Download
1 / 13
130 likes | 589 Views
Isınma ve Soğuma. S ı cak bir yaz gününde bast ığı m ı z kumun s ı cakl ığı n ı hissedebiliriz. Kum,güne ş in etkisiyle ı s ı n ı r ve s ı cakl ığı artar. Çaydanlıkta kaynamakta olan su yeni doldurulmuş bir fincan çay ı n ve bir bardak buzlu meyve suyunun sıcaklıkları hakkında
E N D
Isınma ve Soğuma Sıcak bir yaz gününde bastığımızkumun sıcaklığını hissedebiliriz.Kum,güneşin etkisiyle ısınır ve sıcaklığı artar.
Çaydanlıkta kaynamakta olan su yeni doldurulmuş bir fincan çayın ve bir bardak buzlu meyve suyunun sıcaklıkları hakkında ne söyleyebiliriz?
Maddelerin hangisinin sıcak, hangisinin soğuk olduğunu anlayabiliriz. Fakat dokunma duygusu, sıcaklık ölçmek için yanıltıcı olabileceği gibi kesin de değildir.
Sıcaklığı ölçmek için termometre adı verilen alet kullanılır. Termometre bir hazne ve ona bağlı cam borudan oluşur. Hazne içinde cıva veya renklendirilmiş alkol bulunur.
Termometrenin bulunduğu ortam ısıtılırsa haznedeki sıvı, cam boruda yükselmeye başlar; ortam soğutulduğunda ise ilk konumuna doğru geri döner. Sıvı seviyesinin karşısındaki sayılar ölçülen sıcaklık değerlerini gösterir.
Soğuk hava, vücudumuzla temas edip ondan ısı alır. Isı veren vücudumuz soğur. Üşümemek için, hava ile vücudumuzun temasını azaltmaya çalışırız. Bunun için eldiven, atkı gibi giysiler kullanırız. içinde su kaynatmış olduğumuz çaydanlık da havaya ısı vermektedir.
Hal Değişimi Maddeler katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç hâlde bulunur. Buzluktan çıkardığınız buzu ya da severek yediğiniz dondurmayı bir süre beklettiğinizde ne olur? Suyu ısıttığınızda, ısıtılan suda ne gibi değişmeler gözlemlersiniz? Su buharı çıkar mı? Su miktarında bir azalma olur mu? Suyu ısıttığımızda açığa çıkan su buharı, suyun gaz hâlidir. Buzlukta bekletilen su, katı hâle geçerek donar.
Cam, mum ve altın gibi maddeler eritilip kalıba dökülerek soğutulduklarında içinde bulundukları kabın şeklini alır. Diş hekimi, kuyumcu ve heykeltıraşlar kullandıkları malzemelere bu yöntemle şekil verirler.
Örneğin kuyumcular, altını eriterek kalıba dökerler. Bir süre sonra sıvı altın donar ve kalıbın şeklini alır. Kalıbın şeklini alan altın işlenerek kullanıma hazır hâle getirilir. O hâlde, maddeler ısı etkisiyle bir hâlden diğer hâle geçerler diyebilir miyiz? Isıtılan her katı madde erir mi? Merak Ediyorum!!!!!
Bozunma Isı, maddelerin hâl değişiminde önemli bir etkendir. Bazı katı maddelerin ısıtıldığında eriyerek sıvı hâle geçtiğini öğrenmiştik. Çay şekeri ve un gibi katı maddeler ısıtıldıklarında sıvı hâle geçmez, bozunur.
Örneğin çay şekerini ısıttığımızda rengi ısının etkisiyle önce sarıya sonra da kahverengiye dönüşür. Isıtmaya devam ettiğinizde şeker kömürleşir ve koku yayar. şekerin bu değişimi bozunma olarak adlandırılır.Kâğıt, ekmek gibi maddeler de ısıtıldıklarında erimeyerek tıpkışeker gibi bozunur.
