużane. Niestety, sukcesy opłacił utratą zdrowia. W konsekwencji wrócił wraz z bratem do Oświęcimia i w rodzinnym mieście przedwcześnie zmarł. Pozostała po nim m.in. kompozycja "Chrystus wśród dzieci" w krakowskim kościele franciszkanów oraz "Chrystus" w kaplicy Przeździeckichu dominikanów. Ponoć jego dziełem jest też figura św. Michała w kościele we Włosienicy: miał ją zamówić fundator budowli, ks. Michał Ślebarski. W Oświęcimiu upamiętniony został popiersiem i epitafium w świątyni parafialnej Wniebowzięcia NMP.

27. Sławni oświęcimianie Aleksander Orłowski Aleksander Orłowski (1862–1932), urzędnik pocztowy, radny, działacz plebiscytowy, dyrygent chórów, kompozytor i organizator życia muzycznego. Od 1902 mieszkał w Oświęcimiu. Operując stosunkowo niewielkim warsztatem kompozytorskim, pisał proste utwory chóralne, zwłaszcza na chór męski. Jego najbardziej znane utwory to Stepy akermańskie (wg Adama Mickiewicza) oraz marsz żałobny W mogile ciemnej śpij na wieki. Orłowski opracowywał też na chóry męskie pieśni ludowe i narodowe: Idą legiony, Straż nad Odrą, Naprzód drużyno strzelecka oraz suitę złożoną z pieśni patriotycznych. Ważnym wydarzeniem dla Oświęcimia był koncert 7 lutego 1915 r. poświęcony rocznicy powstania styczniowego, z udziałem Józefa Piłsudskiego. Przybyłemu brygadierowi zgotowano serdeczne przyjęcie, a chór męski „Kółko Śpiewackie” prowadzony przez Orłowskiego, wykonał skomponowaną przez niego specjalnie na tę uroczystość pieśń Pod broń do słów M. Smolarskiego. Orłowski jest także twórcą Poloneza Weselnego, którego pierwsze cztery takty są hejnałem miasta Oświęcim.

28. Sławni oświęcimianie Henryk Lehnert Henryk Lehnert(1934-2006), najbardziej utytułowany na świecie filmowiec amator. Znalazł się w „Księdze Guinessa” ze względu na liczbę nakręconych filmów i zdobytych nagród. Współzałożyciel Amatorskiego Klubu Filmowego „Chemik” w Oświęcimiu. Samodzielnie opracował technikę animacji zwaną "zdjęciami rwanymi". Wiele filmów zrealizowanych tą techniką zostało zauważonych nie tylko przez środowisko filmowców nieprofesjonalnych. Do najbardziej znanych tego typu filmów należą: "Malarz", "Rywale", "Europa".

29. Sławni oświęcimianie Igor Mitoraj Igor Mitoraj, polski rzeźbiarz, który dzieciństwo i młodość spędził w Grojcu koło Oświęcimia, studiował malarstwo u Tadeusza Kantora. Po wyjeździe do Paryża zajął się rzeźbą. Od momentu wystawy w ArtCurialw 1977 rzeźby i rysunki Igora Mitoraja pokazano na 120 wystawach indywidualnych na całym świecie. Jego rzeźby, często gigantycznej wielkości, stoją w reprezentacyjnych punktach wielu miast - m.in. w Paryżu na La Défense oraz w Rzymie,Mediolanie, Lozannie, Londynie, Krakowie, Scheveningen koło Hagi, w USA i Japonii.

30. Sławni oświęcimianie Sportowcy… Dorota i Mariusz Siudkowie - łyżwiarze figurowi, zdobywcy medali na Mistrzostwach Świata, Europy i Polski. Paweł Korzeniowski – Wielokro-tnyrekordzista i mistrz Polski, mistrz i wicemistrz świata, mistrz Europy, olimpijczyk (Ateny 2004 i Pekin 2008). Wychowanek klubu pływackiego Unia Oświęcim oraz trenerów Piotra Woźnickiego i Marka Dorywalskiego. Od 2005 w AZS AWF Warszawa pod opieką trenera Pawła Słomińskiego.

31. Co warto odwiedzić w Oświęcimiu? Muzeum Auschwitz-Birkenau Corocznie setki tysięcy ludzi z całego świata przyjeżdżają do Oświęcimia, aby zobaczyć i zwiedzić muzeum Auschwitz-Birkenau. Są to pozostałości po dwóch niemieckich, nazistowskich obozach koncentracyjnych: Auschwitz i – odległym o ok. 4 km – Auschwitz II – Birkenau. W obozach tych, w czasie II Wojny Światowej wojska hitlerowskie zamordowały ponad 1 mln ludzi z całej Europy – Żydów, Polaków, Cyganów, a także obywateli wielu innych państw. Aktualnie na terenie obozu Auschwitz, w blokach obozowych, można zobaczyć m.in. stałe wystawy poświęcone różnym narodowościom oraz ekspozycje rzeczy, które więźniowie przywozili ze sobą do obozu, a które były im zabierane. Na terenie Brzezinki można zobaczyć ruiny baraków, komór gazowych i krematoriów, w których mordowano ludzi, a także oddać im hołd przed pomnikiem upamiętniającym ich los.

32. Co warto odwiedzić w Oświęcimiu? Muzeum Zamek Muzeum rozpoczęło swoją działalność 1 stycznia 2010r. i od tej pory jest miejscem ważnych wydarzeń w historii miasta, pełni funkcje reprezentacyjne, kulturalne i edukacyjne. Misją muzeum jest popularyzowanie historii ziemi oświęcimskiej. W kolekcji znajdują się dokumenty, pieczęcie, numizmaty, mapy, książki, fotografie, przedmioty użytku codziennego, zabytki archeologiczne. Większość eksponatów prezentowana jest na stałej ekspozycji przedstawiającej życie przedwojennego Oświęcimia: wystrój wnętrz mieszkalnych, codzienne życie jego mieszkańców. Prezentację wzbogacają reprodukcje starych fotografii.

33. Co warto odwiedzić w Oświęcimiu? Galeria Niwa Każdy, kto trafi do Oświęcimia z zamiarem wydania „paru groszy” na pewno nie przejdzie obojętnie obok Galerii Niwa. Jest to nowoczesny obiekt rozrywkowo – handlowy, w którym oprócz wielu sklepów znanych marek znajdziemy także restaurację dla fanów „szybkiego jadła” oraz kino z kilkoma wygodnymi salami, wyświetlające bieżące premiery.

34. KONIEC Przygotowali uczniowie kl. Vb:Katarzyna KuklaPaulina JarnotAleksandra MedunaMirosław FeldyKonrad Szarowski Źródła materiałów: Wikipedia (pl.wikipedia.org) biografie, teksty Oświęcim Online (oswiecimonline.pl) biograficzne, zdjęcia postaci Zdjęcia z serwisu mapofpoland.pl zdjęcia miasta Muzyka: EIVISSA SALINAS feat. DJ HSERESSunlove in my mind