250 likes | 426 Views
Overgang naar stelsel van 2020-2120: Metamorfose vereist ! ( Geen knutsel-aanpassingen aan een onhoudbaar systeem ). Theo Kocken, Hoogleraar Risk Management VU, CEO, Cardano 17 april 2014.
E N D
Overgangnaarstelsel van 2020-2120:Metamorfosevereist! (Geenknutsel-aanpassingenaaneenonhoudbaarsysteem) Theo Kocken, Hoogleraar Risk Management VU, CEO, Cardano 17 april2014
Opbouwenannuïteiten:Omzetten “waarde” (premiebetaling/inleg) in “inkomensstroomgedurendepensioen” Projectie = Toezeggingannuïteit Inleg door deelnemer ..............
Waardenarentedaling (annuïteitduurder) Projectie = Toezeggingannuïteit PremieInlegdoor deelnemer .............. Discontering met “rentecurve” Dus je koopteenannuïteit Vooriederepremie-inleg En die verandert in prijsals de renteverandert .... => Rentegevoeligheidhoog (CF’s tot wel 70 jaar in de toekomst)
Opbouwenannuïteiten, in 1 grote pot ..... Toezeggingengepensioneerden Toezeggingenactieven OUDEREN TE VEEL RISICO JONGEREN TE WEINIG RISICO Gemiddelderentegevoeligheidpensioenfonds Rentegevoeligheid gepensioneerden Rentegevoeligheidactieven
Probleem “zachteaanspraken” in collectiefpensioenfonds: Projectie = Toezeggingvariabeleannuïteit [obvsubjectieve parameters] Waardena parameter aanpassing Inleg door deelnemer • Complex tot zeer complex • Waarde van inlegkanveranderen door verandering parameters via commissies = herverdelingvermogen via pensioenfondsen tot > 30% .............. Verwachteaandelenrisicopremie? Verwachteinflatie? UltiemFouteRegelgeving (UFR) Inflatierisicopremie?? BNW-curve Discontering = Waarderingvariabeleannuïteit [obvsubjectieve parameters] Verwachte macro-stabielerisicopremie??
Complexiteitleidt tot rijk-reken-illusie“Geengezeik, iedereenrijk”: Pensioenakkoord 2011: • Met andersrekenenkrijgtiedereenmeerindexatie (zieplaatjes appendix en zoek de grap!) Henk Krol, Henk Brouwer e.a. 2014 : • Beetjeandersrekenen en we zijnuit de problemen Bernard Wientjes 2014: • Macro stabieledisconteringnodig; we kunnennietuit de voeten met systeemwaar de pensioenuitkeringafhangt van de stand van de markt
SOLIDARITEIT? WAAR DEZE WAARDE TOEVOEGT! • Voordeel intergenerationele risicodeling CPB (2012, 2014) : • Grofwegeenpaarprocentwelvaartsvoordeel • Onderidealeaannames van continuïteit etc. • Nadelen: • Geen maatgesneden leeftijdsdifferentiatie mogelijk • Onnodig veel “onnatuurlijk” renterisico • Enormeondoorzichtigheid en complexiteit • Generatieconflicten en wantrouwen
Watwillen we wel? • Risiconemenompensioenbetaalbaartehouden • Zekerheid .... Maarnietmeerdangegevenkanworden • Complexiteitnaarlaagstmogelijkeniveaubrengen • Politiekrisiconaarlaagstmogelijkeniveaubrengen • Win-losesituatiesvermijden • Voldoendeleeftijdsdifferentiatie • En misschienkeuzevrijheid • Solidariteitwaarditwelvaartswinstoplevertzonderandere criteria sterkaantetasten • Overdrachtopgebouwdvermogenmogelijk
Watwillen we wel? ZEKERHEID ... Maar het gaatervooralomwat je belooft versus wat je denktteleveren De psychologie van “reference levels”[Lees: Nominaalpensioeninkomen] Under-promise, Over-deliver Prof. Laurie Santos, Yale University
Twee-componentenontwerpGeleidelijkeverschuivingnaarmate Human Capital afneemt Conversiegeleidelijk in de tijd Kapitaal: Inkomensstroom: Participaties Risky assets Annuïteit .............. Betaalbaarheid Zekerheid Collectiefbelegd, individueeleigendom Collectiefbelegd, collectiefeigendommaarduidelijkeindividuelewaarde (risk sharing: micro langleven)
Geleidelijk gegarandeerde NOMINALE annuïteit kopen… Kapitaal: Geïnvesteerd bedrag in beleggingenbijv. aandelen ..... € Jaarlijksepensioenpremie 50 jaar Pensioendatum Inkomensstroom: Beleggingen geïnvesteerd voor aankopen annuïteiten Jaarlijkse pensioenuitkering € Pensioendatum 50 jaar 51 jaar Etcetera
Geleidelijk gegarandeerde annuïteit kopen… Kapitaal: Geïnvesteerd bedrag in beleggingenbijv. aandelen ..... € 50 jaar Pensioendatum Inkomensstroom: Beleggingen geïnvesteerd voor aankopen annuïteiten Jaarlijkse pensioenuitkering € Pensioendatum 50 jaar 51 jaar Etcetera
Geleidelijk annuïteit kopen… Kapitaal: Geïnvesteerd bedrag in beleggingenbijv. aandelen ..... € 50 jaar Pensioendatum Inkomensstroom: Beleggingen geïnvesteerd voor aankopen annuïteiten Jaarlijkse pensioenuitkering € …. Pensioendatum 50 jaar 51 jaar Etcetera
Geleidelijk annuïteit kopen… Kapitaal: Geïnvesteerd bedrag in beleggingenbijv. aandelen ..... € 50 jaar Pensioendatum Inkomensstroom: Beleggingen geïnvesteerd voor aankopen annuïteiten Jaarlijkse pensioenuitkering € …. Pensioendatum 50 jaar 51 jaar Etcetera
Geleidelijk annuïteit kopen… Kapitaal: Geïnvesteerd bedrag in beleggingenbijv. aandelen Risky assets napensionering ..... ..... ..... € 50 jaar Pensioendatum Inkomensstroom: Beleggingen geïnvesteerd voor aankopen annuïteiten Jaarlijkse pensioenuitkering € …. Pensioendatum 50 jaar 51 jaar Etcetera
Impliciete asset allocatie“Huidige 10 jaarsuitsmeer-FTK” versus “life cycle aanpak met risky assets in uitbetalingsfase” Huidige contract per 2015 (10 jaaruitsmeren) Lifecycle contract met deel risky assets pensionering
Heterogenelangleven pools • Zelfdeprijsvoor 1 euro levenslangeannuïteit • Ongeachtelevensverwachting • Kan tot 25% subsidiërenrijk door arm leiden
Lastigeoplossingenter voorkoming ex-ante waarde-overdracht arm => rijk: • Homogenegroepenverzekerden (beroepen etc?) • Prijsdifferentiatiebijtoetreding • Indirecteprijsdifferentiatie via verevening Complex en gevoeligonderwerp... Maar het nu nietmeenemen in discussie omwillecomplexiteit is nietterechtvaardigen
Annuïteitenvormen, Meer danalleen de vasteannuïteit
Nederland is “annuïteitenland nr 1” Voorbeelddiscussie met eenBelg: “Annuïteitkopen? Haha, ik ben gek, alsikvolgendjaaroverlijd ben ik de schlemiel” UK vorigemaand: “Annuïteitenmogenookals Lump Sum wordenopgenomen” Cultuur en tijdsgeestbepalenwat we normaalvinden! Pensions minister Steve Webb (cynisch): "If people do buy a Lamborghinibut know that they'll end up just living on the state pension, that becomes their choice"
Uitbetalingsfase:Denken over verschillendesoortenannuïteiten.... Vasteannuïteit (geenrisicovolle assets meer gedurendepensionering) Annuïteitniet-dalend inkomen plus deel risicovolle assets voor indexering (en opvangen macro-langleven) Variabeleannuïteit (met mimimaal “floor”?)
Behoud: Betaalbaarheid Actuariële solidariteit Verbeter: Afscheid van: INDIEN mogelijk in homogenesolidariteitskringen Transparantie Intergenerationele solidariteit Keuzevrijheid indien gewenst Leeftijdsdifferentiatie Politiek risico Simplicity !!!! Duidelijkheid over zekerheid Overdracht opgebouwd vermogen