330 likes | 841 Views
TEMEL KAVRAMLAR. Ölçme ve Değerlendirme. Temel Kavramlar. Ölçme Ölçek, ölçüt, birim Doğrudan ve dolaylı ölçme Ölçek türleri Sınıflama (Nominal) Sıralama ( Ordinal ) Eşit aralıklı ölçek ( Interval ) Oranlı ölçek ( Ratio ). Değişken kavramı Değerlendirme Ölçütüne göre Bağıl Mutlak
E N D
TEMEL KAVRAMLAR Ölçme ve Değerlendirme
Temel Kavramlar • Ölçme • Ölçek, ölçüt, birim • Doğrudan ve dolaylı ölçme • Ölçek türleri • Sınıflama (Nominal) • Sıralama (Ordinal) • Eşit aralıklı ölçek (Interval) • Oranlı ölçek (Ratio) • Değişken kavramı • Değerlendirme • Ölçütüne göre • Bağıl • Mutlak • Amaçlarına göre • Tanıma yerleştirme • Biçimlendirme • Sonuç görme M SOZBILIR
Ölçme Nedir? • Varlıkların belli bazı niteliklere sahip olup olmadığını, eğer sahip ise bunun derecesini tespit etme işidir. • Ölçme, bir niteliğin gözlenip gözlem sonucunun sayılarla veya başka sembollerle gösterilmesi işidir. M SOZBILIR
Ölçülebilecek Bazı Özellikler • Uzunluk, • Yükseklik, • Sıcaklık, • Nem, • Deprem şiddeti, • Elektrik, • Hız, • Hacim, • Bilgi, • Zeka, • Renk, • Güzellik, • Ahlak, • Öğrenme, • … M SOZBILIR
Doğrudan Ölçme • Ölçülen özellik ile kullanılan ölçme aracının niteliği benzerdir. • Ölçülecek özellik doğrudan ölçülür. M SOZBILIR
Doğrudan Ölçme • Hata yapma ihtimali daha azdır. • Geçerliliği ve güvenirliği daha yüksektir. • Cetvel, metre kullanarak uzunluk ölçme, • Kefeli terazi kullanarak ağırlık ölçme, • Öğrenci sayısını tespit etme. • Maçtaki seyirci sayısını tespit etme. • … M SOZBILIR
Dolaylı Ölçme • Hata ihtimali daha yüksektir. • Eğitimdeki ölçmeler böyledir. • Öğrenme miktarını ölçme. • Öğrencinin tutumunu ölçme. • Sıcaklık ölçme. • Yaylı terazi ile ölçme. M SOZBILIR
Dolaylı Ölçme • Hata ihtimali daha yüksektir. • Eğitimdeki ölçmeler böyledir. • Öğrenme miktarını ölçme. • Öğrencinin tutumunu ölçme. • Sıcaklık ölçme. • Yaylı terazi ile ölçme. M SOZBILIR
Ölçek Nedir? • Belli birimde bölmelenmiş ölçme aracıdır. • Metre • Termometre • Litre • Tutum ölçeği M SOZBILIR
Ölçmede Birimler • Cm, kg, C, adet, tutam, çay kaşığı, … birer birim ifade etmektedir. • Doğal birim: bir öğrenci, iki elma, … • Standart birimler: metre, saat, kw,… • Ölçmede sıfır noktası. M SOZBILIR
Ölçmede Birim Ölçmede kullanılacak birimlerde bulunması istenen üç özellik:1. Birimlerin eşitliği (metre-kulaç), 2. Birimlerin genelliği (kg-libre), 3. Kullanılış amacına uygunluğudur. M SOZBILIR
Ölçme Aracı • Doğal araçlar: • Parmak, • Kulaç, • Adım, … • Yapay araçlar: • Terazi, • Metre, • Sayaç, • Termometre, • Barometre, • saat, … M SOZBILIR
Ölçme Birimi • Birim ölçme aracını evrenselleştirir, herkes tarafından aynı anlaşılır. • Ölçülen özellik ve kullanılan ölçme aracına göre puan, metre, kg, dakika, santigrat derece vb. • Birim duyarlılığın da bir göstergesidir. • Bazı özelliklerin ölçülmesinde de derecelendirme ölçekleri kullanılır. M SOZBILIR
Ölçüt • Ölçme sonuçlarının karşılaştırılmasında esas alınan ve ilgili karar süreci boyunca değiştirilmeyen niceliklerdir. • Ölçüt olmaksızın değerlendirme yapılamaz. • Ölçüt değiştikçe değerlendirme de değişir. • Mutlak ölçüt • Bağıl (norm) ölçüt M SOZBILIR
Ölçek Ölçülen özellikler tespit edilen sonuçlarına göre: • Sayısal olarak ifade edilebilir: • Sadece tam sayı değerini alan özellikler. Bir kişi, iki futbolcu • Ondalık değer alabilen özellikler. 81,5 gr Altın, sıcaklık 24,55 C. • Sayısal değer alamayan, sadece sıfatlarla ifade edilen özellikler. İyi, güzel, … M SOZBILIR
Ölçek Türleri • Sınıflama (Nominal) • Sıralama (Ordinal) • Eşit Aralıklı (Interval) • Eşit Oranlı (Ratio) M SOZBILIR
Sınıflama Ölçeği (Nominal) • Varlıkları benzerliklerine göre sınıflandırma: • Cinsiyete göre: kadın-erkek, • Evlilik durumuna göre: evli-bekar-dul, • Dini inançlarına göre: Müslüman-Hıristiyan-Yahudi, • Plaka numarasına göre: 13 plakalı il. Kıyaslama yüzeysel. M SOZBILIR
Sıralama Ölçeği (Ordinal) • Varlıkları bir özelliğe sahip olma miktarı bakımından sıralama. • Başarı sırası, • Boy sırası, … • Başlangıç noktası ve sıralar arası mesafeler eşit değil. M SOZBILIR
Eşit Aralıklı Ölçek (Interval) • Birimler arasındaki fark eşittir. • Başlangıç noktası belli değil, kullanışlı bir nokta başlangıç noktası olarak seçilir. • Öğrencinin Türkçe dersindeki başarısı. • Termometre, takvim, puanlar. M SOZBILIR
Oranlı Ölçek (Ratio) • Sıfır noktası gerçek yokluk anlamındadır. • Sonuçlar üzerinde her türlü işlem yapılabilir. • Ağırlık, uzunluk gibi. • Kıyaslama en yüksek seviyede. M SOZBILIR
Değişken? • Bir durumdan diğerine farklı değerler alabilen özelliklere değişken denir. • Boy uzunluğu, ağırlık, zeka düzeyi, tutum, başarı, cinsiyet, milliyet,, dil, ırk, ekonomik düzey, sosyal satatü vb…. • Değişken olmayan özelliklere sabit denir. • Pi sayısı, Plank sabiti, • Değişkenlerin ölçülmesi gerekir. M SOZBILIR
Değişken Türleri M SOZBILIR
Nicel-Nitel Değişken • Sayılarla ifade edilen değişkenlere nicel değişken denir. Bu değişkenler bir büyüklük gösterir. • Boy uzunluğu, Ağırlık, Zeka düzeyi, vb… • Sembollerle ya da sıfatlarla ifade edilebilen değişkenlere nitel değişken denir. Sayılarla ifade edilse bile bu sayılar bir büyüklük ifade etmez. • Cinsiyet, Milliyet, Din, vb.. M SOZBILIR
Sürekli-Süreksiz Değişken • İki değeri arasında başka bir değer bulunabilen değişkenler sürekli değişkenlerdir. Örneğin uzunluk km, m, cm, mm vb gibi sınırsız küçüklükte olabilir. • Ağırlık, uzunluk, zeka düzeyi, yaş, vb… • İki değeri arasına sınırlı sayıda değer alan değişkene süreksiz değişken denir. Süreksiz değişkenler listelenebilir. • Cinsiyet (Kadın, erkek), Irk (Türk, Alman, Fransız…), Sosyal satatü (Zengin, otadirek, fakir…) M SOZBILIR
Bağımlı-Bağımsız Değişken • Bir başka değişkene göre değişen değişkene bağımlı değişken denir. • Bağımlı değişkeni etkileyen değişkene bağımsız değişken denir. • Neden sonuç ilişkisine benzerdir. Neden olan bağımsız sonuç olan ise bağımlı değişkendir. • Bağımlı ve bağımsız değişken durumu göre değişebilir. Örneğin bir durumda bağımlı değişken olan değişken başka bir durumda bağımsız değişken olabilir. M SOZBILIR
Değerlendirme Nedir? • Ölçme sonuçlarının bir ölçütle veya ölçütler takımıyla kıyaslanıp bir karara (yargıya) varılması sürecidir. M SOZBILIR
Tanıma ve Yerleştirmeye Dönük Değerlendirme • Öğrencinin mevcut durumunu ortaya koymak amaçlanır. Bu sebeple iki tür değerlendirme yapılır. • Hazırbulunuşluğu belirleme • Düzey belirleme • Bireyin bir öğrenme konusunun gerektirdiği fiziksel, zihinsel ve duygusal olgunluğa sahip olmasına hazırbulunuşluk denir. M SOZBILIR
Tanıma ve Yerleştirmeye Dönük Değerlendirme • Bu tür değerlendirmede daha çok aşağıdaki testlerden yararlanılır. • Tutum ölçekleri • Kişilik testleri • Özel ve genel yetenek testleri • İlgi envanterleri • Problem çözme testleri • Kelime işlemleri • Okuma-anlama testleri • Hazırbulunuşluk testleri M SOZBILIR
Biçimlendirme-Yetiştirmeye Dönük Değerlendirme • Bu testlerde temel amaç öğretim sürecinin etkililiğini, varsa eksik ve hatalarını bulma ve giderme için gerekli tedbirleri almaktır. • Anlık değerlendirme • Ara değerlendirme • Öğretim süreci devam ederken ölçme ve değerlendirme yapmak önemlidir. M SOZBILIR
Biçimlendirme-Yetiştirmeye Dönük Değerlendirme • Bu tür değerlendirmede daha çok aşağıdaki testlerden yararlanılır. • Öğrenme testleri • Uygulama testleri • Kuizler • Ünite testleri • Sorun belirleme testleri • Gözlemler • Görüşmeler M SOZBILIR
Sonuç Görmeye Yönelik Değerlendirme • Bu değerlendirme şekli çıktıların değerlendirilmesi, ürünün değerlendirilmesi, sonucun değerlendirilmesi, tümel değerlendirme gibi farklı adlarla bilinir. • Bu değerlendirmenin amacı istenilen hedeflere ulaşılıp ulaşılamadığının belirlenip sistemin, öğretmenin ve öğrencinin hakkında yargıda bulunulur. • Öğrenmeler sıklıkla başarı testleriyle ölçülür. Kritik davranışların kazanılıp kazanılmadığı kontrol edilir. M SOZBILIR
Sınıfta Kullanılan Ölçme Türlerinin Karşılaştırılması M SOZBILIR