Postmodernizm w zarządzaniu

1. Kasia Cholawo Postmodernizm w zarządzaniu Czyli metafory organizacji

2. Kasia Cholawo POSTMODERNIZM Jest to taki nurt w nauce, który neguje wszystkie prawdy, definicje które udało się stworzyć, ponieważ zamykają one pole naszego widzenia a przez to nie opisują trafnie rzeczywistości w jakiej przyszło nam żyć. Twierdzi on, że wszelka próba systematyzacji pojęć niszczy te pojęcia oraz rzeczy, stany które próbuje opisać.

3. Kasia Cholawo MORGAN Głównym przedstawicielem tego nurtu jest Gareth Morgan, który w swojej książce „Obrazy organizacji” próbuje opisać organizację poprzez różne metafory. Różnią się one tym od definicji, że otwierają nowe możliwości patrzenia na dotąd oczywiste rzeczy,a poprzez to zmuszają do dyskusji i rozmowy.

4. Kasia Cholawo Postmodernizm w zarządzaniu Spróbuj znaleźć metaforę, która Twoim zdaniem najtrafniej opisuje dobrze prosperujące przedsiębiorstwo. Pod uwagę weź przede wszystkim: • wyniki • cele • otoczenie • spróbuj od swojej strony opisać PWr

5. Kasia Cholawo Możliwe metafory:(według Morgana) ORGANIZM MASZYNA MÓZG KULTURA WIĘZIENIE SYSTEM POLITYCZNY PSYCHICZNE

6. Kasia Cholawo

7. Kasia Cholawo

8. Kasia Cholawo

9. Kasia Cholawo

10. Kasia Cholawo

11. Kasia Cholawo

12. Kasia Cholawo

13. Kasia Cholawo

14. Kasia Cholawo Japonia USA

15. Kasia Cholawo

16. Kasia Cholawo

17. Kasia Cholawo

18. Kasia Cholawo MECHANIZM Przedsiębiorstwa opisywane tą metaforą sprawdzają się gdy: • otoczenie jest pewne, niezmienne, właściwie można pominąć jego oczekiwania • produkt jest prosty, nie wymaga innowacji • zadania do wykonania przez pracowników są proste, lub dają się na takie podzielić • są ściśle określone normy oraz sposoby wykonywania działań • cele określone ściśle, najlepiej liczbowo • ciągłość produkcji (ciągle produkowane jest to samo) • kiedy pracownicy są ulegli i zachowują się tak, jak zaplanowano

19. Kasia Cholawo MECHANIZM - Metoda • Człowiekowi zależy wyłącznie na zarobkach, więc będzie pracował tym więcej i wydajniej im więcej damy mu pieniędzy • wysoki stopień hierarchizacji i centralizacji • szkolenie pracowników by znaleźli najlepszą metodę pracy • ustalenie ścisłych reguł postępowania w każdej sytuacji • ciągłe kontrolowanie pracowników i ich ocenianie • opłacanie pracowników za ich wydajność a nie czas pracy • skrajny podział pracy, by ruch był jak najprostszy • podporządkowanie interesu jednostek interesowi ogółu • ścisłe ustalenie zależności, stanowisk , sieci powiązań, komórek • cała odpowiedzialność na kierownictwo z robotnika • dobór pracowników odpowiednich do stanowiska • człowiek to trybik w maszynie, nie ma prawa się popsuć, zmęczyć

20. POZYTYWY: zwrócenie uwagi na sposób wykonania (jedna najlepsza metoda) skonkretyzowane oczekiwania od pracowników szybkość douczania nowych ludzi obniżanie kosztów produkcji łatwość kierowania i kontrolowania, łatwy opis działania firmy skonkretyzowany system norm, wartości NEGATYWY: człowiek to trybik w maszynie, a nie myśląca osoba z potrzebami nuda i rutyna w pracy prowadząca do apatii i chęci buntu brak przystosowywania się do zmian w otoczeniu (pomijane zupełnie wysoki stopień biurokratyzacji, hierarchizacji błędne założenie dążenia do zysku za wszelką cenę Kasia Cholawo MECHANIZM

21. Kasia Cholawo ORGANIZM Dzięki tej metaforze zdajemy sobie sprawę, że zarówno każda część (człowiek, system, zespół, otoczenie)mają swoje potrzeby które należy zaspokajać.W odniesieniu do organizmu możemy porównać: • KOMÓRKA - to każdy człowiek • UKŁAD - to zespół ludzi • ORGANIZM - to przedsiębiorstwo • POPULACJA - to organizacje tego samego typu działające obok siebie • GATUNEK - to podobna forma organizacyjna • EWOLUCJA - to proces przystosowywania swoich celów i środków do zmian zachodzących w otoczeniu • DOBÓR NATURALNY - to eliminowanie najsłabszych, nieprzystosowanych do zmian otoczenia-

22. Kasia Cholawo ORGANIZM Założenia organizacji jako organizm: • systemy SOCJOTECHNICZNE - zmiany w systemie technicznym bądź społecznym powodują zmiany w drugim systemie • Pracownik to cenny zasób, który może wzbogacać działania organizacji, nie jest trybikiem, ma swoje potrzeby które należy zaspokajać • należy równoważyć wewnętrzne potrzeby, by przystosować je do warunków • gatunek organizacji zależy od otoczenia w jakim funkcjonuje • należy uzdrawiać chore sytuacje poprzez porównywanie sposobu zarządzania do stabilności otoczenia, w razie niezgodności - dopasować zarządzanie • aby przedsiębiorstwo mogło działać musi konkurować z rywalami, a wygra tylko to, które jest najlepiej przystosowane do zmiennego otoczenia • czasami populacja (czyli najbliższe otoczenie przedsiębiorstwa, inni przedstawiciele tego gatunku) mogą naciskać, by coś zmienić, bądź by czegoś nie zmieniać • organizacja tworzy swoje otoczenie i na odwrót • czasem należy współpracować z innymi by osiągnąć cel

23. Kasia Cholawo GATUNKI ORGANIZACJI

24. POZYTYWY: nastawienie na otoczenie są otwarte na zmiany zaspokajane potrzeby by przetrwać elastycznie wprowadzane potrzeby podsystemy i jednostki mają swoje potrzeby które realizują relacje z innymi organizacjami: konkurencja i współpraca ciągłe reagowanie na potrzeby wewnętrzne i zewnętrzne wybór odpowiedniego gatunku NEGATYWY: jest to wytwór społeczeństwa a nie natury, więc nie wszystko się sprawdza tak jak powinno niepewna struktura -zmienni ludzie zależność od zdolności twórczych człowieka organizacje tworzą swoje otoczenie, więc mogą kreować przyszłość trudno utrzymać jedność organizacji nie można traktować ludzi jak niezmienne podsystemy, zasoby Kasia Cholawo ORGANIZM

25. Kasia Cholawo MÓZG Metafora mózgu pozwala nam patrzeć na organizację jako na samoorganizującą się jednostkę, która uczy się oraz uczy się jak się uczyć. Potrafi ona też tak rozłożyć zadania poszczególnym jednostkom, by pomimo specjalizacji potrafiły one działać osobno lub bez pomocy któregoś z pomocniczych jednostek.

26. Kasia Cholawo MÓZG - Metody podejścia • Uczenie się poprzez ciągłe porównywanie założeń-norm ze stanem faktycznym • CYBERNETYKA: uczenie się jak się uczyć poprzez korygowanie norm • ujemne sprzężenie zwrotne:wytyczanie obszarów których chcemy unikać a nie celów (korygowanie przez przeciwieństwo, co zmniejsza błąd) • REDUNDANCJA: tworzenie o wiele więcej powiązań niż by to było potrzebne w danej chwili dzięki czemu możliwe jest przystosowywanie się do losowych błędów oraz rozwój nowych działań, jest podstawą do holografii • HOLOGRAFIA : pomimo specjalizacji każda jednostka może działać osobno, bez pomocy innych działów, ma informacje o całości

27. POZYTYWY: jednostka samoorganizująca się uczenie się jak się uczyć dociekliwość samokontrola wykorzystanie intuicji rozłożenie zadań by mogły funkcjonować osobno, pomimo specjalizacji ciągłe zbieranie informacji i porównywanie ich z założeniami NEGATYWY: możliwość przeoczenia różnic między założeniami a realiami realizacji ich coraz mniejsza kontrola przełożonych nad działaniami pracowników długi czas przestawiania się postawy pracowników na nowy sposób myślenia i pracowania Kasia Cholawo MÓZG

28. Kasia Cholawo KULTURA Organizacja jest częścią otaczającej nas kultury, a także sama tworzy swoją kulturę. Jest ona pojmowana jako wspólne poczucie celów, znaczeń, rozumienie. Organizacje mają więc różnych charakter zależnie od: • kraju w jakim działają • jednostki gospodarczej (gospodarstwo domowe czy organizacja) • stylu kierowania

29. JAPONIA: tradycyjnie chłopi uprawiali ryż a samuraj był karmiony za ich obronę system feudalny uległość posłuszeństwo rządzą wybrane rody praca dla kolektywu, wysiłek by wszystkim było dobrze USA: jednostki muszą się wyróżniać-indywidualności sukces bardzo mocno nagradzany dzieci mają się popisywać by uwierzyły w siebie wyścig szczurów do stołków dyrekcyjnych maksymalizacja zysków Kasia Cholawo Skrajne przykłady kultury

30. Kasia Cholawo KULTURA - sposoby • Zwarta kultura stworzona przez kierownictwo poprzez styl zarządzania • subkultury - wytworzone przez odrębne systemy wartości w różnych grupach (działy firmy, grupy etniczne, koalicje) • dostosowywanie się do istniejących norm (odwzorowywanie rzeczywistości) • ustalenie pryzmatu prze który patrzymy na organizacje (finanse, polityka, reguły, cele, misje)

31. POZYTYWY: rozumienie znaczenia podstawowych, rutynowych czynności oddziaływanie poprzez zmiany języka, norm, zwyczajów spaja organizację społeczne konstruowanie rzeczywistości jasne formułowanie strategii ustalanie wspólnych celów kształtowanie otoczenia ustalenie celów powoduje zmiany w otoczeniu zmiany w organizacji są wynikiem zmian celów, wartości, postaw NEGATYWY: może zmienić sztukę zarządzania w proces kontroli ideologicznej tworzeniu sztucznej, ideologicznej kultury może towarzyszyć opór, niechęć kulturą nie da się sterować jak innymi elementami nie bierze pod uwagi metody rozwiązywania problemów uwagę przyciągają elementy mniej istotne, nie fundamentalne brak wyraźnie zaznaczonego wymiaru władzy Kasia Cholawo KULTURA

32. Kasia Cholawo SYSTEM POLITYCZNY • Polityka organizacyjna jest wszechobecna • sprzeczność między demokracją państwa a hierarchią w organizacji • władza jest głównym motorem do działań • tworzenie koalicji i grup nacisku • dążenie do realizacji własnych celów • ciągła walka o władzę formalną lub nie • wszystkie działania oparte są na interesach

33. Kasia Cholawo SYSTEM POLITYCZNY Opiera się on na założeniu posiadania władzy nad innym człowiekiem. Władza ta jest (miedzy innymi): • formalna • nad zasobami • nad informacjami i wiedzą • nad rzadkimi zasobami • nad strukturą i przepisami • nad procesem podejmowania decyzji • zdolność radzenia sobie z niepewnością • nad techniką • nad nieformalnymi siłami nacisku • nad płciami

34. POZYTYWY: tworzy ład społeczny wiemy skąd się bierze władza i jakie ma znaczenie organizacja nie jest racjonalna ze wszystkich punktów widzenia rozumiemy powód dezintegracji pomiędzy różnymi układami interesów każdy człowiek uprawia jakąś politykę, by pogodzić interesy swoje i organizacji organizacja w społeczeństwie spełnia ważną rolę NEGATYWY: wzrost upolitycznienia organizacji przez szukanie jej wszędzie, nawet gdzie jej nie ma cynizm i nieufność wobec wszystkich zamiana ładu na „dżunglę” w której każdy jest zagrożeniem gra o sumie zerowej pozorność władzy całkowitej niedocenianie dynamiki systemu Kasia Cholawo SYSTEM POLITYCZNY

35. Kasia Cholawo WIĘZIENIE PSYCHICZNE • Organizacje, pomimo,że stworzone przez człowieka, mogą go więzić w sobie, ponieważ są odrębnymi bytami • człowiek ma zdolności do wpadania w sieci, które sam zastawił • pomylenie rzeczywistości z pozorami może doprowadzić do niezrozumienia otaczającego świata i reguł nim rządzących • nasze rozumienie jest cząstkowe i jednostronne • najgłębsze potrzeby są wypierane do podświadomości • musimy zrozumieć w jaki sposób przeszłość na nas wpływa (głównie stosunki z rodziną, ulubionymi zabawkami itp.) • nieświadomość społeczna, przeczucia, magia normalnie ukryte wyłaniają się na tle organizacji

36. POZYTYWY: ludzie tworzą otaczający ich świat, ale nie mają nad nim całkowitej kontroli wpadamy w pułapki które sami zastawiamy odkrywanie nieświadomych procesów nowe wzorce kontroli lepsze rozumienie następstw naszych działań krytyczne spojrzenie na otoczenie pod racjonalnością może ukrywać się irracjonalność etyczna postawa rozumienie barier na drodze do zmian NEGATYWY: jesteśmy zamknięci, bo tak jest dobrze dla pewnych osób trzymających władzę samo rozumienie roli podświadomości nie wystarczy do zmian zbyt duży nacisk na fizyczność człowieka pomija się realia faktycznej władzy próba kierowania podświadomością i innymi osobami brak rozwiązania problemów Kasia Cholawo WIĘZIENIE PSYCHICZNE

37. Kasia Cholawo Inne metafory:(według Kostery, Czerniawskiej i innych) • TEATR • NARZĘDZIE WŁADZY • TEKST • ŚWIĄTYNIA • DŻUNGLA • PRZEPŁYW I TRANSFORMACJA • ITP, ITD

38. Kasia Cholawo TEATR • Najważniejsza jest technika prezentacji a nie „naga prawda” • media mają ogromny wpływ na naszą wiedzę • każdy udaje kogoś innego • każdy odgrywa swoją rolę i od tego jak dobrym jest aktorem zależy jego powodzenie w firmie • widownia to otoczenie • istnienie teatru uwarunkowane jest finansami (aktorzy, dekoracje, scenariusz)

39. Kasia Cholawo NARZĘDZIE WŁADZY • Organizacja jest po to, by osiągać pewne cele • jest jakieś odgórne zapotrzebowanie (społeczne), określenie roli w społeczeństwie • organizacja podzielona na grupy, które konkurują ze sobą o największe korzyści • otoczenie jest ważniejsze niż interesy lokalne, bo organizacja jest częścią większej całości • próba zrewolucjonizowania

40. Kasia Cholawo TEKST • Najważniejsza w organizacji jest komunikacja • wysyłane są tony maili, pism, rozmawia się telefonicznie, na gg, w cztery oczy • analizując te teksty możemy ocenić organizacje (żargon, jez. Potoczny, specjalistyczny itp.) • porozumienie pomiędzy grupami, stołkami w hierarchii , z otoczeniem • jak pisać raporty, by wszyscy je zrozumieli • tworzenie własnego języka

41. Kasia Cholawo ŚWIĄTYNIA • Organizacje zastępują instytucje religijne • zapewniają poczucie własnej wartości, tożsamości, sensu istnienia, są stylem życia • oddziałuje na całokształt życia pracowników • Bóstwem jest rozum a kapłani to kierownicy • długowieczność organizacji jest nieśmiertelnością • jest ostoją prawd, kultury, kodeksów etycznych • ma własne mity, bohaterów • opatrzność - racjonalność ekonomiczna • organizacja ma swoją misję

42. Kasia Cholawo DŻUNGLA • Otoczenie jest bardzo niestabilne • żeby przetrwać trzeba walczyć • nigdy nie wiadomo, co przyniesie następny dzień, wszystko się może zdarzyć • wszędzie czyha niebezpieczeństwo ale też łatwy łup do zdobycia • szybko zyskujesz, szybko tracisz

43. Kasia Cholawo DIĘKUJEMY ZA UWAGĘ ANNA CHUDOBA KASIA CHOLAWO `