ENDOKRİN HİPERTANSİYON

1. ENDOKRİN HİPERTANSİYON Prof. Dr. Sadi Gündoğdu İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı Endokrinoloji, Diabet ve Metabolizma Bilim Dalı

2. HİPERTANSİYON-TANIM • 2 veya daha fazla ortalama ölçüm değerleri ile tanı konur • Normal: • Sistolik<120 mmHg ve • Diastolik <80 mmHg • Prehipertansiyon • Sistolik : 120 -139 mmHg veya • Diastolik:80-89 mmHg

3. Hipertansiyon-Tanım • Hipertansiyon: • Evre 1: • Sistolik : 140 - 159 mmHg veya • Diastolik :90 -99 mmHg • Evre 2: • Sistolik ≥160 or • Diastolik ≥100 mmHg • ≥140/<90 mmHg: İzole SistolikHT • <140/≥90 mmHg: İzole Diastolik HT

4. Hipertansiyon • PRİMER (ESANSİYEL) • SEKONDER • Endokrin bozukluklar • Primer böbrek hastalığı • Renovasküler hastalık • İlaçlar • Obstruktif uyku apne sendromu • Kardiyak nedenler…vd

5. Endokrin HT kimlerde araştırılmalı? • Şiddetli HT • Dirençli HT • HT ile birlikte adrenal adenom bulunması • HT ile birlikte endokrinolojik bir patoloji düşündürecek klinik veya biyokimyasal bozuklukların bulunması

6. Hipertansiyon ile İlişkili Endokrin Hastalıkları • Feokromositoma • Mineralokortikoid fazlalığı (örn: primerhiperaldosteronizm) • Glukokortikoid fazlalılığı(örn: Cushing sendromu) • Akromegali • Diabetesmellitus • Hipotiroidi • Hipertiroidi • Hiperparatiroidi • Obesite • Konjenital adrenal hiperplazi • Östrojene bağlı HT • Gebelik • Renin salgılayan tümörler • Liddle sendromu

7. FEOKROMOSİTOMA • Adrenal medulladakatekolaminsekrete eden kromofin hücrelerinden kaynaklanan tümörler • Klasik triad: • Tansiyon atakları ile birlikte • Baş ağrısı • Terleme • Taşikardi Hastaların %50 sinde TA atakları olur Çoğu hastada klasik semptomlar bulunmaz

8. Feokromositoma • Sporadik • Ailevi • MEN 2 • Nörofibromatozis • von Hippel-Lindau hastalığı • %10 ailevi • %10 adrenal dışında • % 10 multiple • %10 malign

9. Feokromositoma • Kimlerden şüphelenilmeli • Hiperadranerjik ataklar (çarpıntı, terleme, baş ağrısı, tremor ) •  Ailevi sendromlar: MEN2, NF1, VHL • Ailede feokromositoma varlığı • Adrenal insidentinoma • HT ve yeni başlangıçlı /atipik DM • Anestezi-cerrahi sırasında HT atağı • Genç yaşta (<20 yaş) TA • Carneytriadı

10. Feokromositoma Tanısal Testler 24 saatlik idrarda • Epinefrin • Norepinefrin • Dopamin • Metanefrin • Normetanefrin Plazmada • Metanefrin • Normetanefrin CT/MRI MIBG

11. Feokromositoma-Tedavi • Tüm hastalar • Başlangıçta: Alfa adranerjik blokaj • Beta blokerler yeterli alfa adranerjik blokaj sağlandıktan sonra verilmeli, asla önceden tek başına verilmemeli • Cerrahi

12. PRİMERALDOSTERONİZM • Mineralokortikoidler • DistalrenaltübulustanNageriemilimi • Ekstarselüler volümde artış • İntravasküler volümde artış ve arteryal dirençte artmaya bağlı olarak HT • Primermineralokortikoid: Aldosteron

13. PrimerAldosteronizm • Aldosteron üreten adenom (Conn sendromu) • Bilateralidiyopatikhiperaldosteronizm • Unilateralhiperplazi • Bilateral makro/mikronodülerhiperplazi • Ailesel hiperaldosteronizm

14. PrimerAldosteronizm • Aldosteron ↑ • Renin ↓ • HT • Ödem Ø • Hipokalemi • Metabolikalkoloz • Hafif hipernatremi

15. PrimerAldosteronizm-Tarama Testleri • Plazma renin aktivitesi (PRA) — ˂1 ng/mL/st • Plazma aldosteronizm/PRA oranı — ˃ 20 • K+ düzeyi normal olmalı • ACEI/ARB/Diüretik gibi bazı antihipertansif ilaçlar kesilmeli

16. PrimerAldosteronizm-Doğrulama Testleri • Oral tuz yükleme testi • Salininfüzyon testi infusion test • Kaptopril testi

17. PrimerAldosteronizm-Tedavi • Tek taraflı • Cerrahi • Opere olamayan hastalar/ Bilateralaldosteronizm • Medikal • Aldosteron antagonistleri: spiranolakton/epleranon

18. CUSHİNG SENDROMU • Semptom ve bulgular kronik-aşırı glukokortikoidmaruziyetine bağlı gelişir • En sık neden: Egzojenglukokortikoid kullanımı • Endojen kaynaklı Cushing sendromunun en sık nedeni: ACTH salgılayan hipofiz adenomudur (Cushing Hastalığı)

19. Cushing Sendromu • ACTH bağımlı • Cushing hastalığı (hipofizer) • EktopikACTH sendromu • EktopikCRH sendromu • ACTH-bağımsız • Adrenal adenom • Adrenal karsinom • Mikronodüler/Makronodülerhiperplazi • Egzojenglukokortikoid kullanımı • Pseudo-Cushing sendromu • Majordepesyon • Alkol

20. Cushing Sendromu- Klinik • Santral obesite • Platore • Glukozintoleransı • Kas güçsüzlüğü, proksimalmyopati • Hipertansiyon • Psikolojik değişiklikler • Kolay morarma • Hirsutizm • Oligomenore/amenore • İmpotans • Akne, yağlı cilt • Batında stria • Ödem • Osteoporotikfraktürler • Renalkalkül • Hiperpigmentasyon • Fırsatçı enfeksiyonlar

21. Cushing Sendromu- Tanı Hastada Cushing Sendromu Var mı? • Gece kortizolü • İdrarda serbest kortizol atılımı • 1 mg dekzametazonsupresyon testi • 2 gün 2 mg dekzametazonsupresyon testi

22. Cushing Sendromu- Tedavi • Cushing sendromunda primer tedavi yöntemi cerrahidir • Cerrahi yapılamayan/kontrendike olduğu durumlarda medikal tedavi gerekebilir • Ketakonazol • Metirapon • Etomidat • Mitotan • Kabergolin

23. TİROİD HORMONLARI ve HİPERTANSİYON • Tiroid hormonları kan basıncının regülasyonunda etkilidir • Diastolik kan basıncı TSH düzeylerine bağlı olarak değişkenlik gösterebilmektedir • Hipotiroidi hastalarının %20-40'ında kardiakoutpu azalsa da hipertansiyon görülebilmektedir • Hipotiroidide nabız basıncı azalmıştır, diastolikHTgörülür • Hipertiroidili hasta grubunda kardiakoutput,nabız ve nabız basıncı artar; sistolikHTsık görülür