สำนักงานเศรษฐกิจการคลัง กระทรวงการคลัง

1. สำนักงานเศรษฐกิจการคลังสำนักงานเศรษฐกิจการคลัง กระทรวงการคลัง

2. หัวข้อการบรรยาย 1. ภาพรวมของรายได้ท้องถิ่น 2. เหตุผลความจำเป็นของการนำภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างมาใช้ 3. หลักการของภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง 4. สาระสำคัญของภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง 5. ประโยชน์ที่ได้รับจากภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง

3. 1. ภาพรวมของรายได้ท้องถิ่น

4. 1. ภาพรวมของรายได้ท้องถิ่น - มูลค่า รายได้ของ อปท. ทั่วประเทศ หน่วย : ล้านบาท

5. 1. ภาพรวมของรายได้ท้องถิ่น - สัดส่วน “อปท. จัดเก็บเองได้น้อยมาก เมื่อเทียบกับต่างประเทศ” หน่วย : ร้อยละ รายได้ของ อปท. ทั่วประเทศ

6. 2. เหตุผลความจำเป็นของการนำภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างมาใช้

7. 2. เหตุผลความจำเป็นของการนำภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างมาใช้ ระบบภาษีทรัพย์สินปัจจุบันมีปัญหา ! ระบบภาษีทรัพย์สิน ภาษีการโอนเปลี่ยนมือทรัพย์สิน ภาษีการถือครองทรัพย์สิน ภาษีผลได้จากทรัพย์สิน หรือผลได้จากทุน 1. ภาษีเงินได้จากการขายอสังหาริมทรัพย์ 2. ภาษีธุรกิจเฉพาะ ค่าธรรมเนียมการโอนอสังหาริมทรัพย์ 1. ภาษีโรงเรือนและที่ดิน 2. ภาษีบำรุงท้องที่

8. ฐานภาษี ● ใช้ฐานค่ารายปีหรือค่าเช่าต่อปี ประเมินภาษี ซึ่งมีความซ้ำซ้อนกับ การจัดเก็บภาษีเงินได้จากรายได้ค่าเช่า ● มูลค่าที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง เท่ากันแต่ค่ารายปีแตกต่างกัน ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับความพอใจของผู้ให้เช่าและ ผู้เช่า ● กรณีไม่มีค่าเช่าเนื่องจากเจ้าของ โรงเรือนใช้โรงเรือนประกอบการ พาณิชย์ การประเมินค่ารายปีขึ้นอยู่กับ ดุลยพินิจของเจ้าพนักงานประเมิน อัตราภาษี อัตราภาษีร้อยละ 12.5 ของ ค่าเช่ารายปี เป็นอัตราภาษีที่ สูงเกินไป จึงจูงใจให้อยาก หลบเลี่ยงภาษี ปัญหาของภาษีโรงเรือนและที่ดิน

9. ฐานภาษี 1. ใช้ราคาปานกลางของที่ดิน ปี 2521 – 2524 ในการประเมินภาษี เป็นผลทำให้ - ภาระภาษีต่ำมาก - มีการซื้อที่ดินกักตุนไว้เพื่อ การเก็งกำไร - ท้องถิ่นมีรายได้จากภาษีนี้น้อยมาก 2. ที่ดินที่จะต้องเสียภาษีมีน้อย เพราะ มีการยกเว้นและลดหย่อนที่ดินอยู่ อาศัยของตนตั้งแต่ 50 ตร.ว. ถึง 5 ไร่ อัตราภาษี อัตราภาษีมีลักษณะถดถอย - ราคาปานกลางของที่ดินต่ำกว่าไร่ละ 30,000 บาท อัตราภาษีส่วนใหญ่เฉลี่ยร้อยละ 0.50 - ราคาปานกลางของที่ดินเกินไร่ละ 30,000 บาท อัตรา ภาษีร้อยละ 0.25 ปัญหาของภาษีบำรุงท้องที่

10. 3. หลักการของภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง

11. หลักการของภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างหลักการของภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง • ให้มีการจัดเก็บภาษีที่เป็นธรรม • ส่งเสริมการกระจายอำนาจให้แก่ อปท. • ให้มีการใช้ที่ดินอย่างมีประสิทธิภาพ

12. 4. สาระสำคัญของร่าง พ.ร.บ.ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง พ.ศ. ....

13. ผู้มีหน้าที่เสียภาษี อำนาจการจัดเก็บภาษี ทรัพย์สินที่จัดเก็บภาษี ทรัพย์สินที่มิได้จัดเก็บภาษี ฐานภาษี การลดหรือยกเว้นภาษี การคำนวณฐานภาษี อัตราภาษี แนวทางการปฏิบัติจัดเก็บภาษี การคัดค้านและอุทธรณ์ การประเมินภาษี บทเฉพาะกาล สาระสำคัญของร่าง พ.ร.บ.ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง พ.ศ. ....

14. ผู้มีหน้าที่เสียภาษี ผู้มีหน้าที่เสียภาษี - ผู้เป็นเจ้าของที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้าง - ผู้ครอบครองหรือทำประโยชน์ในที่ดินหรือ สิ่งปลูกสร้างอันเป็นทรัพย์สินของรัฐ

15. อำนาจการจัดเก็บภาษี - ให้ อปท. มีอำนาจจัดเก็บภาษีจากที่ดินหรือ สิ่งปลูกสร้างที่ตั้งอยู่ในเขต อปท. นั้น - ภาษีที่จัดเก็บในเขต อปท. ใด ให้เป็นรายได้ของ อปท. นั้น

16. ทรัพย์สินที่จัดเก็บภาษีทรัพย์สินที่จัดเก็บภาษี • ที่ดิน หมายความว่า พื้นที่ดิน และรวมถึงพื้นที่ที่เป็นภูเขา หรือที่เป็นน้ำด้วย • สิ่งปลูกสร้าง หมายความว่า โรงเรือน อาคาร ตึก คลังสินค้า และแพ และสิ่งปลูกสร้างอย่างอื่น ตามที่กำหนดโดย พระราชกฤษฎีกา

17. (1) ทรัพย์สินส่วนสาธารณะสมบัติ ของแผ่นดิน (2) ทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ ที่มิได้ใช้หาผลประโยชน์ (3) ทรัพย์สินของรัฐที่ใช้ในกิจการ ของรัฐหรือสาธารณะ โดยมิได้ หาผลประโยชน์ (4) ทรัพย์สิที่เป็นที่ทำการของสหประชาชาติ ทบวงการชำนาญพิเศษขององค์การ สหประชาชาติ หรือองค์การระหว่าง ประเทศอื่น ซึ่งประเทศไทยมีข้อผูกพันที่ ต้องยกเว้นภาษี (5) ทรัพย์สินที่เป็นที่ทำการสถานทูต หรือ สถานกงสุล ของต่างประเทศ (6) ทรัพย์สินของสภากาชาดไทย (7) ทรัพย์สินที่เป็นศาสนสมบัติไม่ว่าของศาสนาใด หรือทรัพย์สินที่เป็นศาลเจ้าโดยมิได้ใช้หาผลประโยชน์ (8) ทรัพย์สินที่ใช้เป็นสุสานสาธารณะ หรือฌาปนสถานสาธารณะโดยมิได้รับประโยชน์ตอบแทน (9) ทรัพย์สินของเอกชนหรือรัฐวิสาหกิจ เฉพาะส่วน ที่ได้ยินยอมให้ทางราชการใช้หรือประชาชนใช้ โดยมิได้หาผลประโยชน์ (10) ทรัพย์สินตามที่กำหนดโดยพระราชกฤษฎีกา ทรัพย์สินที่ยกเว้นการจัดเก็บภาษี

18. ฐานภาษี มูลค่าทั้งหมดของที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้าง รวมกับมูลค่าของทรัพย์สินอื่นอันติดกับที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้างนั้น ทั้งนี้ ให้หักค่าบำรุงรักษาสิ่งปลูกสร้างหรือห้องชุด ร้อยละ 1 ต่อปี แต่ไม่เกินร้อยละ 10

19. การลดและยกเว้นภาษี • ที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้างที่ได้รับความเสียหายด้วยเหตุอันพ้นวิสัยที่จะป้องกันได้โดยทั่วไป • กรณีที่มีเหตุทำให้ที่ดินได้รับความเสียหายหรือสิ่งปลูกสร้างถูกทำลายจนต้องซ่อมแซมในส่วนสำคัญ • ยกเว้นภาษีสำหรับที่ดินและสิ่งปลูกสร้างที่ใช้เป็นที่อยู่อาศัยของตน โดยมูลค่าทรัพย์สินที่ถือครองไม่เกินมูลค่าที่กำหนดโดยพระราชกฤษฎีกา • ยกเว้นภาษีสำหรับที่ดินและสิ่งปลูกสร้างที่ใช้ในการประกอบเกษตรกรรมไม่เกิน มูลค่าที่กำหนดโดยพระราชกฤษฎีกา

20. การคำนวณฐานภาษี • ที่ดินที่ไม่มีสิ่งปลูกสร้างใช้ราคาประเมินทุนทรัพย์ที่ดิน • ที่ดินที่มีสิ่งปลูกสร้างใช้ราคาประเมินทุนทรัพย์ที่ดินรวมกับราคาประเมินทุนทรัพย์สิ่งปลูกสร้าง ทั้งนี้ ไม่รวมเครื่องจักร • ห้องชุดใช้ราคาประเมินทุนทรัพย์ห้องชุด • มูลค่าทรัพย์สินอื่นตามหลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขที่กำหนดโดยกฎกระทรวง

21. อัตราภาษี กำหนดโดยคณะกรรมการกำหนดอัตราภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง มีทั้งหมด 3 อัตรา ● อัตราภาษีทั่วไปสำหรับที่ดินและสิ่งปลูกสร้างไม่เกิน ร้อยละ 0.5 ของฐานภาษี ● อัตราภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างสำหรับที่อยู่อาศัยของตน โดยไม่ประกอบเชิงพาณิชย์ไม่เกินร้อยละ 0.1 ของฐานภาษี ● อัตราภาษีสำหรับที่ดินที่ใช้ประกอบเกษตรกรรมไม่เกิน ร้อยละ 0.05 ของฐานภาษี

22. อัตราภาษี กรณี อปท. มีเหตุผลและความจำเป็นในการพัฒนาท้องถิ่นของตน ให้ อปท. มีอำนาจออกข้อบัญญัติกำหนดอัตราภาษีเพิ่มขึ้น จากอัตราภาษีที่คณะกรรมการกำหนดอัตราภาษีกำหนด แต่ไม่เกินเพดานอัตราภาษีที่กฎหมายกำหนด

23. อัตราภาษี อัตราภาษีสำหรับที่ดินที่ทิ้งไว้ว่างเปล่า ● ที่ดินที่ทิ้งไว้ว่างเปล่าหรือไม่ได้ทำประโยชน์ตาม ควรแก่สภาพที่ดิน ใน 3 ปีแรกให้เสียภาษีในอัตรา ไม่ต่ำกว่าอัตราภาษีทั่วไปที่คณะกรรมการฯ ได้กำหนดไว้ แต่ไม่เกินร้อยละ 0.5 ของฐานภาษี ทั้งนี้ ตามที่กำหนด โดยพระราชกฤษฎีกา และหากยังมิได้ทำประโยชน์อีก ให้เสียภาษีเพิ่มขึ้นอีก 1 เท่าในทุก 3 ปี แต่ไม่เกิน ร้อยละ 2 ของฐานภาษี

24. - ตัวอย่าง -ฐานและอัตราภาษีทรัพย์สินต่างประเทศ

25. ฐานและอัตราภาษีทรัพย์สินต่างประเทศฐานและอัตราภาษีทรัพย์สินต่างประเทศ

26. องค์ประกอบ: 1. ปลัดกระทรวงการคลัง เป็นประธานกรรมการ 2. สำนักงบประมาณ 3. อธิบดีกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น 4. อธิบดีกรมที่ดิน 5. อธิบดีกรมธนารักษ์ 6. อธิบดีกรมโยธาธิการและผังเมือง 7. ผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจการคลัง 8. ผู้อำนวยการสำนักงานคณะกรรมการ การกระจายอำนาจให้แก่ อปท. 9. ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร 10. นายกเมืองพัทยา 11. ผู้ทรงคุณวุฒิซึ่งประธานกรรมการและกรรมการโดยตำแหน่งแต่งตั้งไม่เกิน 3 คน 12. ผู้แทนนายกเทศมนตรีหรือนายก อบต. ในคณะกรรมการกระจายอำนาจให้แก่ อปท. 13. สศค. เป็นกรรมการและเลขานุการและ กรรมการและผู้ช่วยเลขาฯ คณะกรรมการกำหนดอัตราภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง

27. คณะกรรมการกำหนดอัตราภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างคณะกรรมการกำหนดอัตราภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง • กำหนดอัตราภาษีในทุกรอบระยะเวลา 4 ปี • พิจารณากำหนดประเภทที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง • เสนอแนะการลดอัตราภาษีสำหรับทรัพย์สินบางประเภท • ติดตามการบังคับใช้กฎหมาย สภาพปัญหาและอุปสรรค เสนอแนวทางแก้ไขกฎหมาย และปรับปรุงโครงสร้างอัตราภาษี ให้เหมาะสมกับสภาพเศรษฐกิจและสังคมที่เปลี่ยนไป อำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการฯ:

28. คณะอนุกรรมการฯ ประจำจังหวัด ประกอบด้วย 1. ผู้ว่าราชการจังหวัด เป็นประธานกรรมการ 2. สรรพากรพื้นที่หรือผู้แทน 3. ธนารักษ์พื้นที่หรือผู้แทน 4. เจ้าพนักงานที่ดินจังหวัดหรือผู้แทน 5. โยธาธิการและผังเมืองจังหวัดหรือผู้แทน 6. ผู้แทนนายกเทศมนตรี 3 คน ผู้แทน นายก อบต. 5 คน 7. ท้องถิ่นจังหวัด เป็นกรรมการและเลขานุการ คณะอนุกรรมการฯ ประจำ กทม. ประกอบด้วย 1. ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร เป็นประธานกรรมการ 2. ผู้แทนกรมสรรพากร 3. ผู้แทนกรมธนารักษ์ 4. ผู้แทนกรมที่ดิน 5. ผู้แทนกรมโยธาธิการและผังเมือง 6. ข้าราชการ กทม. เป็นกรรมการและเลขานุการ คณะอนุกรรมการจัดทำข้อมูลการจัดเก็บภาษี

29. คณะอนุกรรมการจัดทำข้อมูลการจัดเก็บภาษีคณะอนุกรรมการจัดทำข้อมูลการจัดเก็บภาษี อำนาจหน้าที่ของคณะอนุกรรมการฯ: • รวบรวมข้อมูลภาษีที่รับชำระ มูลค่าที่ดินสิ่งปลูกสร้างหรือห้องชุดของผู้เสียภาษีทุกราย • ประมวลผลตรวจสอบความถูกต้องของข้อมูล • เสนอแนะจัดประเภทที่ดินและสิ่งปลูกสร้างเพื่อเก็บภาษี • จัดส่งข้อมูลให้แก่คณะกรรมการกำหนดอัตราภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง

30. แนวทางการปฏิบัติเกี่ยวกับการจัดเก็บภาษี แนวทางการปฏิบัติเกี่ยวกับการจัดเก็บภาษี • การสำรวจที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง • การจัดทำบัญชีรายการที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง • การประเมินมูลค่าที่ดินและสิ่งปลูกสร้างและภาษี • การแจ้งการประเมินและส่งแบบแสดงรายการภาษี • การชำระภาษี • การคัดค้านและการอุทธรณ์การประเมินภาษี • บทเฉพาะกาล

31. 5. ประโยชน์ที่ได้รับจากภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง

32. ประโยชน์ที่ได้รับจากภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างประโยชน์ที่ได้รับจากภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง 1. ทำให้ระบบภาษีการถือครองทรัพย์สินดีขึ้น 2. ส่งเสริมการกระจายอำนาจให้แก่ อปท. 3. จัดเก็บภาษีได้ทั่วถึงทำให้เกิดความเป็นธรรมระหว่าง ผู้เสียภาษี 4. ลดการกักตุนที่ดินเพื่อการเก็งกำไร 5. อปท. มีรายได้เพิ่มขึ้น

33. ผลต่อรายได้ท้องถิ่น หน่วย : ล้านบาท

34. ตัวอย่างการคำนวณภาษี กรณีที่ดินมีสิ่งปลูกสร้าง • นาย ข มีบ้านเดี่ยวตึก 2 ชั้น พื้นที่ 8 x 16 =128 ตร. ม. พื้นที่บ้าน 8x16x2 = 256 ตร.ม. • ราคาประเมินบ้าน 6,300 บาท/ตร.ม. อายุบ้าน 5 ปี • ตั้งอยู่บนพื้นที่ดิน 255 ตร.วา. ราคาประเมินที่ดิน 10,000 บาท/ตร.วา

35. ตัวอย่างการคำนวณภาษี กรณีที่ดินไม่มีสิ่งปลูกสร้าง - นาย ก. มีที่ดิน 150 ตร.วา ราคาประเมิน 30,000 บาท/ตร.วา - มูลค่าที่ดิน = 150 × 30,000 = 4,500,000 บาท - อัตราภาษีที่กรรมการฯ หรือ อปท. กำหนด ถ้าเป็น 0.10% ภาษี 4,500 บาท 0.05% ภาษี 2,250 บาท 0.025% ภาษี 1,125 บาท

36. ตัวอย่างการคำนวณภาษี กรณีห้องชุด - นาย ค. อาศัยอยู่ในห้องชุดชั้นที่ 2 พื้นที่ 6 × 10 ม. = 60 ตร.ม. - ราคาประเมิน 15,000 บาท/ตร.ม. อายุห้องชุด 10 ปี - มูลค่าห้องชุด = (60 × 15,000)-10% = 810,000 บาท อัตราภาษีที่กรรมการฯ หรือ อปท. กำหนด ถ้าเป็น 0.10% ภาษี 810 บาท 0.05% ภาษี 405 บาท 0.025% ภาษี 202.50 บาท