آيين نامه حفاظتي پرس ‌ هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست

1. آيين نامه حفاظتي پرس‌هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست آيين نامه حفاظتي پرس‌هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست به تفكيك فصل اين آيين نامه مشتمل بر 18 ماده به استناد مواد 85 و 86 قانون كار جمهوري اسلامي ايران در جلسه مورخ 4/3/1374 شوراي عالي حفاظت فني تاييد و در تاريخ 8/2/1375 به تصويب وزير كار و امور اجتماعي رسيده و مقررات آن به استناد مواد 85 و 88 قانون مذكور براي كليه كارفرمايان و كارگاه‌هاي صنعتي و توليدي لازم الاجرا مي‌باشد. بديهي است از اين تاريخ آيين نامه قبلي پرس‌ها مصوبه 5/7/47 ملغي مي‌گردد.

2. آيين نامه حفاظتي پرس‌هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست فصل اول: ساخت صنعتي پلاستيك فصل دوم ـ پرس‌هاي دايكاستيگ

3. آيين نامه حفاظتي پرس‌هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست فصل اول: ساخت صنعتي پلاستيك تعريف پلاستيك: پلاستيك از نظر لغوي به معناي قالب پذير و شكل پذير مي‌باشد. پلاستيك‌ها در دو گروه ترموپلاستيك‌ها (پلاستيك‌هاي حرارتي يا عادي) و ترموستينگ‌ها (پلاستيك‌هاي قالبي و قابل سفت شدن در مقابل حرارت) طبقه بندي مي‌شوند. ماده‌ 1: روش‌هاي ساخت پلاستيك تكنيك‌هاي متعددي جهت ساخت اقلام مختلف پلاستيك وجود دارد مانند: اكستروژن – كاستينگ – بادي – خلاء – تزريقي. (1) اكستروژن EXTRUSION روش اكستروژن جهت تهيه اقلام بلند و ادامه دار بكار مي‌رود مانند: شيلنگ – تيوپ – ميله روكش سيم‌هاي برق – ورق – پرده نازك – فيلم عكاسي و سينما. پلاستيك داغ و نيمه سيال، جهت شكل گرفتن در فرم دلخواه، از يك قالب عبور داده مي‌شود كه به سرعت به وسيله هواي اطراف خنك مي‌گردد. اغلب ترموپلاستيك‌ها و بعضي از مواد ترموستينگ مي‌توانند از اين طريق بكار گرفته شوند. فشار هوا يا گاز باعث راندن و گسترده شدن پلاستيك در داخل قابل و شكل گيري آن مي‌شوند. كاربرد گاز با فشار وپرس مكانيكي باعث مي‌شود كه پلاستيك فرم قالب را به خود بگيرد.

4. آيين نامه حفاظتي پرس‌هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست فصل اول: ساخت صنعتي پلاستيك (2) كاستينگ اين نوع قالب ريزي تكنيك مفيدي براي مواد نيمه سيال (گاهاً ماده پلي مريزه شده) مانند فنوليكس – اپكسي – پلي استر اشباع نشده مي‌باشد. ابتدا قالب پر مي‌شود و سپس ماده محتوي آن پلي مريزه مي‌گردد كه اين عمل غالباً به وسيله افزايش درجه حرارت انجام مي‌گيرد تا محصول پاياني سختي بدست آيد. پشم شيشه قبل از پي مريزاسيون اضافه مي‌شود. پشم شيشه، محصول پلاستيك بدست آمده را تقويت مي‌كند. اشباع كردن موادي مانند: پارچه‌ها، چوب و كاغذ با پلي مر مايع يا محلول پلي مريك اولين گام در جهت تهيه مواد چند لايه‌اي است LAMINATED اقلام اشباع شده روي همديگر گذاشته و انباشته مي‌شوند و تحت تاثير حرارت و فشار اجسام چند لايه‌اي ساخته مي‌گردد.

5. آيين نامه حفاظتي پرس‌هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست فصل اول: ساخت صنعتي پلاستيك (3) بادي BLOW MOULDING اين فرايند تركيبي از عمل اكستروژن و شكل گيري حرارتي است. لوله توليد شده از دهانه قالب عبور كرده و داخل آن مي‌شود. پس از اتمام عمل اكستروژن، هواي تحت فشار وارد لوله شده و آن را به جداره داخلي قالب مي‌راند در نتيجه قطعه توليدي شكل قالب را به خود مي‌گيرد. پس از عمليات سردكاري قالب باز شده و قطعه ساخته شده برداشته مي‌شود اين روش توليد عمدتاً براي ساخت قطعات ميان تهي مانند بطري پلاستيك و امثالهم بكار مي‌رود. (4) خلاء شكل پيوست ماشيني از نوع قالب گيري با خلاء را با حفاظ كامل در حالي كه حفاظ دروازه‌اي باز است نشان مي‌دهد. در اين حالت به سبب ارتباط مكانيكي بين حفاظ دروازه و اهرم راه اندازي تا زماني كه حفاظ دروازه‌اي بوسيله چارچوب قيددار بسته نشود بكار اندازي دستگاه غيرممكن است. يك سيستم ايمني اينترلاك الكتريكي از راه اندازي و حركت ساير قسمت‌هاي ماشين جلوگيري مي‌كند تا وقتي كه چارچوب قيدار بسته شود.

6. آيين نامه حفاظتي پرس‌هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست فصل اول: ساخت صنعتي پلاستيك يك نمونه ماشين قالب گيري پلاستيك با خلاء همراه با حفاظ اينترلاك دروازه‎اي

7. آيين نامه حفاظتي پرس‌هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست فصل اول: ساخت صنعتي پلاستيك (5) قالب گيري تزريقي INJECTION MOULDING قالب گيري تزريقي به طور گسترده‌اي براي اغلب ترموپلاستيك‌ها از قبيل پلي استيرن پلي‌متيل متاكلرايت – پلي اتيلن – وينيل پلاستيك و نايلون مورد استفاده قرار مي‌گيرد. گرانول آميخته به مواد مضاف در يك اتاقك سيلندر مانند مجزا از قابل به اندازه كافي گرم مي‌شود تا اينكه به‎صورت ماده نيمه‎مذابي در مي‌آيد. در خلال مدتي كه درحال تغيير شكل‎ مي‌باشد از اتاقك سيلندر به‎وسيله يك‎مارپيچ بافشاري معادل10000 الي 100000 PSI به قالب تزريق و سپس به سرعت خنك و سخت مي‌گردد. پس از آن قالب به طور مكانيكي باز شده و قطعه شكل يافته از آن خارج مي‌شود. اين فرآورده يكي از مهمترين نوع توليد در صنعت پلاستيك است كه در چند دهه اخير به طور وسيعي توسعه يافته است و قابليت ساخت قابل ملاحظه‌اي از مواد پيچيده در قيمت پايين را پيدا كرده است مانند: كابين راديو – وسايل غذاخوري – اسباب بازي و شانه.

8. آيين نامه حفاظتي پرس‌هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست فصل اول: ساخت صنعتي پلاستيك ماده‌ 2: خطرات و پيشگيري: اكثر خطر بروز حوادث از تبديل فرايند پلاستيك در ارتباط با بكارگيري از ماشين‌ها است كه در بخش روش‌هاي ساخت پلاستيك از آنها نامبرده شده در نتيجه خطر اصلي آن دسته از كارهايي هستند كه در استفاده اينگونه ماشين‌ها دخالت دارند چه در مواقع راه اندازي و استفاده عادي و چه هنگام تعميرات و سوار كردن قالب‌ها. ماشين‌هاي تزريق پلاستيك داراي دو صفحه مكعبي شكل فلزي است كه داراي شيارهاي دايره‌اي يا «آ» شكل بوده و قالب بر روي آنها بسته مي‌شود. يكي از قالب‌ها ثابت بوده و ديگري به اتكاي چهار ميل راهنما “COLUMNS” حركت رفت و برگشتي مي‌نمايد اين صفحات اصطلاحاً گيره قالب يا «پلاتين = PLATENS» ناميده مي‌شوند. اين گيره قالب (ضربه زن) با نيروي چندين تن جفت مي‌شود لذا حفاظت كامل و مناسبي لازمست تا از صدمات قطع اعضاي بدن و شكستگي آنها جلوگيري نمايد.

9. آيين نامه حفاظتي پرس‌هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست فصل اول: ساخت صنعتي پلاستيك تجهيزات ايمني ماشين‌هاي تزريقي پلاستيك - حفاظت كشوئي اينترلاك SLIDING GUARD ماده‌ 3: پرس‌هاي تزريق پلاستيك با قالب گيري افقي بايد مجهز به حفاظ كشوئي باشد به نحوي كه منطقه خطر و عمل پرس را به طور كامل بپوشاند تا در زماني كه حفاظ كشويي باز است راه اندازي دستگاه (بسته شدن گيره قالب) امكان پذير نباشد و يا در مواقعي كه حفاظ كشوئي در هنگام عمليات ماشين باز مي‌شود از ادامه حركت گيره قالب جلوگيري كرده و يا آنرا در جهت معكوس باز گرداند. به علاوه هر ماشين تزريق پلاستيك بايستي داراي وسيله‌اي براي مقابله با ضربه غيرمنتظره باشد. اينكار بايستي بوسيله يك سيستم اينترلاك “INTERLOCK” ثانويه و مستقل كه به وسيله تجهيزات ايمني زير در حفاظ كشويي تعبيه مي‌شود انجام گيرد: - ميكروسويچ (1)ميكروسويچ‌هاي قطع كننده مدارات الكتريكي و جريان‌هاي هيدروليكي به منظور محافظت دوگانه از اپراتور ماشين. - ميكروسيويچ‌هاي فوق بايد به گونه‌اي طراحي و تعبيه گردند كه بلا اثر نمودن آنها به آساني امكان پذير نباشد.

10. آيين نامه حفاظتي پرس‌هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست فصل اول: ساخت صنعتي پلاستيك -ميكروسويچ‌هاي قطع كننده مدارات الكتريكي حتي الامكان بايد به صورت مضاعف بكار برده شوند. -در مواقع خاص خود بايد داراي پوشش و حفاظ باشند. توضيح: ميكروسويچ ”LIMIT SWITCH” ميكروسويچ‌ها وسايل الكتريكي هستند كه به طور اتوماتيك جريان برق را براي كنترل عمليات ماشين قطع و وصل مي‌كنند و در سطح وسيعي در ماشين آلات صنعتي بكار مي‌روند. ماده‌ 4: اسكاچ مكانيكي (بازدارنده مكانيكي) “A MECHANICAL SCOTCHING DEVICE" (2)اسكاچ يا بازدارنده مكانيكي وسيله‌ايست كه در موقع باز بودن حفاظ كشويي مانع از حركت و پيشروي گيره متحرك مي‌گردد ولي با بسته شدن حفاظ كشوئي مانع مذكور برطرف و پرس آماده كار مي‌شود. اسكاچ مكانيكي پرسكار را در مقابل ضربه‌هاي ناخواسته و غيره منتظره محافظت مي‌نمايد.

11. آيين نامه حفاظتي پرس‌هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست فصل اول: ساخت صنعتي پلاستيك يك نمونه ماشين تزريق پلاستيك

12. آيين نامه حفاظتي پرس‌هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست فصل اول: ساخت صنعتي پلاستيك انواع اسكاچ‌ها: اسكاچ‌هاي مكانيكي متداول عبارتند از: -ميله بازدارنده (STRUT) از جنس مقاوم كه بين دهانه باز دو سمت گيره متحرك و ثابت قرار مي‌گيرد و مي‌توان آن را بالاي ميل راهنما و روي گيره ثابت و يا: -روي گيره متحرك موازي با ميل راهنما نصب نمود. -مانع دنده‌اي كه دروضعيت بازگيره‌ها به‎وسيله‎قلابي (HOOK) گيره متحرك را نگاه مي‌دارد. در هر حال كليد انواع اسكاچ‌هاي مكانيكي بايستي از طريق حفاظ كشويي با نيروي عمليات ماشين “POWER OPERATION" اينترلاك شده باشند.

13. آيين نامه حفاظتي پرس‌هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست فصل اول: ساخت صنعتي پلاستيك يك نوع اسكاچ مكانيكي (1 - ميل راهنما «4 عدد»؛ 2 - ميله بازدارنده اسكاچ مكانيكي ؛ 3 - بازوي اسكاچ؛ 4 - گيره قالب متحرك «پلاتين»)

14. آيين نامه حفاظتي پرس‌هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست فصل اول: ساخت صنعتي پلاستيك تصوير فوق يك اسكاچ مكانيكي را در حين عمل نشان مي‎دهد. دماغه 6 متصل به سطح داخلي حفاظ با زير بازوي اسكاچ تماس پيدا كرده و ميله بازدارنده اسكاچ را از روي ميل راهنما حول محور انتهايي بلند كرده در نتيجه با برطرف شدن مانع مذكور گيره قالب متحرك مي‎تواند چفت شود.

15. آيين نامه حفاظتي پرس‌هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست فصل اول: ساخت صنعتي پلاستيك محافظت از قالب به وسيله تغيير فشار هيدروليك MOULD PROTECTION ماده‌ 5: كليه ماشين‌هاي تزريق پلاستيك بايد مجهز به سيستم محافظت از قالب به وسيله تغيير فشار هيدروليك يا مولد پروتكشن باشند در اين سيستم فشار هيدروليك، گيره قالب متحرك داراي دو مرحله است: -مرحله اول با فشار ضعيف جهت طي كردن كورس گيره قالب تا ابتداي قالب ثابت بنابراين چنانچه مانعي بر سر راه گيره قرار گيرد. گيره متوقف شدن بدون آنكه صدمه‌اي به دستگاه وارد شود. جهت ايمني بيشتر، سيستم مذكور بايد مجهز به وسيله هشدار دهنده (آلارم) و خاموش‌كننده اتوماتيك ماشين پرس باشد. -در مرحله بعدي دستگاه با فرمان گرفتن از ميكروسويچي زير بار فشار قوي تر مي‌رود. توضيح: پرس‌هايي كه داراي اسكاچ مكانيكي مي‌باشند نصب سيستم مولد پروتكشن باعث مي‌گردد تا در صورت عمل اسكاچ، فشار اضافي با ماشين پرس وارد نشود.

16. آيين نامه حفاظتي پرس‌هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست فصل اول: ساخت صنعتي پلاستيك سلكتور ماده‌6: هر ماشين تزريق پلاستيك بايد داراي سلكتور قفل كننده تغيير وضعيت اعم از اتوماتيك نيمه اتوماتيك – دستي و لاك پشتي باشد. در انتخاب وضعيت دستي و لاك پشتي براي انجام كارهايي از قبيل تعميرات و تعويض و تنظيم قالب كه بايستي توسط افراد مجرب و كار آزموده انجام گيرد. راه اندازي دستگاه بايد به گونه‌اي باشد كه حفاظت اپراتور دستگاه را تامين نمايد. تجهيزات استاندارد ماده‌ 7: قابليت‌ها و تجهيزات ضروري كه هر ماشين تزريق پلاستيك بايد داشته باشد عبارتند از: روغنكاري اتوماتيك با سيستم اعلام خطر‌(آلارم) تنظيم ضخامت قالب توسط موتور دور كم سرعت باز و بسته شدن قالب با قابليت تنظيم سرعت تزريق قابل تنظيم سرعت قابل تنظيم دوران مارپيچ با خواندن مستقيم از تاكومتر (سرعت سنج) دستگاه برگشت مارپيچ (بوسيله مكش) فشار نهايي تزريق با قابليت تنظيم

17. آيين نامه حفاظتي پرس‌هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست فصل اول: ساخت صنعتي پلاستيك پران هيدروليكي دو ضرب با نقاط برخورد متعدد، قابل تنظيم بر روي سرعت و ضربه پران دو ضرب ترمومتر كنترل درجه حرارت روغن فيلتر روغن ورودي كه در صورت انسداد اعلام خطر نمايد. شمارنده (نمراتور) برقي قابل صفر كردن براي شمارش ضربه. آمپرسنج براي كنترل حرارت هيتر برقي ماشين. سيستم تعديل حرارت نازل آلارم سيكل كه دستگاه را در صورت فقدان مواد و از كار افتادن تزريق و يا ايجاد مشكل در پران خاموش نمايد. ترموكولاتورهاي الكترونيكي با سيستم تعديل اتوماتيك براي كنترل حرارت سيلندر تزريق. يك يا دو وسيله فشار تزريق قابل تنظيم در مواقع تعويض قالب. ميز متحرك (ضربه زن) با كورس قابل تنظيم. ساير پيشگيري‌هاي حفاظتي ماده‌ 8: قسمت‌هاي داغ ماشين تزريق پلاستيك بايستي به وسيله صفحات مشبك پوشيده شود. به علاوه حفاظ مذكور در قسمت نازل بايد داراي ميكروسويچ متوقف كننده حركت كالسكه باشد.

18. آيين نامه حفاظتي پرس‌هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست فصل اول: ساخت صنعتي پلاستيك ماده‌ 9: بايستي از جمع شدن روغن و گرانول‌هاي ريز پلاستيك در كف كارگاه جلوگيري شود اين امر ايجاب مي‌نمايد كه پاكيزگي و نظم و ترتيب در كارگاه هميشه در استاندارد بالايي مراعات شود. ماده‌ 10: لازمست فضاي كافي براي استقرار ماشين‌ها و انبار كردن مواد اوليه و نهايي درنظر گرفته شود. ماده‌ 11: حذف‌كننده‌هاي الكتريسيته ساكن بايستي به منظور كاهش ميزان اين بار الكتريكي بكار گرفته شود و قسمت‌هاي فلزي دستگاه به طور موثري به زمين اتصال داده شود. ماده‌ 12: آسياب‌هاي ضايعات مواد پلاستيكي محفوظ و دربسته بوده و كلوني تغذيه بايد به گونه‌اي طراحي شود كه امكان تماس دست يا پاي كارگر با تيغه گردنده را ندهد. ماده‌ 13: اطراف باز بمبوري‌هايي كه (بشكه‌هاي گردننده) براي آميختن مواد افزودني (از قبيل رنگدانه‌ها – نرم كننده‌ها – آزبست – كربن سياه – تثبيت كننده‌ها و ساير مواد ) – باهاي – پلي مرها قبل از عمليات نهايي ساخت كاربرد دارد بايستي با نرده‌هاي حفاظتي محفوظ گردد.

19. آيين نامه حفاظتي پرس‌هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست فصل اول: ساخت صنعتي پلاستيك ماده‌ 9: بايستي از جمع شدن روغن و گرانول‌هاي ريز پلاستيك در كف كارگاه جلوگيري شود اين امر ايجاب مي‌نمايد كه پاكيزگي و نظم و ترتيب در كارگاه هميشه در استاندارد بالايي مراعات شود. ماده‌ 10: لازمست فضاي كافي براي استقرار ماشين‌ها و انبار كردن مواد اوليه و نهايي درنظر گرفته شود. ماده‌ 11: حذف‌كننده‌هاي الكتريسيته ساكن بايستي به منظور كاهش ميزان اين بار الكتريكي بكار گرفته شود و قسمت‌هاي فلزي دستگاه به طور موثري به زمين اتصال داده شود. ماده‌ 12: آسياب‌هاي ضايعات مواد پلاستيكي محفوظ و دربسته بوده و كلوني تغذيه بايد به گونه‌اي طراحي شود كه امكان تماس دست يا پاي كارگر با تيغه گردنده را ندهد. ماده‌ 13: اطراف باز بمبوري‌هايي كه (بشكه‌هاي گردننده) براي آميختن مواد افزودني (از قبيل رنگدانه‌ها – نرم كننده‌ها – آزبست – كربن سياه – تثبيت كننده‌ها و ساير مواد ) – باهاي – پلي مرها قبل از عمليات نهايي ساخت كاربرد دارد بايستي با نرده‌هاي حفاظتي محفوظ گردد. ماده‌ 14: حفاظ كشويي ماشين تزريق پلاستيك بايد حتي المقدور از دو قسمت تشكيل شده باشد تا در هنگام عمليات عادي فقط آن قسمت از حفاظت كشويي كه روبروي اپراتور قرار دارد باز و بسته شده و بخش باقيمانده حفاظ كشويي در عمليات ياد شده به طور ثابت بر روي منطقه خطرناك ماشين قرار گيرد.

20. آيين نامه حفاظتي پرس‌هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست فصل دوم ـ پرس‌هاي دايكاستيگ DIE-CASTING PRESSES در اين نوع قالب گيري، فلز مذاب در داخل دو نيمه قالبي كه بهم چفت شده تحت فشار زياد وارد مي‌شود. يك نيمه قالب ثابت بوده در حالي كه نيمه ديگر به منظور باز و بسته كردن قالب عموماً در سطح افقي حركت مي‌كند – فشار هيدروليك يا پنوماتيك براي حركت قالب‌ها و پران‌ها بكار مي‌رود. اين روش عمدتاً جهت ريخته گري فلزات غيرآهني مانند آلومينيوم يا سرب خشك (آلياژ روي و آلومينيوم) كاربرد دارد. ساختمان و طرز كار اين ماشين‌ها شباهت زيادي با ماشين تزريق پلاستيك دارد. ماده 15 – هر پرس داي كاست بايستي مجهز به حفاظ كشوئي: “SLIDING COVER – SLIDING SHIELD” كه با نيروي عملياتي هيدروليك يا پنوماتيك ماشين اينترلاك شده مجهز باشد. حفاظ مذكور بايستي كارگر را هم از خطر گير افتادن اعضاي بدن در ميان قالب‌ها و هم از خطر پاشيدن فلز مذابي كه ممكن است با سرعت زياد از ميان قالبي كه كاملاً جفت نشده پرتاب شود، محافظت نمايد.

21. آيين نامه حفاظتي پرس‌هاي تزريقي پلاستيك و دايكاست فصل دوم ـ پرس‌هاي دايكاستيگ DIE-CASTING PRESSES تبصره – حفاظ كشويي ماشين‌هاي داي كاست نبايد داراي منفذ و روزنه باشد. ماده‌ 16: در حفاظ كشويي پرس‌هايي كه با نيروي هيدروليك كار مي‌كنند بايستي ميكروسويچ‎هاي الكتريكي نصب شود كه با شير اصلي كنترل برقي گيره متحرك اتصال الكتريكي داشته باشد تا درصورت بازبودن حفاظ كشويي راه اندازي پرس امكان‎پذير نباشد. ماده‌ 17: در حفاظ كشويي ماشين‌هاي داي كاست بايستي مانع بازدارنده مكانيكي “SCOICH” كه نيروي عمليات ماشين اينترلاك شده تعبيه گردد تا در زمان باز بودن حفاظ كشويي براي مواقعي كه اپراتور مشغول گريسكاري – شستشو يا تعويض قالب است از بسته شدن گيره متحرك «پلاتين = PLATEN» جلوگيري نمايد به علاوه ماشين‌هاي مذكور بايستي داراي سيستم مولد پروتكشن مطابق با ماده 5 همين آيين نامه باشد. ماده‌ 18: آويزگاه پيستوله مايع شستشو دهنده قالب‌ها و شيلانگ هوا بايد داراي ميكروسويچ الكتريكي باشد تا درصورت برداشتن پيستوله، برق فرمان اصلي دستگاه قطع شود. اين آيين نامه مشتمل بر 18 ماده به استناد مواد 85 و 86 قانون كار جمهوري اسلامي ايران در جلسه مورخ 4/3/1374 شوراي عالي حفاظت فني تاييد و در تاريخ 8/2/1375 به تصويب وزير كار و امور اجتماعي رسيده و مقررات آن به استناد مواد 85 و 88 قانون مذكور براي كليه كارفرمايان و كارگاه‌هاي صنعتي و توليدي لازم الاجرا مي‌باشد. بديهي است از اين تاريخ آيين نامه قبلي پرس‌ها مصوبه 5/7/47 ملغي مي‌گردد.